Murâdî Hanedanı - Turkipedia

Murâdî Hanedanı المراديون
Murâdî Hanedanı
Ülke	Osmanlı Tunusu
Kuruluş	1613
Kurucu	I. Murad
Devriliş	1702
Son hükümdar	III. Murad

Murâdî Hanedanı (Arapça: المراديون), 1613-1702 yılları arasında Tunus Beyliği'nin yönetici hanedanıydı.^[1] Yerine Hüseyni Hanedanı geçti.

Tarihçe

Hanedan Korsikalı bir yeniçeri olan I. Murad Bey tarafından kurulmuştur.^[2] Tunus hükümdarı Ramazan Bey, gençliğinden beri Korsikalı Murad'ın yardımcılığını üstlenmişti. 1613'te Ramazan Bey'in ölümünden sonra Murad, velinimetinin ardından 1631'e kadar etkili bir şekilde kullandığı beylik makamına kadar geldi. Sonunda, Bey olarak konumu dayıdan daha düşük olmasına rağmen, Osmanlı padişahı tarafından paşa olarak da adlandırıldı.^[3] Daha sonra görevinden istifa etti ve oğlu Hamuda Bey, Tunus'un yerel ileri gelenlerinin desteğiyle her iki unvanı da devraldı.^[4] Paşa unvanı sayesinde Bey, İstanbul'daki padişah ile bağlantısını sürdürdü. 1640 yılında, dayının ölümü üzerine Hamuda Bey, bu makama yapılan atamalar üzerindeki kontrolünü sağlamak için manevra yaptı.

Hamuda'nın oğlu II. Murad Bey'in yönetiminde, divan yeniden bir eşraf meclisi olarak işlev gördü. Yine de 1673'te yeniçeriler güçlerinin azaldığını görerek isyan çıkardı. Müteakip çarpışmalar sırasında, yeniçeri dayılarının şehir kuvvetleri, aşiret şeyhlerinin altındaki büyük ölçüde kırsal kuvvetleriyle ve şehrin ileri gelenlerinden gelen halk desteğiyle Muradîlere karşı savaştı. Beyler zaferi garantiledikçe, kırsaldaki Bedeviler ve yine muzaffer olan Tunus ileri gelenleri de zafer kazandılar. Muradiler, merkezi hükûmette Türkçeyi elit statülerini ve Osmanlı bağlantılarını vurgulayarak kullanmaya devam etmesine rağmen, Arapça yerel resmi kullanıma geri döndü.

Murad Bey'in ölümünde, Muradi ailesi ile iç anlaşmazlık, Tunus Devrimleri olarak bilinen silahlı mücadelenin başlamasına yol açtı.^[4] Bu huzursuzluk dönemi 1675'te II. Murad Bey'in ölümünden I. Hüseyin bin Ali et-Turki'nin 1705'te iktidarı ele geçirmesine kadar sürdü.^[5] Cezayir'in Türk hükümdarları çatışmaya bir taraf adına müdahale etti. Cezayir kuvvetleri geri çekilmedi ve yerel halk tarafından hoş karşılanmadılar. Son Muradi beyi olan III. Murad, 1702'de, daha sonra birkaç yıl Cezayir'in desteğiyle hüküm süren İbrahim Şerif tarafından öldürüldü.

Kaynakça

^ Masri, Safwan M. (2017). Tunisia: An Arab Anomaly (İngilizce). Columbia University Press. ISBN 978-0-231-54502-0. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2022.
^ Arnold, Felix (2017). Islamic Palace Architecture in the Western Mediterranean: A History. Oxford University Press. s. 300. ISBN 9780190624552.
^ Philip Naylor, Historical Dictionary of Algeria, Scarecrow Press, 2006 p.432
^ ^a ^b Revault, Jacques (1967). Palais et demeures de Tunis (XVIe et XVIIe siècles). Études d'Antiquités africaines. 1. 27 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2022.
^ Kessler, P L. "Kingdoms of North Africa - Tunisia". www.historyfiles.co.uk (İngilizce). 3 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2022.

İlgili Araştırma Makaleleri

III. Mehmed, divan edebiyatındaki mahlasıyla Adlî, 13. Osmanlı padişahı ve 92. İslam halifesidir. Sancağa giden son, I. Süleyman'dan 30 yıl sonra sefere çıkan ilk padişahtır ve bu nedenle de Avusturya’ya karşı kazanılan Eğri Kuşatması’nda ordunun başında olması nedeniyle kendisine Eğri Fatihi unvanı verilmiştir. Döneminde gerçekleşmiş olan Haçova Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa topraklarında kazandığı son büyük zaferidir. Sancak düzenini kaldırmış ve kendisinden önceki hükümdarlar dönemlerinde de süren Celali İsyanları’nı 1595-1603 yılları arasında kanlı şekilde bastırmıştır.

