İçeriğe atla

Mukeri Kilisesi

Koordinatlar: 41°05′31″K 42°03′29″D / 41.09194°K 42.05806°D / 41.09194; 42.05806
Mukeri Kilisesi
Harita
Temel bilgiler
KonumTepedüzü, Ardanuç
Koordinatlar41°05′31″K 42°03′29″D / 41.09194°K 42.05806°D / 41.09194; 42.05806
İnançDoğu Ortodoks Kilisesi
MezhepDoğu Ortodoks Kilisesi
DurumYıkılmış
Mimari
Mimari türKilise
Mimari biçimGürcü mimarisi
Özellikler
MalzemelerYontu taş, harç

Mukeri Kilisesi (Gürcüce: მუქერის ეკლესია), tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Mukeri olan Tepedüzü köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.[1]

Tarihçe

Mukeri (მუქერი) Gürcüce bir kelime olup erzak anlamına gelir.[2] Bu ad, eskiden köyde yiyecek saklamada kullanılan Mukeri Daranı'yla ilişkili olabilir. Mukeri köyü ve Mukeri Kilisesi 16. yüzyılın ortalarında Osmanlıların eline geçtiğinde bu yerleşimde sadece Hristiyan nüfus yaşıyordu. Nitekim 1574 yılında Osmanlı idaresinin gerçekleştirdiği tahrire göre de köyde 28 Hristiyan hane bulunuyordu. 16. yüzyılın sonlarından itibaren köy halkının Müslüman olmasına bağlı olarak kilise cemaatini ve işlevini yitirdiği, zaman içinde de yıkıldığı anlaşılmaktadır.[3]

Mimari

Mukeri Kilisesi, Tepedüzü köyünün 1,5 kilometre kuzeybatısında yer alır. Kilisenin olduğu yerde eski yerleşim izleri ve on kadar daran olarak bilinen yer altı yapısı bulunmaktadır. Muhtemelen buradaki eski yerleşimin kilisesi olan Mukeri Kilisesi, tek nefli bir yapı olup kaba yonu taşlarla harç kullanılarak inşa edilmiştir. Neredeyse tamamen yıkılmış olan kiliseden geriye doğu tarafındaki yarım daire planlı bir apsis kalmıştır. Kiliseden geriye kalan duvarların yüksekliği 1 metreyi bulur. Köylülerin verdiği bilgiye göre ise kilise, 1980'lere kadar sağlamdı ve çatısı plaka tipi taşlarla örtülüydü.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 149-150. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
  2. ^ "მუქერი" - Gürcüce Sözlük (ლექსიკონი ქართული)
  3. ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alabalık, Artvin</span>

Alabalık, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Tepedüzü, Ardanuç</span>

Tepedüzü, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Samtzkaro Kilisesi (Aşağı)</span>

Aşağı Samtzkaro Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesindeki Gürcü kiliselerinden biridir. Günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Samtskaro olan Aşağı Irmaklar köyündedir.

Şavmta Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Şenköy'de eski bir kilisedir. Yıkılmış olan kilisenin taşlarının bir kısmı Çoraklı Köyü Camii'nin inşasında kullanılmıştır.

Tsihisdziri Kilisesi, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Tsihisdziri olan Kayadibi köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.

Bagini Kilisesi, Otingo Kilisesi olarak da bilinir, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı ve eski adı Bagini olan Balcı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Monasteri Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Yeşilköy'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Gürcüce Monasteri Kilisesi "manastır kilisesi" anlamına gelir.

Mukeri Daranı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesinin sınırları içinde Mukeri köyünde bir darandır. Bu daran günümüzde Ekşinar köyünün sınırları içindedir.

Yukarı Samtzkaro Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesindeki Gürcü kiliselerinden biridir. Günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı (Yukarı) Samtzkaro olan Yukarı Irmaklar köyündedir.

Gelaşeni Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Gelaşeni olan Güleş köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Gelaşeni Kilisesi, köyün eski adının farklı yazılışlarından dolayı Goreşen Kilisesi, Goleşen Kilisesi ve Güleşen Kilisesi olarak da bilinir.

Şagora Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı Gümüşhane köyünün sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Aynı adı taşıyan köyün kilisesi olduğu tahmin edilmektedir.

Kalacuk Kilisesi veya Kalecik Kilisesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı Ölçek köyünün sınırları içinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Ahiza Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Ahiza olan Ferhatlı köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir. Köyde günümüze kalıntıları ulaşan iki kiliseden biridir.

Sihçeki Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Sihçeki olan Güzelsu köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mere Kilisesi</span> Ardahan Posof Çakırkoç Köyü Orta Çağ Gürcü Kilisesi

Mere Kilisesi Gürcüce: მერეს ეკლესია), tarihsel Samtshe bölgesinin Türkiye kesiminde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Mere olan Çakırkoç köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir. Mere Kalesi'nin yakınındaki kilise, Mere Kalesi Kilisesi olarak da bilinir.

Eprati Kilisesi, Maçaheli bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı ve eski adı Eprati olan Efeler köyünde eski bir Gürcü kilisesidir.

Goraşeti Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Goraşeti olan Kutlu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kiliseydi.

Gurcani Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Gurcani olan Derinköy'de Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Mşehi Kilisesi veya Muşeh Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Mşehi olan Aydoğdu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Kilise, Aydoğdu köyünün eski adından dolayı bu şekilde adlandırılmıştır.

Abrnesi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Abrnesi olan Suyatağı köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Aburnes Kilisesi olarak da bilinir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.