İçeriğe atla

Musa Siraji

Musa Sarafutdinoviç Sirajetdinov
Сиражетдинов Муса Шарафутдинович
Муса Сиражи
Doğum1 Şubat 1939(1939-02-01)
Tyupkildy
Ölüm14 Eylül 2019 (80 yaşında)
MilliyetTatar
VatandaşlıkBaşkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği
Rusya Federasyonu
EğitimBaşkurt Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesi
MeslekŞair, yazar, film senaristi
Tanınma nedeniŞair, yazar
Ödüller • Başkurdistan Cumhuriyeti Onurlu Kültür Emekçisi Ödülü
 • Rusya Federasyonu Onurlu Emekçi Ödülü

Musa Sarafutdinoviç Sirajetdinov (RusçaСиражетдинов Муса Шарафутдинович) veya kısa adıyla Musa Siraji, (d. 1 Şubat 1939; Tyupkildy — 14 Eylül 2019[1]), Sovyet tatar şair,[2] yazar, film senaristi.[3] Başkurdistan Cumhuriyeti Yazarlar Birliği üyesidir. Başkurdistan Cumhuriyeti'nin Tatarları Kültür Merkezi Başkanı oldu.[2] Son yıllarda, çalışma faaliyetleri Başkurdistan Yazarları Birliği altında Tatar yazarlarının birliği tarafından yönetildi. Yazarlar Birliği'nde kurulan Tatar Yazarlar bölümünün (daha sonra dernek) ilk başkanıydı.

Hakkında

Musa Siraji 1 Şubat 1939'da Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Tuimazi Bölgesi'ndeki Tyupkildy köyünde doğdu. Kandrinskaya ortaokulunda okudu, 2 yıl öğretmenlik yaptı. 1958-1963 yılları arasında Başkurt Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesi'nde üniversite eğitimi aldı. Üniversite yıllarında yazmaya başladı ve yazıları yerel basında yayınlandı. "Kızıl Tan" adlı tatar gazetede[4] çalıştı, daha sonra bir yayınevinde editör oldu. 1966 yılında ilk şiir koleksiyonunu yayınlandı. 1971'den 1973'e kadar Başkurt Devlet Üniversitesi'nde öğretmen olarak çalıştı.[5]

Çeşitli şiirler, öyküler ve televizyon filmlerinin senaryolarını yazdı. Eserleri Rusça, Ukraynaca, Kazakça, Özbekçe, Letonca, Almanca ve Çuvaşça dillerine çevrildi., "Aşkın Gözleri", "Kuğular", "Dawn kardeşler", "Elveda", "Meçhul asker", "Ufa Şarkısı" gibi eserlere sahiptir.[6]

Ödülleri

  • Başkurdistan Cumhuriyeti Onurlu Kültür Emekçisi Ödülü
  • Rusya Federasyonu Onurlu Emekçi Ödülü

Makaleler, denemeler

Şablon:Hider

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "В Башкирии на 81 году жизни скончался поэт Муса Сиражи". 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2019. 
  2. ^ a b Шагая вперед, оглянись назад : [беседа с пред. респ. татар. культур. центра, чл. оргком. по проведению Второго съезда татар Респ. Башкортостан Мусой Сиражи] вела М. Фарахутдинова // Республика Башкортостан. — 2002. — 3 авг.
  3. ^ "Посланник времени Муса Сиражи" (Rusça). Resbash.ru. 22 Ağustos 2012. 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2018. 
  4. ^ "ОБ УТВЕРЖДЕНИИ УСТАВА РЕДАКЦИИ ГАЗЕТЫ "КЫЗЫЛ ТАН". 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2013.  Bilinmeyen parametre |deadlink= görmezden gelindi (|dead-url= kullanımı öneriliyor) (yardım)
  5. ^ "Муса Сиражи (Сиражетдинов Муса Шарафутдинович)" (Rusça). Tuimazimcb.ru. 10 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2018. 
  6. ^ "Многогранность таланта Мусы Сиражи (К 75-летию поэта и общественного деятеля)" (Rusça). Bashinform.ru. 1 Şubat 2014. 19 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2018. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Абдуллин, И. Я через песни истину нашел /И. Абдуллин // Республика Башкортостан. - 2002. - 4 окт.
  • Смагилов, Р. Путь к людским сердцам /Р. Исмагилов //Ленинский путь. - 1999. - 28 янв.
  • К 40-летию творческой деятельности // Туймазинский вестник. - 1994. - 21 апр.
  • Низамутдинов, З. Душа поэта - созвездие прекрасного /З. Низамутдинов // Ленинский путь. - 1989 . - 2 февр.
  • Поварисов, С. Певец дружбы и любви /С. Поварисов //Сов. Башк. - Изв. Башк. - 1995. - 5 ноября.
  • Салимова, Г. Сеятель добра на земле своей /Гульфина Салимова // Республика Башкортостан. - 2004. - 3 февр.
  • Учись, душа моя, у гор Урала…// Туймазинский вестник - Ленинский путь. - 1999. - 25 нояб.
  • Шагая вперед, оглянись назад : [беседа с пред. респ. татар. культур. центра, чл. оргком. по проведению Второго съезда татар Респ. Башкортостан Мусой Сиражи] вела М. Фарахутдинова // Республика Башкортостан. - 2002. - 3 авг.
  • Шаммас, Р. Как родной напев курая / Р. Шаммас// Сов. Башк. - Изв. Башк. - 1999. - 23 сент.
  • «Я через правду к песням приобщился, я через песни истину нашел…» : [к 70-летию поэта] //Туймазинский вестник. - 2009. - 18 марта.

