İçeriğe atla

Mustafa Asım Turgut

Mustafa Asım Turgut
Hariciye Nazırı
Görev süresi
1911-1912
Kişisel bilgiler
Doğum 1870
Ölüm 1937
Defin yeri Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul
Vatandaşlığı  Osmanlı İmparatorluğu

Mustafa Asım Turgut ya da Mustafa Asım Bey (d. 1869 veya 1870-ö. 3 Şubat 1937[1]) Osmanlı Devleti'nin son döneminde hizmet vermiş bir devlet adamıydı.[2]

Osmanlı Devleti'nin son Viyana ve Tahran büyükelçisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin su sporları tarihinde yelken sporuna katkıları ile yer almıştır.

Yaşamı

1869 veya 1870 yılında doğdu. Babası Trabzonlu ulemadan Mustafa Asım Efendi'nin oğlu Ahmet Rıfat Bey, annesi Şeyhülislam Hasan Hayrullah Efendi’nin kızı Ayşe Sıdıka Hanım'dır.[1]

Soğukçeşme rüştiyesinde okuduktan sonra Galatasaray Sultanîsi'ne girdi. Babasının ölümü üzerine bu okulu bırakmak zorunda kaldı.

Osmanlı Devleti'nde kariyerine Divan-ı Hümayun Odasında kayıt memuru olarak başladı. İlk eşi İsmet Hanım idi. Bu evlilikten çocuğu olmadı.[1]

1904 yılında Viyana Sefareti Müsteşar ve Maslahatgüzarlığına getirildi. Bu görevi sırasında tanıştığı Avusturyalı Letta Hanım ile 20 Temmuz 1908'de evlendi.[3]

II. Meşrutiyet'in ilanından sonra 1908 yılında Stockholm Elçiliğine atandı. 30 Mayıs 1909 yılında ilk çocuğu Demir, Stockholm'de doğdu.

1909 yılında Sofya elçiliğine getirildi. Haziran 1909-Ekim 1911 tarihleri arasında bu görevde kaldı ve 1911 yılında Hariciye Nazırı oldu. İstanbul'a gelip Ayaspaşa'daki Hariciye Nezareti Lojmanı'na yerleşti. Kızı Leyla, 23 Kasım 1911'de bu konakta doğdu. Mustafa Asım Bey, Ekim 1911-Temmuz 1912 tarihleri arasında 1 yıla yakın bir süreyle Hariciye Nazırlığı görevini sürdürdü. 1912 Temmuz'unda kabine ile birlikte istifa etttikten sonra bir buçuk yıl işsiz kaldı.

I. Dünya Savaşı sırasında Ocak 1914-Şubat 1916 tarihleri arasında Osmanlı Devleti'nin Tahran büyükelçisiydi. İran'a askeri mühimmat ve güç yığan Ruslar onu Şubat 1916'da bir av esnasında tutukladı. Mart 1916 yılında serbest bırakılınca ailesi ile birlikte önce İstanbul'a döndü, sonra Viyana'ya taşındı. Osmanlı hükûmeti tarafından İstanbul'a defalarca geri çağrılsa da savaş ortamında bu emre uymayınca 20 Nisan 1920 tarihinde memuriyetten azledildi.[3]

Türkiye'de Cumhuriyetin ilanından sonra 1932 yılında Türkiye'ye geri döndü. Ailesi ile İstanbul'un Moda semtine yerleşti. Sümerbank kadrosunda çalıştı.[3] Su sporları ile yakından ilgilendi. Bir ara Moda Su Sporları Kulübü başkanlığında bulundu.[1] Çocuklarını iyi birer yelkenci olarak yetiştirdi. Oğlu Demir Turgut, Türkiye'ye modern yelken sporunu, kızı Leyla Turgut ise modern yüzme sporunu getiren kişi olarak bilinir[4]

Asım Turgut Bey, 3 Şubat 1937'de İstanbul'da öldü. Karacaahmet Mezarlığı'nda Şerifkapısı'ndaki aile mezarlığına defnedildi.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Alparslan, Serkut (2018). "Meşrutiyet dönemi hariciye nazırlarından Asım Bey'in (Mustafa Asım Turgut) Osmanlı/Türk Diplomasisindeki yeri (1908-1918)". Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 
  2. ^ Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839 - 1922) Prosopografik Rehber, Sinan Kuneralp, ISIS Press, İstanbul, ISBN 9784281181, 1999
  3. ^ a b c İgüs, Esma (24 Ekim 2023). "Mimar Olmak Ya da Kadın Olmak Tezahürleriyle, Cumhuriyetin İlk Kadın Mimarlarından Leyla Asım Turgut". Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi. 8 (Dr. Recep Yaşa’ya Armağan): 2730-2777. doi:10.24186/vakanuvis.1341640. ISSN 2149-9535. 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  4. ^ BİNZET, Seyhun (22 Şubat 2022). "İstanbul'da su sporları tarihi". www.istdergi.com. 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Hakkı Paşa</span> 210. Osmanlı sadrazamı

