İçeriğe atla

Muhbir (roman, 1925)

Muhbir
The Informer
Muhbir (The Informer)'in 1975 Türkiye baskısı, E- Yayınları
YazarLiam O'Flaherty
ÇevirmenZiya Kutlu
Ülkeİrlanda
Dilİngilizce
KonuPolitik dram
TürRoman
Yayım1972 (Yöntem)
1975 (E-Yayın)
YayımcıYöntem Yayınları 1972
E Yayınları 1975
Sayfa220

Muhbir İrlandalı yazar Liam O'Flaherty'nin 1925 yılında yayımladığı romanın adıdır. Özgün adı The Informer olan roman Türkiye'de 1972 yılında Yöntem Yayınları tarafından Sadık Karamustafa'nın çevirisiyle, 1975 yılında da E Yayınları tarafından Ziya Kutlu'nun çevirisiyle yayımlanmıştır. Roman E- Yayınlarından çıktığı zaman ön kapağında "Türkçede ilk İrlanda Romanı" ibaresi yer alıyordu. Yöntem Yayınlarının kitabının kapağında ise romanın John Ford tarafından 1935 tarihinde çekilmiş filminden bir fotoğraf yer alıyordu.

Roman ilk kez yayımlandığı 1925 yılında İngiltere'nin en eski ve prestijli edebiyat ve kitap ödüllerinden biri olan James Tait Black Ödülü'nü aldı.[1][2]

Konusu

Romanda, 1920'lerin başında İrlanda'da devam eden iç çatışmalar sırasında başına konan para ödülünü alabilmek için yakın arkadaşını polise ihbar eden ve onun öldürülmesine sebep olan safça bir İrlandalının bir yandan pişmanlık duyguları içinde kıvranırken bir yandan da kendisinden bu ihanetinin hesabını sormak için peşine düşen direniş örgütüyle olan ilişkileri anlatılmaktadır.

Sinema uyarlamaları

Roman ilki İngiltere'de ikisi de ABD'de olmak üzere tam üç kez sinemaya aktarılmıştır. Filmlerden ilk ikisi romanla aynı adı taşıyordu.[3]

  • 1929 - The Informer - İngiltere, siyah-beyaz. Yönetmen: Arthur Robison. Oyuncular: Lars Hanson, Warwick Ward
  • 1935 - The Informer (Muhbir) - ABD, siyah-beyaz. Yönetmen: John Ford. Oyuncular: Victor McLaglen, Preston Foster. Film 4 Oscar kazandı (Oyuncu, yönetmen, müzik, senaryo)
  • 1968 - Up Tight! - ABD, renkli. Yönetmen: Jules Dassin. Oyuncular: Raymond St. Jacques, Ruby Dee. Yönetmen bu kez konuyu İrlanda'dan Los Angeles'ta siyahların yaşadığı gettolara taşımıştı.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2009. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2009. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">John Ford</span> Amerikalı film yönetmeni (1894 – 1973)

John Ford, Amerikalı yönetmen. John Ford Western sineması ile özleşmiş ve dönemin sinema dilini en iyi kullanan yönetmenlerinden biriydi. Ford'un filmlerinde mülkiyet ya tarla ya da ev olsun silahla savunma gereklidir. Ortak bir düşmana karşı koymak gerektiğinde ortaya çıkan toplumsal dayanışma ise yönetmenin filmlerindeki ana temalardan biridir. Stagecoach ve The Searchers gibi Western türü filmleriyle tanınır. En iyi yönetmen Oscar'ını, 1935, 1940, 1941 ve 1952 yıllarında kazanmıştır.

<i>Cehennemden Dönüş</i>

Cehennemden Dönüş 1939 ABD yapımı bir Western filmidir. Özgün adı Stagecoach tur. Filmin özgün adının anlamı Posta Arabası dır.

