İçeriğe atla

Murtaza Paşa

Murtaza Paşa, 17. yüzyıl'ın ikinci yarısında görev yapmış ünlü bir Osmanlı paşasıdır.

İlk dönemi

Diyarbakır valisi iken, Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa'nın Erdel seferine katılması için yaptığı çağrıya katılmayıp ayaklanan Abaza Hasan Paşa'nın isyanını bastırmak için görevlendirildi. Ancak Murtaza Paşa Aralık 1658'de Ilgın'da yenildi. Daha sonra kışın bastırınca ordusunu dağıtmasından yararlanarak Tutsak Ali Paşa ile birlikte Abaza Hasan Paşa'yı Halep'e çağıran Murtaza Paşa, burada onu yakalayarak idam ettirdi.(1659)

Azak Kalesi'nin Ruslar tarafından alınması. (1696)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları sırasında Osmanlı ordusuna liderlik eden birkaç kumandandan birisidir. Savaş sırasında Kefe Beylerbeyi yapılan Murtaza Paşa, 1695'te Rus Ordusu'nun I. Azak Kuşatması'na direnmiş ve başarılı olmuştur. İlk Rus Çarı I. Petro'nun komutasındaki 31.000 kişilik birlik tarafından 7 Haziran 1695'te Azak Kalesi kuşatıldı. Murtaza Paşa, yanındaki Kırım Prensi I. Kaplan Giray ile birlikte 7.000 askerle, kuşatmanın kalktığı 1 Ekim'e kadar kendilerinden çok daha üstün olan Ruslara karşı dayanmayı başardılar.

Ertesi yıl Aleksei Shein'in komutasındaki 75.000 kişilik birlikler 23-26 Nisan tarihlerinde hem karadan hem de Voronezh ve Don nehirleri üzerinden Azak Kalesi'ne doğru ilerledi. Çar I. Petro kadırga filosundaydı ve filosuyla 3 Mayıs'ta Azak'a doğru hareket etti. Azak Kalesi karadan ve denizden bombalanmaya başlandı. 14 Haziran'da 4.000 asker ve 23 gemiden oluşan Osmanlı filosunun destek için gelmesi, muharebede iki geminin kaybedilmesi ve filonun savaştan geri çekilmesiyle sonuçlandı. İlk kuşatmada yıpranan kaledeki alamayan Türk garnizonu başka destek alamayınca 17 Temmuz günü Ukrayna ve Don Kazakları'nın dış suru tamamen ele geçirmesine engel olamadı. 19 Temmuz'da kale garnizonu teslim oldu.

Kaynakça


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Petro</span> Rus hükümdar (1672-1725; imparator 1721-1725)

Büyük Petro, I. Petro veya Pyotr Alekseyeviç, Rusya Çarlığı'nı 7 Mayıs 1682'den 1696'ya kadar üvey ağabeyi V. İvan ile birlikte, daha sonra 1696'dan 1725'te ölümüne kadar Rus İmparatorluğu'nu yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Prut Savaşı</span> Savaş

Prut Savaşı, Rusya Çarlığı ile Osmanlı Devleti arasında 1710-1711 yılları arasında yapılmış bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1806-1812 yılları arasında yapılmış savaş

1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında birçok cephede yapılmış savaştır. Napolyon Bonapart'ın önderliğindeki Fransa'nın Avrupa'da başlattığı savaşların arka planında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı arasında 1686-1700 yılları arasında yapılmış savaş

1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı, 1683-1699 Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşı'nın bir parçasıdır. II. Viyana Kuşatması sonrasında çok sayıda Avrupa ülkesi Osmanlı İmparatorluğu'na karşı birleşerek saldırıya geçti. 1686 yılında Rusya da Kutsal İttifak ülkelerine katıldı. 1687 ve 1689 yıllarında Kırım'a, 1695 ve 1696 yıllarında ise Osmanlılara ait Azak'a saldırıya geçtiler. Kırım'da başarılı olamayan Rusya, Azak'ı ele geçirmeyi başardı. Savaş 1700 yılında İstanbul'da imzalanan bir antlaşmayla sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1623-1639 yılları arasında yapılmış savaş

