İçeriğe atla

Mustafa Paşa Camii (Rodos)

Koordinatlar: 36°26′34″K 28°13′31″D / 36.44278°K 28.22528°D / 36.44278; 28.22528
Mustafa Paşa Camii
Mustafa Paşa Camii
Harita
Temel bilgiler
KonumRodos, Yunanistan
Koordinatlar36°26′34″K 28°13′31″D / 36.44278°K 28.22528°D / 36.44278; 28.22528
İnançİslam
MezhepSünni
Açılış1764–1765
Durumözel durumlar hariç kapalı
Mimari
Mimari türCami
Mimari biçimOsmanlı
İnşaat başlangıcı1610-1620
Tamamlanma1764–1765
Özellikler
Kubbe sayısı1
Minare sayısı1 (yıkılmış)
MalzemelerTaş, tuğla

Mustafa Paşa Camii (Yunanca: Τζαμί Μουσταφά Πασά), Yunanistan'ın güneyindeki Rodos'ta bulunan Osmanlı döneminden kalma bir camidir. Rodos'un surlarla çevrili eski şehir kısmında yer alan cami ibadete açık değildir (Rodos'ta Osmanlı döneminden kalma camilerden yalnızca İbrahim Paşa Camii ibadete açık durumdadır). Bununla birlikte, cami Müslüman topluluğu tarafından zaman zaman nikah salonu olarak kullanıma açılmaktadır. Mustafa Paşa Camii, küçük bir meydanda, şehir hamamının bitişiğinde bulunmaktadır.[1]

Tarih

Arionos Meydanı'nda bulunan Mustafa Paşa Camii, aynı bölgede yer alan Süleyman Hamamı veya Yeni Hamam'ın yanında bulunmaktadır. Caminin inşaatına 1610-1620 yıllarında Ebûbekir Paşa tarafından başlanmış ancak tamamlanamamıştır. Daha sonra Sultan III. Mustafa, caminin inşaatını devam ettirmiş ve amiye gelir sağlamak için bir hamam inşa edilmesini emretmiştir.[2] Cümle kapısındaki mermer kitabede de caminin 1764-1765 yıllarında Sultan III. Mustafa tarafından yaptırıldığı ifade edilmektedir.[3][4][5]

Cami ve avlusundaki sekizgen çeşme, 1948 yılında On İki Adalar'ın İtalyan yönetiminden sonra Yunanistan'a katılmasının hemen ardından Yunanistan Kültür Bakanlığı tarafından tescil edilmiştir.[3] 1863 Rodos depreminde tamamen yıkılan ve daha sonra yeniden inşa edilen minaresi,[2] 1973 yılında yıktırılmıştır.[1] Aynı şekilde, caminin büyük mermer revakı da günümüze ulaşamamıştır.

Caminin parlak sarıya boyanmış cephesi ve çatısı 2010'ların ortalarında yenilenmiştir. Cami, 1977'den beri adadaki Müslüman topluluğu tarafından nikah salonu olarak kullanılmaktadır.[3]

Mimari

Cami yaklaşık 13,7 × 10,7 metre boyutlarında dikdörtgen bir plana sahiptir.[6] Çatısının ortasında büyük bir kubbe, doğu-batı yönünde iki tonoz ve ortada iki küçük, alçak kubbe bulunmaktadır. Ana kubbesi mihrabın önündeki kare alanı kaplarken, dikdörtgen tonozlar çatının kare şeklini korumak için yerleştirilmiştir.[7] Osmanlı camilerinde ve özellikle Rodos'ta tonoz kullanımı oldukça nadirdir, bu nedenle Mustafa Paşa Camii'ndeki tonozlar adadaki camiler arasında tek örneğini oluşturmaktadır. Tonozların üstü kurşun şeritlerle kaplanmıştır.[7]

Mihrap, adadaki diğer camilerdeki mihraplardan farklı olarak oyulmuş veya çok derin değildir.[8] Hilal şeklinde bir kemerle taçlandırılmış ve üst kısmında Korint başlıkları bulunan dikdörtgen tabanlı iki silindirik sütunla çevrelenmiştir.[8] Rodos'taki camilerde bulunan en büyük revaklardan biri olarak kabul edilen revakı, günümüze ulaşmamıştır. Boyutları yaklaşık 17,5 × 6,5 metre olduğu bilinen bu revak, iki sıradan ve toplamda dört mermer sütun tarafından taşınan kemerlerden oluşuyordu.[9]

Mustafa Paşa Camii'nin minberi, adada günümüze ulaşan en büyük mermer minberlerden biridir. Gri renkli mermer parçalarından yapılmış ve üstü Arap motifleriyle süslü bir taç ile donatılmıştır. Alt kısmında Kelime-i Şehadet yazılı bir pano bulunmaktadır.[10]