<i>Zorba</i> (film) 1964 yapımı bir film

Zorba, 1964 ABD - İngiltere - Yunanistan ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Alexis Zorbas olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Zorba the Greek (Türkçesi: Yunan Zorba) adı ile gösterilmiştir. Filmin Türkiye'de İki Arkadaş adıyla da gösterildiğine dair kayıtlar bulunmaktadır.

<i>Korkunç Koleksiyoncu</i> (film)

Korkunç Koleksiyoncu 1965 İngiltere ABD ortak yapımı yapımı dramatik gerilim filmidir. Özgün adı The Collector olan film İngiltere'de The Butterfly Collector adıyla da gösterime sunuldu.

<i>Son Gösteri</i> film

Son Gösteri 1971 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı The Last Picture Show dur. Senaryosunu 1966 tarihli aynı adlı kendi romanından Larry McMurtry'nin Peter Bogdanovich'le birlikte yazdığı filmin yönetmeni de sinema eleştirmenliğinden yönetmenliğe geçmiş olan Peter Bogdanovich'tir. Önemli rollerinde Timothy Bottoms, Jeff Bridges, Cybill Shepherd, Ben Johnson, Cloris Leachman, Ellen Burstyn, Eileen Brennan, Clu Gulager, Randy Quaid ve Bill Thurman'ın oynadıkları bu siyah beyaz filmin görüntü yönetmeni Robert Surtees'dir. Film 1950'lerin başında Teksas'ın küçük ve ücra bir kasabasında hızla değişen çağa uyum sağlamaya çalışan bir grup gencin hikâyesini geleneksel bir üslupla anlatırken Hollywood'un klasik filmlerine de bir saygı duruşunda bulunuyor. Film 1972 yılında 8 dalda birden aday olduğu Akademi Ödülleri'nden en iyi yardımcı kadın ve erkek oyuncu ödüllerini aldı.

<i>Gazap Üzümleri</i> (film) 1940 ABD yapımı 2 oscar ödüllü dramatik film

Gazap Üzümleri, 1940 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı The Grapes of Wrath'tır. John Steinbeck'in 1939 yılında yazdığı, kendisine Pulitzer Ödülü'nü getiren aynı adlı romanından senaryosunu Nunnally Johnson'ın uyarlayıp yazdığı filmi John Ford yönetmiştir. Yapımcılığını Darryl F. Zanuck'un üstlendiği filmin siyah beyaz görüntüleri Gregg Toland'a aittir. Başlıca rollerinde Henry Fonda, Jane Darwell ve John Carradine oynamışlardır. Filmde 1930'lu yıllarda ABD'de hüküm süren Büyük Ekonomik Buhran sırasında fakirleşen Oklahoma'lı bir ailenin kuraklığın da etkisi ile verimsiz hale gelen topraklarını terkederek mevsimlik işler için Kaliforniya'ya doğru çetin şartlarda yola çıkmaları anlatılmaktadır. Film 1941 yılında 7 dalda aday gösterildiği Oscar ödüllerinden ikisini aldı; En İyi Yönetmen Akademi Ödülü John Ford'a, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü de Jane Darwell'a verildi. Ayrıca film çeşitli yarışmalarda 5 ödül daha kazanmıştır. Kongre Kütüphanesi'ne bağlı Ulusal Film Arşivi'nin ilk kez olarak 1989 yılında seçmeye başladığı "korunma altına alınması gereken filmler" arasında "Gazap Üzümleri" de vardı. "Gazap Üzümleri" nin John Ford'un en iyi filmi olduğu söylenmektedir. Aynı zamanda uyarlandığı edebiyat eserinden daha üstün olan ender Hollywood filmlerinden biridir, bu fikre romanın yazarı John Steinbeck de katılmaktaydı.

<i>Tehlikeli İlişkiler</i> (film)

Tehlikeli İlişkiler 1988 ABD İngiltere ortak yapımı romantik-dramatik dönem filmdir. Özgün adı Dangerous Liaisons olan film 14 Temmuz 1989'da Türkiye'de gösterilmiştir.

