İçeriğe atla

Mungo Park

Mungo Park (d.1771 - ö.1806) İskoç doktor ve kâşif. Afrika kıtası ve Nijer Nehri ile ilgi önemli keşiflerde bulunmuştur.

Mungo Park

Afrika'ya Keşif

1794 yılında, Nijer Nehrinin kaynağını bulmak ve nehrin, denize mi yoksa göle mi döküldüğünü öğrenmekle görevlendirildi. Emrindeki adamlar ile, 1795 yılının Mayıs ayında İngiltere'den gemiyle ayrıldı. İki ay sonra, Gambiya'da Pisania'ya vardı. Burada birkaç ay boyunca kaldı. Kaldığı sürece, keşif esnasında zorlanmamak için afrika dilleri üzerine çalıştı. Aralık 1795'te, Afrika'nın içine yolculuğa başladı.

Mungo Park, keşif esnasında sürekli not tutmaya ve onları korumaya özen göstermiştir. Bu sayede, hakkında geniş bilgiye sahibiz. Notlarına göre; yolculuğun başında, her şey yolunda gitti. Park, her gittiği yerde konukseverlik ile karşılandı. Ancak, daha da ileri gitmesi gerekiyordu. Bundan korkan yardımcıları, bunu reddetti. Park, tam olarak bilmediği bu coğrafyada yolculuğuna devam etti. Nijer Nehri'ne yaklaştıkça, insanlar vahşileşiyordu. Eşyaları çalındı. Adamları da ya ölmüş ya da kaçmıştı. Yanında sadece atı, elbiseleri ve notları kalmıştı. Daha sonra, atlılarca tutsak edildi. Tutsaklığında, dört ay boyunca bir çölün ortasındaki ıssız bir kulübede kaldı. Kötü koşullardaydı. Nihayet, 1796 yılının Haziran ayında bir gece kaçmayı başardı. Ancak, kaçtığında keşfinden vazgeçmedi ve Nijer Nehri'ne doğru yol aldı. Bir ay sonra, Nijer Nehri'ni gördü. Buna çok sevinen Park, nehrin doğuya aktığından emin oldu.

Talihsiz Bir Sefer

Mungo Park'ı Afrika'nın İç Bölgelerine Yolculuk adlı kitabı.

Park, notlarının tamamını özenle korudu. İskoçya'ya döndükten sonra notlarından yararlandı ve "Afrika'nın İç Bölgelerine Yolculuk" adlı bir kitap yazdı. Kitabı kısa zamanda çok sattı. Kitabından elde ettiği gelirleriyle yeniden yolculuk yapmaya karar verdi. Ne var ki bu yolculukta öldürülecekti.

Park, Afrika'dan o kadar çok etkilenmişti ki tekrar geri dönmek istiyordu. Kitabından elde ettiği gelirlerle tekrar dönüş için gerekli parayı topladı. Ocak 1805 olduğunda, tekrar Nijer Nehri'ne yolculuk başladı. Pisania'ya vardı. Bu sefer yanında 30 asker, 10 Avrupalıdan oluşan daha kalabalık bir ekip vardı. Ancak, yolculuk daha başından ters gitti. Yağış mevsimi olmasına karşın Park yola çıkmak istiyordu. Nijer'e vardıklarında nehir kabarmış ve 29 üyesi aşırı yorgunluktan, hastalıktan ölmüştü.

Nehir güneye kıvrılıp Atlas Okyanusuna yöneldiğinden, Park devam etmeye kararlıydı. Sansading'de bulduğu iki eski kanoyu birleştirerek Nijer Nehri'nden ilerleyip denize ulaşmak niyetindeydi. Ama artık ekipte yalnızca 9 kişi kalmıştı. Bitkin ekip, nehrin başlangıcından 805 km. uzaklıkta bulunan güçlü akıntı bölgesi Boussa'ya vardığında bölge savaşçılarının saldırına uğradılar. Saldırıda yenik düşen Park ve adamları nehre düşerek boğuldular.

