İçeriğe atla

Mujeres Libres

Mujeres Libres
KurucuLucía Sánchez Saornil
Amparo Poch y Gascón
Mercedes Comaposada
Kuruluş tarihiNisan 1936[nb 1]
Kapanış tarihiŞubat 1939
Üyelik (1938)30 000
İdeolojiAnarka-Feminizm
İspanya Devrimi'nde Anarka-Feminist milisler

Mujeres Libres (Türkçe: Özgür Kadınlar), 1936'dan 1939'a kadar İspanya'da var olan anarşist bir kadın örgütüydü. Lucía Sánchez Saornil, Mercedes Comaposada ve Amparo Poch y Gascón tarafından Madrid'de küçük bir kadın grubu olarak kuruldu ve 1938 yazında hızla büyüyerek 30.000 üyeli bir ulusal federasyona dönüştü.

Mujeres Libres hareketi, CNT ve FAI'nin başını çektiği İspanyol anarko-sendikalist hareketinden doğdu. Bu gruplara katılan birçok kadın, sorunlarının ağırlıklı olarak erkek anarşistler tarafından görmezden gelindiğini hissetti. Sonuç olarak, hem kadınların kurtuluşunu hem de anarşist toplumsal devrimi sürdüren özerk Mujeres Libres grupları oluşturuldu. İki hedefin eşit derecede önemli olduğunu ve paralel olarak takip edilmesi gerektiğini savundular. İşçi sınıfı kadınlarının güçlendirilmesini amaçlayan eğitim programları ve teknik sınıflardan, çocuk bakım merkezlerine kadar çeşitli etkinlikler düzenlediler.

Mujeres Libres, anarşist hareket içinde dördüncü ana örgüt olarak tanınmaya çalışsa da, hiçbir zaman resmi olarak diğer kollarla eşit statüye sahip olmadılar. İkinci İspanya Cumhuriyeti'nde kurulan grup, İspanya İç Savaşı başladığında Cumhuriyetçileri desteklemek için anarşistleri takip etti. Karşıt milliyetçi güçlerin 1939'da kazandığı zafer üzerine Mujeres Libres çöktü ve bir bütün olarak anarşist hareket yasadışı ilan edildi.

Bağlam

1936'dan önceki yıllarda İspanya'da kadınlar erkeklerle belirgin bir şekilde eşit değildi. İstihdamda, hijyenik olmayan işyerlerinden aynı iş için erkeklerden sürekli olarak daha düşük ücrete kadar değişen kötü çalışma koşullarına maruz kaldılar.[1] Bu dönemde İspanya genelinde okuma yazma oranı hem erkekler hem de kadınlar için düşüktü, ancak kadınlar için çok daha düşüktü. 1930'da kadınların okuma yazma bilmeme oranı İspanya'nın güney kesimlerinde %60'a, Bask bölgesinde ise %30'a ulaşıyordu.[2] Bu da, işçi sınıfı kadınlarının siyasi katılımını ve sosyal hareketliliğini sınırlıyordu.

Ayrıca kadınların yaşamı büyük ölçüde ev içi alanla sınırlıydı. Genellikle kadınların çocuk yetiştirme konusunda birincil sorumluluğu vardı ve bu da kadınları ev içinde kısıtladı. Kadınların istihdam edildiği yerlerde ise ya ev işlerini yaparak ya da kendi evinde çalışarak, tekstil gibi sektörlerde parça başı işlerinde çalışıyorlardı.[1]

Anarşist harekette kadınlar

Anarşist hareket, teoride eşitliğe bağlıydı ve "iki cinsiyetin hem haklar hem de yükümlülükler açısından eşit olacağını" ilan ediyordu.[2] Ancak pratikte, bu amaca ilişkin çok sayıda eksiklik vardı. İspanyol toplumunun eşitsiz doğası, kadınların çoğu işyerinde bir azınlık oluşturduğu ve özellikle kadınların CNT'ye katılma kapasitesini boğduğu anlamına geliyordu. Kadınların çoğunluğu temsil ettiği yerlerde bile, anarşist sendikalar kadınları potansiyel grev kırıcıları olarak algıladıklarından örgütlemeleri için çok az çaba sarf ettiler.[1]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Various groups that would become part of Mujeres Libres were formed as early as 1934. April 1936 is the date given by the National Library of France here.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anarko-sendikalizm</span> anarşizmin bir kolu

Anarko-sendikalizm, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmış bir düşünce ve ilkeler akımıdır.