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Louloudaki, Rhodoula (26 Kasım 2018). "Τα τζαμιά της Ρόδου!" [The mosques of Rhodes!]. rodiaki.gr (Yunanca). 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023. 
  2. ^ a b TDV İslâm Ansiklopedisi'nde Mustafa Paşa Camii
  3. ^ a b c Konuk 2008, ss. 66-67.
  4. ^ Fakiolis, Vlasis. "Θρησκευτικά μνημεία" [Religious Monuments]. rhodes.gr (Yunanca). Rhodes Municipality. 28 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023. 
  5. ^ Kaurinkoski 2012, s. 51.
  6. ^ Panagiotidi, Kalopisi & Mamaloukos 2010, s. 69.
  7. ^ a b Panagiotidi, Kalopisi & Mamaloukos 2010, ss. 71-73.
  8. ^ a b Panagiotidi, Kalopisi & Mamaloukos 2010, s. 78.
  9. ^ Panagiotidi, Kalopisi & Mamaloukos 2010, s. 85.
  10. ^ Panagiotidi, Kalopisi & Mamaloukos 2010, s. 79.

Bibliyografya

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fatih Camii</span> İstanbul, Fatihte Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliye

Fatih Camii ve Külliyesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde II. Mehmed tarafından yaptırılmış olan cami ve külliyedir. Külliye içinde 16 adet medrese, darüşşifa (hastane), tabhane (konukevi) imaret (aşevi), kütüphane ve hamam bulunmaktadır. Şehrin yedi tepesinden birinde inşa edilmiştir. Cami 1766 depreminde yıkıldıktan sonra onarılarak 1771'de bugünkü halini almıştır. 1999 Gölcük Depreminde zemininde kaymalar tespit edilen camide 2008 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından zemin güçlendirme ve restorasyon çalışmalarına başlandı ve 2012 yılında tekrar ibadete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zeynep Sultan Camii</span>

Zeynep Sultan Camii 1769 yılında III. Ahmed'in kızı Zeynep Sultan tarafından Ayazma Camii'nin de mîmarı olan Mehmed Tahir Ağa'ya yaptırılmış barok tarzındaki câmidir. Mîmârî tarzına bulunduğu mekân göz önüne alınarak karar verilmiştir. Bu özel tarzı ve yapımında kullanılan malzemeler nedeniyle Bizans kiliselerini anımsatır.

<span class="mw-page-title-main">Sinan Paşa Camii (Beşiktaş)</span> İstanbulda cami

Sinan Paşa Camisi İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde yer alan Mimar Sinan tarafından inşa edilmiş bir Osmanlı camisidir. İlçenin merkezinde yer alan Sinanpaşa mahallesine adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye Camii</span> İstanbulda bulunan bir cami

Süleymaniye Camii, Kanuni Sultan Süleyman adına 1551-1557 yılları arasında İstanbul'da Mimar Sinan tarafından inşa edilen camidir.

<span class="mw-page-title-main">Laleli Camii</span> 1760-1763 yıllarında III. Mustafa tarafından inşa ettirilmiş camii

Laleli Camii, 1760-1763 yılları arasında Osmanlı padişahı III. Mustafa tarafından inşa ettirilmiş ve bulunduğu semte adını vermiş olan bir camidir. Caminin adı 3. Mustafa'nın velisi saydığı Laleli Baba'nın ismini bu ibadethaneye vermesinden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Emir Sultan Camii</span>

Emir Sultan Camii, Bursa'da Yıldırım Bayezid'ın kızı Hundi Fatma Hatun tarafından kocası Emir Sultan adına, muhtemelen Çelebi Sultan Mehmed'in hükümdarlığı sırasında inşa ettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sokollu Mehmed Paşa Külliyesi</span>

Sokollu Mehmet Paşa Külliyesi, Mimar Sinan'ın İstanbul Kadırga'da Şehit Mehmet Paşa yokuşunda bulunan ve cami ile külliyeden oluşan bir eseri. Sinan'ın en güzel eserlerinden biri sayılır. Üç padişaha sadrazamlık yapan Sokollu Mehmet Paşa adına 1571'de karısı tarafından yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hadım İbrahim Paşa Camii</span>

Hadım İbrahim Paşa Camii, İstanbul'da Silivrikapı'da Cambaziye Mahallesi'nde bir camidir. Caminin dış duvarları Silivrikapı Caddesi boyunca uzanır. Avluya üç giriş kapısı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Lala Mustafa Paşa Camii (Erzurum)</span>

