İçeriğe atla

Muhteşem Gatsby

Başlığın diğer anlamları için Muhteşem Gatsby (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Muhteşem Gatsby
The Great Gatsby
Kitabın ilk baskısının kapağı
YazarF. Scott Fitzgerald
Ülke ABD
Dilİngilizce
TürRoman
Yayım10 Nisan, 1925
ISBN0-7432-7356-7

Muhteşem Gatsby (The Great Gatsby), Amerikalı yazar F. Scott Fitzgerald tarafından kaleme alınmış bir roman. İlk basımı 10 Nisan 1925'te yapılmıştır. Roman, 1922 yazında müreffeh Long Island'daki hayali West Egg kasabasında, romanın ana karakteri olan gizemli genç milyoner Jay Gatsby ile saplantılı şekilde âşık olduğu Daisy Buchanan arasında geçen olayları bir başka roman karakterinin (Nick Carraway) gözünden anlatır. Muhteşem Gatsby, Fitzgerald'ın başyapıtıdır. Romanda çöküş, toplumsal karışıklık, idealizm ve ölçüsüzlük temalarıyla Caz Çağı tasvir edilir, Amerika'nın 20'li yılları eğitici bir biçimde ortaya konur.[1][2]

F. Scott Fitzgerald Long Island'ın güney yakasında katıldığı partilerden esinlenerek romanı yazmayı planlamaya başladığı sırada takvimler 1923'ü gösteriyordu. Kendi ifadesi ile "yeni ve olağandışı, aynı zamanda hem basit hem de karışık motifler taşıyan" bir eser ortaya koymak istiyordu ancak ilerleme yavaş oldu.[3] Fitzgerald, ilk taslağı Fransız Rivierası'na taşınmasını mütakiben 1924' te tamamladı. Editörü Fitzgerald'ı romanın anlaşılması güç olduğu ve gelecek kışa kadar gözden geçirmesi noktasında ikna etti. Fitzgerald, kitabın başlığıyla ilgili olarak sürekli olarak kararsızdı ve roman karakteri Trimalchio'ya atıf yapan başlıklar da dahil olmak üzere çeşitli alternatifler düşündü. Alain-Fournier'nin Adsız Ülke romanından esinlenen[4] Muhteşem Gatsby'de karar kılmadan önce[5] düşündüğü başlıklar arasında Among Ash Heaps and Millionaires,[5] Trimalchio,[5] Trimalchio in West Egg,[6] On the Road to West Egg,[6] Under the Red, White, and Blue,[5] The Gold-Hatted Gatsby[6] ve The High-Bouncing Lover[6] yer alıyordu.

Nisan 1925'te ilk defa yayımlandığında kitap değişik tepkiler aldı ve çok az satıldı. Birinci yılın sonunda yalnızca 20.000 kopya satılmıştı. Fitzgerald, başarısız olduğu hissine kapıldı ve çalışmasının unutulacağını düşündü. II. Dünya Savaşı sırasında kitabın yeniden keşfedilişini, Amerikan lise müfredatına girişini ve takip eden on yıllar boyunca dizi ve film olarak yeniden uyarlanışını göremeden, 1940'ta öldü.

Tarihsel arka plan

F. Scott Fitzgerald romanı 1920'lerde ABD'de kaleme aldı. I. Dünya Savaşı sonrası, iyileşmekte olan ABD ekonomisi, sessizce büyüyen marketler ve "çılgın yirmiler" olarak da bilinen on yıllık dönem anlatılmıştır. Bu dönemde büyük bir toplumsal yükseliş olmuştur. 1920 Kasım'ında kadınlara oy kullanma hakkı verildi, bir yasa değişikliği ile alkol yasaklandı, bir Afroamerikan tarzı müzik olan caz bu dönemin ana akımlarındandı. Fitzgerald bu dönemi "Caz Devri" olarak adlandırır.

Long Adasında bulunan Oheka Kalesi - Gatsby'nin mülkü konusunda yazar buradan esinlenmiştir.

