İçeriğe atla

Musa Han

Sultan Musa Han
İlhanlı hükümdarı
Hüküm süresi1336 - 1337
Önce gelenSultan Musa Han
Sonra gelenMuhammed Han

Sultan Musa Han 1336 ile 1337 yılları arası İlhanlı hükümdarı.

Baydu Han'ın torunudur. İlhanlı hükümdarı Ebu Said Bahadır Han 30 Kasım 1335'de varis bırakmadan hayatını kaybetmiş, devlet erkanı içerisinde yapılan görüşmeler sonucunda vezirlerden Arpa Han İlhanlı tahtına oturtulmuştur. Ancak dört ay sonra Ebu Said Bahadır Han'ın dayısı ve Diyarbekir valisi Ali Padişah isyan ederek Musa Han'ı Bağdat'ta İlhanlı hükümdarı ilan etti.

Bir süre sonra Oyrat emirlerinden Ali Padişah komutasındaki ordusu, Arpa Han ile Meraga yaptığı savaşı kazanmış yakalanan Arpa Han'da Ali Padişah tarafından öldürtülmüştür. Ancak bu başarı hükümdarlığının sorunsuz ve uzun süreli olmasını sağlayamadı. Bu başarıdan kısa bir süre sonra Sutaylar'ın İlhanlı emirlerinden Hacı Togay, Oyrat saldırılarına karşı Anadolu genel valisi Hasan Büzurg ile anlaşarak Musa Han ve Ali Padişah ile mücadeleye başladı. 24 Temmuz 1336'da Van Gölü'nün kuzeyinde Aladağ civarındaki Karadere mevkiinde yapılan muharebede Ali Padişah yenildi ve öldürüldü.[1]

En büyük koruyucusunun öldürülmesi üzerine Musa Han'da Oyrat askerileriyle Irak taraflarına kaçtı. Bu esnada Hasan Büzurg tarafından Hülagû Han'ın torununun oğlu Muhammed Han İlhanlı sultanı ilan edildi. Tahttan indirilen Musa Han, Oyratlar'ın desteğiyle Irak'ın kuzeyinde yeniden toparlanmaya çalıştı. Tuga Timur ve Oyratlarla birlikte 15 Haziran 1337'de Hasan Büzurg güçleriyle Meraga dolaylarında yapılan savaşı kaybettikten kısa bir süre yakalanarak öldürüldü.

Kaynakça

  1. ^ Geyikoğlu, H., "Moğollar'ın Selçuklular'dan Sonra Anadolu'ya Hakim Olma Faaliyetleri ve Karanbük Savaşı", Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:52, YılːHaziran 2014. URL:http://e-dergi.atauni.edu.tr/ataunisosbd/article/view/5000157768/0 16 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-03-19
Önce gelen:
Arpa Han
'
İlhanlılar İmparatorluğu'

1336 - 1337
Sonra gelen:
Muhammed Han

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eretna Beyliği</span> Eretna Devleti

Eretna Beyliği ya da Eretna Devleti, Anadolu'nun Moğol (İlhanlılar) istilasına uğramasından sonra, Sivas ve Kayseri merkezli kurulan, 1335 - 1381 yılları arası hüküm süren bir Anadolu beyliğidir. Beyliğin kurucusu Alaeddin Eretna, Uygur kökenli olup, İlhanlılar Devletinin Rûm (Anadolu) valisi Timurtaş'a hizmet eden komutanlardan birisiydi. Timurtaş ile kızkardeşini evlendirerek akrabalık bağı da kuran Eretna, onun Mısır'a kendisini yerine vekil bırakmasını fırsat bilip Moğollara karşı ayaklandı. Memlük sultanı adına sikke kestirip hutbe okuttu. Celayirî Emir (Şeyh) Hasan Büzurg kendisine tabiliği reddeden Eretna üzerine bir ordu ile yürüdü ve Sivas ile Erzincan arasında Karanbük mevkiinde meydana gelen savaşı Eretna kazandı. Bundan sonra nüfuzunu kuvvetlendiren Eretna bağımsızlığını ilan etti. Kayseri'de ölen Alaeddin Eretna, Köşk Medresesi avlusundaki kümbete gömüldü. Öldüğünde Sivas, Tunceli, Elazığ (kısmen), Kayseri, Amasya, Tokat, Çorum, Develi, Şebinkarahisar, Ankara, Zile, Canik, Ürgüp, Niğde, Aksaray, Erzincan, Doğu Karahisar ve Darende onun hakimiyeti altındaydı.

<span class="mw-page-title-main">İlhanlılar</span> İran merkezli Moğol devleti (1256–1335)

İlhanlılar veya İlhanlı Devleti, Cengiz Han'ın torunu Hülagû Han tarafından, merkezi Tebriz olmak üzere Orta Doğu'da kurulan Moğol devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Karakoyunlular</span> 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurduğu bir devlet

Karakoyunlular ya da Karakoyunlu Devleti, başkenti Tebriz olan ve 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurmuş olduğu bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Sâhib Ataoğulları Beyliği</span>

Sâhib Ataoğulları Beyliği Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasında sonra Afyonkarahisar ve çevresinde kurulan II. Dönem Anadolu Beylikleri'ndendir. Anadolu Selçuklu Devleti veziri Sâhib Ata Fahreddin Ali'nin oğulları tarafından kurulan beylik, 1275-1341 yılları arasında varlığını sürdürdü.

