İçeriğe atla

Mustafa Çamran

Mustafa Çamran
Kişisel bilgiler
Doğum 08 Mart 1932(1932-03-08)
Tahran, İran
Ölüm 21 Haziran 1981
Süsengird, İran
Mesleği İranlı Akademisyen, Fizikçi, Siyasetçi, Aktivist, Mehdi Bezirgan devletinde İran’ın savunma bakanı
Dini Şii İslam

Mustafa Çamran Savehî (Farsça: مصطفی چمران, d. 8 Mart 1932 - ö. 21 Haziran 1981), İranlı akademisyen, fizikçi, siyasetçi, Mehdi Bezirgan hükûmetinde İran’ın savunma bakanı, Amel hareketin kuruluşunda Musa el-Sadr’ın yardımcısı, İslamî Şûra Meclisinin temsilcisi, İran-Irak Savaşında komutan.[1]

Hayatı

Doğumu

8 Mart 1932 tarihinde, Tahran’da sekiz nüfûslu bir ailede dünyaya geldi. Babası Hassan Çamran, İran’ın Save şehrindeki Çamran adlı bir köyünden Tahran’a göç etmişti.[2]

Eğitimi

Çamran ilk eğitimini Tahran'ın İntisariye okulunda başladı. Ortaöğretimini de Darul Funun ve Elborz okullarında bitirdi. 1953 yılında yüksek puanı ile Tahran üniversitesinin Fen Fakültesinde Elektromekanik dalında tahsilini devam etti. Lisansini bitirdikten sonra yüksek lisans için Teksas Üniversitesi'nin bursunu aldı ve eğitimini devam etti.[3][4] Doktorasını de Amerika’nın Kaliforniya Üniversitesi'nde Elektro-Fizik dalında yaptı.[5] Çamran Farsça’ya ek olarak, Arapça, İngilizce, Türkçe, Fransızca ve Almanca’yı de çok iyi biliyordu.

Kitapları

Mustafa Çamran bir savaşçı olmakla beraber bir fikir ve düşünce adamıydı. İrfan ve sanatı çok severdi.[6] Onun irfanı söz ve düşünceleri "Ruhun İrfanla Yükselişi" adlı bir kitapta toplanmıştır.[7] Yazmış olduğu kitaplar çeşitli dillere çevrilir. Türkçeye çevrilen 'Biz ve Allah' ve 'Ruhun İrfanla Yükselişi' kitapları basılmıştır. Ayrıca kendi eğitim dalı hakkında da birkaç kitap ve makaleler yazmıştır. "An integrator based on motion and electrostatic charge." onun basılmış yüksek lisans tezidir.[8]

Siyasal mücadelesi

ortaöğretim yıllarında İslami mücadele ile tanıştı. Doktorasını alırken Müslüman Öğrenciler Birliği kurarak onun lideri oldu. Eğitimini tamamladıktan sonra İran’a döndü. 1963 yılında İran’da ortaya çıkan “15 Hordad Kıyamı”na katıldı. Olaydan sonra Mısır’a gitmek zorunda kaldı, orada Filistin davası ile ilgilenir ve gerilla eğitimi aldı. 1970 yılında Lübnan’a gitti. Musa el-Sadr ile tanışıp emperyalizm ve siyonitlere karşı İslamı mücadelelere katıldı.[9] Aynı zamanda “Emel” örgütünü oluşturmakta Musa Sadr ile çaba gösterdi. İran'ın inkılabıyla birlikte Lübnan'dan İran'a dönüp İslam İnkılabı Muhafızları'nın örgütlenmesinde öncülük etti. İran-Irak Savaşı başladığı zaman savaşa katıldı. Cephede pastar komutanı olarak hizmet verdi.[10]