II. Murad veya Koca Murat, 6. Osmanlı padişahı, I. Mehmed'in oğlu, Fatih Sultan Mehmed'in babasıdır.

III. Murad, divan edebiyatındaki mahlasıyla Muradi, 12. Osmanlı padişahı ve 91. İslam halifesi. Saltanatı sırasında Osmanlı İmparatorluğu en geniş sınırlara ulaşmasına rağmen, devletteki yozlaşma yine saltanatı sırasında başlamıştır. Saltanatı boyunca sefere gitmemiştir.

Hızır Reis veya bilinen adıyla Barbaros Hayreddin Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk kaptan paşası ve 25. kaptan-ı deryâsı olan denizci ve askerdir. 16. yüzyılın ilk yarısında gerçekleştirdiği askerî seferlerle Akdeniz'de Osmanlı egemenliğini pekiştirdi. Ayrıca Osmanlı Devleti'nin deniz politikasına ve Tersane-i Amire'ye nizam verdi.

Germiyanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti’nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde Batı Anadolu’da Kütahya merkezli olarak kurulmuş bir beyliktir. Germiyan adının anlamı Farsçada "sıcak" anlamına gelen germâ sözcüğünden, yine Farsçadaki çoğul üretme takısı -yân ile türetilmiştir. "Ilıcalar" anlamına gelir. Germiyan aşiretinin menşei hakkında çeşitli görüşler vardır.

Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa. Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminde büyük katkıları olmuş bir Osmanlı devlet adamıdır. Tarihe Çandarlılar Ailesi olarak geçmiş olan ailenin üst düzey bir mevkiye gelmiş ilk bireyidir. İlmiye sınıfından yetişmiş; kadılık ve kazaskerlik görevlerinde bulunmuş; Eylül 1364 ile 22 Ocak 1387 tarihleri arasında 22 yıl 4 ay vezirlik yapmış ve vezirliği döneminde de Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa ismiyle anılan devlet adamıdır.

Bayezid Paşa Osmanlı Devleti'nin Fetret Devri'nde, 1413'te Sultan I. Mehmed Çelebi saltanatında sadrazam olmuş; devleti toparlama süreci içinde yanında bulunmuş ve sonra da II. Murad döneminde Düzmece Mustafa'ya Sazlıdere'de yenilip teslim olup onun emriyle öldürüldüğü Temmuz 1421'e kadar başvezirlik yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

I. Murad, Murad-ı Hüdavendigâr veya Gazi Hünkar, Osmanlı İmparatorluğu'nun üçüncü padişahı. Babası Orhan Gazi, annesi Nilüfer Hatun'dur. Babası Orhan Gazi döneminde 95.000 km² olan devlet toprakları onun döneminde yaklaşık 500.000 km² kadar genişlemiştir.

Emine Hâtun Osmanlı Padişahı I. Mehmed'in eşi.

İzmiroğlu Cüneyd Bey Osmanlı Devleti'nin yaşadığı Fetret Devri ve II. Murad'ın saltanatının ilk yıllarında gündemde kalmış, Osmanlı Devleti'nin bu 20 yıllık süredeki bütün toparlanma çabalarında karşısına çıkmış bir yerel yönetici ve asidir. İsmi bu anlamda Fetret Devri ile özdeşleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dayı (ünvan)</span> 1671den sonra Cezayir, Trablusgarp ve Tunus Eyaletlerinin Osmanlı yöneticilerinin unvanı

Dayı, tarihsel bakımdan Osmanlı döneminde 1671 yılından itibaren seçilerek göreve getirilen Cezayir Eyaleti, Trablusgarp Eyaleti ve Tunus Eyaleti yöneticilerinin ünvanıdır.

Trablusgarp Eyaleti veya Trablusgarp Beylerbeyliği, Osmanlı Devleti eyaletidir. Osmanlı Devleti'nde iki tane Trablus adını taşıyan idari bölge bulunmaktadır. Bunları birbirinden ayırmak için buradakine Trablus-ı Garb veya Mağrib Trablusu, Şam bölgesindekine Trablus-ı Şam veya Şam Trablusu denilmiştir. Trablusgarp 360 yıl, 1 ay, 20 gün Osmanlı egemenliğinde kalmıştır. Trablusgarp Eyaleti, sâlyâneli bir deniz eyaletidir. 17. yüzyılda ocaklık olmuştur.

