Muhterem Nur

Muhterem Nur
Muhterem Nur
Doğum	Aysel Muhterem Kısa; 31 Aralık 1932; Manastır, Yugoslavya Krallığı
Ölüm	20 Mart 2020 (87 yaşında); Sarıyer, İstanbul, Türkiye
Defin yeri	Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
Meslek	Oyuncu
Etkin yıllar	1951-2019
Evlilik	Işın Kaan; (e. 1961; b. 1963) ; Müslüm Gürses; (e. 1986; ö. 2013)
Ödüller	Tüm Liste

Muhterem Nur, gerçek adıyla Aysel Muhterem Kısa^[1] (31 Aralık 1932, Manastır - 20 Mart 2020, İstanbul), Türk sinema oyuncusu ve şarkıcı.^[2]

Hayatı

Asıl adı Olga'dır. Annesini ve babasını hiç bilmedi. Daha sonra “teyze” dediği bir kadın tarafından büyütüldü. 1942'de, İkinci Dünya Savaşı'nın dehşeti içinden bir kamyonun altında İstanbul'a kaçırıldı. Eyüp'e yerleştiler. “Teyze”si ona yeni bir nüfus cüzdanı çıkardı ve nüfûsa Muhterem Kısa adı ile kaydedildi.^[3]

İlkokulu Eyüp'te bitirdi, 14 yaşında yine Eyüp'te bir dokuma fabrikasında çalışma hayatına başladı. Bir subay ile evlendi ve bir oğlu oldu.

1950'lerin başlarında, mahalleden arkadaşı, Bulgaristan göçmeni Üftâde ile Beyoğlu turlarına başladı. Onu Beyoğlu'nda ilk keşfeden kişi, orada inzibat subayı olan, sonradan Film San Vakfı başkanı olacak Ümit Utku'ydu.

İlk film teklifini 1950'lerin başında Muharrem Gürses'ten aldı. Yıldızlar Revüsü filminde figüran olarak sinema hayatına 1951'de başladı. İkinci filmi ise (1952), Osman Seden'in yönettiği "Kanun Namına"ydı. Bu filmlerdeki adı Aysel Utku'ydu. Daha sonra Ümit Utku'nun önerisiyle Muhterem Nur ismini kullanmaya başladı.

Boş Beşik, başrol oynadığı ilk film oldu. 1958 yapımı "Üç Arkadaş", Muhterem Nur'u "yıldız" sınıfına taşıdı. Fikret Hakan, Salih Tozan ve Semih Sezerli gibi üç "dev" oyuncu ile başrolü paylaştı.

Muhterem Nur sevgisi, 1960'larda, belki ancak sonraki "Türkân Şoray sevgisi" ile karşılaştırılabilecek bir boyuta ulaştı. Bu kıyaslamayı yapanlardan biri de Türk sinemasının en yetkin uzmanlarından Âgâh Özgüç'tü. Özgüç, vardığı sonucu şöyle ifade etmişti: “Bugün o mertebeye Türkân bile erişemedi. Sultan oldu ama Muhterem'in gördüğü sevgiyi göremedi.”^[4]

Muhterem Nur ilk evliliğini gazeteci-aktör Işın Kaan ile yapmış ve 1963 yılında ayrılmıştır. 1986 yılında Müslüm Gürses ile evlendi.

20 Mart 2020 tarihinde sabah 06:30'da tedavi gördüğü İstinye Devlet Hastanesi'nde öldü.^[5] Aynı gün kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı'nda, eşi Müslüm Gürses'le aynı mezara defnedildi.^[6]

