Mustafa Kemal Atatürk kronolojisi
| ||
---|---|---|
Kemalizm | ||
Mustafa Kemal Atatürk'ün biyografik kronolojisidir.
- 1881 — Osmanlı İmparatorluğu'nun Selanik şehrinde Ali Rıza Efendi ve Zübeyde Hanım'ın oğlu olarak doğdu.
- 1893 — Selânik Askerî Rüştiyesi'ne yazıldı ve öğretmeni Mustafa Sabri Efendi, kendisine Kemal ikinci adını verdi.
- 1895 — Manastır Askeri İdadisi'ne girdi.
- 18 Mart 1899 — İstanbul'da Harp Okulu piyade sınıfına yazıldı.
- 1902 — Harp Akademisi'ne girdi.
- 11 Ocak 1905 — Kurmay yüzbaşı olarak Harp Akademisi'ni bitirdi. Merkezi Şam'da bulunan 5. Ordu'da göreve başladı.
- Ekim 1906 — Arkadaşlarıyla birlikte Şam'da gizli Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'ni kurdu.
- 20 Haziran 1907 — Rütbesi Kolağası rütbesine yükseltildi.
- Eylül 1907 — 3. Ordu'ya atanarak Selanik'e gitti.
- 13 Nisan 1909 — 31 Mart Ayaklanması'nı bastırmak üzere Hareket Ordusu'nda kurmay oldu.
- 1910 — Mahmud Şevket Paşa'nın kurmay başkanı olarak Arnavutluk isyanının bastırılmasında görev aldı.
- 13 Eylül 1911 İstanbul'da genelkurmayda göreve atandı.
- 27 Kasım 1911 Binbaşılığa yükseltildi.
- 18 Aralık 1911 Trablusgarp'ta Şark Gönüllüleri komutanlığına atandı.
- 9 Ocak 1912 Trablusgarp'ta Tobruk Savaşı'nı yönetti.
- 27 Ekim 1913 Sofya'ya askeri ateşe atandı.
- 1 Mart 1914 Yarbaylığa yükseltildi.
- Şubat 1915 Tekirdağ'da 19. Tümen'i kurdu.
- 25 Nisan 1915 ANZAK askerlerini Arıburnu'nda durdurdu.
- 1 Haziran 1915 Albaylığa yükseltildi.
- 10 Ağustos 1915 Anafartalar Grubu komutanı olarak İngiliz ve ANZAK birliklerini durdurdu.
- 14 Ocak 1916 Edirne'de 16. Kolordu komutanı oldu.
- 1 Nisan 1916 Mirlivalığa (Tuğgeneralliğe) yükseltildi.
- 5 Temmuz 1917 7. Ordu Komutanlığı'na atandı.
- Ekim 1917 7. Ordu Komutanlığı'ndan ayrılarak İstanbul'a döndü.
- 31 Ekim 1918 Yıldırım Orduları Grubu komutanı oldu.
- 19 Mayıs 1919 Samsun'a vardı.
- 28 Mayıs 1919 Havza Genelgesi'ni yayınladı.
- 21/22 Haziran 1919 Amasya Tamimi'ni açıkladı.
- 8 Temmuz 1919 9. Ordu Müfettişliği'nden ve askerlikten çekildi.
- 23 Temmuz 1919 Erzurum Kongresi'ne başkan seçildi.
- 4 Eylül 1919 Sivas Kongresi'ne başkanlık etti.
- 7 Kasım 1919 Meclis-i Mebûsan için yapılan seçimde Erzurum'dan milletvekili seçildi.
- 27 Aralık 1919 Heyet-i Temsiliye ile birlikte Ankara'ya geldi.
- 23 Nisan 1920 Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisini açtı.
- 11 Mayıs 1920 İstanbul Divan-ı Harp tarafından ölüm cezasına çarptırıldı.
- 5 Ağustos 1921 Türkiye Büyük Millet Meclisince başkomutan yapıldı.
- 23 Ağustos 1921 Sakarya Savaşı'nı yönetti.
- 19 Eylül 1921 Türkiye Büyük Millet Meclisince mareşallik rütbesi ve gazi sanı verildi.
- 26 Ağustos 1922 Kocatepe'den Büyük Taarruz'u yönetti.