Timurtaş ya da Demirtaş Noyan, İlhanlı Anadolu valisi.

Süleyman Han (ö.1345), İlhanlılar'ın merkezi otoritesinin dağıldığı sıralarda Çobanoğulları'nın İlhanlı tahtındaki kuklası idi. İlhanlılar'ın kurucusu Hülagü Han'ın üçüncü oğlu Yosmut'un torununun oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Baykara</span>

Hüseyin Baykara, lakabı Ebu'l-Gazi, tam adı Hüseyin bin Gıyaseddin Mansur bin Baykara,, Timur İmparatorluğu hükümdarı ve şair. Taht kavgaları ve savaşlarla geçen uzun saltanat döneminde bilim, sanat ve edebiyatta büyük gelişmeler sağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ebû Said Bahadır</span>

Ebu Said Bahadır, Olcaytu'nun oğlu ve İlhanlı Devleti'nin 9. hükümdarıydı.

Serbedâriler, İlhanlı Devleti'nin yıkılışından sonra İran'da kurulan ve Horasan ile Esterabad yörelerinde 1337-1381 arasında hüküm süren devlet. Yöneticileri Şii inancına sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Eretna</span>

Eretna Bey veya tam adıyla Alâeddin Eretna, Eretna Beyliği'nin kurucusu ve ilk sultanıdır.

Hasan-ı Büzürg veya Büyük Hasan, Celâyirî devletinin kurucusu ve ilk sultanı.

İlhanlılar devrinde Alevîler Moğolların en güçlü devirlerinde Kara-Kurum saraylarında itibar sahibi olan Budist ve Hristiyan din adamlarıyla karşı karşıya gelen İslâmiyet mensupları çok büyük tehlikelere maruz kalmışlardı. İlhanlılar’ın henüz kudret sahibi olmadıkları devirlerde Cengiz’in kurduğu büyük imparatorluk henüz parçalanmamıştı. Onun yerine geçen “Oktay Han” ise Cengiz’in koyduğu yasaları taviz vermeden uygulamaktaydı. Bilhâssa Kayuk Han devrinde Moğol âdetlerinden kaynaklanan yasaların hâkimiyeti altında yaşayan Müslümanlar büyük işkencelere maruz kalarak ezilmekteydiler. Argon Han devrinde ise Müslümanlar çok şiddetli bir mezâlime maruz kaldılar.

Bağdat Hatun, Güngör Dilmen'in 1973'te yazdığı iki perdelik tiyatro oyunudur.

Bağdat Hatun, İlhanlı hükümdarı Ebû Said Bahadır'ın eşi.

Arpa Han, Arpa Ke'un ya da Gavon ya da Gawon olarak da bilinir, İran’da yer alan Moğol devleti İlhanlılar'ın çözülmesi sırasında, 1335 ile 1336 yılları arası hükümdarlık yapmıştır.

Satıbey Hatun (1316-1345), İlhanlı Devleti hükümdarı. Olcaytu Han'ın kızı ve İlhanlı Devleti'nin 9. hükümdarı Ebu Said Bahadır'ın aynı anneden doğma kız kardeşidir. Hükümdarlık dönemi dışında da Emir Çoban (?-1335), Arpa Han (1335–1336) ve Süleyman Han (1339–1343) dönemlerinde evlenerek hükümdarlara eşlik etmiştir.

Cihan Timur, İlhanlı Devleti'nin 13. hükümdarıdır. 1339 ile 1340 yılları arasında hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Memlûk Hanedanı (Irak)</span>

Irak Memlûk Hanedanı, 18. ve 19. yüzyıllarda yüzyıllarda günümüz Irak'ta varlığını sürdüren bir hanedandı.

<span class="mw-page-title-main">Aksungurlular</span>

Aksungurlular İran'ın Meraga şehrinde kurulmuş Türk Atabegliğidir. 1122 - 1225 yılları arasında hüküm sürmüşdür.

<span class="mw-page-title-main">İncûlular</span> Şerefeddin Mahmud Şahın İlhanlı hükümdarı Olcaytu Han tarafından incû idaresiyle görevlendirilip, Ebû Said Bahadır Han döneminde bağımsızlığını ilan eden devlet.

İncûlular Kurucusu Şerefeddin Mahmud Şah’ın İlhanlı hükümdarı Olcaytu Han tarafından incûların idaresiyle görevlendirilmiş olmasından dolayı hânedan bu adla anılmıştır. Hamdullah el-Müstevfî'ye göre Şerefeddin Mahmud Şah’ın soyunun mutasavvıf Hâce Abdullah Herevî’ye ulaşır. İlhanlı Hükümdarı Ebû Said Bahadır Han döneminde Şîraz ve hemen hemen bütün Fars bölgesini hâkimiyeti altına alan Şerefeddin Mahmud Şah fiilen bağımsız bir hükümdar haline geldi (1325).