İçeriğe atla

Muhbir (gazete)

Muhbir, Osmanlı İmparatorluğu'nda Ali Suavi tarafından 1866 yılında çıkarılmaya başlanan gazete.

Bir yıl yayımlanabilen gazetenin sahibi Filip Efendi'ydi ancak gazeteyi Sadrazam Âli Paşa'ya açık bir cephe alan Ali Suavi yönetiyordu. Muhbir'le, devlete karşı bağımsız ve eleştirel bir gazetecilik ortaya çıktı ve ulusal bir meclisin tesisi arzulanıyordu. Gazete, Girit'te mağdur duruma düşen Türk ve Müslümanlara yardım kampanyası açmıştı ve büyük bir kitlenin desteğini toplamıştı. Dolayısıyla insanları mobilize eden bir yöne sahipti. Gazete, ilk olarak bir aylık süreyle kapatıldı ancak daha sonra Âli Kararnâme ile yayın hayatına son verildi. Gazete, kapatılmasını Türk gazetesi olmasına bağlıyordu.[1] Avrupa'ya kaçan Ali Suavi, gazeteyi Londra'da çıkardı ve yurt dışında yayımlanan ilk Türkçe gazete niteliğine alarak sürgündeki muhalefeti de başlattı.[2]

Kaynakça

  1. ^ Tanzimat'tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, Cilt I, İletişim Yayınları, 2003: s. 79.
  2. ^ Demir, Kenan. "Osmanlı'da Basının Doğuşu ve Gazeteler" (PDF). Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı / No. 5, Nisan 2014. s. 74-78. 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Takvîm-i Vekâyi</i> 1831de yayımlanmaya başlanan ilk Osmanlı Türk resmî gazetesi

Takvim-i Vekayi, Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde 11 Kasım 1831'de yayımlanmaya başlanan ilk Osmanlı Türk resmî gazetesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gazete</span> haber, bilgi, bulmaca ve reklam içeren, genellikle düşük maliyetli kâğıt kullanılarak basılan ve dağıtımı yapılan bir yayın

Gazete, haber, bilgi, bulmaca ve reklam içeren, genellikle düşük maliyetli kâğıt kullanılarak basılan ve dağıtımı yapılan bir yayım olup, halka güncel olaylara ilişkin bilgi verme amacı gütmektedir. Genel olarak yayınlandığı gibi, özel bir konu üzerine de yayınlanabilir ve genellikle günlük ya da haftalık olarak yayınlanır. Gazete anlamında Osmanlı döneminde Arapça kökenli ceride sözcüğünün yanında günlük gazete anlamında Farsça rûznâme sözcüğünün de kullanıldığı ve geçmişte günlük olayları kaydetmek üzere günnâme, aylık olayları kaydetmek üzere aynâme yazıldığı da belirtilir. Gazete sözcüğünün Türkçe eş anlamlısı ise yenün sözcüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Çelik</span> Türk politikacı

Hüseyin Çelik, Kürt ve Arap kökenli Türk siyasetçi, akademisyen ve yazar. 58. Hükûmette Kültür Bakanı, 59. Hükûmette Millî Eğitim Bakanı, TBMM 22 ve 23. Dönem AK Parti Van, 24. Dönem Gaziantep milletvekillerindendir. 21. Dönem'de Doğru Yol Partisinden Van Milletvekili seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bâb-ı Âli</span> Osmanlı Devletinde sadrazam sarayı

Bâb-ı Âlî ya da basitleştirilmiş şekli ile Bâbıâlî, Osmanlı Devleti döneminde sadrâzam sarayına verilen isimdir. Onsekizinci yüzyıl sonlarına yakın bir zamana kadar Paşa sarayı, Paşa kapısı, Bâb-ı Âsafî gibi adlarla da anılan sadrazam sarayına I. Abdülhamid zamanından itibaren Bâb-ı Âlî denilmeye başlanmıştır. Günümüzde İstanbul Valiliği valilik konağı olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jön Türkler</span> Osmanlı İmparatorluğunda siyasal reform hareketi

Jön Türkler veya Genç Türkler, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde ortaya çıkan meşrutiyetçi ve II. Abdülhamid Dönemi'nde muhalif olan "genç ve aydın" kuşağa verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Ziya Paşa</span> Osmanlı Türkü şair, mütefekkir ve devlet adamı

Ziya Paşa doğum adıyla Abdülhamid Ziyâeddin, Tanzimat devri devlet ve fikir adamı, gazeteci ve şairdir. Osmanlı İmparatorluğu'nda 19. yüzyılın en önemli devlet adamlarından birisidir ve Tanzimat edebiyatının en fazla eser veren yazarlarındandır. Şinasi ve Namık Kemal ile birlikte “Batılılaşma” kavramını ilk defa ortaya atan Osmanlı aydınları arasında yer alır.

