İçeriğe atla

Musalla Külliyesi

Koordinatlar: 34°21′33″N 62°11′10″E / 34.359284°K 62.18608°D / 34.359284; 62.18608
Herat Musalla Minareleri
Herat Minareleri'nden üçü, 2005.
Diğer adıMusalla Minareleri, Herat Minareleri, Herat Anıtları
KonumHerat, Afganistan
BölgeHerat (il)
Koordinatlar
TürKülliye
Yükseklik55 m
Tarihçe
KurucuTimurlulardan Gevher Şad
Kuruluş1417
Terk ediliş1885
Kültür(ler)İslam
Olay(lar)Musalla Külliyesi'nin yıkılışı, 1885.
Sit ayrıntıları
DurumHarabe
Kamusal erişimEvet
Mimari
Mimari biçimTimurlu mimarisi
Mimari detaylarTimurlu Camii, Şahruh Medresesi, türbeler, 20 minare

Musalla Külliyesi (Musalla Külliyesi, Gevher Şad Musalla olarak da bilinir) batı Afganistan'daki Herat şehrinde bulunan büyük bir eski İslami dini kompleksdir. 15. yüzyıl külliyesi bugün harabe halindedir. Külliye kalıntıları , Herat'ın beş büyük 55 metrelik Musalla Minareleri, Mir Ali Şîr Nevaî ve Sultan Hüseyin Mirza Baykara türbeleri ve büyük bir cami ve İslami medrese kalıntılarından oluşmaktadır. Külliyenin inşası, Herat'ı Timur İmparatorluğu'nun başkenti olarak ilan eden Timurlu hükümdarı Şahruh'un Gevher Şad Begüm tarafından 1417'de başlatıldı.[1]

Tarihi

1417'de bir medresenin, 1426'da da caminin yapıldığı düşünülmektedir.[1] Sultan Hüseyin Medresesi büyük olasılıkla 1493 (MS 898) civarında inşa edildi. İlk olarak 1863'te topçu ateşi ile, ardından 1885 Panjdeh olayında, işgalci Rus ordusu tarafından üs olarak kullanılmasını önlemek amacıyla külliyenin büyük bir bölümü yerle bir edildiğinde ağır hasar görmüş olmasına rağmen Timurlu mimarisinin en güzel örneklerinden bazılarını içermektedir. Son olarak, 1932'de meydana gelen bir deprem, caminin dört minaresinden ikisini tahrip etti.

Site, 1930'larda seyahat yazarları Robert Byron ve Annemarie Schwarzenbach tarafından ziyaret edilerek fotoğraflandığında Avrupalıların dikkatini çekti. Byron'un The Road to Oxiana adlı kitabı minarelerden bahseder ve Timurluların tarihini tartışır.

Koruma

2001 yılında, Gevher Şad Türbesi ve Sultan Hüseyin Medresesi etrafına koruyucu duvarlar inşa etmek, Gevher Şad Medresesi'nin kalan minaresini onarmak ve türbe bahçesini yeniden canlandırmak gibi bazı acil koruma çalışmaları gerçekleştirildi.[1][2][3][4]

Fotoğraf Galerisi

Ayrıca bakınız

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mimar Sinan</span> 16. yüzyıl Osmanlı başmimarı ve inşaat mühendisi

Mimar Sinan veya Koca Mi'mâr Sinân Ağa, Osmanlı İmparatorluğu'nun 16. yüzyılda görevli başmimarı ve inşaat mühendisidir. Kariyerinde önemli eserler veren ve Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murad dönemlerinde başmimar olarak görev yapan Mimar Sinan, yapıtlarıyla geçmişte ve günümüzde dünyaca tanınmıştır. Başyapıtı, "ustalık eserim" olarak tanımladığı, Edirne'deki Selimiye Camii'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hunad Hatun Külliyesi</span>

Hunat Hatun Külliyesi, I. Alaeddin Keykubad'ın eşi, II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in annesi Mahperi Hunad Hatun tarafından 1238'de Kayseri şehir merkezinde yaptırılmış olan külliye.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye Camii</span> İstanbulda bulunan bir cami

Süleymaniye Camii, Kanuni Sultan Süleyman adına 1551-1557 yılları arasında İstanbul'da Mimar Sinan tarafından inşa edilen camidir.

<span class="mw-page-title-main">Bayezid Camii</span>

Bayezid Camii İstanbul'un Beyazıt semtinde Sultan II. Bayezid tarafından yaptırılmış bir cami.

<span class="mw-page-title-main">Eyüp Sultan Camii</span> Tarihî cami

Eyüp Sultan Camii, İstanbul'un Konstantinopolis Surları dışındaki, Haliç kıyısında yer alan ilçesi Eyüpsultan'daki bir camidir. Külliyede, İslam peygamberi Muhammed'in sancaktarı ve sahabesi Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin gömüldüğü türbe de yer almaktadır. Çok daha eski bir alanda bulunan mevcut yapı 19. yüzyılın başlarından kalmadır.

Ömer Paşa Camii, Osmanlı döneminde Elmalı merkezinde yapılmış cami.

<span class="mw-page-title-main">Zağnos Paşa Camii</span> Balıkesirde bir cami

Zağnos Paşa Camii veya Balıkesir Ulu Camii, Türkiye'nin Balıkesir şehir merkezinde bulunan15. yüzyıl yapısı cami.

<span class="mw-page-title-main">Zal Mahmud Paşa Camii</span> Mimar Sinanın yaptığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliye

Zal Mahmud Paşa Camii İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Zal Mahmut'un Mimar Sinan'a yaptırdığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliyedir.

