İçeriğe atla

Musiki Muallim Mektebi

Musiki Muallim Mektebi, 1930'lu yıllar
Mektebin Ernst Arnold Egli tarafından projelendirilen binası

Musiki Muallim Mektebi, 1924 yılında ortaöğretime müzik öğretmeni yetiştirmek amacıyla Ankara'da doğrudan Maarif Vekaleti'ne (Millî Eğitim Bakanlığı) bağlı olarak kurulmuş ortadereceli bir eğitim kurumudur.

Türkiye'de müzik öğretmeni yetiştiren ilk kurumudur. Zamanla sanatçı yetiştirme işlevini de üstlenen kurum Ankara Devlet Konservatuvarı'na dönüşmüş; 1938-1939 döneminde müzik öğretmeni yetiştirme işlevini Gazi Eğitim Enstitüsü içinde bulunan Müzik Şubesine bırakmıştır.

Tarihçe

Kuruluşu

Cumhuriyetin ilanından önce Türkiye'de müzik branşında öğretmen yetiştiren bir okul yoktu.[1] Musiki Muallim Mektebi, orta dereceli okullara müzik öğretmeni yetiştirmek amacıyla 1 Eylül 1924 tarihinde kuruldu ve Cebeci’de bulunan üç kerpiç evden oluşan bir otel binasında[2] 12 öğrenci ile 1 Kasım 1924'te hizmete girdi. 1924-25 yılı okulun deneme yılıydı, okulun talimatnamesi 29 Temmuz 1925'te yayınlandı ve 1925-1926 öğretim dönemi başında gerçek anlamda müzik öğretmeni yetiştiren bir kurum haline geldi.[3]

Musiki Muallim Mektebi, ilkokul üzerine dört yıllık ve iki yıllık iki devreden oluşan bir eğitim süresine sahip bir okul olarak hizmete girmişti.[3] Okulun ilk kadrosu Riyaseticumhur Filarmoni Orkestrası üyelerinden oluşuyordu. İlk öğrenci kadrosu ise Erkek Muallim Mektebi'nden seçilmiş olan 6 kişiden ibaretti.[3] Öğrenci kadrosu daha sonra İstanbul Balmumcu'daki Öksüz Yurdu'ndan getirilen öğrencilerle arttırıldı. 1927-28 yılından itibaren yatılı öğrenci kabul edilmeye başlandı.

Okulun kurucu müdürlüğünü Zeki Üngör üstlendi. Sanatçı, 1934 yılında emekliye ayrılana kadar 10 yıl boyunca bu görevi sürdürdü.

Okul binasının inşası

Okul binası, 1928 yılında mimar Ernst Arnold Egli tarafından projelendirildi ve başkentteki rasyonel-modernist akımın en önemli sembollerinden birisi oldu[4] Bina, sadece eğitim kurumu olarak değil, aynı zamanda bir konser salonu ve fuayesini, idari ofisleri, sınıfları, yemekhaneyi, yurtları, çalışma ve okuma odalarını içeren bir kompleks olarak hizmet verdi.

1938'de Devlet Konservatuvarı, 1985 yılında Mamak Belediyesi Hizmet Binası halini alan bina, günümüzde Mamak Kültür Merkezi olarak kullanılmaktadır.[2]

Milli Musiki ve Temsil Akademisi

1933 yılında Muski Muallim Mektebi'nda müdür Zeki Bey ve öğretmenlerden oluşan, başkanlığını Millî eğitim Bakanı Hikmet Bayur’un yaptığı bir komisyon tarafından hazırlanan “Millî Musiki ve Temsil Akademisi Kanun Tasarısı”’nın 1934 yılında TBMM’de kabul edilmesi üzerine yeni bir akademi kuruldu. Muallim Mektebi, Milli Musiki ve Temsil Akademisi adlı bu akademinin bir parçası oldu.

Konservatuvara dönüşmesi

1936 yılında okulun bünyesinde “Musiki Muallim Mektebi Temsil Sınıfları” adı altında bir konservatuvar oluşturuldu; böylece zamanla okul öğretmen yetiştirmenin yanı sıra sanatçı yetiştirme amacıyla hizmet vermeye başladı. Artık bir konservatuvara dönüşmüş olan kurum, 1938-39 öğretim yılından itibaren müzik öğretmeni yetiştirme işlevini "Gazi Orta Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü" bünyesinde Alman müzisyen Eduard Zuckmayer gözetiminde kurulan üç yıl süreli Müzik bölümüne bıraktı.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı</span> Devlet konservatuvarı

Ankara Devlet Konservatuvarı, günümüzde Hacettepe Üniversitesine bağlı olan müzik ve sahne sanatları okulu.

