İçeriğe atla

Murat Kurnaz

Murat Kurnaz, 2011

Murat Kurnaz (19 Mart 1982 'de Bremen) Almanya'da doğmuş ve büyümüş bir Türk vatandaşı, Ocak 2002-Ağustos 2006 tarihleri arasında yargılanmadan Guantanamo Esir Kampında tutuklu olarak kalmıştır. Esir olarak geçirdiği süreyi "Hayatımın beş yılı" adlı, 2013 yılında filme dönüştürülen otobiyografisinde anlatmıştır. 2022 yapımı film Rabiye Kurnaz George W. Bush'a Karşı filminde Murat'ın annesi Rabiye'nin verdiği hukuk mücadelesi beyazperdeye aktarılmıştır.

Hayatı

Eğitim hayatı ve İslama yönelişi

Murat Kurnaz ilk ve orta öğrenimini Bremen'de tamamladıktan sonra aynı şehirdeki tersanede mesleki eğitim almaya başladı. 2001 yazında Türkiye'de evlendi, fakat tutsak kaldığı dönemde eşi tarafından bu evlilik sona erdirildi. Kendisi bu durumdan tahliye olup Almanya'ya dönünce haberdar oldu.[1]

2001 sonbaharından itibaren İslam'a artan ölçüde ilgi duymaya başlayarak sakal bıraktı ve düzenli olarak Bremen merkezinde bulunan Ebu Bekir Camii'ne gidip gelmeye başladı. Orada ilk defa Tebliğ-i Cemaat adlı bir grupla tanıştı.

3 Ekim 2001 tarihinde Frankfurt'tan Karaçi'ye uçan Kurnaz, yaptığı açıklamada, eşinin Türkiye'den Almanya'ya gideceği Aralık ayına kadar Cemaat el Tebliğ camilerinde daha fazla Kur'an ilmi öğrenmek istediğini belirmiştir.

Guantanamo Körfezi'ndeki tutuklama ve gözaltı

11 Eylül saldırılarından sadece birkaç hafta sonra, 3 Ekim 2001'de Pakistan'a uçan Kurnaz, orada arkadaşı Selçuk Bilgin ile buluşup Tebliğ-i Cemaate katılarak bu cemaatin oluşturduğu Hac Organizasyonuyla birlikte Hacca gitmek istediğini belirtmiştir. Ancak arkadaşı Bilgin zaten Köln Havaalanında tutuklanmıştı.

Kasım 2001'de Pakistan'da rutin kontrol sırasında Pakistan güvenlik güçleri tarafından gözaltına alındı ve sonrasında Kasım sonunda başına konan ödül karşılığında Afganistan'daki ABD güçlerine teslim edildi. Ocak 2002'de Afganistan üzerinden Küba'daki ABD esir kampından kampı Guantanamo'ya nakledildi.

Kurnaz ifadesinde Pakistan ve Guantanamo'daki gözaltılar sırasında dayak, uykusuz bırakma ve suya daldırma gibi birçok işkenceye maruz kaldığını belirtmiştir.

Almanya'ya dönüşü

Dört yıldan fazla bir süre tutuklu kalan Kurnaz tahliye olarak 24 Ağustos 2006 yılında Almanya'ya döndü. Kurnaz medya organları aracılığıyla Alman hükûmetine ağır ithamlarda ve suçlamalarda bulunmuştur. Ayrıca Avukatı da Alman Federal Hükûmetini 2002 yılında tahliyenin daha önce gerçekleşmesini bilerek engellemekle suçlamıştır. Kurnaz ABD tarafından Afganistan ve Küba'da ağır fiziksel ve psikolojik istismara uğradığını ifade etmiştir.

Kurnaz halen Bremen'de yaşıyor, ikinci kez evlenmiştir ve iki çocuk babasıdır.

Kaynakça

  1. ^ "Ermittlungen gegen Murat Kurnaz eingestellt.". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmedîlik</span> dinî hareket

Ahmedîlik veya resmî olarak Müslüman Ahmediye Cemaati, Mirza Gulâm Ahmed tarafından Hindistan'ın Pencap eyâleti sınırlarında kalan Kadıyan kasabasında kurulan dinî hareket.