Erzurum Lala Mustafa Paşa Camii, Türkiye'de Erzurum İli merkez ilçesi Yakutiye'de Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılmış Erzurum ’daki ilk Osmanlı camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Laal Paşa Camii</span> Mut ilçesinde tarihi bir camii

Karamanoğlu İbrahim Bey'in emriyle Laal Paşa tarafından yaptırılmıştır. Laal Paşa, asıl adı Musa olan bir köledir. Ve Karamanoğlu Beyliği'nde şehzade eğitmenliği de yapmıştır. Laal Paşa, önceleri Karamanoğlu Alaeddin Bey'in kölesi olarak Beyliğe dahil olmuştur. Devlet işlerinde verilen görevleri başarıyla yaptıktan sonra Alaeddin Bey'in gözüne giren köle Musa; Alaeddin Bey'in emriyle iyi bir eğitim görüp, iyi bir tahsil yapmıştır. Sonraları Laal Ağa'da gördüğü kabiliyeti takdir eden Alaeddin Bey, onu azad edip hür bir adam olmasını sağlamıştır. Hususi ve resmî devlet işlerinde gösterdiği yüksek başarıdan dolayı kendisini Niğde Kalesi dizdarı yapmıştır. Mut'ta bulunduğu sırada kasabanın içine cami, medrese ve hamam yaptırmıştır. Bu yapıların ayakta kalması için vakıf gelirler koymuştur. Laal Paşa'nın her kölede olduğu gibi doğum tarihi ve Karamanoğulları'na nasıl intisap etmiş olduğu belli olmadığı gibi mezarı ve ölüm tarihi de belli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye Camii (Rodos)</span> Bir Osmanlı tarihi eseri

Süleymaniye Camii veya Süleyman'ın Camisi, Kanuni Sultan Süleyman'ın Rodos'u fethettikten sonra tarihi şehir olan Rodos'ta yaptırdığı cami.

<span class="mw-page-title-main">Nakilbend Camii</span>

Nakilbend Camii, Nakilbent Camii ya da Nahilbend Camii; Türkiye'nin İstanbul ilinin Fatih ilçesinde bulunan bir camidir. Küçükayasofya Mahallesi'nde, Nakilbent Sokağı'nda konumlanır.

Gazi Hasan Paşa Camii, Yunanistan'ın İstanköy adasında bulunan bir camidir. Cami, 18. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adadaki Türk-Müslüman cemaatine hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Defterdar Camii (İstanköy)</span>

Defterdar İbrahim Paşa Camii, Yunanistan'ın İstanköy adasında bulunan bir camidir. Cami, 18. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adadaki Türk-Müslüman cemaatine hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Emirzade Camii</span>

Emirzade Camii, Yunanistan'ın Halkida kentinde bulunan bir camidir. Cami, 15. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Günümüzde ise bir müze olup halka açık değildir. Evia Arkeolojik Eserler Müdürlüğü tarafından restore edilen Osmanlı eseri bina Salı günü hariç ücretsiz halka açıktır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ağa Camii</span>

Mehmet Ağa Camii, Yunanistan'ın Rodos kentinde bulunan bir camidir. Cami, 19. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Rodos'un ticari merkezinde, Sokratus Caddesi üzerinde önemli bir yerde yer almaktadır. Adadaki çoğu cami gibi ibadete açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Sultan Mehmed Camii</span>

Sultan Mehmed Camii veya Süleyman Ağa Camii, Yunanistan'ın Narda kentinde bulunan bir camiydi. Cami, 15. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup Narda'daki sekiz camiden biriydi. Camii, Narda Kalesi'nde yer almaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Murat Reis Camii (Yunanistan)</span> Rodos, Yunanistanda bir cami

Murat Reis Camii, Yunanistan'ın Rodos kentinde bulunan bir camidir. Cami, 17. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir ve adını Koca Murat Reis'ten almaktadır. Cami hala ayakta olup restorasyona ihtiyacı bulunmaktadır ve Rodos'taki Osmanlı camilerinin çoğu gibi ibadete açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Bayraklı Camii (Sakız)</span>

Bayraklı Camii veya Hamidiye Camii, Yunanistan'ın Sakız kentinde bulunan bir camidir. Cami, 19. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adını II. Abdülhamid'den almaktadır. Osmaniye ve Mecidiye camileri ile birlikte adada ayakta kalan üç camiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Hasan Paşa Camii (Lonca)</span>

Gazi Hasan Paşa Cami veya Lonca Camii, Yunanistan'ın İstanköy kentinde bulunan bir camidir. Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adada Gazi Hasan Paşa adını taşıyan iki camiden biridir. Cami, diğer Platani'deki caminin aksine günümüzde ibadete açık değildir. Efsanevi Hipokrat Ağacı'nın hemen yanında yer almaktadır.