Karakterler

  • Nick Carraway (Hikayeci/Protagonist): 29 yaşında, Minnesota'da tezgahtarlık yapan eski bir asker, Yale mezunu, Long Adası'nda oturuyor, Gatsby'nin komşusu.
  • Jay Gatsby (asıl adı James "Jimmy" Gatz): Esrarengiz bir genç milyoner ancak daha sonra servetini kendisi kazanmadığı ortaya çıkacaktır, aslen Kuzey Dakota'dandır, şüpheli iş bağlantıları ve saplantılı bir aşkı vardır. (Daisy Buchanan)
  • Daisy Buchanan née Fay: Çekici, coşkulu genç bir kadın; Nick'in ikinci kuzeni, Tom Buchanan'ın eşidir. Daisy karakterinin yaratılışında yazar kendi gençlik romanı Şikago'dan esinlenmiştir.
  • Thomas "Tom" Buchanan: Kibirli bir milyoner ve Daisy'nin kocası.
  • George B. Wilson: Tamirhane sahibi ve Myrtle Wilson'ın kocası.
  • Myrtle Wilson: George Wilson'ın eşi ve Tom Buchanan'ın metresi.
  • Jordan Baker: Daisy'nin uzun süreli arkadaşı, uzman bir golfçüdür ve şöhreti gölgelidir.

Bazı semboller

  • West Egg - Yeni Aristokrasi.
  • East Egg - Eski Aristokrasi.
  • Valley of ashes - Amerikan rüyasının çöküşü.
  • Dr. T. J. Eckleburg'in gözleri - Tanrı'nın gözleri gerçekleri havuzun içinde de görür.
  • Yeşil ışık - Gatsby'nin gelecek için hayalleri ve umutları, daha genel olarak; Amerikan Rüyası.

Kaynakça

  1. ^ Karolides, Nicholas J.; Bald, Margaret; Sova, Dawn B. (2011). 120 Banned Books: Censorship Histories of World Literature (Second ed.). Checkmark Books. p. 499.ISBN 978-0-8160-8232-2. Rather than a celebration of such decadence, the novel functions as a cautionary tale in which an unhappy fate is inevitable for the poor and striving individual, and the rich are allowed to continue without penalty their careless treatment of others' lives.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2017. 
  3. ^ "Something extraordinary" (İngilizce: ). TinyLetter. 27 Ocak 2012. 21 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ The Economist 2012.
  5. ^ a b c d Mizener 1965, s. 185; Bruccoli 2002, ss. 206–207.
  6. ^ a b c d Vanderbilt 1999, s. 96.

Dış bağlantılar

Hatice Balcı, Günümüzün derin eşitsizlikler dünyasından Muhteşem Gatsby’i okumak22 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tom Hanks</span> Amerikalı film yapımcısı ve sinema oyuncusu

Thomas Jeffrey Hanks Amerikalı sinema oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">F. Scott Fitzgerald</span> Amerikalı yazar (1896 – 1940)

Francis Scott Key Fitzgerald İrlanda asıllı Amerikalı romancı, deneme yazarı, senarist ve kısa öykü yazarı. Kendisinin popüler hale getirdiği Caz Çağı'nın ihtişamını ve aşırılığını anlatan romanlarıyla tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Robert Redford</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Charles Robert Redford, Jr., Akademi Ödülü sahibi Amerikalı oyuncu, direktör, yapımcı ve iş insanı. Sundance Film Festivali'nin kurucusu olan Redford, 1981 yılında yönetmenliğini yaptığı Ordinary People filmi ile En İyi Yönetmen Akademi Ödülü'ne layık görülmüştür. Redford daha önce de Belalılar filmindeki performansıyla 1974 yılında En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü'nü almıştır.

House, medikal drama tarzında 16 Kasım 2004 ve 21 Mayıs 2012 tarihleri arasında 8 sezon yayınlanan Amerikan televizyon dizisi. Dizinin ana karakteri olan Dr. House kurgusal olan New Jersey'deki Princeton-Plainsboro Eğitim Hastanesi'nde teşhis ekibinin başındadır. Dizinin yapımcıları Shore, Attanasio, Attanasio'nun iş ortağı Katie Jacobs'dan oluşmakta ve film yönetmeni Bryan Singer'dır. Dizi büyük oranda Century City'de çekilmiştir. Hugh Laurie bu dizideki Dr. Gregory House rolüyle 2006 ve 2007 yılında iki kez Altın Küre ödülü kazanmıştır.

<i>Korkusuz</i> (film, 2003) Mark Stephen Johnson filmi

Daredevil, Mark Steven Johnson tarafından yazılıp yönetilen 2003 yapımı film. Filmin konusunu Marvel Comics karakteri Daredevil oluşturur. Film aynı zamanda Elektra'nın da yer aldığı bir spin-off'dur.