<span class="mw-page-title-main">Guantanamo Kampı</span>

Guantanamo Kampı, 2002 yılından itibaren askerî hapishane olarak kullanılmakta olan, Küba'daki Guantanamo körfezi askerî üssünün bir bölümüne verilen isimdir. Burada, başta Afganistan olmak üzere çeşitli ülkelerde ele geçirilen, El-Kaide ve Taliban ile ilgisi olduğundan şüphelenilen kişiler tutulmaktadır. Üç bölüme ayrılmaktadır: Kamp Delta, Kamp İguana ve artık kapatılmış olan Kamp X-Ray. Tesis, zaman zaman Guantanamo, Gitmo veya Kamp X-Ray olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şerbet Güla</span>

Şerbet Güla, fotoğrafı National Geographic dergisine 1985 yılında kapak olduktan sonra geniş kitlelerce tanınan Peştun kökenli Afgan.

<span class="mw-page-title-main">Auschwitz-Birkenau</span> toplama ve imha kampları ağı

Auschwitz-Birkenau, Nazi Almanyası tarafından II. Dünya Savaşı döneminde kurulmuş en büyük toplama, zorunlu çalışma, sistematik katliam ve imha kampı.

Süleymancılar ya da kendi söylemleriyle Süleymanlılar, Türkiye merkezli Nakşi eğilimli bir cemaattir. Cemaat; ismini "üstad" olarak tanımladıkları Süleyman Hilmi Tunahan'dan alır. 1990'ların başında Türkiye'de tahminî iki milyon civarı üyesi vardı Türkiye'deki en kalabalık ve en etkili cemaatlerden biri olmaya devam etmektedir. Cemaat dünyada her kıtada birçok ülkede kuran kursları, yurtlar, vakıflar ve şirketler açmıştır. Cemaat Türkiye siyasetinde ve bürokrasisinde etkili olmuştur. Kemal Kacar, Arif Ahmet Denizolgun, Mehmet Beyazıt Denizolgun, Fatih Süleyman Denizolgun cemaatle ilişkili Türk siyasetçilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Taliban</span> Afganistan merkezli İslamcı hareket

Taliban, Afganistan'da yönetimi elinde bulunduran Diyubendi İslamcı hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği demekte olup ülke içinde bir savaş sürdürmüştür. İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında kurulan Taliban'ın 2016'dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade'dir. Grup; eroin gibi narkotiklerin ticaretinin yanı sıra haraç toplama, fidye ve alıkoyma gibi faaliyetlerle finanse edilmektedir. Ayrıca 2010'ların ortalarında, önceki hükûmetin yönetiminde yasadışı olan madencilik faaliyetlerinin kontrolünü ele geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan-Türkiye ilişkileri</span>

Afganistan-Türkiye ilişkileri, Türkiye Cumhuriyeti'nin Afganistan İslam Emirliği'yle süregelen uluslararası politikalarını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Savaşı (2001-2021)</span> ABDnin Afganistana girmesiyle başlayan süreç

Afganistan Savaşı, 2001 Ekim'inin 7. gününde başlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri tarafından 11 Eylül saldırıları gerekçesi ile yapılmıştır. ABD Başkanı George W. Bush'un "terörle mücadele" politikası kapsamında yaptığı bir savaştır. Harekât Usame bin Ladin'in yakalanmasına değin sürecekti. Aynı zamanda Taliban ve diğer Taliban yandaşı güçlerin ortadan kaldırılması ile harekât sona erecekti. Böylelikle Afganistan'da iç güvenlik sağlanmış olacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Yahudilerin 2000 yıldan fazla yaşadığı Afganistan'da dış göçler nedeniyle nüfus zamanla büyük miktarda azalmıştır. Afgan Yahudi cemaatleri bugün en çok İsrail'de ve bir kısmı da ABD'de varlıklarını sürdürmektedir. Bugün Afganistan'da Zablon Simintov isimli tek bir Yahudi kalmıştır. Zablon, Afganistan'ın başkenti Kâbil'deki köhne sinagogun bakımıyla ilgilenmektedir; dünyanın çeşitli yerlerindeki Müslüman ve Yahudilerden gelen yardımlarla yaşamını sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">John Demjanjuk</span> Nazi Kamplarındaki Ukraynalı Gardiyan