Kaynakça

  • TÜBİTAK Popüler Bilim Kitaplığı "Kaşifler" s.8

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Battuta</span> Arap Mağribî seyyah ve kâşif (1304–1369)

İbn-i Battuta, Orta Çağ'da yaşamış olan Berberî Mağrip bilgini, kaşifi ve seyyahıdır. Rıhletü İbn Battûta diye bilinen seyahatnâmenin yazarıdır. Maliki mezhebine mensuptur. İbn-i Battuta, büyük ölçüde modern öncesi tarihte diğer tüm ünlü kaşiflerden daha fazla seyahat etmiş, toplam 117.000 km ile Zheng He'yi yaklaşık 50.000 km ve Marco Polo'yu da 24.000 km ile geride bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Falcon Scott</span> İngiliz kaşif, Antarktika seferlerinin önderi

Kaptan Robert Falcon Scott, Antarktik yörelerinde iki sefere öncülük eden Kraliyet Donanması subayı ve kâşifi: 1901–04 Keşif Seferi ve tâlihsiz 1910–13 Terra Nova Seferi. Bu ikinci girişim sırasında Scott, Ronald Amundsen'in Norveç seferinden önce olmuşlar diye yalnızca bulmak için 17 Ocak 1912 tarihinde Güney Kutbu'na ulaşan beş kişilik bir ekibe önderlik etti. Dönüş yolculukları esnasında Scott ve yol arkadaşları, takâtsizlik, açlık ve aşırı soğuktan bütünüyle donarak hayatlarını kaybettiler.

<span class="mw-page-title-main">Bartolomeu Dias</span> Portekizli kaşif ve kayıtlarda Ümit Burnunu geçen ilk Avrupalı (1450-1500)

Bartolomeu Dias, Portekizli denizci ve kâşif. Afrika kıtasının güney ucu olan Ümit Burnu'nu ilk kez gemiyle keşfedip, yerleşen Avrupa'lıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nijer Nehri</span> Gine, Mali, Nijer ülkelerinden geçerek Benin - Nijerya sınırının bir kısmını oluşturan ve Nijerya topraklarında Gine Körfezine dökülen yaklaşık 4000 km uzunluğunda bir nehir

Nijer Nehri, 4.000 kilometreyi aşan uzunluğuyla Batı Afrika'daki en büyük nehirdir. Gine, Mali, Nijer ülkelerinden geçerek Benin - Nijerya sınırının bir kısmını oluşturur ve Nijerya topraklarına sokularak bir delta yapar ve Atlas Okyanusu'nun bir kolu olan Gine Körfezi'ne sularını boşaltır. Doğduğu kaynaktan döküldüğü yerin doğrultusu bir hilâli andırır.

<span class="mw-page-title-main">Saint Lawrence Nehri</span>

Saint Lawrence Nehri ya da Aziz Lawrence Nehri, güneybatı-kuzeydoğu istikameti yönünde akan ve Kuzey Amerika kıtasının orta bölgelerinden geçen büyük bir nehirdir. Nehir, Büyük Göller'i Atlas Okyanusu'na bağlar. Kanada'nın eyaletleri olan Québec ve Ontario boyunca ilerleyen nehir, aynı zamanda iki eyaletin sınırının bir bölümünü de oluşturur. Nehir, güneyde Ontario (Kanada) ile New York (ABD) arasında doğal uluslararası sınırı da belirler.

<span class="mw-page-title-main">Johann Ludwig Burckhardt</span> İsviçreli yazar (1784-1817)

Johann Ludwig Burckhardt. İsviçre asıllı gezgin ve şarkiyatçı. Önadı John Lewis ve Jean Louis olarak da bilinir. Soyu, Basel'in köklü ve ileri gelen ailelerinden birine dayanır. Bir tacir olan babası, 1789 Fransız İhtilali nedeniyle ailesiyle birlikte Almanya ve Avusturya'ya sürgüne gitmiştir. Leipzig ve Göttingen Üniversitelerinde öğrenim gördükten sonra 1805'te Basel'e geri döndü. Ancak Fransız karşıtı tutumu nedeniyle burada mesleki yönden pek şanslı olamadı. 1806 yılı yazında İngiltere'ye gitti. Doğabilimci Johann Friedrich Blumenbach'tan aldığı tavsiye mektubunu, Sir Joseph Banks'a sundu, o da Afrika Derneğinin diğer üyeleriyle birlikte Nijer nehrinin kaynağının keşfedilmesi amacıyla 1809 yılında bir inceleme gezisine çıkılması projesini kabul etti. Bu kabul üzerine, Burckhardt Arapça öğrenmek amacıyla yakın doğuya gitmeyi planladı. Kendisinin bir müslüman gibi kabul edilmesi halinde Afrika'daki gezisinde işlerinin kolaylaşacağını düşündü.