İbrahim Hakkı Paşa V. Mehmed saltanatında 12 Ocak 1910 - 30 Eylül 1911 tarihleri arasında bir yıl sekiz ay on dokuz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sadık Rıfat Paşa</span> Diplomat ve devlet adamı

Sadık Rıfat Paşa, iki kez Osmanlı Hariciye Nazırlığı yapmış diplomat ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Meclis-i Mebûsan 3. dönem mebusları listesi</span>

Meclis-i Mebûsan 3. dönem mebusları listesi, 1908 Osmanlı genel seçimleri ile Meclis-i Mebûsan'a seçilen mebusların tam listesidir. 17 Aralık 1908 - 18 Ocak 1912 tarihleri arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ziya Songülen</span> Fenerbahçe SK kurucusu ve ilk başkanı

Nurizade Ziya Songülen, Şevkipaşazade Ayetullah ve Necip Okaner ile birlikte Fenerbahçe Spor Kulübü'nü kuran üç kişiden biridir. Kulübün ilk başkanı ve 1 numaralı üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ayetullah Bey</span> Türk futbolcu

Mehmed Ayetullah Bey, Çerkes asıllı Türk futbolcu. Ziya Songülen ve Necip Okaner ile birlikte Fenerbahçe Spor Kulübü'nü kuran 3 kişiden birisidir. Fenerbahçe'nin 2 numaralı üyesi ve 2. Başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Server Paşa</span>

Mahmud Server Paşa, Adliye, Dahiliye, Hariciye Nazırı, Şura-yı Devlet Reisliği ve Ayan Meclisi Reisliği görevlerinde bulunmuş Osmanlı bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Hariciye Nezâreti</span> Son dönem Osmanlı Hükümetlerinde devletin dış siyasetini yürüten kurum

Hariciye Nazırlığı ya da Hariciye Nezareti Son dönem Osmanlı Hükümetlerinde devletin dış siyasetini yürütmekle görevli, günümüzdeki Dışişleri bakanlığı'na karşılık gelen kurumdur. İstanbul'da günümüzde İstanbul Valiliği işlevini gören Babıali binasında sadrazamlıkla aynı binayı paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Adliye Nezâreti</span>

Adliye Nezâreti ya da Adliye Nazırlığı Son dönem Osmanlı Hükûmetleri'nde bugünkü Adalet Bakanlığı'nın yaptığı işi yapan nazırlıktır. Türkiye'de Cumhuriyet'in kurulmasıyla birlikte önce Ankara'ya taşınmış ve sonrasında ise dilde sâdeleşme çalışmalarının ardından adı "Adalet Bakanlığı" olarak değişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Leyla Asım Turgut</span> Türk yüzücü

Leyla Asım Turgut, Türk mimar, yüzücü.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Şemseddin Paşa</span>

Mehmed Şemseddin Paşa, Osmanlı Devleti döneminde önemli görevlerde bulunan Çerkes - Ubıh kökenli bir devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Reşid Paşa (1858-1924)</span> Osmanlı devlet adamı ve diplomat

Mustafa Reşid Paşa, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında görev yapmış bir devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Posta ve Telgraf Nezâreti</span> Osmanlıda posta ve telgraf bakanlığı

Posta ve Telgraf Nazırlığı Son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde posta ve telgraf hizmetlerini yürütmekle sorumlu bakanlıktı. Kuruluşun merkezi İstanbul'da, günümüzde Eminönü'nde bulunan ve Büyük Postane olarak anılan Sirkeci'deki binaydı.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Nail Bey</span> Osmanlı siyaset ve devlet adamı

Mustafa Nail Bey, Osmanlı devlet adamı. II. Meşrutiyet'in ilanından sonra kısa bir süre maarif nazırlığı yapmış ve bu süre içinde daha sonraki İkinci Meşrutiyet eğitiminin temellerini atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pirizade İbrahim Hayrullah Bey</span>

Pirizade İbrahim Hayrullah Bey (1859-1934) Osmanlı Devleti'nin son döneminde yüksek derecede çeşitli görevlerde bulunmuş bir devlet adamıydı.

Mehmed Nabi Bey ya da Menemenlizade Mehmed Nabi Bey (1868-1924), Osmanlı Devleti'nin son döneminde hizmet vermiş bir devlet adamıdır.

Mehmed Rifat Paşa, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında hizmet vermiş bir devlet adamıdır.

Ali Galib Bey (1849-1919) Osmanlı Devleti'nin son döneminde birçok büyükelçilik görevleri, bir valilik ve bir de hükûmet nazırlığı görevlerinde bulunmuş bir devlet adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Kâzım Kadri</span> Osmanlı Devletinin son yıllarında valilik ve nazırlık yapmış devlet insanı ve yazar (1870 - 1934)

Hüseyin Kazım Kadri ya da Hüseyin Kazım Bey Osmanlı Devleti'nin son yıllarında valilik ve nazırlık görevlerinde bulunmuş devlet adamı ve yazar.

Reşat Hikmet Bey (1876-1920), Osmanlı siyaset ve devlet adamı.

Dimitri Mavro Kordato ya da Dimitraki Mavrokordato Efendi (1856-1919), Rum kökenli Osmanlı devlet adamı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.