Dış bağlantılar

  • 10 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20170310175626/http://tuimazimcb.ru/index.php?option=com_k2&view=item&layout=item&id=839 arşivlendi. Муса Сиражи (Сиражетдинов Муса Шарафутдинович) (Rusça)]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kumuklar</span> Türk etnik grubu

Kumuklar, veya Kumuk Türkleri, Dağıstan, Çeçenya ve Kuzey Osetya'nın yerlisi bir Türk halkıdır Kuzey Kafkasya'daki Türkler arasında en kalabalık olanlardır. 1930'lara kadar Kuzey Kafkasya halkları arasında Kumukça lingua franca olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Tatarları</span> Türklerin kıpçak kolundaki topluluk

Kırım Tatarları ya da Kırımlılar, anayurtları Karadeniz'in kuzeyindeki Kırım yarımadası olan Türkî halktır. 1783'te Kırım Hanlığı'nın Rusya tarafından ilhak edilmesiyle birlikte Osmanlı Devleti'ne zorunlu göçe tabi tutulmuşlar ve kendi vatanlarında azınlığa düşmüşlerdir. SSCB döneminde Stalin'in emriyle 18 Mayıs 1944'te sürgüne uğrayarak nüfuslarının yarısını yitirmişlerdir. SSCB'nin yıkılmasıyla sürüldükleri topraklardan Kırım'a geri dönmeye başlayan halk, Ukrayna'nın ana Müslüman unsurunu oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Ufa</span> Rusyada şehir

Ufa (Rusça: Уфа, romanize: Ufa, Rusça telaffuz: [ʊˈfa]; Başkurtça: Өфө, romanize: Öfö,

<span class="mw-page-title-main">Salavat Yulayev</span>

Salavat Yulayev ya da Salavat Yulayoğlu, ünlü Başkurtistan istiklal savaşcısı ve şairidir. Başkurtistan'ın halk kahramanıdır.

Şorca veya Şor Türkçesi, Şorlar tarafından konuşulan Türk dillerinin Sibirya grubuna bağlı Türk dillerinden biridir. Tuvacaya büyük benzerlik gösterir. Rusya'nın Kemerovo bölgesinde 2010 yılı itibarıyla 2.840 kişi tarafından konuşulmaktadır. Günümüzde Şorca Kemerovo Üniversitesi'nde öğretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çuvaşça</span> Türk dili

Çuvaşça, Rusya'nın orta kesiminde, Ural Dağları’nın batısında konuşulan çağdaş dönem Türki dillerden biridir. Türk dillerinin Ogur-Bolgar grubu öbeğinden varlığını korumuş tek dilidir. Çuvaşça, Çuvaşların anadili ve Çuvaşistan’ın resmî dilidir. Yaklaşık iki milyon kişi tarafından konuşulur. 2002 verilerine göre Çuvaşistan’da bu dili konuşan nüfusun % 92 etnik olarak Çuvaş, % 8’i ise başka etnik kökenlidir. Çuvaşça, okullarda eğitim dili olmasına ve medyada kullanılmasına karşın, Rusçanın yaygın kullanımından dolayı tehlike altında olan bir dildir.