- 30 Ağustos 1922 Dumlupınar'da Başkomutanlık Meydan Savaşı'nı kazandı.
- 9 Eylül 1922 İzmir'i düşmandan kurtardı.
- 1 Kasım 1922 Saltanat kaldırıldı.
- 29 Ocak 1923 İzmir'de Latife Hanım ile evlendi(5 Ağustos 1925'te ayrıldı).
- 17 Şubat 1923 İzmir İktisat Kongresi açıldı.
- 11 Ağustos 1923 İkinci Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığına seçildi.
- 9 Eylül 1923 Halk Fırkası'nı kurdu.
- 29 Ekim 1923 Cumhuriyet ilan edildi; Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı seçildi.
- 3 Mart 1924 Halifelik kaldırıldı.
- 20 Nisan 1924 Yeni Teşkilat-ı Esasiye Kanunu kabul edildi.
- 17 Kasım 1924 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu. (3 Haziran 1925'te kapatıldı.)
- 25 Kasım 1925 Şapka Yasası kabul edildi.
- 26 Aralık 1925 Uluslararası takvim ve saat kabul edildi.
- 1 Kasım 1927 İkinci kez cumhurbaşkanlığına seçildi.
- 1 Kasım 1928 Yeni Türk harflerinin kabulüne ilişkin yasa çıktı.
- 12 Ağustos 1930 Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruldu. (17 Kasım 1930'da dağıldı.)
- 15 Nisan 1931 Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti'ni kurdu.
- 4 Mayıs 1931 Üçüncü kez cumhurbaşkanı seçildi.
- 12 Temmuz 1932 Türk Dili Tetkik Cemiyeti'ni kurdu.
- 8 Kasım 1934 - Yalova'ya gerçekleştirdiği geziden Ankara'ya döndü.
- 24 Kasım 1934 Atatürk soyadı verildi.
- 27 Ocak 1937 Hatay'ın bağımsızlığı Milletler Cemiyeti'nce kabul edildi.
- 10 Kasım 1938 Dolmabahçe Sarayı'nda öldü.
Yurt gezileri
1922
- 1 Ocak 1922-22 Ocak 1922 — İzmir'e yaptığı yurt gezisi.
1920
- Batı Cephesini denetlemek üzerine Ankara'dan Eskişehir'e geldi.
- 2 Ağustos - Afyonkarahisar'a geldi.
- Buradan Konya'ya geçmiştir.
- 6 Ağustos - Tekrar Afyonkarahisar'a geldi.
- 28 Ağustos - Tekrar Batı Cephesini denetlemek için Afyon'a geldi.
1921
1922
- 28 Ağustos - Büyük Taarruz sırasında karagahın taşınması nedeniyle Afyon'a geldi.
1923
- 15 Mart - Adana'ya ulaştı. Burada Türk Ocağını ziyaret etmiş ve çiftçilerle bir toplantı yapmıştır.
- 23 Mart - Afyon'a ulaştı. Belediye ve Türk Ocağını ziyaret etmiş burada konuşmalar yapmıştır.
1924
- 29 Ağustos 1924 — 51 gün sürecek bir yurt gezisi kapsamında Afyonkarahisar'a geldi.
- 30 Ağustos 1924 — Zafer Bayramı'nı eşi Latife Hanımla Dumlupınar'da kutladı.
- Eylül 1922 - Afyon, Eskişehir ve Bursa gezileri. Bursa'dan ayrılarak İstanbul üzerinden Trabzon'a ulaştı. Buradan Rize, Giresun, Ordu ve Canik illerini ziyaret etti.
- 22 Eylül 1924 - Canik Ticaret Odasında bir konuşma yaparak Amasya, Tokat, Sivas ve Erzincan'a uğradı.
- 30 Eylül 1924 - Erzurum'a vardı. Burada bir açılış törenine katıldı.
- 6 Ekim 1924 - Kars'a ulaştı ve burada görüşmelerde bulundu. Buradan trenle Ankara'ya dönüş yolculuğuna başladı. Yol üzerinde bulunan Şebinkarahisar ilçesine de bir ziyarette bulundu. Ardından Sivas, Kayseri, Yozgat ve Kırşehir üzerinden Ankara'ya ulaştı.