<i>New York Esrarı</i>

New York Esrarı 1948 ABD yapımı kara filmdir. Özgün adı The Naked City dir. 1970'li yıllarda TRT televizyonunda özgün adının tam çevirisiyle, yani Çıplak Şehir adı ile gösterilmişti.

<i>Mirasçılar</i> (film, 1979)

Mirasçılar 1979 ABD - Batı Almanya ortak yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Bloodline dır.

<i>Elmas Hırsızları</i> film

Elmas Hırsızları 1950 ABD yapımı kara filmdir. Özgün adı The Asphalt Jungle olan film Türkiye'de sinemalarda "Elmas Hırsızları" adı ile gösterilmişken, yıllar sonra TRT Televizyonunda Soygun ve Vahşi Yol adlarıyla da gösterime verilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Karl Freund</span> Alman film ve görüntü yönetmeni (1890 – 1969)

Karl Freund, Oscar ödüllü Alman görüntü yönetmeni ve yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Liam O'Flaherty</span>

Liam O'Flaherty, Kelt Uyanışı akımı dahilinde eserler veren İrlandalı roman ve kısa öykü yazarıdır. Aran Adaları'ndan Inishmore'un ücra bir kasabası olan Gort na gCapall'da fakir bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur.

<i>Operadaki Hayalet</i> (film, 1943) Arthur Lubinin yönettiği 1943 tarihli korku filmi

Operadaki Hayalet, 1943 ABD yapımı melodramatik korku ve gerilim filmdir. Özgün adı Phantom of the Opera'dır.

<i>Muhbir</i> (film, 1935) 1935 filmi

Muhbir 1935 ABD yapımı politik dramatik filmdir. Özgün adı The Informer dır.

<i>Angelanın Külleri</i> (film) film

Angela'nın Külleri,, Amerikalı yazarın çocukluk ve gençliğini konu alan, Frank McCourt'un aynı başlıklı romanının film uyarlaması, 1999 tarihli sinema filmidir.

<i>Angelanın Külleri</i>

Angela'nın Külleri, İrlanda asıllı Amerikalı öğretmen ve yazar Frank McCourt'un 1996 yılında yazdığı Pulitzer Ödüllü otobiyografik kitabının adıdır. Özgün adı Angela's Ashes'dir.

<i>İnsanlar Yaşadıkça</i> (roman)

İnsanlar Yaşadıkça, Amerikalı yazar James Jones'un 1951 yılında yayımladığı savaş romanıdır. Türkiye'de ilk kez 1957 yılında Altın Kitaplar Yayınevi'nden Nazmi Aktan'ın Türkçe çevirisiyle çıktı. Aynı yayınevi 1960'lı ve 1970'li yıllarda kitabın birkaç yeni baskısını daha yaptı.

<i>Panama Terzisi</i>

Panama Terzisi, İngiliz casus romanları yazarı John le Carré'ın 1996 tarihinde yayımladığı 16. romanıdır. John le Carré da bu romanını yazarken başka bir İngiliz romancı Graham Greene'in "Our Man in Havana" adlı romanından esinlenmiştir. Özgün adı The Tailor of Panama olan roman Türkiye'de 1998 tarihinde İnkılâp Kitabevi tarafından Mehmet Harmancı'nın Türkçe çevirisiyle yayımlandı.(ISBN 975-10-1310-0) Roman Türkiye'de yayımlandığında henüz sinemaya aktarılmamıştı. İnkılâp'ın kapağı, kitabın İngiltere'deki ilk baskısını yapan Hodder & Stoughton'ın kapağıyla neredeyse tamamen aynıdır.

<i>Sefiller</i> (film, 1995)

Sefiller, 1995 Fransa yapımı epik savaş filmidir. Özgün adı Les Misérables olan film Türkiye'de 2 Şubat 1996'da gösterime girdi.