İçeriğe atla

Mumya

Mumya.

Mumya (Arapça مومياء), çeşitli işlemler uygulamak suretiyle çürümesi önlenerek bozulmadan kalması sağlanan cesettir.

Mumyalama geleneği çok tanrılı dinlerden kalmadır. İlk örnekler Antik Mısır'da MÖ 15. yüzyılda bulundu. Mısırlılar, ölülerinin ruhlarının öteki dünyada dirilip yeniden bedenlerine döneceklerine inandıklarından bedenlerinin sağlam kalması amacıyla mumyalama işine büyük önem verirlerdi. Tahnit denen bu mumyalama yönteminde bugün ayrıntılı olarak bilinmeyen ilaçlar kullanıldı. Ölülerin kalp ve böbrekleri dışında kalan iç organları ve beyin (özel bir aletle burundan) alınırdı. Mumyalar ya taş lahitlere ya da çürümemesi için yağlanmış tahta tabutlara konulurdu. Mısırlılar, ilaçtan başka, mumyalama işinde reçine, talaş, zift ve bez, sodyum karbonat ve yağ kullandılar. Mısırlılar, insandan başka, kedi, köpek gibi hayvanları da mumyaladılar. Şaman geleneklerini sürdüren birçok toplulukta görülen mumyalama geleneği, Afrika'nın kimi yörelerinde bugün de sürdürülmektedir.

Resimler

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır</span> Kuzeydoğu Afrikada varolmuş bir antik medeniyet

Antik Mısır, Antik Çağ'daki medeniyetlerden biridir. Kuzeydoğu Afrika'da Nil Nehri'nin denize ulaştığı yarısı çevresinde yayılmış antik bir uygarlıktır. Uygarlığın yayıldığı bölge, bugünkü Mısır toprakları içinde yer almaktadır. MÖ 3.050 yılları civarında kuruluşundan önce, "Aşağı Mısır" ve "Yukarı Mısır" olarak ikiye ayrılmaktaydı. Uygarlık, MÖ 3.150 yılında ilk firavunun yönetimi altında Aşağı Mısır ve Yukarı Mısır'ı politik olarak birleştirdi. Bu politik birlik, izleyen 3 bin yıl boyunca sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Tutankhamun</span> 18. Hanedanlığın on ikinci firavunu

Tutankhamun veya Tutankamon, Mısır tarihinin Yeni Krallığı sırasında 18. hanedanlığın sonunda, kraliyet ailesinin sonuncu lideri olan ve MÖ 1332 – MÖ 1323 yılları arasında hüküm sürmüş Mısır firavunudur. Babası, KV55 mezarında mumyalanmış olarak bulunan firavun Akhenaton'du. Annesi, DNA testi yoluyla KV35'te bulunan Genç Kadın olarak anılan ve mumyalanmış olarak bulunan babasının üvey kız kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Arkeoloji Müzeleri</span> Türkiyedeki ilk müze

İstanbul Arkeoloji Müzesi, çeşitli kültürlere ait bir milyonu aşkın eserle, dünyanın en büyük müzeleri arasındadır. Türkiye'nin müze olarak inşa edilen en eski binasıdır. 19. yüzyılın ortalarında Maarif Nazırı Mehmed Esad Safvet Paşa tarafından Müze-i Hümâyûn adıyla 1869 yılında kurulmuştur ve 13 Haziran 1891'de ana binanın inşaatı tamamlanıp ziyarete açılmıştır.

Ölü gömme töresi ya da cenaze töresi, bir ölünün gömülmesi sırasında uygulanan törelere denir. Ölüm, toplumsal yaşamda her zaman önemli bir olay sayılmıştır. Tarihin her döneminde ölü için çeşitli geleneklere ve törelere uyularak törenler yapılmıştır. Bu törenler, toplumların dinsel ve kültürel özelliklerine bağlı olarak büyük bir çeşitlilik gösterir. Çeşitli dinlerde ölümün bir son olmadığı, ruhun ölümden sonra öteki dünyada da varlığını sürdüreceği inancı vardır. Bu, genel olarak reenkarnasyon olarak adlandırılır. Bazı kültürlerde ölülerin yaşayanları etkileme gücüne sahip olduğu inancı yaygındır. Bu nedenle ölü törenlerinin kusursuz ve geleneğe uygun olmasına özen gösterirler. Ama, bu törenlerin tümü sonuç olarak ölünün gömülecek, yakılacak ya da saklanacak bedeniyle ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Dövme</span>

