İçeriğe atla

Muhiddin Mesud Şah

Muhiddin Mesud Şah (ö. 1203), Türkiye Selçuklu Devleti Sultanı II. Kılıç Arslan oğludur.

1186'da Ankara Meliki oldu. 17 yıl Ankara'da meliklik yaptı; Ankara ve çevresine Türkmen nüfusu yerleştirdi; Ankara'yı bir ilim ve kültür merkezi haline getirdi. Hakimiyetini Çankırı, Kastamonu ve Eskişehir’e doğru genişletti.

Yaşamı

Türkiye Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan’ın on bir oğlundan birisidir. Babası, hükümdarlığının son yıllarından olan 1186 tarihinde devletini 11 oğlu arasında bölüştürdüğünde kendisine Ankara verildi.

Kılıçarslan “sultan” sıfatıyla Konya’da hüküm sürmekte, oğulları ise kendisine tabi birer “Melik” olarak atandıkları şehir ve yönetimleri altında tutmakta idiler. Muhiddin Mesud Şah, babası Kılıçarslan'a tabi kalarak her yıl Konya'da babasının huzuruna çıkıp tabiyetini bildirmekteydi.[1] Kendi bölgesinde yarı hükümdar mevkiinde olan Muhiddin Mesud, kendi adına para bastırıp inşa ettirdiği binalara ismini yazdırdı.[1]

1192'de babası II. Kılıçarslan hayatını kaybetti ve Konya'da tahtına en küçük erkek kardeşi Keyhüsrev çıktı. Muhyiddin Mesud, Ankara Meliki olarak Ankara'da hükmetmeye devam etti. Onun Ankara'da hükmettiği on yedi yıl boyunca Ankara, Anadolu Selçuklu Devleti'nin bir uç vilayeti oldu. Bizans üzerine gaza yaparak meliklik sınırlarını Çankırı, Bolu, Eskişehir, Kastamonu bölgelerini kapsayacak şekilde büyüttü. 4 ay boyunca kuşattıktan sonra Safranbolu'yu ele geçirdi. Ankara, Yabanabat ve Kastamonu civarına binlerce çadırlık Oğuz Türkünü boy ve aşiretleri harmanlayarak yerleştirdi.

Şiir ve edebiyata yakın ilgi duyuyordu; edip ve sanatkârları Ankara'da toplayıp şehrin bir kültür merkezi olmasını sağladı.[2] İç Kale'nin girişinde günümüzde Sultan Alaeddin Camii olarak bilinen camiyi yaptırdı.

Toakt ve civarında hüküm süren kardeşi Süleyman Şah, 1196'da Keyhüsrev'i tahttan indirip Anadolu Selçuklu Sultanı olmuştu. Muhyiddin Mesud, Ankara'da Süleyman Şah, tarafından uzun süre (rivayete göre 3 yıl) muhasara edildi ve sonunda bir anlaşma ile kuşatma kaldırıldı.[2] Buna göre Mesud Ankara'yı Sultan II. Süleyman Şah'a teslim edecek, karşılığında kendisine uçlarda bir kale verilecekti. Ancak şehri teslim edip giderken yolda iki oğluyla beraber öldürüldü.

Kaynakça

  1. ^ a b Özmen, Fatih, "Türkiye Selçuklu Devleti ve Beylikler Döneminde Ankara", Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Master Tezi, Ankara, 2004
  2. ^ a b Özaydın, Abdülkerim. "Ankara (İslami dönem)" (PDF). 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Selçuklu Devleti</span> Batı Oğuz Türkleri tarafından kurulmuş olan, Anadoluda hüküm sürmüş eski bir devlet (1077–1308)

Anadolu Selçuklu Devleti, Türkiye Selçuklu Devleti veya Rum Sultanlığı, Selçuklu Türklerinden olan Kutalmış oğlu Süleyman Şah tarafından Anadolu'da İznik başkent olmak üzere 1077 yılında kurulmuş olan Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Selçukluları</span> 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devleti

Suriye Selçukluları, 1092-1117 tarihleri arasında Suriye bölgesini yönetmiş Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Kılıç Arslan</span> Altıncı Anadolu Selçuklu Sultanı

