İçeriğe atla

Muhteşem yalnızlık

Muhteşem İzolasyon (ya da Muhteşem İnziva), 19. yüzyıl sonlarında Britanya İmparatorluğu'nun (ya da yaygın kullanımla İngiltere'nin) Muhafazakâr Parti tarafından yönetildiği dönemde, özellikle de Benjamin Disraeli ve Salisbury Markisi'nin Başbakanlıkları sırasında Kıta Avrupası için benimsediği dış politika.[1] Terim ilk olarak 1896 yılında, Kanada Maliye Bakanı George Eulas Foster tarafından kullanılmıştır.[2]

Nedenleri

19. yüzyılın sonlarında Rusya'nın güçlenmesi, Almanya ve İtalya'nın birliklerini sağlamaları üzerine Avrupa'daki güç dengeleri oldukça değişmişti. Almanya önce Avusturya-Macaristan ile 1879'da İkili İttifak'ı kurmuş, bu ittifaka 1882 yılında İtalya da katılmıştı. Fransa ile Rusya ise Almanya'nın bu yükselişine 1892'de İkili İtilaf'ı kurarak yanıt vermişlerdi. Kıta Avrupası'nın adeta ikiye bölündüğü bu dönemde, İngiltere iki tarafa da yanaşmamayı tercih etmiştir. İngiltere için öncelik, 19. yüzyıl başlarından itibaren denizaşırı sömürgeleriyle genişlettiği imparatorluğun dış ticaret ağlarını işler vaziyette tutmak ve özellikle Hindistan ile olan ticaret yollarının güvenliğini sağlamaktı. Böylece Avrupa'da kutuplaşmanın arttığı 1870'ler ve 1880'lerde İngiltere, enerjisini ve ekonomik kaynaklarını Kıta Avrupası'nda kullanmak yerine denizaşırı sömürgeleriyle ilgilenmeyi ön plana almıştır.[3]

Sonuçları

Orta Doğu'da 19. yüzyılın başlarında, özellikle Napolyon'un Mısır seferinin ardından, artarak gelişen İngiltere-Fransa rekabeti, 19. yüzyıl sonlarında İngiltere'nin Muhteşem İzolasyon politikası sayesinde önemini yitirmeye başlamıştır. Fransa bu sayede, İngiltere gibi önemli bir ülkeyle rekabetten kurtulduğu için yeni güçlenmekte olan ve Kıta Avrupası'nda geleneksel Fransız gücünü tehdit etmeye başlayan Almanya ile olan mücadelesine odaklanabilmiştir. Aslında İngiltere, 19. yüzyıl sonlarında Faşoda Buhranı'nda (1898) Fransa ile savaşın eşiğine gelmişti. Rusya ile de Orta Asya ve Afganistan'da rekabet halindeydi (Büyük Oyun). Ancak II. Wilhelm'in 1888'de Almanya'da kayzerliğe gelmesi, 1889 ve 1898'de Osmanlı İmparatorluğu'nu iki kez ziyaret ederek Orta Doğu üzerindeki yayılmacı emellerinin örneklerini sunması üzerine İngiltere, yükselmekte olan Almanya tehlikesini ön plana almaya başladı.[4] 20. yüzyıl başlarında, Almanya'ya karşı İngiltere-Fransa ve İngiltere-Rusya yakınlaşması başlayacak ve İkili İtilaf, 1904'te İngiltere-Fransa Dostluk Antlaşması ile Üçlü İtilaf'a dönüşecektir. Böylece I. Dünya Savaşı'na giden süreçte son viraj da dönülmüş olacaktır. İngiltere'nin İkili İtilaf'a katılmaya karar vermesi, Muhteşem İzolasyon döneminin bitişi anlamına gelir.

