İçeriğe atla

Murino Muharebesi

Murino Muharebesi
Plav ve Gusinye Muharebeleri

Murino -Mayıs 2011
42°39′25″N 19°52′34″E / 42.656833°K 19.876166°D / 42.656833; 19.876166
Karadağ üzerinde Murino
Murino
Murino
Günümüz Karadağ'daki konumu
Tarih8 Ocak 1880
Bölge
Murino Plav, Karadağ
Sonuç

Her iki tarafta zafer ilan etti

  • Karadağlılar geri çekildi[1]
  • Vasojevići yerleşimi Arnavut Düzensiz birliklerince yağmalandı [1]
Taraflar
 Karadağ Prizren Ligi
Komutanlar ve liderler
Marko Miljanov
Todor Miljanov
Rahip Đoko		 Kurt Asllani
Nure Kurti
Güçler
3,000 (Karadağ iddiası)
9,000 (Arnavut iddiası)		 7,000 (Arnavut iddiası)
10,000 (Karadağ iddiası)
Kayıplar
Bilinmiyor
1,200 (Arnavut iddiası)		 En az 349

Murino Muharebesi 8 Ocak 1880 tarihinde Karadağ Prensliği ile Prizren Birliği arasında gerçekleşmiştir. Bu savaş Plav ve Gusinye üzerindeki egemenlikle ilgili savaşların bir parçasıydı. Berlin Antlaşması'na (1878) göre Osmanlı İmparatorluğu bölgeyi Karadağ'a devredecekti, ancak bu hamleye yerel Arnavutlar askeri olarak karşı çıktı. Savaş sırasında Karadağ kaynakları, Prizren Birliği'nden yaklaşık 10.000 Arnavut'un Murino'da komutanlar Marko Miljanov ve Todor Miljanov ile rahip Đoko liderliğindeki 3.000 kişilik Karadağ kuvvetlerine karşı savaştığını iddia etmektedir.[2] Arnavut kaynakları Prizren Birliği'ne bağlı yaklaşık 4.000 Arnavut askerin ve 3.000 yerel gönüllünün 9.000 Karadağlıya karşı savaştığını iddia etmektedir.[3]

Murino'daki muharebe, Novšiće muharebesinden (4 Aralık 1879) yaklaşık bir ay sonra, Osmanlı yüksek komutanlığı ilhaka karşı yerel direnişi yatıştırmak için Ahmed Muhtar Paşa komutasındaki Manastır birliklerini göndermeye hazırlanırken meydana geldi. Karadağ kuvvetleri Pepići'den Plava yakınlarındaki Metej'deki mevzilere doğru ilerlerken Prizren Birliği tarafından önleri kesildi. Çatışmadan sonra Karadağ kuvvetleri Andrijevica yakınlarındaki Sutjeska'ya çekildi ve Arnavut düzensizler Vasojevići yerleşimlerini, Velika, Ržanica ve Pepići'yi yakıp yıktı. Savaştan sonra her iki taraf da zafer kazandığını iddia etti.[1] Karadağ'da, Prens Nikola Arnavutların yenilgisinin o kadar yıkıcı olduğunu iddia etti ki, Karadağ kuvvetleri gece çökmeden savaşı bitirdi ki bu genellikle yapmadıkları bir şeydir.[4] Murino muharebesin hemen sonra Marko Miljanov, Arnavutların Karadağlılarla yaptıkları savaşlar için değil, Plav ve Gusinye'yi ellerinde tuttukları için övündüklerine dair bir rapor aldı.[5] Bazı raporlar Karadağlı askerlerin Osmanlı Arnavut düzensizlerinin ölü bedenlerinden kestikleri 221 burnu getirdiklerini söylemektedir.[6]