Anarşizm, toplumsal otoritenin, tahakkümün, erkin ve hiyerarşinin tüm biçimlerini bertaraf etmeyi savunan çeşitli politik felsefeleri ve toplumsal hareketleri tanımlayan sosyal bir terimdir. Anarşizm, her koşulda her türlü otoriteyi reddetmektir. Reddedilen bu otoritelere patriyarki ve kapitalizm de dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Anarko-feminizm</span>

19. yüzyılda ilk kez ortaya çıkan ve isimlendirilen Anarko-feminizm veya Anarka-feminizm, anarşizm ile feminizmi bir araya getirir ve ataerkilliği hiyerarşinin ve dolayısıyla da toplumun temel problemlerinden biri olarak değerlendirir. Anarko-feministler ataerkillik ve maşizm ile savaşın sınıf çatışmalarının ve devlete yönelik anarşist mücadelenin bütünleyici bir parçası olduğuna inanırlar. Özünde, bu felsefe anarşist mücadeleyi feminist mücadelenin gerekli bir bileşeni olarak görür. Feminizmi de anarşist felsefenin gerekli bir bileşeni olarak görür. L. Susan Brown, "Anarşizm, tüm güç ilişkilerine karşı çıkan bir siyaset felsefesi olduğundan, doğası gereği feministtir" iddiasında bulunur.

Marksist feminizm, marksizm ve feminizmin bileşimi olan bir feminist harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Emek Konfederasyonu</span>

Ulusal Emek Konfederasyonu anarkosendikalist ideolojik çizgide, özerk sendika konfederasyonu olarak İspanya Krallığı’nda örgütlenmiş konfederal bir birliktir. Anarşist toplumsal hareketler içinde önemli rol oynamış örgüt ayrıca ulusötesi yapıya sahip Uluslararası Emekçiler Birliği (AIT) üyesidir ve bu yüzden CNT-AIT adı ile de tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Buenaventura Durruti</span> İspanya İç Savaşında öldürülen İspanyol anarşist

Buenaventura Durruti Dumange, devrimci ve sendikalist İspanyol anarşist.

<span class="mw-page-title-main">Anselmo Lorenzo</span> İspanyol anarşist

Anselmo Lorenzo, “İspanyol anarşistlerin büyükbabası” kabul edilen ilk İspanyol anarşistlerdendir.

Ayrılıkçı feminizm kadın ve erkek arasındaki cinsel farklılıkların giderilemeyeceği inancına bağlı olarak heteroseksüel ilişkileri desteklemeyen bir feminizm türüdür. Ayrılıkçı feministler, genellikle, erkeklerin feminist harekete katkı yapamayacağına ve iyi niyetli erkeklerin dahi ataerkilliğin dinamiklerini birebir kopya ettiklerine inanırlar. Ayrılıkçı feministler, enerjilerini kullanmayı ve diğer kadınlarla olan bağlarını kuvvetlendirmeyi ataerkil çerçevenin dışından dolaşarak gerçekleştirmeye çalışırlar. Bu durum, çok tipik olarak politik ve sosyal hedefleri elde etmek için yalnızca kadınlarla çalışmayı, sadece kadınları içeren yaşam alanları ve aileler oluşturmayı, çalışma yaşamında ise erkekler için/erkeklerle birlikte çalışmamayı ve erkek çalışan tutulmamasını içerir.

A las barricadas, Polonya işçi hareketi içinde ortaya çıkan ve uluslararası işçi marşlarından birine dönüşmüş olan marş Varşavyanka'ın İspanyolca sürümü.

<span class="mw-page-title-main">Federación Anarquista Ibérica</span>

İberya Anarşist Federasyonu, anarko-sendikalist örgüt olan CNT'nin içinden çıkan İspanyalı anarşist militanların yer aldığı örgüttür, bununla beraber CNT'nin uzlaşmacılığına ve karşı-devrimci politikalarına karşı mücadele etmiştir. İki örgüt arasındaki yakın ilişki nedeniyle genellikle CNT-FAI olarak kısaltılır.
Örgüt iç savaş başlamadan birkaç ayaklanma planlamış ancak başarısız olmuştur. İç savaş öncesinde ise FAI ile CNT problemlerini hemen hemen gidermiş ve iki örgüt tek bir örgüt gibi savaşmıştır, yakın ilişkiden dolayı CNT-FAI kısaltmasını çoğunlukla kullanmışlardır.
Ayrıca FAI "Tierra y Libertad" adında bir gazete de çıkarıyordu. Defalarca basımların durdurulmasına rağmen bir dönem 30,000 tiraj ile İspanya'nın en büyük politik gazetesi haline geldi. Savaş zamanı günlük çıkmasına rağmen savaş sonrası baskı durdu. 1977 yılında tekrar yayına başladı ancak yakın zamanda iki haftada bir basılan bir ek gazete haline geldi.
Örgütün adında yer alan "İberya" vurgusundaki asıl amaç İspanyalı ve Portekizli anarşistleri "Pan-İberia" düşüncesiyle örgütlemektir. FAI toplantılarına, Portekiz Anarşist Birliği ve Confederação Geral do Trabalho da katılmıştır. Hala aktiftir ve Enternasyonal Anarşist Federasyonunu (IAF-IFA) destekler.