Öldürülüşü

21 Haziran 1981 tarihinde İran'ın güneyinde yeralan Dehleviye bölgesinde bir operasyon sırasında öldü.[10]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Şehid Dr.Mustafa Çamran'ın şehadetinin 30.yıldönümü…". 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2018. 
  2. ^ Şehid Dr. Mustafa Çamran[]
  3. ^ Şəhid Mustafa Çamran[]
  4. ^ "İSLAM DAVASI ŞEHİTLERİ: DR. MUSTAFA ÇAMRAN / M. CELAL MÜCAHİD". 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2018. 
  5. ^ "Şehid Mustafa Çamran'ı Rahmetle Anıyoruz". 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2018. 
  6. ^ "MUSTAFA ÇAMRAN: İNSAN VE ALLAH". 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2018. 
  7. ^ "Ruhun İrfanla Yükselişi". 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2018. 
  8. ^ "An integrator based on motion and electrostatic charge". 13 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
  9. ^ "Hayatı mücadele ve fedakarlıkla geçen bir isim: Mustafa Çamran (Biyografi)". 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2018. 
  10. ^ a b "Mustafa Çamran kimdir?". 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Seyyid Hüseyin Nasr</span>

Seyyid Hüseyin Nasr, George Washington Üniversitesi'nde İslâmî ilimler uzmanı İranlı profesör, müslüman mütefekkir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Erol Kılıç</span> Türk akademisyen, büyükelçi

Mahmud Erol Kılıç, Türk akademisyen, tasavvuf, İbn Arabî ve İslam felsefesi uzmanı teolog.

<span class="mw-page-title-main">Ruhullah Humeyni</span> İran İslam Cumhuriyetinin ilk dinî lideri

Ruhullah Humeyni, İranlı siyasetçi ve Şii din adamı. Ayetullah Humeyni olarak da anılır. İran İslam Devrimi'nin siyasi ve ruhani lideriydi. Muhammed Rıza Pehlevi rejimine son verip İslam Cumhuriyeti'ni kurdu ve devrimden sonraki tüm dinî ve siyasi yetkileri elinde tuttu.

<span class="mw-page-title-main">Yaşar Nuri Öztürk</span> Türk İslam felsefesi profesörü, ilahiyatçı, gazeteci, avukat ve yazar (1951–2016)

Yaşar Nuri Öztürk, Türk İslam felsefesi ve ilahiyat profesörü, yazar, gazeteci, avukat, televizyon programcısı, siyasetçi ve İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nin kurucu dekanıdır. Türkiye'de "Kur'an Müslümanlığı" düşüncesinin öncü isimlerinden biri olan Yaşar Nuri Öztürk, Türkiye başta olmak üzere ABD, Avrupa, Orta Doğu ve Balkanlar'da "İslam ve insan hakları" ile ilgili birçok konferans verdi. Çoğunluğu İslam hakkında olan birçok kitap yazdı. İslam'ı ve Kur'an'ı anlamaya yönelik kaleme aldığı birçok kitabı ve makalesinin yanı sıra siyaset, sosyoloji ve tarih konulu kitaplar da yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Şirin Ebadi</span>

Şirin Ebâdî, İranlı avukat, yazar, insan hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hatemi</span> 5. İran cumhurbaşkanı

Seyyid Muhammed Hatemi, 1997-2005 arasında görev yapmış olan, İran'nin 5. cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü</span>

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi tiyatro bölümü, bir bilim dalı olarak tiyatro üzerine akademik eğitim veren üniversite bölümüdür. DTCF Tiyatro Bölümü, Türkiye'de akademik düzeyde tiyatro eğitimi veren ilk kuruluştur.

<span class="mw-page-title-main">Kum, İran</span> İranda bir şehir

Kum, İran'da Kum Eyaleti'nin yönetim ve İsnâaşeriyye mezhebinin eğitim merkezi konumunda olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi</span> Ankarada bulunan bir devlet üniversitesi

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi (ASBÜ), Ankara'nın altıncı devlet üniversitesi olarak 5 fakülte ve 5 enstitü ile kurulan bir devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Musa es-Sadr</span>

Musa es-Sadr din adamı ve siyasetçidir. İran'ın Kum şehrinde Lübnanlı Şii El-Sadr ailesinin bir ferdi olarak dünyaya geldi. Babası Sadruddin Sadr ona Musa ismini verdi. Musa Sadr çocukluk ve gençlik yıllarını bu mahallede geçirdi. Dini eğitim ve akademik eğitimini tamamladıktan sonra siyasi hareketlerin içinde ve başında yer aldı. Lübnan İç Savaşında Emel ordusunun komutanlarındandı. Hayatta olup olmadığı bilinmemektedir.