<span class="mw-page-title-main">Faye Dunaway</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Dorothy Faye Dunaway, Akademi Ödülü sahibi Amerikalı oyuncudur. 1965 yılından beri sinemada faal olan sanatçı aynı zamanda bazı filmlere yönetmen, yapımcı ve senarist olarak da imza atmıştı. Oscar, BAFTA, Altın Küre ve Emmy ödülleri dahil tam 17 ödül kazanan oyuncu 25 ayrı ödüle de aday gösterilmişti.

<i>Son Patron</i> 1976 ABD yapımı dramatik dönem filmi

Son Patron 1976 ABD yapımı dramatik dönem filmidir. Özgün adı The Last Tycoon dur. Türkçe basılı bazı kaynaklarda filmin adı Son Büyük Patron ve Son Büyük Adam olarak da geçmektedir.

<i>Son Düş</i> (roman) F. Scott Fitzgeraldın yazdığı bitmemiş romanı

Son Düş Amerikalı yazar F. Scott Fitzgerald'ın yazdığı bitmemiş romanıdır. Özgün adı The Last Tycoon olan roman yazarın ölümünden bir yıl sonra 1941'de yayımcısı tarafından dağınık notları bir araya getirilerek yayımlanmıştır. Romanın özgün adlarından biri de The Love of The Last Tycoon'dur.

Muhteşem Gatsby , 1925 tarihli F. Scott Fitzgerald romanı. Aynı zamanda şu anlamlara da gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Güvenilmez anlatıcı</span>

Güvenilmez anlatıcı, edebiyatta, filmlerde ya da tiyatro oyunlarında güvenilirliği ciddi anlamda riskli olan anlatıcı. Terim, 1961 senesinde Wayne C. Booth'un The Rhetoric of Fiction eserinde ortaya çıkmıştır. Bu tarz bir anlatım yöntemi yazar tarafından belirli nedenlerle seçilmiş olabilir. Bu genelde seyirciyi ya da okuyucuyu kandırmak içindir. Bu tarzda anlatıcı genelde birinci şahıs anlatıcıdır. Aynı zamanda üçüncü şahıs anlatıcının da güvenilmez anlatı olarak kullanıldığı olur.

<i>Muhteşem Gatsby</i> (film, 2013)

Muhteşem Gatsby, 1925 tarihli F. Scott Fitzgerald romanının sinemaya uyarlanmış olan Mayıs 2013'te vizyona giren film. Yönetmenliğini Baz Luhrmann yaptığı baş rollerinde ise Leonardo DiCaprio, Tobey Maguire, Carey Mulligan, Joel Edgerton, Isla Fisher ve Jason Clarke yer almaktadır. Filmin çalışmaları 5 Eylül 2011'de Sidney, Avustralya'da başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Deadpool</span> Marvel Comics karakteri

Deadpool, Fabian Nicieza ve Rob Liefeld tarafından yaratılan kurgusal bir karakterdir. İlk olarak New Mutants'ın 98. sayısında kötü bir karakter olarak ortaya çıkmıştır. Sonrasında Wolverine'nin kurduğu X-Force'a katılıp iyilerin safına geçmiştir. Bir kahraman değil, antikahramandır. Yaratıcılarından Rob Liefeld bir Teen Titans hayranıdır. Serideki Slade Wilson, diğer adı ile Deathstroke karakterinin bir parodisi olarak ortaya çıkmıştır. Deadpool'un gerçek adı olan Wade Winston Wilson ismi ise bu karakterden esinlenerek konmuştur. Konuşkan kişiliğinden dolayı "Merc With a Mouth” olarak tanınır. Kafasında iki farklı ses vardır.

Bildungsroman, Alman edebiyatında bireyin oluşum dönemini ve sonunda ulaştığı ideal durumu ele alan roman türü. Safdil kahramanın serüven peşinde dünyayı dolaşmaya çıkması ve uğradığı yenilgilerle yavaş yavaş olgunlaşarak bilgelik kazanmasını konu alan halk masalları, Wolfram von Eschenbach’ın Orta Çağ destanı Parzival ve Hans Grimmelshausen’in pikaresk öyküsü Simplicissimus’da (1669) edebi niteliğe kavuştu. Bu temayı roman düzeyinde ilk kez Wilhelm Meisters Lehrjahre adlı yapıtıyla Goethe ele aldı. Yapıt günümüzde de bu türün klasik örneği sayılmaktadır. Türün öbür örnekleri arasında Adalbert Stifter’in Der Nachsommer ve Gottfried Keller’in Der grime Heinrich adlı romanları yer alır. Oluşum romanı nostalji ve teslimiyet gibi temalara yer verse de, kahramanın olgunlaşmasıyla mutlaka olumlu bir havada sona erer. Roman kahramanının gençliğindeki büyük düşler yok olmuştur, ama ona acı veren düş kırıklıkları ve hatalar da geride kalmıştır. Oluşum romanının sık rastlanan bir türü, bir sanatçının gençliğini ve gelişimini konu alan Künstlerroman dır. Öteki türlerinden Erziehungsroman kahramanın yetişme/eğitim sürecini, Entwicklungsroman ise karakter gelişimini konu alır. Bu terimler bazen birbirinin yerine kullanılabilirse de, oluşum romanının gelişim romanından temel farkı, kahramanının içinde yaşadığı toplumla bütünleşmesini, olgunluğa ve uyuma erişmesini anlatmasıdır. Arap edebiyatında bildungsroman kültürünün köklü bir geçmişi bulunmaktadır. Bu alanın öncülerinden birisi İbn Tufeyl'dir. Modern Arap edebiyatında ise, Tayyib Sâlih’in Mevsimu'l-Hicre ile'ş-Şemâl adlı eseri çok tanınan bir bildungsromandır.