Dövme, insan derisi üzerine yapılan işaret ve desenlerin genel adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uksur</span> Mısırda bir şehir

Uksur ya da Luksor, Güney Mısır'da Uksur ilinin başkenti olan şehirdir. Nüfusu yaklaşık 200.000 kadar olan şehir, antik Mısır şehri Teb'in harabelerinin üstüne kurulmuş olduğundan dolayı dünyanın en büyük açık müzesi olarak da adlandırılır. Bu sebepten dolayı her yıl binlerce turist tarafından ziyaret edilir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır sanatı</span>

Antik Mısır'da sanat, MÖ 31. yüzyıl ile MS 4. yüzyıl arasında eski Mısır'da üretilen sanatı ifade eder. Resimler, heykeller, papirüs, fayans, mücevher, fildişi, mimari ve diğer sanat ortamları üzerine çizimler içerir. Aynı zamanda çok muhafazakâr: sanat tarzı zamanla çok az değişti. Hayatta kalan sanatın çoğu, Mısırlıların öbür dünyaya olan inancı hakkında daha fazla fikir veren mezarlar ve anıtlardan geliyor.

<span class="mw-page-title-main">Feyyum</span> Mısırda bir şehir

Feyyum, Fayyum, El Feyyum ya da El Fayyum, orta-kuzey Mısır'da kendisiyle aynı adı taşıyan Feyyum vahasında bulunan bir kenttir. Kahire'nin 130 km güneybatısındadır. Aynı zamanda Mısır'ın Feyyum ilinin idari merkezidir. Nüfusu 2006 sayımına göre 317,000 kadardır. Yakınlarında eski adı Moeris Gölü olan, şimdilerde eski gölün yalnızca küçük bir bölümünü kapsayan Karun Gölü bulunmaktadır.

<i>Mumyanın Dönüşü</i> Film

Mumya'nın Dönüşü, yönetmen Stephen Sommers'in Mumya'da başarılı olan aynı kadroyu daha da sofistike bir devam filmi için geri toplamış olduğu film. Güreşçi The Rock da rol alıyor.

<span class="mw-page-title-main">Lahit</span>

Lahit; özellikle Antik Çağ'da insanların ölülerini muhafaza ettikleri, genellikle yeryüzünde sergilenen ve çoğunlukla taştan oyulan, sandık şeklinde mezar. Günümüzde de hâlen özellikle bazı devlet büyüklerinin mezarlarında görülür.

<i>Mumya</i> (film, 1932)

Mumya, 1932 Universal Studios yapımı ABD korku filmi. Karl Freund'un yönettiği filmde başroldeki Boris Karloff yeniden hayata dönen bir Mısır rahibini canlandırdı. Diğer rollerde ise Zita Johann, David Manners ve Edward Van Sloan yer aldı. Film Cantil, Kaliforniya'da, Universal City'de ve Mojave Çölü'nde çekildi.

<span class="mw-page-title-main">Tabnit Lahdi</span>

Tabnit Lahdi Sayda kralı Tabnit'e ait olan lahit. Osman Hamdi Bey tarafından 1877 yılında Sayda'daki kral mezarlarında bulunmuştur. Sayda lahitlerinin en eskisi olup MÖ 6 ya da 7. yüzyıla aittir. Mısır Firavunlarının kullandığı andropoit bir lahit olup diorit’den yapılmıştır. İstanbul Arkeoloji Müzelerinde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tiye</span> III. Amenhotepin eşi ve Akhenatonun annesi