<span class="mw-page-title-main">Sultan Hasan Camii ve Medresesi</span>

Sultan Hasan Camii ve Medresesi, Kahire'de bir cami, medrese ve türbeden oluşan bir külliyedir. Yapıda dört eyvanlı plan uygulanmıştır. Ana eyvanın mescit olarak kullanıldığı yapıya Sultan Hasan'ın Türbesi birleştirilmiş, önünden geçen yola uyum sağlaması için portalin bulunduğu cephe eğimli yapılmıştır. Planı ve portali Selçuklu etkisindedir. Portalin yanında bulunan çifte minareler Erzurum ve Sivas'ta yer alan çifte minareli Anadolu Selçuklu medreselerine benzerliği ile dikkat çeker.

<span class="mw-page-title-main">Muradiye Külliyesi</span>

Muradiye Külliyesi, Sultan II. Murad'ın Bursa'da 1425-1426 yıllarında yaptırdığı külliye. Bulunduğu semte de ismini verir.

<span class="mw-page-title-main">Yıldırım Külliyesi</span>

Yıldırım Külliyesi, Bursa'da 14. yüzyıl sonunda Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid ve Sultan Süleyman Han tarafından yaptırılmış yapı topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Külliye</span>

Yeşil Külliye, Bursa'da 1420'de Osmanlı padişahı I. Mehmed tarafından yaptırılan ve bulunduğu semte adını veren yapı topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Gazi Camii (Bursa)</span> Bursa, Türkiyede bir cami

Orhan Gazi Camii (Gazi Orhan Bey Cami), Bursa'nın Osmangazi ilçesinde yer alan ve Orhan Bey tarafından 1339'da yaptırılan cami. Kitabesinde yazdığına göre, 1413'te Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından tahrip edilen cami, 1417'de Çelebi Mehmet tarafından onarılmıştır. Orhan Gazi Külliyesi'nin parçası olan cami, Dünya Mirası listesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Po-i-Kalan</span>

Po-i-Kalan veya Poi Kalan, Buhara, Özbekistan'daki Kalan Minaresi çevresinde bulunan bir İslami dini kompleksidir.

Timurlu Rönesansı veya Türk Rönesansı, Asya ve İslam tarihinde 14. ve 15. yüzyıl ile 16. yüzyılın başlarını kapsayan tarihi bir dönemi tanımlayan ifadedir. İslam'ın Altın Çağı'nın kademeli olarak gerilemesinin ardından Orta Asya'da Timurlu hanedanı tarafından yönetilen Timur İmparatorluğu, sanat ve bilimin yeniden canlanmasına ön ayak oldu. Bu canlanma, Müslüman dünyasına yayıldı ve geç dönem Orta Çağ Asyası üzerinde derin etkiler bıraktı. Fransızca rönesans kelimesi "yeniden doğuş" anlamına gelir ve bir dönemdeki kültürel canlanmayı tanımlar. Terim "yeniden doğuş" anlamına geldiği için rönesans tabirinin bu dönem için kullanılması, bu dönemin aslında yeniden bir doğuştan çok son bir çırpınış veya bir jübile olduğunu düşünen akademisyenler arasında çekinceler yarattı.

<span class="mw-page-title-main">Herat'taki Musalla Minareleri</span>

Herat Musalla Minareleri, Afganistan'ın batısındaki Herat şehrinde bulunan beş büyük yıkık minare kulesidir. Minareler ve külliye 1417'de Gevher Şad Begüm tarafından yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gevher Şad Türbesi</span>

Baysungur Türbesi olarak bilinen Gevher Şad Türbesi, Afganistan'ın Herat ilinde bulunan İslami bir mezar yapısıdır. 15. yüzyılda inşa edilen yapı, Timurlu hanedanının üyeleri için mezar alanı olarak hizmet vermiştir ve Musalla Külliyesi'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gazne Minareleri</span>

Gazne Minareleri, Afganistan'ın merkezindeki Gazne şehrinde bulunan, özenle dekore edilmiş iki minare kulesidir. On ikinci yüzyılın ortalarında inşa edilmişlerdir ve Bahram Şah Camii'nin ayakta kalan tek unsurlarıdır. İki minare birbirinden 600 metre uzaklıktadır ve Gazne şehrinin kuzey-doğusundaki açık bir düzlükte yer almaktadır.

Alaüddevle olarak da yazılan Rükn-üd-din Alaüddevle Mirza bir Timurlu prensi ve Orta Asya hükümdarı Şahruh'un torunuydu. Büyükbabasının ölümünün ardından Alaüddevle, ardından gelen veraset mücadelesine karıştı. Başlangıçta stratejik bir avantaja sahip olmasına rağmen, sonunda daha başarılı rakipleri tarafından geride bırakıldı. Alaüddevle tahtı ele geçirmek için yaptığı sayısız başarısız girişimin ardından sürgünde öldü.

<span class="mw-page-title-main">Herat Cuma Camii</span> Afganistanda camii

Herat Ulu Camii veya "Herat Cami Mescidi", Afganistan'ın kuzeybatısındaki Herat ilinin Herat şehrinde bir camidir. 1200 yılında temelini atan Sultan Gıyaseddin Muhammed Guri yönetimindeki Gurlular tarafından yaptırılmıştır. Daha sonra, Herat'ın yüzyıllar boyunca Kartidler, Timurlular, Babürlüler ve ardından da camiyi destekleyen Özbek hükümdarlarını değiştirmesiyle birkaç kez genişletilmiştir. Caminin Gurlu dönemine ait temel yapısı korunmuş, ancak bazı kısımlar eklenmiş ve değiştirilmiştir. Herat'taki Cuma Camisi bugünkü görünümüne 20. yüzyılda kavuşmuştur.