<span class="mw-page-title-main">Dolganca</span>

Dolganca Türk dillerinin Sibirya grubuna ait, Sahaca ile çok yakın olan, ağırlıklı olarak Dolganların konuştuğu dildir. Konuşucu sayısının azlığı nedeniyle tehlike altındadır. Taymır bölgesinde konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan</span> Rusyaya bağlı federal bir bölge

Başkurdistan Cumhuriyeti, Rusya'ya bağlı federal bir cumhuriyettir. İdil Nehri ile Ural Dağları arasında yer alır. Başkenti Ufa şehridir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla 4.072.292 nüfusa sahip Başkurdistan, Rusya'nın en kalabalık cumhuriyetlerinden biridir. Başkurdistan'da 2010'da yapılan nüfus sayımına göre 1.584.554 Başkurt yaşamaktadır.

Galimcan Girfanoviç İbrahimov (1887-1938) - Tatar yazar, öğretmen, edebiyat bilimci, dil bilimci.

<span class="mw-page-title-main">Murad Adji</span>

Murad Eskenderoviç Adjiev, Sovyet ve Rus bilim insanı, türkolog, araştırmacı yazar. Kadim Türklerin ana vatanı Altay'dan başlayan Büyük Kavimler Göçü tezinin müellifi. Coğrafyacı, Doktorasını iktisat alanında yapmıştır. Doçent. Kumuk kökenli.

Leonid Potapov, Rus etnograf, Türkolog. Tarih bilimi doktoru, profesör. Altaylar, Şorlar, Hakaslar, Tıvalar ve Güney Sibirya'nın öteki toplumlarının tarih ve kültürleri üzerine çalışan bilim kişisi. Birçok ödülün sahibi.

Muhamet Hadisoviç Harrasov, Başkurt asıllı Rus fizikçi, matematik ve fizik doktoru, Başkurt Devlet Üniversitesi rektörü. Rusya (2008) ve Başkurdistan'ın Onursal Bilim Adamı (1997), Rusya Federasyonu Yüksek Öğretim Onursal Profesörü (2002), Rusya Federasyonu Eğitim Bakanlığı Onursal Üyesi (2003).

<span class="mw-page-title-main">Kapova Mağarası</span>

Şulkan Daş (Rusça: Капова пещера, ayrıca Kapova mağarası, Belskaya - Rusya'ya bağlı Başkurdistan'da bulunan bir karst mağarası. Ağizel Nehri kıyısında, Şulkan Taş Koruma Alanı ile aynı adı taşıyan bölgede yer almaktadır. Mağara tarih öncesi dönemine ait kaya resimleri ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kırım Tatarları</span> Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kırım Tatarı kişi veya grupları betimler.

Sovyetler Birliği'nde Kırım Tatarları, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kırım Tatarı kişi veya grupları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Devletler Arası Havacılık Komitesi</span> Bağımsız Devletler Topluluğu Sivil Havacılık ve Hava Sahası Kullanım Konseyinin yürütme organı

Devletler Arası Havacılık Komitesi, Bağımsız Devletler Topluluğu Sivil Havacılık ve Hava Sahası Kullanım Konseyi'nin yürütme organıdır ve 25 Aralık 1991 tarihinde imzalanan Sivil Havacılık ve Hava Sahası Kullanımı Çok Taraflı Anlaşması uyarınca kurulmuştur.

Kanjal Savaşı; 1708'de Prens Kurğoko önderliğindeki Kabardey Çerkeslerinin, Kırım Tatarları ve Türklerden oluşan Kırım Hanı Kaplan Giray'in birliklerini mağlup ettiği bir savaş. 2013 yılında, Rusya Bilimler Akademisi Tarih Enstitüsü, Kanjal Savaşı'nın "Çerkes ve Osetlerin ulusal tarihinde büyük önem taşıdığını" belirtti.

Kırım ulusu, 13. yüzyılın ortasından 15. yüzyılın sonuna kadar Kırım yarımadası topraklarında varlığını sürdürmüş olan Altın Orda ulusudur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Bilimler Akademisi Ufa Federal Araştırma Merkezi</span>

Rusya Bilimler Akademisi Ufa Federal Araştırma Merkezi Rusya Bilimler Akademisi, Ufa şehrine bulunan Bölgesel Bilim Merkezi. 1951 yılında SSCB Bilimler Akademisi'nin Başkurt şubesi olarak kurulmuştur. 2017'den beri modern bir isme sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Nokrat Hanlığı</span>

Nokrat Hanlığı veya Nokrat Yeri 1361 yılında Vyatka Irmağı ile Çeptsa Irmağı'nın birleşği yerde günümüz Rusya'nın Kirov Oblastı topraklarında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Zelimhan Guşmazukayev</span>

Zelimhan "Haraçoyn" Guşmazukayev — Çeçen abrek ve sosyal kabadayı. Çeçenlerin ulusal kahramanlarındandır.