Kaynakça

Atıflar

  1. ^ a b c Ippen 1916, s. 372.
  2. ^ Istorijski institut u Titogradu 1982, s. 66.
  3. ^ "AlbaniaPress.com /ShqiperiaPress.com - Mbrojtja e Plavës dhe e Gucisë (tetor 1879-janar 1880)". www.albaniapress.com. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021. 
  4. ^ King Nikola I 1969, s. 567.
  5. ^ Istorijski zapisi. Istorijski institut u Titogradu. 1982. s. 71. Karadağlılar Novšić'teki yenilginin intikamını aldı. Bu anlamda Marko Miljanov'un Murina muharebelerinden hemen sonra elde ettiği not karakteristiktir: "Arnavutlar Plav ve Gusinje'yi geride tutmaktan aynı derecede gurur duyuyorlar ve bizimle yaptıkları savaşlara gelince, onlarla hiç gurur duymuyorlar. (Црногорци су се добро осветили за пораз на Новшићу. У томе смислу карактеристично је обавјештење које је одмах послије боја на Мурини прибавио Марко Миљанов: "Албанци се једнако хвале што су уздржали Плав и Гусиње, а што се бојева тиче које су с нама чинили, њима се ни најмање не хвале.) 
  6. ^ Šarić, Blagoje (2005). Istorijske staze Šekulara. Pegaz. ISBN 978-86-7792-012-8. Velika köyünün savunması için yapılan savaşlar ve Novšić ve Murina, yani Pepić'teki savaşlar hakkında Rovinski, arşiv malzemesi olarak büyük önem taşıyan "Ruski Kurir" gazetesine raporlar gönderdi. Öldürülen Arnavutlara gelince, savaşçıların "komutanları Todor Miljanov'a 221 burun getirdiklerini. Burunların sayıldığını ve sıradan bir şey gibi bunların kesilmesinden bahsedildiğini" belirtiyor. Yani Şeküler Muharebesi'nde burunların kesilmesiyle ilgili hikayenin pek çok temeli var. (О борбама за одбрану села Велике и бојевима на Новшићу и Мурини, односно Пепићу, Ровински је слао за лист "Руски курир" извештаје који имају велики значај као архивска грађа. Што се погинулих Арнаута тиче он наводи да су борци "донели свом командиру Тодору Миљанову 221 нос. Носеви су пребројавани и о њиховом одсецању се прича тако једноставно, као о свакој обичној ствари". Тако да прича о одсецању носева у бици на Шекулару има пуно основа.) 

Kaynaklar

  • Vuković, Gavro; Tomović, Slobodan (1996). Memoari vojvode Gavra Vukovića. Obod. ISBN 978-86-305-0260-6. 
  • Istorijski institut u Titogradu (1982). Istorijski zapisi. Istorijski institut u Titogradu. s. 66. 
  • King Nikola I (1969). Cjelokupna djela. s. 567. 
  • Ippen, Theodor Anton (1916), Illyrisch-albanische forschungen (Almanca), München, Leipzig: Duncker & Humblot, OCLC 35691167, Babıali şimdi Manastır'daki Mareşal Muhtar Paşa'ya birlikleriyle birlikte Guciya'ya ilerlemesini ve bölgeyi Karadağlılardan almasını emretti. Muhtar Paşa Prizren'e gitti ve orada, 8 Ocak 1880'de yeni çatışmaların yaşandığı Guciya'daki Birlik liderleriyle görüştü.( The Porte now ordered Marshal Mukhtar Pasha in Monastir to advance with his troops on Gucia and to take the district from the Montenegrins. Mukhtar Pasha left for Prizren and negotiated there with the leaders of the League in Gucia, where there was new fighting on 8 January 1880.) 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karadağ</span> Balkanlarda bir ülke

Karadağ, Avrupa'nın güneydoğusunda Balkanların Adriyatik kıyısında bir ülkedir. Kuzeyde Bosna-Hersek, kuzeydoğuda Sırbistan, doğuda Kosova, güneydoğuda Arnavutluk, batıda ise Hırvatistan ve Adriyatik Denizi ile çevrilidir. Başkenti ve en büyük şehri Podgorica ülke topraklarının %10,4'ünü ve nüfusun %29,9'unu kapsamaktadır, Çetine kenti eski krallık başkenti statüsündedir. Ülkenin büyük çoğunluğunu Karadağlılar oluşturur, Sırplar %28,7 ile en büyük azınlıktır. Ayrıca Boşnaklar, Arnavutlar ve Hırvatlar da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Arnavutluk</span> Katolik, Müslüman ve Ortodoks Arnavutların bağımsızlık ve birliğini savunan siyasi görüş

Büyük Arnavutluk, irredentist ve milliyetçi bir kavramdır, Arnavutların kendi ulusal vatanları olduklarının düşündükleri toprakları birleştirmeyi amaçlar. Arnavut nüfusunun bu bölgelerdeki günümüzdeki veya tarihsel varlığına ilişkin iddialara dayanmaktadır. Mevcut Arnavutluk'a ek olarak, terim komşu ülkelerdeki bölgelere ilişkin iddiaları içermektedir, alanlar arasında Kosova, Sırbistan'ın Preşova Vadisi, güney Karadağ'daki bölgeler, kuzeybatı Yunanistan, ve Kuzey Makedonya'nın bir batı kısmı yer alır.

