İçeriğe atla

Murgul Kalesi

Koordinatlar: 41°15′59″K 41°33′29″D / 41.26639°K 41.55806°D / 41.26639; 41.55806
Murgul Kalesi
Harita
Diğer ad(lar)Gurbin Kalesi
Genel bilgiler
DurumYıkıntılar
TürKale
Mimari tarzGürcü mimarisi
KonumPetek, Murgul
Koordinatlar41°15′59″K 41°33′29″D / 41.26639°K 41.55806°D / 41.26639; 41.55806
Tamamlanma? 16. yüzyıl
Teknik ayrıntılar
MalzemeKesme taş

Murgul Kalesi, Artvin ilinin Murgul ilçesinde, Murgul kasabası ile eski adı Gurbin olan Petek köyü tasında, Murgul Çayı'nın sol kıyısında Orta Çağ'dan kalma bir kaledir. Gurbin köyünün sınırları içinde bulunan ve Gurbin Kalesi adını taşıyan kaleye daha sonra Murgul Kalesi denmiştir.[1]

Tarihçe

Murgul Kalesi'nin bulunduğu Gurbin köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti bölgesinde yer alır. Nitekim Osmanlılar bu köyü ve kaleyi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Kale o dönemden günümüze kalmış olmalıdır. Gurbin köyü de 1886 ve 1922 tarihli nüfus tespitlerinde Gürcü yerleşimi olarak kaydedilmiştir.[2][3]

Mimari

Murgul Kalesi, Murgul kasabasının 500 metre güneyinde, Murgul Çayı'nın sol yakasında kayalık bir tepede yer alır. Kalenin orta büyüklükte kaba taşlarla ve harç kullanılarak inşa edilmiş olan surları, üzerinde yer aldığı kayanın kıyı hatları boyunca uzanır. İki kademeli terasta inşa edilmiş olan kaleden geriye kalan duvarların yüksekliği 3 metreyi bulur. Kalenin giriş kapısı günümüze ulaşmıştır. Murgul Kalesi'nin içinde kesme taşın kullanıldığı kare planlı bir yapının kalıntıları bulunmaktadır. Alt terastaki duvarın uzunluğu 9 metredir. Burada kesme taştan inşa edilmiş olan yapı kalıntısının sarnıç olduğu tahmin edilmektedir.[1]

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Petek, Murgul</span> Artvin köyü

Petek, Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı bir köydür.

Suagara Kalesi, Artvin ilinin Ardanuç ilçesinde, bugün Soğanlı adını taşıyan Suagara köyünde Orta Çağ'dan kalma kaledir. Eklevana (ეკლევანა) mahallesinde bulunduğu için Eklevana Kalesi olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ardanuç Kalesi</span>

Ardanuç Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç kasabasında Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Ardanuç kale-kenti, tarihsel Klarceti bölgesinin merkeziydi. Kale, Ardanuç Çayı'nın sol kıyısında yer alır.

Kvamçireti Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı Küre köyünde, eski adı Kvamçireti olan Geniştaş mahallesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.

Bardız Kalesi veya Bardisi Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Bugün Şenkaya ilçesinin Gaziler (Bardız) köyündedir. Bardusi Kalesi ve Gaziler Kalesi olarak da bilinir.

Avçala Kalesi, Parnaki Kalesi veya Pernek Kız Kalesi olarak da bilir, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Avçala olan Dağdibi köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kaledir. Halk arasında Kız Kalesi olarak adlandırılmaktadır.

Parnaki Kalesi, Pernek Kalesi veya Pernek Oğlan Kalesi olarak da bilinir, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Parnaki olan İriağça köyünde Orta Çağ'dan kalma kaledir. Parnaki Kalesi halk arasında Oğlan Kalesi, hemen yakınındaki Avçala Kalesi de Kız Kalesi olarak bilinir.

Kokoleti Harabeleri, Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı Korucular köyünün sınırları içinde bulunan yapı kalıntılarıdır. Bu yapı kalıntılarının ortadan kalkmış olan Kokoleti köyünden kaldığı tahmin edilmektedir.

Thiladzuri Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı ve eski adı Thiladzuri olan Zorlu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.

Şubani Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Karşıköy'de Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Eskiden bir köy ve günümüzde Karşıköy'ün bir mahallesi olan Şubani'nin sınırları içinde yer alır.

İtlieti Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Taşlıca köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Ortadan kalkmış bir köy olan İtlieti bulunduğu için bu adla adlandırılmaktadır. Kale, Hatila Vadisi'nde bulunduğu için Hatila Kalesi olarak da adlandırılmaktadır.

Tzoibari Kalesi veya Zoybar Kalesi, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Esendal köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Bugün Esendal köyünün bir mahallesi olan eski Tzoibari (Zoybar) köyünde bulunduğu için bu adla bilinmektedir.

Utavi Kalesi, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Utavi olan Bostancı köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Köyün Ahalta mahallesinde bulunduğu için Ahalta Kalesi olarak da bilinir.

Yukarı Samtzkaro Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesindeki Gürcü kiliselerinden biridir. Günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı (Yukarı) Samtzkaro olan Yukarı Irmaklar köyündedir.

Heviskari Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Nigzovani olan Demirköy'de Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Heviskari Kalesi, Demirköy'ün eski adından dolayı Nigzevan Kalesi, bugünkü adından dolayı ise Demirköy Kalesi olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Parehi Kalesi</span> Artvin Şavşat Taşköprü Köyü Orta Çağ Gürcü Kilisesi

Parehi Kalesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Taşköprü köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Taşköprü'nün eski adından dolayı İphreuli Kalesi olarak da bilinir. Türkçe kaynaklarda Parih Kalesi olarak geçer.

Mglivani Kalesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı Çayağzı köyünün sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Ortadan kalkmış olan Mglivani köyüne atfen bu adla anılır. Mglinavi Kalesi ve Kırnav Kalesi olarak bilinir.

Tzepta Kalesi Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Eskikale köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Günümüzde Eskikale köyünün Başkale adıyla mahallesi olan Tzepta köyündeki Tzepta Kalesi'nin içinde yer alır.

Mindieti Kalesi, tarihsel Maçaheli bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı ve eski adı Mindieti olan Maral köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.

Taoskari Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı ve eski adı Taoskari olan Çataksu köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.