<span class="mw-page-title-main">Falanjizm</span> ideoloji

Falanjizm, 1933 yılında José Antonio Primo de Rivera tarafından İspanya'yı ele geçirmeye çalışan İspanyol komünistlere karşı geliştirilen, en çok Francisco Franco tarafından uygulanmış otoriter-kralcı faşist ideolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Franco İspanyası</span> İspanyanın 1939 yılında sona eren İspanya İç Savaşından 1975 yılında Francisco Franconun ölümüne kadar geçen dönemi

Franco İspanyası, İspanya'da kullanılan adıyla Franco Diktatörlüğü, resmî adıyla ise İspanyol Devleti 1939 yılında sona eren İspanya İç Savaşı'ndan 1975 yılında Francisco Franco'nun ölümüne kadar geçen dönemde İspanya'nın yönetildiği diktatörlük rejimidir.

<span class="mw-page-title-main">Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu'nda kadınlar</span>

EZLN'deki kadınlar, Meksika'da ezilen kadınların Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN), çatısı altında birleşmesini ifade eder. Kadınlar daha çok Meksika'nın Chiapas'taki bölgesinde etkiliydi.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'da feminizm</span>

Mısır'daki feminizm, tarih boyunca birtakım toplumsal ve politik olayları içerir. Her ne kadar Mısır birçok açıdan reform konularında, özellikle de "milliyetçiliğin, emperyalizme ve feminizmin direniş hareketlerinde" öncülük etmiş olmasına rağmen kadınların erkeklerle eşit olması kolay olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Francisco Largo Caballero</span> İspanyol politikacı ve sendikacı

Francisco Largo Caballero İspanyol bir politikacı ve sendikacıydı ve İspanyol Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) ve İşçi Genel Birliği'nin (UGT) tarihi liderlerinden biriydi. Caballero, 1936 ve 1937'de, İspanya İç Savaşı sırasında İkinci İspanya Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yaptı.

Eşit işe eşit ücret, aynı iş yerindeki kişilere eşit ücret verilen işçi hakları kavramıdır. Çoğunlukla cinsiyete dayalı ücret farkı ile ilgili olarak cinsel ayrımcılık bağlamında kullanılır. Eşit ücret, temel ücret, aylık dışı ödemeler, ikramiyeler ve ödenekler dahil olmak üzere tüm ödeme ve yardımlarla ilgilidir. Bazı ülkeler, eşit ücret konusunda diğerlerinden daha hızlı hareket etti.

Kuir Anarşizm ya da anarko-queer, gey kurtuluş ve homofobi, lezbofobi, transmisojini, bifobi, transfobi, heteronormavite, ataerkillik ve ikili cinsiyet sistemi gibi hiyerarşilerin kaldırılmasının aracı olarak anarşizmi ve toplumsal devrimi savunan anarşist düşünce okuludur. Anarşist ve LGBT hareketlerin hem dışında hem içinde LGBT hakları için mücadele eden insanlara: John Henry Mackay, Adolf Brand ve Daniel Guérin dahildir. Bireyci anarşist Adolf Brand Berlin’de 1896’den 1932’ye kadar, gey sorunlarına adanmış ilk sürekli dergi olan Der Eigene’yi yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan'da kadın</span> Afganistanda kadın haklarına genel bakış

Afganistan'da kadın hakları tarih boyunca çeşitlilik göstermiştir. 1964'teki Afganistan anayasasıyla kadınlar resmen eşitlik kazandı. Ancak bu haklar, 1990'larda ortaya çıkan iç savaş sırasında Taliban gibi farklı geçici yöneticiler tarafından kadınların elinden alındı. Özellikle Taliban yönetimi sırasında kadınlar, özellikle sivil özgürlükler açısından çok az özgürlüğe sahip olmuş ya da bu haklardan tamamen mahrum kalmıştır. 2001 sonlarında Taliban rejiminin kaldırılmasıyla Afganistan İslam Cumhuriyeti'nde kadın hakları kademeli olarak iyileştirildi ve büyük ölçüde 1964'teki anayasaya dayanan 2004 anayasasında kadınlar bir kez daha hukuken erkeklerle eşit oldu. Bununla birlikte özellikle de kırsal kesimde yaşayan ve uluslararası endişe yaratmaya devam eden kadınlara yönelik gerici bir bakış açısından ötürü hakları hâlâ belli değildir. Taliban 2021'de Afganistan'ın çoğunu kontrol altına aldığında ise ülkedeki kadınların geleceğiyle ilgili endişeler arttı.

<span class="mw-page-title-main">Feminist hareketler ve ideolojiler</span>

Yıllar boyunca çeşitli feminist ideoloji hareketleri gelişti. Hedefler, stratejiler ve bağlılıklar bakımından farklılık gösterirler. Sıklıkla örtüşürler ve bazı feministler kendilerini feminist düşüncenin çeşitli dallarıyla özdeşleştirirler.

<span class="mw-page-title-main">Halk Cephesi (İspanya)</span>

Halk Cephesi, İkinci İspanya Cumhuriyeti döneminde çeşitli sol siyasi örgütler tarafından o yılki genel seçimlere katılmak üzere Ocak 1936'da kurulan bir seçim ittifakı ve paktıydı. İttifak Manuel Azaña tarafından yönetiliyordu. Katalonya'da ve Valensiya'da koalisyon Solcular Cephesi olarak bilinmekteydi.