Ivan Nikolajoviç Demjanjuk, Yahudi Soykırımı ile ilgili savaş suçu işlediğine dair iddialara sahip Ukrayna asıllı ABD vatandaşı. Yargılanıp mahkûm edildiği 1980'lerde küresel medyanın ilgisinin merkezi haline geldi. Ölümünden kısa bir süre önce, Sobibor'daki 28.000 cinayetin bir parçası olarak tekrar yargılandı ve mahkûm edildi.

<span class="mw-page-title-main">Dachau toplama kampı</span> nazi almanyasında masum sivillerin ve esirlerin sistematik olarak yok edilmesi için kurulan ilk yerleşke

Dachau toplama kampı, Nazi Almanyası tarafından 22 Mart 1933'te inşa edilen ve en uzun süredir devam eden toplama kampıdır. Kamp başlangıçta Hitler'in komünistler, sosyal demokratlar ve diğer muhaliflerden oluşan siyasi muhaliflerini tutuklamayı amaçlıyordu. Almanya'nın güneyinde, Bavyera eyaletindeki Münih'in kuzeybatısına, yaklaşık 16 km uzaklıkta olan Orta Çağ kenti Dachau'nun kuzeydoğusunda, terk edilmiş bir mühimmat fabrikasının arazisinde bulunuyor. Heinrich Himmler tarafından açıldıktan sonra amacı, önce zorla çalıştırma ve daha sonra Yahudilerin, Romanların, Alman ve Avusturyalı suçluların ve son olarak Almanya'nın işgal ettiği veya istila ettiği ülkelerden gelen yabancı uyrukluların hapsedilmesini kapsayacak şekilde genişletildi. Dachau kamp sistemi, çoğu çalışma kampı olan yaklaşık 100 alt kampı içerecek şekilde büyüdü. Güney Almanya ve Avusturya'nın her yerinde bulunuyorlardı. Ana kamp 29 Nisan 1945'te ABD güçleri tarafından kurtarıldı.

ABD vatandaşı Almanların enterne edilmesi, I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında ABD vatandaşı olan Alman asıllı kişilerin zorla enterne edilmeleridir. Bu kişilerden, ABD vatandaşı Japonların enterne edilmesi olayının tersine resmî olarak hiçbir şekilde özür dilenmemiş, tazminat ödenmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">CIA gizli hapishaneleri</span>

CIA gizli hapishaneleri, CIA'nin Amerika Birleşik Devletleri adına kurulmuş varlığı bilinen gizli yerlerdir. CIA'ya göre tutuklular yalnızca teröristlerden ibarettir. 2 Kasım 2005 tarihinde bu gizli yerleri basına sızdıran Washington Post cezaevlerinde insan hakları ihlal eden uygulamaları Amerikan basınına sızdırmıştır. Tahminen bu cezaevlerinden Doğu Avrupa ülkelerinden Polonya ve Romanya'da, Haziran 2004'te İngiliz gazetesi The Observer'in belirttiği üzere el-Tamara cezaevi Fas'ta, "Mulhak el-Mazra" Mısır'da, ayrıca Litvanya, Polonya, Ukrayna, Katar, Suudi Arabistan, Tayland ve diğer ülkelerde de bulunmaktadır. İnsan hakları savunucuları "el-Tamara" ve "el-Masri Mulhak"daki mahkûmların işkenceye uğradığını belirtmektedir. Yaklaşık 100 esirin tutulduğu Afganistan'daki Bagram Üssü, 600 esirden bazılarının serbest kaldığı Küba'daki Guantanamo Kampı ve binlerce esir bulunan Bağdat Havaalanı bilinen merkezlerden bazılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Halid Şeyh Muhammed</span> Pakistanlı tutuklu