1623-1639 Osmanlı-Safevî Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti arasında, Irak meselesi için çıkan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Habsburg İmparatorluğu, Polonya-Litvanya, Venedik, Rusya) arasında yapılan ve ittifakın zaferiyle sona eren bir dizi savaş (1683-1699)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Osmanlı tarihinde Felaket Seneleri veya Küçük Kıyamet olarak da geçer. Avrupa tarihinde ise genelde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Azak Kalesi</span>

Azak Kalesi, Azak Denizi'nde Don Nehri'nin Karadeniz'e döküldüğü noktada kurulan, 17. ve 18. yüzyıllarda Osmanlı Devleti ve Rusya Çarlığı arasında birçok mücadeleye sahne olmuş kale. Günümüzde kalenin kalıntısı Rusya'nın Rostov Oblastı'na bağlı Azak şehrinin limanın güneyinde ve şehir merkezi olan Petrovskaya Meydanı'nın kuzeybatısında bulunmaktadır. Azak şehri de yanı başındaki Rostov-na-Donu şehrinin ve limanının gelişmesiyle geçmişteki önemini yitirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı & Avusturya Arşidüklüğü arasında 1735-1739 yılları arasında yapılmış savaş

1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı, Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne ait Azak ve Kılburun kalelerini işgal etmesiyle çıkan ve Rusya ile müttefiklik anlaşması yapan Avusturya ordularının da üç koldan Bosna, Balkanlar ve Eflak üzerinden hücum etmesiyle başlayan bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Azak</span> Rusyada şehir

Azak Rusya'nın Rostov Oblastı'na bağlı il ve ilin merkezi şehir. Coğrafi konumu nedeniyle değerli olan Azak Kalesi ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Azak Kuşatması (1736)</span>

Azak Kuşatması, 1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Kastelnovo Kuşatması</span>

Kastelnovo Kuşatması, 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre, Osmanlı Devleti'nin bir yıl önce Kutsal İttifak bünyesindeki İspanya Krallığı'nın eline geçmiş olan kaleyi 1539 yılında Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Türk donanmasının kuşatması sonucunda geri aldığı askeri çarpışma.

<span class="mw-page-title-main">Çehrin Kuşatması (1677)</span>

Çehrin Kuşatması, Özi Beylerbeyi Melek İbrahim Paşa komutasındaki Osmanlı kolordusunun Kırım Hanı I. Selim Giray'la birlikte, Osmanlılara tâbi Kazak hetmanı Petro Doroşenko'nun Rusya'ya terkettiği Çehrin Kalesi'ne yönelik 3-29 Ağustos 1677 tarihleri arasındaki sonuçsuz kuşatması.

<span class="mw-page-title-main">Çehrin Kuşatması (1678)</span>

Çehrin Kuşatması, 1676-1681 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Hotin Kuşatması (1769)</span>

Hotin Kuşatması, 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">İbrail Kuşatması (1828)</span>

İbrail Kuşatması, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Azak Seferi (1641-1642)</span>

Azak Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kazaklar ve Rusya Çarlığı ile askerî mücadelelerinde evre.

<span class="mw-page-title-main">Azak Seferi (1711)</span>

Azak Seferi, 1710-1713 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Kurttepe Muharebesi</span>

Kurttepe Muharebesi, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Azak Kuşatması (1696)</span>

Azak Kuşatması, Rusların 1695'te Azak Kalesi'ne karşı başlattıkları ilk saldırıların başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından 1696 yılında Çar Büyük Petro'nun komutasında büyük bir ordu, Osmanlı kontrolündeki Azak Kalesi'ni kuşatma altına aldı. Kale, Rusların hem denizden, hem de karadan yoğun bombardımanları sonucu Osmanlı kuvvetlerinin yenilgisi sonucu ele geçirildi.

Azak Kuşatması, 1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı'nda evre.