<i>Balonla Beş Hafta</i> Jules Vernein macera romanı

Balonla Beş Hafta, Fransız yazar Jules Verne'in 1863 yılında basılan macera romanı.

Kâşif ya da bulucu, var olan ancak bilinmeyen bir şeyi bulan, ortaya çıkaran, keşfeden kimsedir. Daha çok coğrafi keşifleri yapan kişiler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">David Livingstone</span> Britanyalı misyoner ve kâşif

David Livingstone, İskoç misyoner ve kâşif. Livingstone, Afrika'nın güney, orta ve doğu kesimlerinde 30 yıl boyunca yürüttüğü misyonerlik ve keşif çalışmalarıyla Batı'nın Afrika'ya yönelik yaklaşımlarını büyük ölçüde biçimlendirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nil</span> Afrikadaki başlıca nehir ve dünyanın en uzun nehri

Nil, 6650 km. uzunluğu ile dünyanın en uzun nehridir. Havzası Afrika kıtasının onda birini kaplar. Güneyden kuzeye doğru akar ve Beyaz Nil, Mavi Nil ve Atbarah olmak üzere üç ana kolu vardır. Nehrin en uzaktaki kaynağı Burundi'de oğu Afrika Göller Bölgesi'ndeki Kagera Nehri olarak doğar ve Tanzanya, Ruanda ve Uganda sınırlarını oluşturarak Victoria Gölü'ne dökülür.

Diogo Cão Portekiz coğrafi keşifleri döneminin önde gelen kâşiflerinden. 1480'li yıllarda Batı Afrika kıyılarını keşfetmiştir. Özellikle keşfederek Portekiz sömürgesi olmasını sağladığı Angola'da çok bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Rene Auguste Caillie</span> Fransız kaşif (1799 – 1838)

Rene Auguste Caillie Fransız kâşif. Afrika kıtası ve Timbuktu ile ilgili önemli keşiflerde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Richard Francis Burton</span> Britanyalı misyoner ve kâşif

Richard Burton, Britanyalı kâşif ve misyoner.

John Hanning Speke İngiliz kâşif Afrika ve Nil Nehrinin kaynağını araştırdı. Nehrin kaynağını bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Henry Morton Stanley</span> Britanya kökenli Amerikalı gazeteci ve kâşif

Henry Morton Stanley Afrika'da keşif yapan ve David Livingstone'u aramakla görevlendirilmiş Galler kökenli Amerikalı gazeteci ve kâşif.

<span class="mw-page-title-main">William Clark</span> Amerikalı kâşif

William Clark, Amerikalı kâşif, Kızılderili ajanı ve teğmen. Kuzey Amerika kıtasının iç kesimlerinin kâşifidir.

<span class="mw-page-title-main">Limpopo Nehri</span> Güney Afrikada nehir

Limpopo Nehri, güney Afrika'nın ortasından başlayarak doğuya doğru akarak Hint Okyanusu'na dökülen bir nehirdir. Ortalama 1,750 km uzunluktadır ve havza alanı 415,000 km² büyüklüktedir. Nehir ağzındaki yıllık ortalama debi 170 m³/s'dir. Afrika'daki Hint Okyanusu'na dökülen nehirler arasında ikinci en büyük nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Olyokma Irmağı</span>

Olyokma, Doğu Sibirya'daki Lena'nın koludur.

<span class="mw-page-title-main">Halkett botu</span> Peter Halkett tarafından tasarlanmış şişme bot

Halkett botu, Teğmen Peter Halkett tarafından 1840'larda tasarlanan bir tür hafif şişme bottur. Halkett, Kuzey Kanada'da seyahat etmenin güçlükleri ve engebeli arazilerde taşınabilecek kadar hafif, ancak zorlu hava koşullarında kullanılabilecek kadar sağlam botlar tasarlamanın getirdiği sorunlarla uzun süredir ilgileniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Charles John Andersson</span>

Karl John Andersson İsveçli bir kaşif, avcı ve tüccar olmasının yanı sıra amatör bir doğa bilimci ve kuş bilimciydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.