1925
- Adana gezisi. Bu gezisinde Adana Lisesi'ni ziyaret etti.
- 16 Ekim - Trenle İzmir'den Konya'ya giderken Afyon'da konakladı.
1926
1927
1928
1929
1930
- 2 Mart - Afyonkarahisar'a geldi.
1931
- Adana ve çevre illere yaptığı gezisi.
1932
1933
- 24 Ocak - Afyonkarahisar'a geldi.
- 4 Şubat - Afyonkarahisar'a geldi.
1934
- 16 Nisan — Eskişehir'de istasyonda halkı selamladı ve şehrin ayanıyla görüştü.
- 1 Mayıs — İstanbul'a gelerek Dolmabahçe Sarayı'nda dinlendi.
- 2 Mayıs — Boğazda tekne gezisi yaptı, başvekil İsmet İnönü ile Ahmet Derviş ve Kemalettin Sami Gökçen'in mezarlarını ziyaret etti.
- 3 Mayıs — Kalamış Vapuruyla başvekille birlikte Yalova'ya gitti.
- 4 Mayıs — Başvekille günübirlik Bursa'ya ziyarette bulundu.
- 6 Mayıs — Vapurla Derince'ye geldi. Oradan trenle Ankara'ya hareket etti.
- 20 Haziran — İran Şahı Rıza Pehlevi ile İzmir'e gitmek üzere trenle Ankara'dan ayrıldılar.
- 21 Haziran — İran Şahı Rıza Pehlevi ile İzmir'e giderken önce Eskişehir'e daha sonra Afyon'a ulaştılar. Burada iki saat kalarak dinlendiler.
- 22 Haziran — İran Şahı Rıza Pehlevi ile İzmir'e geldiler. Burada bir askeri tatbikata katıldılar ve Zübeyde Hanım'ın mezarını ziyaret ettiler.
- 24 Haziran — İran Şahı Rıza Pehlevi ile Balıkesir'e geldiler. Oradan Çanakkale'ye geçerek Gülcemal vapuruyla İstanbul'a hareket ettiler.
- 25 Haziran — İran Şahı Rıza Pehlevi ile İstanbul'a geldiler.
- 27 Haziran — İran Şahı Rıza Pehlevi ile Deniz Lisesi'ni ve Harp Akademisi'ni ziyaret ettiler.
- 28 Haziran — İran Şahı Rıza Pehlevi ile topçu birliklerinin tatbikatını izlediler. Cami ve müzeleri gezdiler. İran konsolosluğunu ziyaret ettiler. Akşam Topkapı Sarayı'nı gezdiler.
- 29 Haziran — İran Şahı Rıza Pehlevi ile Suadiye plajında dinlendiler. Sonrasında Büyükada gezmişler ve Yat Kulübününde dinlenmişlerdir.
- 1 Temmuz — İran Şahı Rıza Pehlevi ile İstanbul Üniversitesi'ni ziyaret ettiler. Daha sonra Maltepe'de atış talimlerini izlediler.
- 7 Temmuz — Yalova'ya geldi.
- 9 Temmuz — Yalova'ya yaptığı geziden Ankara'ya döndü.
- 16 Temmuz — Kızılcahamam kaplıcaları'na gitti.
- 17 Temmuz — İstanbul'a gitmek için trenle Kızılcahamam'dan ayrıldı. Saat 12'de Gerede'ye saat 17'de Bolu'ya ulaştı.
- 20 Temmuz — İstanbul üzerinden Yalova'ya geldi.
1935
1936
1937
- 17 Kasım - Elazığ'a geldi.
- 20 Kasım - Afyonkarahisar'a geldi.
1938
- Adana gezisi.
1925
- 23 Ağustos - Otomobille Çankırı ve Kastamonu'ya yapacağı ziyaret için yola çıktı. Çankırı'yı ziyaretinden sonra Kastamonu'ya geçti.
- 27 Ağustos - İnebolu'da Türk Ocağını ziyaret etti. Burada şapka ve kılık kıyafet inkılabı ile ilgili konuşmasını yaptı.
- 30 Ağustos - Kastamonu'da Türk Ocağını ziyaretinde de inkılab ile ilgili bir konuşma yaptı.