Dârü'l-Muallimât; 1870 yılında Osmanlı Devleti’nde, ilk ve orta öğretim kız okullarına öğretmen yetiştirmek için açılan eğitim kurumu. Kız öğretmen okulu.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Üniversitesi</span> Ankarada kurulu devlet üniversitesi

Gazi Üniversitesi, Ankara'da bulunan köklü bir devlet üniversitesidir. 1926 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatı ile Ankara'da temelleri atılan Gazi Üniversitesi, cumhuriyetin ilk üniversitesi olma ünvanını da elinde bulundurur.

<span class="mw-page-title-main">Sanâyi-i Nefîse Mektebi</span> Osmanlı güzel sanatlar yüksek okulu

Sanayi-i Nefise Mektebi, güzel sanatlar alanında eğitim vermek üzere II. Abdülhamit döneminde İstanbul’da 1882’de kurulmuş bir yüksekokuldur.

<span class="mw-page-title-main">Dârülelhan</span>

Dârülelhan, Osmanlı Devleti’nin ilk resmi müzik okulu olarak İstanbul’da 1917-1927 arasında faaliyet gösteren dört yıllık eğitim kurumu. Osmanlı Devleti’nde Maarif Nezareti’ne bağlı okullarda öğretmenlik yapmak üzere hem Türk hem Batı müziğinin bilen öğretmenler yetiştirmek amacı ile kurulmuştur. Günümüzde İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı olarak geçmektedir.

Halil Bediî Yönetken, müzikolog, folklor araştırmacısı ve eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Necati</span> Türk siyasetçi, avukat ve öğretmen

Mustafa Necati, Türk siyasetçi, avukat, öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Öğretmen</span> başkalarının bilgi, yeterlilik veya değerler edinmesine yardım eden kişi

Öğretmen veya eğitmen, eğitim kurumlarında önceden belirlenmiş hedefler doğrultusunda öğretim etkinliklerini planlı ve programlı bir biçimde düzenleyerek yürüten uzman eğitmendir. Anaokulu, okul, üniversite, akademi ve başka yerlerde görev yapar. Öğrencilerin öğretim uygulaması yoluyla bilgi, yeterlilik veya erdem kazanmalarına yardımcı olur.

<span class="mw-page-title-main">Eduard Zuckmayer</span>

Eduard Zuckmayer Alman besteci, müzik eğitmeni (Prof.).

Necatibey Eğitim Fakültesi, Balıkesir Üniversitesi'ne bağlı bir fakültedir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Kız Lisesi</span>

İzmir Kız Lisesi, Türkiye'de cumhuriyetin ilk eğitim kurumlarından biridir. Okul binası 1917 yılında İzmir Valisi Rahmi Bey tarafından İttihat ve Terakki Mektebi olarak yaptırılmış, daha sonra erkek muallim mektebi olarak kullanılmıştır. Bina, Kurtuluş Savaşı sonrasında İzmir Yunanistan'da kalsaydı, İzmir İyon Üniversitesi olarak kullanılacaktı.

Anadolu Öğretmen Liseleri, Türkiye'de öğretmenlik mesleğini sevdirmek ve öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumları için öğrenci kaynağı oluşturmak üzere 1989-2014 arasında hizmet vermiş dört yıllık ortaöğrenim kurumlarını adıdır.

Çapa Fen Lisesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Çapa semtindeki tarihi okuldur.

Atatürk Eğitim Fakültesi, Marmara Üniversitesine bağlı bir fakülte. İstanbul'un Anadolu Yakası'nda, üniversitenin Göztepe Yerleşkesi içerisindedir. Türkiye'nin en köklü öğretmen yetiştirme okullarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Arnold Egli</span> Avusturyalı mimar (1893–1974)

Ernst Arnold Egli Avusturya ve İsviçre kökenli mimar ve şehir plancısı.

Sabahattin Kalender, Türk besteci ve orkestra şefidir. Sanatçı soyadını bir müddet kaldığı yetimhanenin bulunduğu İstanbul’un Kalender semtinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı</span>

İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı, İstanbul Üniversitesi'ne bağlı sanat ve müzik okuludur.

Mamak Kültür Merkezi, Ankara'nın Mamak ilçesinde eski devlet konservatuvarı binasında hizmet veren kültür merkezi.

İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu ya da ilk adıyla İstanbul Yüksek Muallim Mektebi, İstanbul'da 1924 yılında kurulan ve 1978 yılına kadar branş öğretmeni yetiştiren bir yüksek öğretmen okulu.