Filmografisi

1951: Beni Mahvettiler
1951: Kore'de Türk Kahramanları
1952: Boş Beşik
1952: İstanbul Havası / Arşak Sulukule'de
1952: Sabahsız Geceler
1952: Söz Müdafaanındır
1952: Yıldızlar Revüsü
1953: Bu Nasıl Aşk
1953: Cinci Hoca
1953: Kara Davut
1953: Kezban
1953: Sarı Zeybek
1954: Nasreddin Hoca
1954: Canlı Karagöz / Mihriban Sultan
1954: Ölüme Giden Yol
1954: Son Şarkı
1955: Izdırap Şarkısı
1955: Günahkar Baba
1955: Hayatımı Mahveden Kadın
1955: Kara Sevda
1955: Karacaoğlan
1955: Kaybolan Gençlik
1955: Yetim Yavrular
1956: Zeynebin İntikamı
1956: Bırakın Yaşayalım
1956: Köy Canavarı
1956: Piç / Kahpe Dünya
1956: Sazlı Damın Kahpesi
1956: Yetimler Ahı
1957: Annemin Gözyaşları
1957: Ceylan Emine
1957: Gelin Ayşem
1957: Ham Meyva
1957: Yavrularımın Katili
1957: Yetim Ömer
1957: Zeynebin Aşkı / Güllü Fatma
1958: Funda
1958: Üç Arkadaş
1958: Acı Sevda
1958: Aşık Garip / Köy Güzeli
1958: Ayşe'nin Çilesi
1958: Çoban Kızı
1959: Aşk Rüyası
1959: Aşkın Acıları
1959: Aşkın Gözyaşları / Şoför Ömer
1959: Ben Bir Günahsızım
1959: Ben Kahbe Değilim
1959: Kaderim Böyle İmiş
1959: Son Yolcu
1959: Üç Kızın Hikâyesi
1960: Talihsiz Yavru
1960: Ateşten Damla
1960: Ayşecik
1960: Ayşem Kınalı Gelin
1960: Can Mustafa
1960: Mahallenin Sevgilisi
1960: Meryem
1960: Şeytan Kız
1960: Yak Bir Sigara
1960: Yeşil Kurbağalar
1961: Bitmeyen Mücadele
1961: Biz İnsan Değil miyiz
1961: Çılgın Aşk
1961: Derbeder / Kırık Aşk
1961: Gönlüm Yaralı
1961: Hancı
1961: İki Yetime
1961: İnleyen Dağlar
1961: Kadın Asla Unutmaz
1961: Külkedisi
1961: Ölüm Film Çekiyor
1961: Sabırtaşı
1961: Seni Benden Alamazlar
1961: Unutamadığım Kadın
1961: Yaman Gazeteci
1961: Yavru Kuş
1961: Yedi Günlük Aşk
1962: Ağlama Sevgilim
1962: Aşk Bekliyor
1962: Belki Bir Sabah Geleceksin
1962: Beş Kardeştiler
1962: Çifte Kumrular
1962: Çiğdem
1962: Derdimden Anlayan Yok
1962: Genç Osman
1962: Gurbet Yolcuları
1962: Kader Yollarımızı Ayırıyor
1962: Kayıp Kız Ayla
1962: Kelle Koltukta
1962: Köyün Güzeli
1962: Mağrur Kadın
1962: Meteliksiz Aşıklar
1963: Beni Osman Öldürdü
1963: Ali Derler Adıma
1963: Ayşecik Fakir Prenses
1963: Bir Öpücük Ver Bana
1963: Can Pazarı
1963: Çapraz Delikanlı
1963: Kezban
1963: Kızlar Büyüdü
1963: Nişan Yüzüğü
1963: Ölüme Çeyrek Var
1963: Yaralı Ceylan
1963: Yolcu
1964: Koçero
1964: Altın Kelepçe
1964: Anne / Çok Gördü Felek
1964: Baba Hasreti
1964: Erkekler Ağlamaz
1964: Fabrikanın Gülü
1964: Günah Bende mi
1964: Güzel Kadınlar Çetesi
1964: Hayat Kavgası
1964: Isdırap Çocukları
1964: Kaldırımlar Üstünde
1964: Manyaklar Köşkü
1964: Nem Alacak Felek Benim
1964: Paylaşılmayan Sevgili
1964: Son Karar
1964: Yüz Karası
1965: Yaralı Kartal
1965: Çapkınlar Kralı
1965: Dağ Çiçeği
1965: Ekmek Kavgası
1965: Hazreti Eyüb'ün Sabrı
1965: Şeker Hafiye
1965: Veysel Karani
1966: Yiğit Yaralı Olur
1966: İçimdeki Alev
1966: Zalimler
1967: Ali'yi Gördüm Ali'yi
1967: Ecelin Geldi Yavrum
1967: Erkek Adam Sözünde Durur
1967: Garipler Sokağı
1967: Kanunsuz Toprak
1967: Kocadağlı
1967: Nemli Dudaklar
1967: Sevda
1968: Eşkiya Kanı (Hakimo)
1968: Kabadayı
1968: Kara Gözlüm Efkarlanma
1968: Urfa İstanbul
1969: Dağlar Kızı Reyhan
1969: Ana Mezarı
1969: Bana Derler Fosforlu
1969: İki Günahsız Kız
1969: Kanlı Gelinlik
1969: Şen Ola Düğün Şen Ola
1969: Yiğit Anadolu'dan Çıkar
1969: Yılın Kadını Değil
1970: Babaların Günahı
1970: Öksüz Gülnaz
1970: Sevenler Ölmez
1970: Yanık Kezban
1971: Kara Gün
1972: Gecekondu Rüzgarı
1972: Şehvet Kurbanı
1973: Kaderim
1974: Ayyaş
1974: Bacım
1974: Eski Kurtlar
1978: Denizin Kanı
1980: Zeytin Gözlüm
1982: Son Akın
1984: Sev Yeter
1985: İkizler
1986: Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
1986: Küskünüm
1988: Kuşlu Çorap
1990: Yuva
2002: Bir Akıllı Bir Deli

Plağı

Yeşilçam'ın üretken olduğu yıllarda Muhterem Nur, iki Ümit Yaşar Oğuzcan eseri seslendirdi ve bu şarkılar 45'lik bir plakta yer aldı. Plağın A yüzünde Ağlayanlar İçin, B yüzünde ise Ömrümce Ağladım şarkıları yer aldı.

Ağlayanlar İçin / Ömrümce Ağladım

Ödüller

1972: 4. Altın Koza Film Festivali - En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu - Kara gün
1998: 17. Uluslararası İstanbul Film Festivali - Sinema Onur Ödülü
2003: 40. Altın Portakal Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü
2008: 2008 Bursa İpekyolu Film Festivali - Onur Ödüllü
2018: 25. Uluslararası Adana Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü

Kaynakça

^ "Muhterem Nur (Aysel Kısa)". SinemaTürk. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
^ "Sinematürk' te Muhterem Nur". 20 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2023.
^ 12 Şubat 1995 tarihli Hürriyet gazetesinde yayınlanan Gülden Aydın'ın Muhterem Nur-Müslüm Gürses çiftiyle söyleşisinde, Muhterem Nur'un anlatımından.
^ Türk Sinemasının Kadınları, Âgah Özgüç, Agora Kitaplığı, 2008 (ISBN 9786050060201)
^ "Son dakika haberi: Muhterem Nur hayatını kaybetti". Milliyet. 20 Mart 2020. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020.
^ "Muhterem Nur son yolculuğuna uğurlandı". Sözcü. 20 Mart 2020. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.