Yeniden gündeme gelmesi

Muhteşem İzolasyon kavramı, 21. yüzyılda İngiltere siyasetinde tekrar gündeme geldi.[5] 2011'de Muhazafakâr Başbakan David Cameron'un, İngiltere'ye senede 26 milyar sterline mal olacak ancak Euro bölgesinde yaşanan krizin sona ermesini sağlayacak bir anlaşmayı imzalamayı kabul etmemesi üzerine "Muhafazakârlar Muhteşem İzolasyon günlerine geri döndü" görüşleri basına da yansımıştır.[6]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Fahir Armaoğlu, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi, Alkım Yayınevi, 2006, s. 575
  2. ^ İngilizce Wikipedi maddesi: http://en.wikipedia.org/wiki/Splendid_isolation 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Özgür Erdem, "Ortadoğu'da Emperyalist Paylaşım", İleri dergisi, sayı 59, Ekim-Aralık 2013
  4. ^ Oral Sander, Siyasi Tarih-1.Cilt-İlkçağlardan 1918'e, İmge Kitabevi, 2000
  5. ^ Nigel Jones, "'Very well, alone!' Splendid isolation has always been Britain's default position" 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Daily Mail, 9 Aralık 2011
  6. ^ Nick Fletcher, "European leaders resume Brussels summit talks: live coverage" 8 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian, 9 Aralık 2011

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı</span> Avrupada başlayan küresel savaş (1914–1918)

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na (1939-1945) kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır. Savaşın taraflarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu'nda "Genel Savaş" anlamında Harb-i Umumi, halk arasında ise Seferberlik olarak adlandırılmıştır. 1917'de Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa katılmasına kadar bu savaş ABD basınında Avrupa Savaşı olarak anılmıştır. Savaşan taraflar, çoğunlukla Avrupa, Kafkasya, Amerika, Orta Doğu ve Afrika ile Asya'nın bazı bölgelerinde çatıştılar.

<span class="mw-page-title-main">Otto von Bismarck</span> Alman İmparatorluğunun ilk şansölyesi

Otto von Bismarck, 19. yüzyılda, bağları kuvvetli olmayan bir konfederasyon olan Almanya'nın birleşmesinde önemli rol oynayan ve Birleşik Almanya'nın ilk Şansölyesi olan Alman devlet adamıdır. Bismarck-Schönhausen Kontu ve Lauenburg Dükü olarak da anılan Otto von Bismarck, Yeni Almanya'yı kan ve demir politikasına göre kuracağını söylediği için kendisine Demir Şansölye adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yedi Yıl Savaşı</span> Büyük Britanya ve Fransanın Sömürgecilik Yarışı

Yedi Yıl Savaşı ya da Yedi Yıl Harbi, Avrupa'nın güçlü devletleri arasında, 1756-1763 yılları arası yaşanmış bir dizi askeri çatışmadır. Savaşın nedeni Büyük Britanya ve Fransa için aralarındaki sömürge yarışı, Avusturya ve Prusya içinse Orta Avrupa hegemonyasıdır. Yedi Yıl Savaşı, küresel çapta gerçekleşen ilk savaştır.

<span class="mw-page-title-main">İtilaf Devletleri</span> I. Dünya Savaşında Britanya, Fransa ve Rusyadan oluşan ittifak

İtilaf Devletleri, Anlaşma Devletleri ya da Müttefik Devletler, Britanya İmparatorluğu, Fransa ve Rusya'dan oluşan ittifaktır. I. Dünya Savaşı'ndaki iki ana ittifaktan biridir. İtilaf Devletleri Almanya'nın önderliğindeki İttifak Devletleri'ne karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya İmparatorluğu</span> Birleşik Krallık tarafından yönetilmiş devletler ve dominyonlardan oluşan imparatorluk

Britanya İmparatorluğu, Birleşik Krallık veya öncül devletleri tarafından yönetilen dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur. 16. ve 17. yüzyıllarda İngiltere Krallığı tarafından kurulan denizaşırı sömürgeler ve ticaret karakolları olarak başlamıştı. En güçlü döneminde tarihteki en geniş topraklara sahip devlet olmasının yanı sıra bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücüydü. 1922'de 458 milyon kişi, yani dünya nüfusunun neredeyse dörtte biri, Britanya İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı ve toprakları 33.000.000 km2'lik alanı kapsıyordu. Bu derece geniş bir coğrafyaya hükmettiği için siyasi, dilsel ve kültürel kalıtı hâlen yaygın olarak devam etmektedir. Gücünün doruklarındayken, dünya geneline yayılmış toprakları nedeniyle her zaman en az bir bölgesinde gün ışığı olmasından ötürü "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak da tanımlanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı Balkan Cephesi</span> I. Dünya Savaşında Balkanlarda meydana gelen muharebeler

