İçeriğe atla

Murtaza Mutahhari

Murtaza Mutahhari
Murtaza Mutahhari
Doğum3 Şubat 1920
Feriman, Horasan, İran
Ölüm1 Mayıs 1979 (59 yaşında)
Tahran, İran
Ölüm sebebisuikast
Milliyetİran İran
ÖdüllerUNESCO Ödülü, 1965
Kariyeri
DalıFıkıh, Kelâm ve Felsefe
İmza

Murtaza Mutahhari (Farsça: مرتضی مطهری; d. 3 Şubat 1920, Feriman - ö. 1 Mayıs 1979, Tahran), İranlı alim, din bilgini, filozof, üniversite hocası ve siyasetçidir. Ali Şeriati'yle birlikte 1979 İran İslam Devrimi'nin entelektüel zemininin hazırlayıcılarındandır.

Hayatı

Murtaza Mutahhari 3 Şubat 1920'de Horasan'da Feriman kasabasında doğdu. On yedi yaşına kadar Meşhed'de medrese tahsili görmüştür. Daha sonra, 1938 yılında Kum'a giderek tahsilini yükseköğrenim düzeyinde sürdürmüştür.

Faaliyeti

Mutahhari İslam, İran ve tarihi konularda birçok kitap yazmıştır. Tahran Üniversitesi'nde felsefe dersleri vermiştir. Felsefe üzerindeki yetkinliğini Türkçede iki cilt halinde yayımlanan "Felsefe Dersleri" eserinde görmek mümkündür.

Suikasta uğraması

İran'da "Öğretmenler Günü" Ordibeheşt 2 Mayıs'ta kutlanır, çünkü 1 Mayıs'ı 2 Mayıs'a bağlayan gece Yadollah Sahabi'nin evindeki bir toplantıdan ayrılırken suikaste uğrayan Mutahhari öldürülmüştür. Furkan Militan Grubu'ndaki bir üyenin sıktığı kurşun sonucu ölmüştür.

Ailesi

Babası bir din bilgini idi.[1]

Mutahhari, İran'nın üst nükleer başkanı olan Ali Larijani'nin kayınbiraderidir. Larijani'nin yüksek lisans öğrencisiyken bilgisayar biliminden batı felsefesine geçmesi, Mutahhari'nin önerisi üzerine olmuştur.

Ödülleri

  • UNESCO Ödülü, 1965.[2]

Hatırası

1979'daki İran İslam Devrimi'nin hemen ardından Tahran'daki işlek bir caddeye ismi verildi: Tahte Tavus Caddesi'nin ismi Mutahhari Caddesi olarak değiştirildi. Mutahhari Caddesi, Tahran'daki iki işlek cadde olan Sühreverdi Caddesi ve Valir Asr Caddesi'ni birleştirir.

Ayrıca bakınız

  • Ali Şeriati
  • Muhammed Beheşti

Kaynakça

  1. ^ "Murtaza Mutahharî İşaret Yayınları'nda". 13 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012. 
  2. ^ "Remembering Ayatollah Morteza Motahari". 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tebriz</span> İranda bir şehir

Tebriz, İran'da Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir. Tebriz İran'ın kuzey batısındaki en büyük şehri, aynı zamanda İran Azerileri'nin yoğunluklu olarak yaşadığı bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Şerîatî</span> İranlı sosyolog ve düşünür (1933–1977)

Ali Şerîatî, İranlı Müslüman sosyolog, düşünür ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Ruhullah Humeyni</span> İran İslam Cumhuriyetinin ilk dinî lideri

Ruhullah Humeyni, İranlı siyasetçi ve Şii din adamı. Ayetullah Humeyni olarak da anılır. İran İslam Devrimi'nin siyasi ve ruhani lideriydi. Muhammed Rıza Pehlevi rejimine son verip İslam Cumhuriyeti'ni kurdu ve devrimden sonraki tüm dinî ve siyasi yetkileri elinde tuttu.

<span class="mw-page-title-main">İran İslam Devrimi</span> 1979 yılında İrandaki monarşinin yıkılıp İslam Cumhuriyetinin kurulmasıyla sonuçlanan devrim

İran Devrimi veya İslam Devrimi, 1979 yılında İran'ın Muhammed Rıza Pehlevi liderliğindeki bir monarşiden, Ayetullah Ruhullah Humeyni yönetiminde İslam hukuku ve Şiî mezhebi görüşlerini esas alan İslam Cumhuriyeti kurulmasına dönüşen popüler hareketin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şirin Ebadi</span>

Şirin Ebâdî, İranlı avukat, yazar, insan hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hatemi</span> 5. İran cumhurbaşkanı

Seyyid Muhammed Hatemi, 1997-2005 arasında görev yapmış olan, İran'nin 5. cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Farah Pehlevi</span>

Farah Diba (Pehlevi) (Farsça: فرح دیبا, d. 14 Ekim 1938, Tahran), İran Kraliçesi ve İmparatoriçesi (Farsça: شهبانو şahbanu). Son İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi'nin üçüncü ve son eşidir.