Cezayirli Gazi Hasan Paşa, 18. yy'ın ikinci yarısında Kaptan-ı derya ve sadrazam olarak görev yapan Palabıyık lakaplı Osmanlı devlet adamıdır.

Tunus Beyliği ya da Tunus Prensliği, Hüseyni Hanedanı'na mensuptur. Kurucusu Hüseyin bin Ali'dir. 17 Temmuz 1705'te Tunus bağımsızlığını kazandı ve Fransa Tunus'u işgal edene kadar Osmanlı Vasalı olarak kaldı. Hanedanın son hükümdarı VIII. Muhammed tahtan indirilerek devrim oldu ve Cumhuriyet'e dönüştürüp kararda prens olarak değişmiştir. VIII. Muhammed 1957'de tekrar prens oldu ve ölümüne kadar prenslik yaptı. 1922'ya kadar Osmanlı hükümeti Tunus Beylerini, Tunus Beyi olarak saymıştır.

Karamanoğlu II. İbrahim Bey, Karamanoğulları Beyliği'nin 17. beyi. 1423 ve 1464 yılları arasında beylik yapan İbrahim Bey'in dönemi Osmanlı Devleti ile Karamanoğulları Beyliği ilişkilerinin en gergin olduğu dönemdir. Alimleri ve edipleri himaye eden İbrahim Bey, kendisiyle görüşen Fransız seyyahı Bertrandon de la Broquiere tarafından otuz iki yaşında yakışıklı bir hükümdar olarak kaydedilir.

Hüseyni Hanedanı, Aslen Girit'ten gelen Türk-sipahi kökenli olan Tunus Beyliği'nin yönetici hanedanıydı. Murâdî Hanedanı'nın ardından 1705'te Hüseyin bin Ali altında iktidara geldi. Hüseyniler iktidara geldikten sonra beyler olarak hüküm sürdüler ve 1957'ye kadar Tunus'u yönettiler.

Abaza isyanları, Osmanlı İmparatorluğunun duraklama dönemindeki isyanların bir parçasıdır. Osmanlı Padişahı I. Mustafa döneminden, IV. Murad zamanına kadar uzanır. İsyanlar çığ gibi büyümüş ve başladığı tarihten, 1632 yılında IV. Murad'ın mutlak saltanatının başlamasına kadar bastırılamadı.

I. Damad Alâeddin Ali Bey Karamanoğulları Beyliği hükümdarıdır. Diğer çoğu Karamanoğulları beyleri gibi Ali Bey de yükselen Osmanlı İmparatorluğu'nun rakibiydi ve iki beylik birbirlerine karşı sürekli savaşlar yaptılar.

Tunus dayıları listesi, Tunus'ta görev yapmış dayıların listesidir. Tunus dayıları, Tunus'ta yeniçerilerin askeri komutanıydı. 17. yüzyılda, dayılar, çoğu zaman neredeyse mutlak olmak üzere, değişen derecelerde yetkilere sahiptiler. 1591 yılına kadar dayılar, Osmanlı valisi tarafından atanmıştır. 1673'te dayılar ve yeniçeriler, II. Murad Bey'e isyan ettiler, ancak başarısızlığa uğradılar. Bu tarihten sonra beyin kalıtsal konumu Tunus'ta üstün hale geldi. Dayılık makamı 1860 yılında III. Muhammed Sadık Bey tarafından kaldırılıncaya kadar varlığını sürdürmüştür.

Tunus Devrimleri veya Muradî Veraset Savaşı, Osmanlı Tunus'unda yaşanan sıkıntılar ve iç savaşlar dönemidir. Muradî hükümdarı II. Murad Bey'in 1675'te ölümünden Hüseynî hükümdarı I. Hüseyin ibn Ali at-Türkî'nin 1705'te iktidarı ele geçirmesine kadar sürmüştür. Savaşan taraflar II. Murad Bey'in oğulları Ali Bey el-Muradi ve Muhammed Bey el-Muradi, amcaları Tunus Paşası Muhammed el-Hafsi el-Muradi, Tunus'un birkaç Dey'i, Tunus'taki Türk milisleri ve Cezayir Dey'i idi.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.