Tiye, III. Amenhotep'in eşi ve Akhenaton ya da IV. Amenhotep'in annesi olan Mısır kraliçesidir. Annesi Tuya, babası Yuya'dır. Eşinin ölümünden birkaç yıl sonra oğlunun hükümdarlığı döneminde öldü. Tiye, Luvi halkındandı. Nitekim İsviçreli jeoarkeolog Eberhard Zangger, “Luvi Uygarlığı Ege’nin Bronz Çağındaki Eksik Halka" adlı eserinde (s.16), o dönemin en zengin ve en güçlü hükümdarı olan Firavun III. Amenhotep'in bir Luvi prensesiyle evlenmek istediğini belirtir. Tiye, Anadolunun en eski halkından Luvilerin kadim inancına bağlıdır ve bu inancı Mısır'a taşır. Oğlu Akhenaton'un Mısır'ın hakim inancına aykırı bir biçimde getirdiği gök Tanrıcılık anlayışında payı vardır. Tiye'nin mezarı Krallar Vadisi'nde bulunmuştur.

Manethon ya da Manetho, Mısırlı tarihçi ve rahip. MÖ 3. yüzyılda Mısır'a egemen olan Ptolemaios Hanedanı döneminde yaşamıştır. Manetho'nun Roma asıllı olduğu ve MS 200'lü yıllarda yaşadığını düşünen tarihçiler de bulunmaktadır. İlk iki Ptolemaios'un döneminde Yunanca olarak Mısır Anıları adlı eserinde ülkesinin tarihini yazmıştır. Yapıtı günümüze tam olarak kalmamıştır. Bunu Julius Africanus, Eusebius ve Josephus'un yapıtlarına alınmış özetlerinden ve parçalarından anlaşılmaktadır. Manetho bildiği firavunların listesini otuz sülaleye ayırmıştır. Bu bölüş yanlış olsa da bugün bilim dünyası tarafından kullanılmaktadır. Manetho'nun listesi uzun yıllar arkeologların dayandığı tek kaynak oldu.

<span class="mw-page-title-main">Yuya</span> 18. Hanedanlığın Mısırlı veziri

Yuya. On sekizinci Krallık döneminde güçlü bir eski Mısırlı saray mensubuydu. IV. Thutmose'nin atadığı vezirdi..

<span class="mw-page-title-main">IV. Thutmose</span> 18. Hanedanlığın 8. Firavunu

IV. Thutmose, yaklaşık olarak MÖ 14. yüzyılda hüküm süren 18. Mısır Hanedanı'nın 8. Firavunuydu. Tahta kalma süresinin 8 ya da 9 yıl olduğu bilinmektedir. Genç yaşta, daha yirmili yaşlarındayken ölmüştür. Babası II. Amenhotep, annesi Tiaa, oğlu III. Amenhotep'tir. Ölümünden sonra yerine oğlu gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Chinchorro mumyaları</span>

Chinchorro mumyaları, günümüzde kuzey Şili'de bulunan Güney Amerikalı Chinchorro kültüründen bireylerin mumyalanmış kalıntılarıdır. Mısır mumyalarından iki bin yıl kadar daha eski tarihlere kadar tarihlenen bu mumyalar, yapay olarak mumyalanmış insan kalıntılarının en eski örnekleridir. Mısır'da bulunan en eski mumya MÖ 3000 civarına tarihlenirken antropojenik olarak değiştirilmiş en eski Chinchorro mumyası MÖ 5050 civarına tarihlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Elefantin</span> ada

Elefantin Yukarı Mısır'daki Asvan şehrinin bir parçasını oluşturan Nil üzerinde bir adadır. Adadaki arkeolojik sitler, Ebu Simbel ve Filai dahil olmak üzere Yukarı Mısır mimarisinin diğer örnekleriyle birlikte 1979'da UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Tuya</span> Yuyanın eşi ve Kraliçe Tiyenin annesi

Thuya Mısırlı soylu bir kadın ve kraliçe Tiye'nin annesi ve aynı zamanda Yuya'nın eşiydi. Akhenaten'in büyükannesi ve Tutankhamun'un büyük büyükannesidir.

Melik Mehmed veya Muhammed Gazi, Danişmendlilerin dördüncü hükümdarıydı.