İçeriğe atla

Mustafa Nuri Paşa (devlet adamı)

Mustafa Nuri Paşa
Meclis-i Âyan üyesi
Kişisel bilgiler
Doğum 1798
Ölüm 1879
Vatandaşlığı Osmanlı İmparatorluğu

Sırkatibi Mustafa Nuri Paşa, (d. 1798 - ö. 1879) serasker makamına kadar yükselmiş Osmanlı devlet adamı.

Babası Göksu Bostancıbaşısı Hasan Ağa'dır. 10 Haziran 1813 tarihinde II. Mahmud tarafından Enderun'a alınmıştır. Ekim 1820'de tırnakçı, 1821 yılında hazine katibi, 1823'de Sırkatibi olmuştur. Sırkatibi, Bâbı Âli (sadrazam, sadaret) ile padişah arasındaki yazışmaları kontrol eden bir görevdir.

1832'de vezir rütbesi alarak, Tırhala'ya mutasarrıf olarak atanmıştır. 1834'te Çirmen’e mutasarrıf olmuştur. 1836 yılında Müşir unvanı almıştır. 1837'de Tırhala, Yanya, Delvine, Avlonya sancakları ile Selanik sancağı Elviye-i Hamse (Beş Sancak) Müşirliği altında toplanmış ve Mustafa Nuri Paşa’da bu göreve atanmıştır.

1840 yılında Serasker olmuştur. 1843 de Rumeli valiliği, 1844'te Vidin valiliği, 1845’de Hüdavendigar (Bursa) valiliği, 1852’de Trablusgarp valiliği, 1855’de Selanik valiliği, 1859’da Hicaz ve Irak müşirliği ile Bağdat valiliği görevlerinde bulunmuştur. 1877’de de ilk Meclis de Ayan Üyeliğine atanmıştır.

Sırkatibizadeler olarak bilinen Osmanlı Ailesi'nin kurucusudur. Oğlu Hüseyin Hüsnü Paşa Seniye Hanım Sultan'ın, torunu Hami Bey ise Emine Atiye Sultan'ın[1] eşidir.[]

Mustafa Nuri Paşa, II. Mahmud döneminin önde gelen çeşitli kişileri ile çocuklarının yaptığı evlilikler ile akrabalık bağları kurmuştur. Bu aileler: Musahip Said Efendi ailesi, Sadrazam Mustafa (Koca) Reşit Paşa (Reşidpaşazadeler), Rodosizade Damat Ahmet Fethi Paşa (Rodosizadeler), Zeynülabidin Mehmet Efendi (Zeynizadeler), Ali Rıza Efendi ailesi ve torunları üzerinden de Menemencizadeler’dir. Ailesinin soyu günümüzde de devam etmektedir.

Göksu'da büyüyen Mustafa Nuri Paşa’ nın yalısı Vaniköy vapur iskelesinin yanında idi. Yalı Kandilli'den Vaniköy'e geçtikten sonraki ilk binaydı.

Zaman zaman Netayicü'l vukuat adlı kitabın yazarı Mansurizade Mustafa Nuri Paşa (1824-1890) ile karıştırılmaktadır.

Sırkatibi Mustafa Nuri Paşa ve ailesi, Sinan Dumlu tarafından yazılan 'Sırkatibi ve Musahip'[2] adlı kitapta ele alınmaktadır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Emin Rauf Paşa</span> 168. Osmanlı sadrazamı

Mehmet Emin Rauf Paşa iki kez II. Mahmud ve üç kez Abdülmecid döneminde toplam 5 kez 14 sene 7 ay 36 gün sadrazamlık yapmış olan Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü Mehmed Paşa</span> 81. Osmanlı sadrazamı

Gürcü Mehmed Paşa, IV. Mehmed saltanatında 27 Eylül 1651 - 20 Haziran 1652 tarihleri arasında sekiz ay yirmi üç gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Daltaban Mustafa Paşa II. Mustafa saltanatında, 4 Eylül 1702 - 24 Ocak 1703 tarihleri arasında dört ay yirmi gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Hekimoğlu Ali Paşa, I. Mahmud'un ve III. Osman'ın saltanat dönemlerinde, 12 Mart 1732-12 Ağustos 1735, 21 Nisan 1742-23 Eylül 1743 ve 15 Şubat 1755-18 Mayıs 1755 tarihleri arasında üç kez toplam beş yıl dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Muhsinzade Abdullah Paşa I. Mahmud saltanatında, 6 Ağustos 1737 - 19 Aralık 1737 tarihleri arasında dört ay on dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Hacı İvaz Mehmed Paşa I. Mahmud saltanatında, 22 Mart 1739 - 23 Haziran 1740 tarihleri arasında bir yıl üç ay iki gün sadrazamlık ve çeşitli valilikler yapmış; 1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı'nda bütün savaşın kaderini etkileyen Hisarcık Muharebesi'ni kazanmış, Osmanlı devlet adamıdır.