Halid Şeyh Muhammed, arasında sivillere yönelik saldırıların da bulunduğu çeşitli eylemler sebebiyle terörizm suçlamasıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Guantanamo Kampı'nda tutulan Pakistanlı tutukludur. El-Kaide'nin üst düzey yöneticilerinden biri olup, 1999 ile 2001 yılları arasında örgütün propaganda faaliyetlerinin başındaki isimdi. 9/11 Komisyonu Raporu'nda "11 Eylül saldırılarının baş mimarı" olarak tanımlanmış, kendisi de ifadesinde saldırıların tüm sorumluluğunu üstlenmiştir. Şu anda saldırılarla bağlantısı olduğu öne sürülen beş kişiyle birlikte, ölüm cezası istemiyle yargılanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in aranması</span>

El-Kaide'nin kurucuları arasında yer alan ve kuruluşundan beri liderliğini sürdüren Usame bin Ladin, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çeşitli hedeflere gerçekleştirilen 11 Eylül saldırılarından sonra başlatılan Afganistan Savaşı sırasında saklanmaya başladı. Son kez Aralık 2001'deki Tora Bora Muharebesi'nde görülen bin Ladin'in bu tarihten sonraki konumu belirsizliğini korurken, sağlığı ve el-Kaide ile olan ilişkisi ve faaliyetleri hakkında da çeşitli görüş ve iddialar ortaya atıldı. Bunlardan bazılarında bin Ladin'in öldüğü öne sürülmekteydi. Saklandığı süre boyunca bin Ladin, çeşitli ses ve video kayıtları yayınlamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Ferec el-Libi</span>

Mustafa Ferec Muhammed Muhammed Mesud el-Cedid el-Uzeybi veya tanınan adıyla Ebu Ferec el-Libi, Guantanamo Kampı'nda tutuklu bulunan Libyalı üst düzey el-Kaide yöneticisi. Pakistan'ın ulusal istihbarat teşkilatı Servislerarası İstihbarat (ISI) tarafından 2 Mayıs 2005'te, Merdan'da yakalandı. Haziran 2005'te Amerikalı yetkililere teslim edildi. Önce CIA gizli hapishanelerinde tutuldu, Eylül 2006'da Küba'daki Guantanamo Kampı'na nakledildi. Yetkililerin ifadesine göre el-Libi, Halid Şeyh Muhammed'in 2003'te tutuklanmasıyla kendisinin 2005'te tutuklanması arasında el-Kaide'nin üçüncü kademedeki sorumlusu olarak faaliyet göstermekteydi.

Tebliğ Cemaati Müslümanları Sünnî İslâm'a çağırmayı ve uyandırmayı hedefleyen küresel bir hareket olup bilhassa ibadet, kıyafet ve şahsî tavırlara ağırlık verir. Teşkilatın on iki ilâ 150 milyon taraftarı olup çoğu Güney Asya'da yaşamaktadır. 150 ilâ 213 ülke arasında varlığını sürdürmektedir. Teşkilat, "20. asır İslâmı'nın en etkileyici dînî hareketlerinden biri" olarak vasıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan Savaşı (1978-günümüz)</span>

Afganistan Savaşı, Afganistan Demokratik Halk Partisi'nin 27-28 Nisan 1978'de gerçekleştirdiği Sevr Devrimi ile Afganistan Cumhuriyeti'nin yıkılıp Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulması sonrasında, kurulan hükûmete karşı olan kesimin ayaklanmasıyla başlayan ve devam eden iç savaş. Savaşın evreleri şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Otto Schily</span> Alman politikacı

Otto Georg Schily 1998-2005 yılları arasında Şansölye Gerhard Schröder'in kabinesinde Almanya İçişleri Bakanı olarak görev yaptı. Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) üyesidir.

Rabiye Kurnaz George W. Bush'a Karşı, Andreas Dresen tarafından yönetilen ve prömiyeri 72. Berlin Uluslararası Film Festivali'nde yapılan 2022 tarihli Alman - Fransız yapımı filmdir. 2001 yılında Guantanamo Kampı'nda hukuka aykırı bir şekilde tutuklanan Türk asıllı Alman genç Murat Kurnaz'a ve annesi Rabiye Kurnaz'ın, oğlunun serbest bırakılması için verdiği hukuk mücadelesine dayanmaktadır.