II. Kılıç Arslan (Arap alfabesiyle: عز الدين قلج أرسلان بن مسعود Türkiye Selçuklu Devleti'nin sultanıdır. Babası I. Rükneddin Mesud'un yerine tahta çıkmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti tarihinde ilk kez altın sikke basımı onun hükümdarlığındadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Mesud</span> 4. Anadolu Selçuklu Sultanı

I. Rükneddin Mesud (1095-1156) en uzun süre hüküm sürmüş Anadolu Selçuklu Sultanı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sultan Alaeddin Camii</span>

Sultan Alâeddin Camii, 12. yüzyılda Ankara'da İç Kale’nin girişinde, Selçuklu meliki Muhyiddin Mesud tarafından yaptırılmış camidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Gıyâseddin Keyhüsrev</span> 1237–1246 yılları arasındaki Anadolu Selçuklu sultanı

II. Gıyaseddin Keyhüsrev, 1237-1246 arasında Anadolu Selçuklu Sultanı.

<span class="mw-page-title-main">Melikşah (Anadolu Selçuklu sultanı)</span> Anadolu Selçuklu Devleti sultanı

Şahinşah veya Melikşah Anadolu Selçuklu Devleti sultanı (1107-1116). Anadolu Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan'ın büyük oğludur. Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarı olan Melikşah ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Gıyâseddin Keyhüsrev</span> Türkiye Selçuklu Sultanı

I. Gıyaseddin Keyhüsrev Türkiye Selçuklu Sultanı ve II. Kılıç Arslan'ın oğludur. İki değişik dönemde tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">II. Süleyman Şah</span> Türkiye Selçuklu Sultanı

II. Süleyman Şah ya da Rükneddin Süleyman Şah Türkiye Selçuklu Sultanı'dır (1196-1204).

III. Kılıç Arslan, Türkiye Selçuklu Sultanı'dır.

<span class="mw-page-title-main">I. İzzeddin Keykâvus</span> 10. Anadolu Selçuklu sultanı

I. İzzeddin Keykavus,, Türkiye Selçuklu Sultanı'dır (1211-1220).

II. İzzeddin Keykavus Türkiye Selçuklu Sultanı ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in büyük oğludur.

III. Gıyaseddin Keyhüsrev, Anadolu Selçuklu Sultanı ve IV. Kılıç Arslan'ın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Melik Gazi</span>

Melik Emir Gazi ya da Emir Gazi ya da Melik Gazi, Danişmendliler'in üçüncü hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Sencer</span> Büyük Selçuklu Devleti ve Horasan Selçuklularının 9. ve son sultanı

Ahmed Sencer veya Sultan Sencer ya da Muizzeddin Ahmed Sencer, 1097-1118 tarihleri arası Horasan Selçuklu Sultanı, 1118-1157 döneminde Büyük Selçuklu Sultanı.

<span class="mw-page-title-main">Berkyaruk</span> Büyük Selçuklu Devleti sultanı

Berkyaruk (Temmuz 1081 - 22 Aralık 1104), Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın oğlu ve 1092-1104 yılları arasında Büyük Selçuklu Devleti'nin hükümdarıdır.

Ertaş ya da Bektaş, Büyük Selçuklu Devleti altında 1104'te, Suriye Selçuklu Devleti Şam Meliki.

Kavurd Bey veya adına darp edilen sikkelerde adı Kara Arslan Bey veya tam adı Kara Arslan Ahmed Kavurd Bey. Selçuklu hanedanından Selçuk Bey'in büyük torunu, Çağrı Bey'in oğlu ve Alp Arslan'ın kardeşidir. Güney Fars'da Kirman meliki. Kirman'da 140 yıl hüküm sürecek olan Kirman Selçuklu Devleti kurucusu. Selçuklu Devleti tahtına çıkan yeğeni Melikşah'a karşı taht iddiası ile isyan etmesi ve bu isyanın bastırılması üzerine idam edilmiştir.

Muzaffereddin Yavlak Arslan, 1280-1292 yılları arası hüküm sürmüş Çobanoğulları Beyi. Saltukname'de Melik Muzaffereddin olarak da anılmaktadır.

Kutbeddin Melikşah veya II. Melik Şah II. Kılıç Arslan'ın en büyük oğludur. Sivas ve Aksaray melikidir. 1190-1192'de Anadolu Selçuklu Devletinin fiili hükümdarıydı.