Tevkii Hamza Hâmid Paşa, III. Mustafa saltanatında 8 Nisan 1763 - 1 Kasım 1763 tarihleri arasında altı ay yirmi üç gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Mahir Hamza Paşa III. Mustafa saltanatında 7 Ağustos 1768-20 Ekim 1768 tarihleri arasında iki ay on dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Benderli Ali Paşa,, II. Mahmud saltanatında 26 Mart 1821 - 30 Nisan 1821 tarihleri arasında bir ay üç gün Sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Yunan Ayaklanması'nı gizlice desteklediği gerekçesi ile 22 Nisan 1821'de Fener Patriği Grigoryos'un asılmasına ferman buyurmuştur. Ancak bu irade sonrasında 30 Nisan'da Kıbrıs'a sürülmüş ve idam edilmiştir. Tarihte padişah emri ile idam olunan 44. ve son Sadrazamdır.

Mehmet Sait Galip Paşa, Osmanlı diplomatı, yerel idarecisi ve II. Mahmud saltanatında 13 Aralık 1823 - 14 Eylül 1824 tarihleri arasında dokuz ay iki gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Damad Mehmed Ali Paşa</span> 183. Osmanlı sadrazamı

Damad Mehmed Ali Paşa (1813-1868), Abdülmecid saltanatında 3 Ekim 1852 - 14 Mayıs 1853 tarihleri arasında yedi ay on iki gün sadrazam olmuş; 6 kez kaptan-ı derya görevi ve diğer yüksek devlet görevleri yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa</span> 186. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Rüşdi, Osmanlı sadrazamı. Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa olarak da bilinir.

Silahdar Cihangirli Mehmed Paşa III. Mustafa saltanatında 25 Ekim 1770 - 11 Aralık 1771 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Ağa Hüseyin Paşa, Osmanlı ordusu kumandanı, serasker, vali, vezir ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Ayazma Camii</span>

Ayazma Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Aziz Mahmud Hüdayi Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. 26. Osmanlı Padişahı III. Mustafa tarafından, annesi Mihrişah Emine Sultan ve ağabeyi Şehzade Süleyman adına yaptırılmıştır. Mimarı Mehmed Tahir Ağa'dır. Yapımına 1758 yılında başlanan cami, 2 yıllık inşaat sürecinden sonra 1760 yılında ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı ve Barok esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Server Paşa</span>

Mahmud Server Paşa, Adliye, Dahiliye, Hariciye Nazırı, Şura-yı Devlet Reisliği ve Ayan Meclisi Reisliği görevlerinde bulunmuş Osmanlı bürokrat.

Musahip Hayali Mehmet Said Efendi, (1776-1856) İstanbul'un Eyüpsultan semtinde doğmuştur. II. Mahmut'un ünlü musahibidir. Musahip, padişahların veya üst düzey kişilerin yanlarında bulunmasından hoşlandıkları bilgili, sözünden, sohbetinden hoşlanılan, hazır cevap kişilere verilen bir unvandır. Zaman içinde günümüzdeki devlet sanatçılığına benzeyen bir unvan olarak da kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Serasker</span> Osmanlı Devletinde bir bölgenin komutanı ve idarecisi

Osmanlı Devleti'nde 1826'da kurulan ve bugünkü Millî Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı 'na denk gelen devlet kurumu. 1880 yılında Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Riyaseti'nin(Günümüz Genelkurmay Başkanlığı) kurulması ile görevlerinin bir kısmını bu kuruma devretmiştir.

Musahip Mustafa Paşa (1640-1686) Sultan IV. Mehmed'in musahibi, II. vezir ile kızı Hatice Sultan'ın eşi, Osmanlı kaptan-ı deryası (1683-1684).