Graham Rogers, Amerikalı oyuncudur. Komedi filmi Struck by Lightning'deki (2012) Scott Thomas, NBC'nin bilimkurgu dizisi Revolution'daki (2012–13) Danny Matheson, Love and Mercy'deki (2014) Al Jardine ve Careful What You Wish For'daki (2015) Carson rolleriyle tanınmaktadır. 2015'te Rersident Advisors'da Tyler Stone karakterini canlandırdı.

<i>Tom ve Jerry Show</i>

Tom ve Jerry Şov tarafından üretilen 2014 Amerikan animasyon televizyon dizisi olan  Warner Bros. Animation  Warner Bros Animasyon ve  Renegade Animation  Renegade Animasyon dayalı, Tom ve Jerry tarafından oluşturulan karakterler ve tiyatro çizgi dizi. William Hanna ve Joseph Barbera Üzerinde dünya prömiyerini vardı. 1940 yılında Kanada kanal Teletoon 1 Mart 2014 tarihinde ve prömiyeri Cartoon Network 9 Nisan 2014 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nde.

<span class="mw-page-title-main">Jay Gatsby</span> Muhteşem Gatsby romanının başkahramanı

Jay Gatsby F. Scott Fitzgerald'ın 1925 yılında yazdığı Muhteşem Gatsby romanında bulunan bir kurgu karakter. Bu kurgu karakter, bir milyoner ve abartılı partilerin sıklıkla gerçekleştiği lüks bir köşkün sahibidir. Romandaki anlatıcı Nick Carraway Gatsby için "tanıştığım en umutlu kişi" ifadesini kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Young and Beautiful (Lana Del Rey şarkısı)</span>

"Young and Beautiful", Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı Lana Del Rey'in Muhteşem Gatsby (2013) adlı drama filminin soundtrack'inde kullandığı bir şarkıdır. 23 Nisan 2013'te Interscope Records aracılığıyla soundtrack'in ilk single'ı olarak yayınlandı. "Young and Beautiful" şarkının yapımcılığını üstlenen Del Rey ve Rick Nowels tarafından yazılmıştır. Müzik videosunda, film müziğinin delüks sürümünde yer alan ve Dan Heath tarafından üretilen şarkının orkestra versiyonu da yer alıyor.

<span class="mw-page-title-main">Zelda Fitzgerald</span> Amerikalı yazar (1900 – 1948)

Zelda Fitzgerald Amerikalı yazar, oyuncu, dansçı, ressam.

<span class="mw-page-title-main">Joel Edgerton</span> Avustralyalı sinema oyuncusu (d. 1974)

Joel Edgerton Avustralyalı bir oyuncu ve film yapımcısıdır. Oynadığı filmler arasında Star Wars: Bölüm II - Klonların Saldırısı (2002), Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sith'in İntikamı (2005), Kral Arthur (2004), Zero Dark Thirty (2012), Muhteşem Gatsby (2013), Kara Düzen (2015), Loving (2016), Bright (2017), Kızıl Serçe (2018) ve The King (2019) bulunmaktadır.

<i>Abşalom Abşalom</i> William Faulknerın 1936da yayınlanan romanı

Abşalom, Abşalom!, yirminci yüzyıl Amerikan edebiyatının en ünlü romancılarından William Faulkner'ın 1936'da yayınlanan romanıdır. Kitabın ismi, Kral Davud ve isyankar oğlu Abşalom'un İncil'deki hikâyesine atıfta bulunur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.