<i>Velâyet-i Fakih yâ Hükûmet-i İslamî</i>

Velâyet-i Fakih veya Hükûmet-i İslamî, İranlı şii dini lider Ruhullah Humeyni tarafından teokratik islam devleti fikri üzerine yazılan ve 1970 yılında ilk baskısı yapılan bir kitaptır. Kitap Türkçeye "İslam Fıkhında Devlet" olarak çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kum, İran</span> İranda bir şehir

Kum, İran'da Kum Eyaleti'nin yönetim ve İsnâaşeriyye mezhebinin eğitim merkezi konumunda olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Behişti</span>

Muhammed Hüseyin Behişti, İranlı din âlimi ve yazar, İslam devrimi'nin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Sebzevar</span>

Sebzevar, İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Ali Muntazeri</span>

Hüseyin Ali Muntazeri ya da Hüseyin Ali Muntazıri İranlı din adamı, insan hakları aktivisti ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyniye</span> Şiilerin matem törenlerini icra ettikleri yerlerin genel adı

Hüseyniye, imambargah ya İran'da tekye, Muharrem ayında Şiilerin matem törenlerini icra ettikleri yerlerin genel adı.

<span class="mw-page-title-main">Ebulhasan Benisadr</span> İran İslam Cumhuriyetinin ilk cumhurbaşkanı

Seyyid Ebulhasan Benisadr, İranlı siyasetçi, iktisatçı ve İran İslam Devrimi'nden sonra İran'ın ilk cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Ruhani</span> 7. İran cumhurbaşkanı

Hasan Ruhani, İranlı siyasetçi, din adamı, hukukçu ve İran'ın 7. cumhurbaşkanı.

<span class="mw-page-title-main">Mehdi Bazergan</span> 75. İran Başbakanı

Mehdi Bazergan, İranlı akademisyen, uzun zamandan beri demokrasi yanlısı bir eylemci ve İran'ın geçici hükûmetinin başındaydı ve 1979 İran Devrimi'nden sonra İran'ın ilk başbakanı oldu. Kasım 1979'da İran rehine krizi olayını protesto etmek ve hükûmetinin bunu önleme konusundaki başarısızlığının ardından başbakanlık görevinden istifa etti.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ali Recai</span> 2. İran cumhurbaşkanı

Muhammed Ali Recai, İran'ın eski cumhurbaşkanı ve başbakanı. 30 Ağustos 1981'de başbakan Muhammed Cevad Bahonar ile birlikte düzenlenen bir bombalı saldırıda öldü.

<span class="mw-page-title-main">Mir Hüseyin Musevi</span> İranlı siyasetçi ve sanatçı

Mir Hüseyin Musevi Hamene 1981-1989 yılları arasında İran'ın yetmiş dokuzuncu ve son Başbakanı olarak görev yapan İranlı bir reformist politikacı, sanatçı ve mimar. 2009 başkanlık seçimlerinde reformist bir adaydı ve nihayetinde seçim sonrası çıkan huzursuzluklarda muhalefet lideriydi. Musevi, İran Bilim Akademisi başkanlığını 2009'da muhafazakâr otoriteler tarafından kaldırılıncaya kadar sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Sadık Laricani</span>

Sadık Erdeşir Laricani veya bilinen adıyla Amuli Laricani, İranlı din adamı, muhafazakâr bir politikacı ve 1979 İslam devriminden sonra İran'ın yargı sisteminin beşinci başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Resul Caferiyan</span>

Resul Caferiyan (Farsça: رسول جعفریان ; Müslüman ruhbanı, İranlı tarihçi, yazar, İslam ve Şiilik tarih araştırmacısı, üniversite hocasıdır. Halen Tahran Üniversitesi'nin tarih bölümünde hocalık yapıyor. Ayrıca İslam ve İran tarihinin özel kütüphanesinin başkanıdır. Aynı zamanda Tahran Üniversitesi'nin Merkez Kütüphanesi müdürüdür. 2018 yılında İran Bilimler Akademisi'nin daimi üyesi oldu.