Aşağıdaki liste II. Dünya Savaşı ve 1990'lardaki bağımsızlık savaşları sırasında Yugoslavya'da meydana gelmiş toplu katliamlar ve infazların listesidir. Katliam bölgeleri bir zamanlar Yugoslavya sınırları içerisinde olan, ancak günümüzde Bosna-Hersek, Hırvatistan, Sırbistan, Slovenya, Makedonya ve Karadağ ülkelerinin sınırları içerisinde kalan bölgelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gusinyeli Ali Paşa</span> Arnavut asker

Ali Paşa Şabanagay, bir Arnavut askeri komutanı ve Prizren İttifakı'nın liderlerinden biriydi. Bugün Platon ve Gusinye olarak bilinen Doğu Karadağ'ın civarında bir bölgeyi Osmanlı kaymakamı olarak yönetti. Novšiće Savaşında Karadağ Prensliğine karşı Prizren İttifakı'nda savaşan gayri nizami Arnavut kuvvetlerin lideriydi.

Lekë Zaharia, Zaharia ailesine mensup bir Arnavut soyluydu. Babası Koja Zaharia ve annesi Bosa'nın da bir oğlu olan Bolja, oğlunun Koja'yı babasından sonra adlandıran tek oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Bjelopavlići</span>

Bjelopavlići, ayrıca Zeta Nehri vadisi olarak da bilinir, Karadağ'da yer alan verimli bir ovadır. Zeta nehri boyunca, nehrin alt ucunda daha geniş olan Podgorica yakınlarındaki Morača Nehri ile birleştiği yere kadar uzanır. Bjelopavlići klanının kökeni bu vadiye dayanmaktadır. Bjelopavlići, Vasojevići, Piperi, Kuči, Bratonožići, Moračani ve Rovčani ile birlikte "yedi tepenin" bir parçası olan Tepeler (Brda) bölgesinin bir parçasıydı. Bölge Danilovgrad yakınlarında yer almaktadır.

Karadağ'daki Arnavutlar Karadağ'ın toplam nüfusunun %4.91'ini oluşturan Arnavut kökenli Karadağ'da bir etnik gruptur. Karadağ'daki Slav olmayan en büyük etnik gruptur.

Kuzman Kapidan ya da Kuzman Karamak veya Kuzman voivode ya da Kuzman Kareman, Bulgar ve daha sonra Makedon epik şiirinin popüler bir efsanevi kahramanıdır. Onun karakteri, 19. yüzyılın başlarında Ohri kazasının valisi olan Celadin Bey'in hizmetinde başlangıçta bir haydut, daha sonra serdar olan tarihi kişiye dayanmaktadır. Soyguncu Osman Mura ve Derviş Mucha'nın çetelerini yendi. Bazı efsanelere göre düşmanları tarafından zehirlenmiş, bazılarına göre ise savaşta öldürülmüştür. Haydutlara karşı sürdürdüğü mücadelesi, 20. yüzyılda Makedonlar arasında, özellikle de mücadele ettiği ve ele geçirdiği Debar bölgesinde hala yaşıyordu. 19. yüzyıl Bulgar şair Grigor Parliçev tarafından yazılan ödüllü bir şiir olan O Armatolos da dahil olmak üzere çok sayıda destansı şarkıyla anılmaktadır.

Buşatlı Mehmed Paşa, Osmanlı İmparatorluğu döneminde İşkodra Paşalığı'nın ilk paşalığını yapan Arnavut paşadır. 1768'den Haziran 1775'teki ölümüne dek paşalık yapan Buşatlı Mehmet'in ardından oğlu Buşatlı Mustafa Paşa gelmiş, böylece İşkodra'yı yöneten Buşatlılar hanedanını kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Opoya</span> Kosovada yerleşim yeri

Opoya veya Opolye, güney Kosova'da Prizren belediyesinin güney kesiminde bir bölgedir. Bölgede Arnavutların yaşadığı 19 köy vardır.