Balkan Cephesi, I. Dünya Savaşı dahilinde Balkanlar'da meydana gelen muharebeleri kapsayan cephedir. I. Dünya Savaşı, Avusturya-Macaristan ve Sırbistan arasında yaşanan çatışmalarla başlamış olması açısından Balkanlar'da çıkmıştır. Balkan Cephesi'ndeki savaşa sonradan Rusya, Osmanlı İmparatorluğu, İtalya ve Bulgaristan gibi ülkeler de katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sömürgecilik</span> Bir devletin başka toplumları siyasal ve ekonomik olarak egemelik altına alma politikası

Sömürgecilik; kolonicilik, kolonyalizm ya da müstemlekecilik, genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alman İmparatorluğu</span> 1871den 1918e dek Almanya

Alman İmparatorluğu ya da İkinci Reich, 18 Ocak 1871'de Prusya ve diğer Küçük Alman Devletlerinin özellikle Otto von Bismarck'ın katkılarıyla, birleşmesiyle oluşan birleşik Alman devletidir. İlk imparatoru I. Wilhelm'in taç giymesiyle imparatorluk resmen kuruldu. Yeni İmparatorluğu Habsburg Hanedanı yerine Hohenzollern Hanedanı yönetti, başkent Berlin yapıldı. Yeni İmparatorluk, Avusturya'yı toprakları dışında bıraktı. 1884'ten itibaren Almanya, Avrupa dışında sömürgeler kurmaya başladı. Hızlı büyüyen ekonomisiyle, dünyanın en büyük ekonomilerinden biri oldu, ordusu ve donanmasıyla Büyük Britanya'ya kafa tutar hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Portekiz İmparatorluğu</span> 15. Yüzyıldan 20. Yüzyıla kadar Portekiz tarafından yönetilen tüm denizaşırı bölgeler

Portekiz İmparatorluğu, denizaşırı Portekiz veya Portekiz Sömürge İmparatorluğu da denilen, denizaşırı koloniler, fabrikalar ve daha sonra Portekiz tarafından yönetilen denizaşırı topraklardan oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'na katılan ülkeler</span> Vikimedya liste maddesi

I. Dünya Savaşı'nın başlamasının çok öncesinde ve savaşa yakın zamanlarda gruplaşmalar olmuş ve bu gruplaşmalar sonucu İtilaf Devletleri ve İttifak Devletleri olmak üzere iki grup ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere-Fransa Dostluk Antlaşması</span>

Birleşik Krallık-Fransa Dostluk Antlaşması, Almanya tehdidi karşısında yakınlaşan Birleşik Krallık ve Fransa'nın 8 Nisan 1904'te imzaladıkları antlaşma.

<span class="mw-page-title-main">Üçlü İttifak (1882)</span> 1882den 1914e kadar Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve İtalya arasında kurulan ittifak

Üçlü İttifak Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve İtalya arasında yapılanan ve 1882'den 1914'te I. Dünya Savaşı'nın başlamasına kadar süren askeri ittifaktır. Antlaşmaya göre eğer bir üye diğer büyük güçlerden biri tarafından saldırıya uğrarsa diğerleri ona yardım edecektir. İlave olarak, İtalya kendi teşebbüslerinin doğrudan Büyük Britanya'ya karşı yapılmış olarak değerlendirilemeyeceğini beyan etmiştir. Temmuz 1902'te İttifakın yenilenmesinden kısa bir süre sonra İtalya benzer bir garantiyi Fransa'ya da vermiştir. Yine özel bir anlaşmaya göre, ne Avusturya-Macaristan ne de İtalya Balkanlar'daki statükoyu önceden diğerine danışmadan değiştirmeyecektir. 7 Ekim 1879 tarihinde Alman İmparatorluğu ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasında gerçekleştirilen İkili İttifak, bu antlaşmanın öncülü kabul edilir. Bir görüşe göre Mihver Devletleri de ardılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Üçlü İtilaf</span> Britanya, Rusya ve Fransa arasında kurulan ittifak