Tevhid Selam ya da Tevhid Selam Kudüs Ordusu, Hizbullah'ın kurucularından İranlı düşünür ve siyasetçi Musa el-Sadr'ın fikirleri temelinde İslam devleti kurmayı amaçlayan örgüt. Emniyet Genel Müdürlüğü'nün 2007 yılında açıkladığı terör örgütleri listesinde ismi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şadi Sadr</span>

Şadi Sadr Avukat, insan hakları aktivisti, deneme yazarı, gazeteci ve LGBT insan hakları savunucusu. Shadi Sadr İran Adalet Genel Müdürlüğünün kurucusu ve İcra Direktörüdür (JFI). Eserleri ünya çapında yayınladı ve ders verdi. 1965 Uluslararası Mahkemesinde hakim olarak görev yapıyor.

<span class="mw-page-title-main">Ebulhasan Benisadr</span> İran İslam Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Seyyid Ebulhasan Benisadr, İranlı siyasetçi, iktisatçı ve İran İslam Devrimi'nden sonra İran'ın ilk cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ali Recai</span> 2. İran cumhurbaşkanı

Muhammed Ali Recai, İran'ın eski cumhurbaşkanı ve başbakanı. 30 Ağustos 1981'de başbakan Muhammed Cevad Bahonar ile birlikte düzenlenen bir bombalı saldırıda öldü.

<span class="mw-page-title-main">Mir Hüseyin Musevi</span> İranlı siyasetçi ve sanatçı

Mir Hüseyin Musevi Hamene 1981-1989 yılları arasında İran'ın yetmiş dokuzuncu ve son Başbakanı olarak görev yapan İranlı bir reformist politikacı, sanatçı ve mimar. 2009 başkanlık seçimlerinde reformist bir adaydı ve nihayetinde seçim sonrası çıkan huzursuzluklarda muhalefet lideriydi. Musevi, İran Bilim Akademisi başkanlığını 2009'da muhafazakâr otoriteler tarafından kaldırılıncaya kadar sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Bâkır es-Sadr</span>

Muhammed Bakır es-Sadr din adamı, şii taklit mercii ve Iraklı siyasetçi. Lakabı ise beşinci şehiddir. Irak'ın en etkili dini ve politik figürlerinden birisidir. Mukteda es-Sadr onun damadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Ahmedi Ruşen</span>

Mustafa Ahmedi Ruşen, İranlı nükleer fizikçi, üniversite hocası, İranlı bilim insanı ve İran’ın Natanz Nükleer tesisinin ticari yardımcısı. Tahran'da uğradığı bombalı saldırı sonucu öldü. Bu olay İranlı nükleer bilim uzmanlarının hedef olduğu dördüncü suikast.

Derya Örs Türk akademisyen, diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Sadr Hareketi</span> Irakta bir siyasi parti

Sadr Hareketi, Mukteda es-Sadr liderliğindeki Irak İslami ulusal hareketidir. Hareket, Irak toplumunun dört bir yanından ve özellikle ülkedeki Şii yoksullarından geniş destek görmektedir. Hareketin amaçlarını ve felsefesini belirleyen en önemli kişi Büyük Ayetullah Muhammed Sadık es-Sadr'dı. Önde gelen bir önceki kişi de Muhammed Bakır es-Sadr olmuştu. Hareket dini ve popülisttir. Amacı, dini yasalar ve kabile geleneklerinin bir kombinasyonu tarafından düzenlenen bir toplumdur.

<span class="mw-page-title-main">Resul Caferiyan</span>

Resul Caferiyan (Farsça: رسول جعفریان ; Müslüman ruhbanı, İranlı tarihçi, yazar, İslam ve Şiilik tarih araştırmacısı, üniversite hocasıdır. Halen Tahran Üniversitesi'nin tarih bölümünde hocalık yapıyor. Ayrıca İslam ve İran tarihinin özel kütüphanesinin başkanıdır. Aynı zamanda Tahran Üniversitesi'nin Merkez Kütüphanesi müdürüdür. 2018 yılında İran Bilimler Akademisi'nin daimi üyesi oldu.