<span class="mw-page-title-main">Malisya</span>

Malësia e Madhe, kısaca Türkçe telefuzla Malezya, Arnavutluk'taki Malësi e Madhe Bölgesi ve Karadağ'daki Tuzi Belediyesi'nin coğrafi alt bölümünün yaylalarına karşılık gelen kuzey Arnavutluk ve doğu Orta Karadağ'daki tarihi ve etnografik bir bölgedir. Bölgedeki en büyük yerleşim Tuzi kasabasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şala (aşiret)</span>

Şala, Dukagjin yaylalarında, Şala nehri vadisinde kuzey Arnavutluk'un tarihi bir aşireti ve bölgesidir. Aşiretten ilk olarak 1634'te bahsedildi ve sözlü gelenek ve arkeoloji, atalarının vadiye göç ettiğini doğruladı. 19. yüzyılın sonunda aşiret Katolikti ve yaklaşık 3.000 üyesi bulunmaktaydı. Bugün, aşiretin torunları Kosova'da yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Angel Tanasov</span>

Angel Tanasov veya Anđelko Tanasović, Osmanlı Makedonya'sında faaliyet göstermiş bir Bulgar isyancı liderdir.

Peter Spani 15. yüzyılın ilk yarısında yaşamış Katolik dinine mensup Arnavut bir soylu ve Venedik Cumhuriyeti'nin Pronoia'sıydı. Spani ailesi; İşkodra, Drisht ve Batı Kosova'daki bölgelere hükmediyordu. Peter, Şala, Şoşi, Lekbibaj ve Pult'u Osmanlı İmparatorluğu'nun valisi olarak yönetti ve bu bölgeleri Türkler Petrişpan-ili yani Peter Spani ili olarak adlandırdı. 1444-55 arasındaki Peter, Leş Birliği'ne üyeydi ve ölümünün ardından birlik topraklarını ilhak etti.

<span class="mw-page-title-main">Arnavut prenslikleri</span>

Arnavut prenslikleri terimi, Orta Çağ'da Arnavutluk'ta ve Batı Balkanlar'ın çevre bölgelerinde Arnavut soyluları tarafından yönetilen bir dizi prensliği ifade etmektedir. 12. yüzyılda, ilk Arnavut prensliği olan Arbanon Prensliği ortaya çıkmıştır. Ancak daha sonra, 14. yüzyılın 2. yarısında, özellikle 1355'ten sonra Sırp İmparatorluğu'nun yıkılmasıyla bu prenslikler güçlendi. Bu prensliklerden bazıları, 1444'teOsmanlı İmparatorluğu'nu 28'den fazla savaşta mağlup eden Leş Birliği adı verilen askeri ittifak altında 1480'e kadar birleşmişlerdir. Günümüzün Arnavutluk'unu, Batı ve Orta Kosova'yı, Epir'i, Korint'e kadar olan bölgeleri, Batı Kuzey Makedonya'yı ve Karadağ'ın güneyini kapsıyorlardı. Bu prensliklerin liderleri, Gjin Bua Shpata, II. Andrea Muzaka, Gjon Zenebishi, Karl Thopia, Andrea Gropa, Balşa ailesi, Gjergj Arianiti, Yuvan Kastrioti, İskender Bey, Dukagjini ailesi ve Leka Dukagin gibi 14. ve 15. yüzyıllarda en çok tanınan Balkan figürlerinden bazılarıydılar.

<span class="mw-page-title-main">Kara Mahmud Paşa</span>

Kara Mahmud Paşa,, Osmanlı Arnavut Buşatlı ailesine mensup İşkodra Paşalığı'nın kalıtsal Osmanlı Arnavut valisi (mutasarrıf) ve Arnavutluk'un de jure hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Velika Saldırıları</span>

Velika saldırıları veya Velika Muharebesi Berlin Kongresi sonrasında Arnavut düzensiz birlikleri tarafından gerçekleştirilen bir dizi saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Novšiće Muharebesi</span>