Üçlü İtilaf, Britanya-Rusya Antantı'nın (1907) imzalanmasıdan sonra Fransa, Britanya ve Rusya arasında kurulan ittifaktır.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Koalisyon</span>

Üçüncü Koalisyon veya Üçüncü Koalisyon Savaşı, 1803-1806 yılları arasında, Büyük Britanya - Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu - Rus İmparatorluğu Koalisyonu ile Fransa Cumhuriyeti arasında gerçekleşmiş muharebeler dizisidir. Bu koalisyon savaşında, Napolyon'un asıl amacı, Büyük Britanya'nı işgal edip, savaşı kökten bitirmekti. Trafalgar Muharebesi'nde yenilmesi üzerine, bu planı suya düştü. Bunun yerine, Rusya hariç tüm Kıta Avrupası'nı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">İkili İttifak</span>

İkili Antlaşma, Alman İmparatorluğu ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu arasında var olmuş bir ittifaktır. 7 Ekim 1879'da imzalanan antlaşmayla yürürlüğe girmiştir. Otto von Bismarck'ın Avrupa'daki barışın devamı için yapılmış bir ittifaktır. Eğer imzacı iki ülkeden biri Rus İmparatorluğu tarafından saldırıya uğrarsa, diğer ülke ona yardım edecekti. Başka bir ülke tarafından saldırılma durumunda ise, diğer ülke hayırsever bir tarafsızlık politikası izleyecekti. Rus-Fransız İttifakı yürürlüğe girdikten sonra, bu düşmanın Fransa olduğu düşünülmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Rus-Fransız İttifakı</span>

Rus-Fransız İttifakı, Fransa Cumhuriyeti ile Rus İmparatorluğu arasında oluşmuş bir askeri ittifaktır. 1892 ile 1917 yılları arasında geçerliliğini korumuştur. Bu ittifak, Fransa'nın diplomatik yalnızlığını sona erdirip, güçler dengesini Almanlar aleyhine bozmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Boğazlar Antlaşması</span>

Boğazlar Antlaşması ya da İstanbul Antlaşması, 18 Mart 1915 tarihinde I. Dünya Savaşı çerçevesinde Üçlü İtilaf arasında imzalanan gizli antlaşma. Antlaşmaya göre Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olan İstanbul da dahil olmak üzere İstanbul ve Çanakkale Boğazları Rusya'ya bırakılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Fas Bunalımı</span>

Birinci Fas Krizi, Mart 1905 ve Mayıs 1906 tarihleri arasında Fas'ın I. Dünya Savaşı öncesindeki konumu dolayısıyla oluşan uluslararası krizdir. Bu kriz Almanya'nın hem Fransa hem de İngiltere ile ilişkilerinin kötüleşmesine yol açarken, yeni İngiltere-Fransa Dostluk Antlaşmasının oluşmasında pay sahibi olmuştur. 

<span class="mw-page-title-main">Alman-İngiliz deniz rekabeti</span> Alman - İngiliz Donanma Yarışı

Alman-İngiliz deniz rekabeti, Büyük Britanya ve Almanya arasında on dokuzuncu yüzyılın son on yıldan Birinci Dünya Savaşı'nın başladığı 1914 yılına kadar Silahlanma yarışının denizdeki versiyonudur. Silahlanma yarışı, onlarca yıldır kötüleşen ikili bir ilişkiye dayanmasına rağmen, 1897'de Alman Amiral Alfred von Tirpitz'in İngiltere'yi diplomatik tavizler vermeye zorlayacak Fleet in being oluşturma planıyla başladı; Tirpitz, Alman İmparatorluk Donanması'nın Kraliyet Donanması'nı yenmesini beklemiyordu.

Weltpolitik, II. Wilhelm döneminde Alman İmparatorluğu'nun uyguladığı ve Almanya'yı küresel bir güç yapmayı hedefleyen dış politika.