Tanzimat edebiyatı, Tanzimat döneminin kültürel ve siyasi hareketlerinin sonucu olarak ortaya çıkmış edebiyat akımı. 3 Kasım 1839'da Mustafa Reşid Paşa tarafından ilan edilen Gülhane Hattı Hümayunu da denilen yenileşme beratının yürürlüğe konmuş olmasından doğmuştur. Bu olay daha sonraları Tanzimat Fermanı olarak adlandırılacak, gerek siyasi alanda gerek edebî ve gerekse toplumsal hayatta batıya yönelmenin resmi bir belgesi sayılacaktır. Şinasi ile Agah Efendi'nin birlikte çıkarmış olduğu Tercüman-ı Ahval bu edebiyatın başlangıcı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Suavi</span> Osmanlı düşünürü ve yazarı (1839-1878)

Ali Suavi Osmanlı düşünür ve yazardır. Türkçülük fikrinin ilk eylemcisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Dergi</span> yayın türü

Dergi, belirli aralıklarla yayımlanan, genellikle kuşe veya mat kâğıda basılan ya da elektronik olarak dağıtılan süreli yayın. Dergiler genellikle belirli zaman aralıklarıyla piyasaya çıkan sayılar halinde yayımlanır ve her sayı birden fazla içerik barındırır. Reklam alma, satış ve abonelik yöntemleriyle gelir elde ederler.

<i>Yeni Sabah</i> Türkiyede 1938-1964 yılları arasında yayımlanmış günlük gazete

Yeni Sabah, 1938-1964 yılları arasında yayınlanan günlük gazetedir. Türk basın tarihinde "Sabah" adıyla yayınlanan ikinci gazete olduğu için adında "Yeni" sıfatını kullanılmıştır; Sabah adlı gazetelerin ilki, 1922'de kapanan Sabah gazetesidir. 1985'te isim hakkını Dinç Bilgin'in satın almasıyla günümüzde yayımını sürdüren Sabah Gazetesi yayın hayatına girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Namık Kemal</span> Osmanlı yazar ve gazeteci

Namık Kemal, Türk milliyetçiliğine esin kaynağı olmuş, Genç Osmanlı hareketine bağlı yazar, gazeteci, devlet adamı ve şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Agâh Efendi</span> Osmanlı devlet adamı ve aydın

Çapanzade Agâh Efendi, Tercüme Odasından yetişen Genç Osmanlı Cemiyeti üyesi, gazetecilik de yapmış Osmanlı devlet adamı ve aydını.

Bu madde Osmanlı Devleti'nde kurulmuş siyasi partiler hakkındadır.

<i>Güneş</i> (gazete) günlük gazete

Güneş, günlük ulusal Türkçe gazete. Yayın hayatına 1982 yılında başlamıştır. Güneş gazetesinde adliye haberleri, siyasi konular, haber ve yorumları ağırlıktadır. 2013 yılında TMSF'ye devredilmiş ve ardından Ethem Sancak tarafından satın alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Fazıl Paşa</span> Mısırlı prens

Mustafa Fazıl Paşa, Mısırlı prens ve Türk siyaset adamıdır.

Hürriyet, 1868-1870 arasında Genç Osmanlılar tarafından Avrupa ülkelerinde yayınlanan haftalık, Türkçe siyasi gazete.

Ulûm, 1869-1870 arasında Ali Suavi tarafından Fransa'da yayımlanan Türkçe siyasi gazete.

Ümid, Kıbrıs adasında Osmanlı aydını Aleksan Sarrafyan Efendi tarafından 12 Aralık 1879- 5 Mart 1880 tarihleri arasında yayımlanan Türkçe gazetedir.

<i>Karagöz</i> (gazete) 1908-1968 yıllarında Türkiyede yayımlanan siyasi ve mizahî dergi

Karagöz, 1908-1968 yılları arasında Türkiye'de yayımlanan siyasi ve mizahî halk gazetesi. İlk sayısı 10 Ağustos 1908'de çıkan gazete, Ali Fuat Bey tarafından kurulmuştur ve haftada iki gün yayımlanmıştır. Gazetenin her bir sayısının kapağında Karagöz ve Hacivat'ın karikatürü ve altında gündemde olan bir konuyla ilgili konuşmalar yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de basın</span> Türk basınına genel bakış

Türkçe olarak ilk gazete II. Mahmut'un emriyle 1 Kasım 1831'de kurulan Takvîm-i Vekâyi'dir ve bu adım, Osmanlı'de baskı makinesinin kurulmasından uzun bir süre sonraya denk gelmektedir. Takvîm-i Vekâyi, yayın hayatı boyunca birkaç kez kapatılmış ve 1922 itibarıyla meclis tarafından Resmî Ceride ve daha sonra Resmî Gazete adıyla yayımlanmıştır. İngiliz diplomat ve gazeteci William Churchill tarafından 1840 yılında yayın hayatına başlayan ve 1866'da kapanan Cerîde-i Havâdis, ikinci Türkçe gazetedir. 1860 yılında Osmanlı devlet adamı ve gazeteci Agâh Efendi tarafından hazırlanan Tercümân-ı Ahvâl, basılan ilk özel gazetedir. Yazarları arasında İbrahim Şinâsî ve Ahmed Vefik Paşa da yer almıştır. Sonraki yıllarda ise kurucusu Şinasî olan Tasvîr-i Efkâr yayımlanmış fakat 1866'da kapanmıştır.