Novšiće Muharebesi Plav ve Gusinye üzerindeki kontrol için yapılan bir muharebeydi. 4 Aralık 1879'da Marko Miljanov liderliğindeki Karadağ Prensliği kuvvetleri ile Gusinye Kaymakamı Ali Paşa komutasında Prizren Birliği düzensiz birliklerini de içeren Osmanlı yanlısı yerel kuvvetler arasında gerçekleşen bir savaştır. Prizren Birliği esas olarak İşkodra Vilayeti'ndeki Plav ve Gusinye'den Arnavutlar ve Kosova Vilayeti'nden gelen düzensiz birliklerden (milisler) oluşuyordu. Bu muharebe Osmanlı-Karadağ Savaşı (1876-1878)'nı takiben gerçekleşti. Osmanlı İmparatorluğu, Berlin Antlaşması (1878)'nda kararlaştırıldığı üzere, Plav ve Gusinye'nin Karadağ'a barışçıl bir şekilde bırakılması için gerekli koşulları sağlamaktan kaçınmıştı. Osmanlılar, Berlin Kongresi'ndeki konumlarını düzeltmek ve daha sonra antlaşma şartlarına göre yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınmak için, en az 14.000-15.000 Osmanlı yanlısı düzensizleri harekete geçiren Prizren Birliği'ni gayri resmi olarak destekledi. Plav ve Gusinye'de ağırlıklı olarak Osmanlı yanlısı Müslümanlar ve Hristiyan nüfusun çoğunlukta olduğu Karadağ'a bırakılmasına karşı çıkan Arnavutlar yaşıyordu. Vakıflarının tüm gelirini Prizren Cemiyeti'ne mensup komşu Arnavut aşiretlerinin reislerine, onları güçleriyle desteklemeleri için ödüyorlardı. Prizren Birliği kuvvetleri, Gusinye'nin Osmanlı kaymakamı Ali Paşa'nın komutası altına verildi.

<span class="mw-page-title-main">Plav ve Gusinye Muharebeleri</span>

Plav ve Gusinye Muharebeleri Karadağ Prensliği ile Osmanlı İmparatorluğu yöneticileri tarafından desteklenen Prizren Birliği arasında, Berlin Kongresi'nin (1878) Plav ve Gusinje topraklarının Karadağ'a bırakılması kararının ardından patlak veren silahlı çatışmalardır. Çatışmalar bu bölgede 9 Ekim 1879 ile 8 Ocak 1880 tarihleri arasında gerçekleşti. Aşağıdaki muharebeler yapıldı:

<span class="mw-page-title-main">Ülgün Muharebesi</span>

Ülgün Muharebesi 1880 yılında Ülgün civarında, Kllezna köyü yakınlarındaki Kodra Kuqe bölgesinde Derviş Paşa'ya bağlı Osmanlı kuvvetleri ile Arnavut düzensizler arasında gerçekleşen bir muharebedir. Plav ve Gusinye bölgesi Berlin Antlaşması (1878) ile Karadağ'a verilmişti, ancak Arnavutlar Prizren Ligi etrafında birleşip ilhaka karşı savaştılar, buranın verilmesine karşı çıkan Osmanlı yöneticileri de Arnavutları el altından desteklediler. İngiltere'nin başını çektiği Büyük Güçler daha sonra önce Katolik Arnavutların yaşadığı Hot ve Kelmendi bölgesini Karadağ'a vermeye karar verdiler ancak buradaki Katolik Arnavutları'nda Karadağ yerine Osmanlı egemenliğinde kalmak istedikleri gerekirse kendilerinin de açık açık Plav ve Gusinye'dekiler gibi direneceklerini beyanı üzerine buradan da vazgeçildi. Bu defa Büyük güçlere Osmanlılar toprak baskıları üzerine Ülgün'ü vermeyi teklif ettiler. Arnavutlar bunu da reddetti, birlik burada direniş örgütledi. Osmanlı İmparatorluğu'da Ülgün'ün ilhakını da sürüncemede bırakmak için Arnavutlara hiçbir müdahalede bulunmayıp barışçıl beyannameler ile yetindiler. Sonunda Gladstone, Büyük Güçler Osmanlıları İzmir ve Ülgün'e asker ve donanma gönderme tehdidiyle Prizren Birliği'ne karşı harekete geçmeye zorlayarak direnişe son verdi ve Ülgün kasabasını Karadağ'a başarıyla teslim etti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.