İçeriğe atla

Muharrem Alkor

Kontrol Edilmiş

Muharrem Alkor (?-1954, Manisa) Çerkes asıllı[1] Türk polis, Emniyet Müdürü. I. Dünya Savaşı sonrasında yenik düşen Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'da görev yapmış ve şehre asker çıkartan işgal kuvvetlerinin korumasında bulunan ünlü kabadayı Hrisantos'u öldürmüştür.

İşgal altında İstanbul

Savaş yıllarında müttefik devletler tarafından ele geçirilemeyen İstanbul şehri Mondros Ateşkes Antlaşması'nden sonra Müttefik donanmalarının limanlara demirlemesiyle beraber fiillen işgal altına girecek, şehirdeki Türk güvenlik kuvvetleri ise 15 Mart 1920'de kanlı bir şekilde bastırılarak ele geçirilecektir.Şehirde özellikle müttefik kuvvet askerleri ve bunlarla işbirliği içinde olan yabancılarla Türkler hakimiyeti ele almış, yenik Türk halkına her türlü eziyet yapılmaktaydı. Bu durumun yansımalarından bir tanesi de özellikle Türklere saldırarak geçimini sağlayan çeteler ve kabadayılar türemesiydi. Bunların arasında en kötü şöhretlilerden bir tanesi de Rum Hrisantos idi. Bu kişi müttefik silahlı kuvvetlerince de korunmakta ve Türk polis teşkilatı tarafından takip edilse de yakalanamamaktaydı. Kendisini takiple görevli çok sayıda polis memurunu öldürmüştü.[2]

Hrisantos’u öldürmesi

Halktan gelen şikayetlerin artması ve Hrisantos'un da pervasızlaşması üzerine polis teşkilatı Hrisantos'a yoğunlaşmış ve bilgi toplamıştır. İngiliz Kemal olarak da bilinen Ahmet Esat Tomruk da onunla ilgili bilgi toplamıştır.[3] 8 Eylül 1920 günü, Tatavla (bugünkü Kurtuluş) Karakolunda görevli polis muavini Muharrem ile polis memuru Cafer Tayyar, Hrisantos'u gece baskınıyla öldürdü.[4] Bu olay dönemin kamuoyunda yankı yaptı ve gazetelerce manşetten verildi.[5]

Sonrası

Olayın hemen ardından Muharrem komiserliğe, Cafer Tayyar ise komiser muavinliğine terfi edilecektir. Muharrem Alkor daha sonra Kurtuluş savaşına katılacak ve cumhuriyetin ilan edilmesinden sonra Manisa Emniyet Müdürlüğü yapacaktır. Eşi Meliha Hanım ile üç çocukları olacaktır. 1954 yılında hayata veda eder.[6] Kızı Selda Alkor ise günümüzde Asmalı Konak dizisindeki rolüyle bilinen, 1970'li yıllardan itibaren sinemanın içerisinde olan sanatçıdır.

Yazdığı eser

Hrisantos’u Ben Öldürdüm, Nebioğlu Yayınevi, 1952

Popüler sanata etkileri

Tülay Eratalay tarafından TRT'ye sunulan sinopsis

1951 yılı Kani Kıpçak filmi olan Hrisantos - İstanbul Kan Ağlarken konusunu polis arşivlerindeki belgelerden almaktadır.[7][8] Ayrıca TRT yönetmenlerinden Tülay Eratalay 1983 yılında Muharrem Alkor'un Hrisantos’u Ben Öldürdüm adlı eserini televizyon filmi için senaryolaştırdıysa da proje dönemin TRT yönetimi tarafından reddedilmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ İstanbul işgal altında iken azılı bir katili öldürerek polis tarihe geçen Çerkes bir baba'nın kızı Selda Alkor 16 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yeni Şafak haberi 6 Ağustos 2012 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Hüsamettin Ertürk, İki Devrin Hikâyesi, s. 254-255
  3. ^ M. Esat Tomruk, Türk Casusu İngiliz Kemal Millî Mücadelede, İstanbul, 2005, s. 119-122
  4. ^ "Polis Dergisinde çıkan konuyla ilgili makale". 18 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2009. 
  5. ^ 10 Eylül 1920 tarihli Alemdar, 10 Eylül 1920 tarihli İkdam ve İleri gazeteleri.
  6. ^ "Hürriyet gazetesinde hakkında 18 Mayıs 2002 günü çıkan haber". 3 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2009. 
  7. ^ "Filmin IMDB internet adresindeki tanıtımı". 29 Ağustos 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2009. 
  8. ^ Kültür Bakanlığı internet sitesinde filme dair bilgiler[]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çerkez Ethem</span> Kuvâ-yi Milliye üyesi

Çerkez Ethem, Çerkes asıllı Osmanlı askeri. Kurtuluş Savaşı'nda Kuvâ-yi Milliye birliklerinde komutanlık yapmıştır. Kuvâ-yi Seyyâre'nin kurucusu ve lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Esat Bülkat</span> Türk asker

Mehmet Esat Bülkat veya Esat Paşa, Türk asker. Balkan Savaşları sırasında kendi gibi asker olan küçük kardeşi Mehmet Vehip Kaçı ile birlikte Yanya'da gösterdiği savunma ve direnişi ile tanınan Esat Paşa, yine küçük kardeşi ile birlikte görev aldığı Çanakkale Savaşı'nda büyük başarı göstermiş; düşman kuvvetlerinin boğazı geçip İstanbul'a varmasını önleyen komutanlardan biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı</span> Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki direniş hareketinin işgal kuvvetleri ve iş birlikçilerine karşı verdiği siyasi ve askerî mücadele

Türk Kurtuluş Savaşı, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Mîsâk-ı Millî sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri Yunan ordusuna; güneyde Fransız ordusuna; doğuda Ermenistan'ın kuvvetlerine; İstanbul rejimine sadık milislere, feodal güçlere ve ayrılıkçılara karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin Batı Cephesi Yunan millî belleğine "Küçük Asya Felaketi" adıyla kazınmıştır. Savaş sırasında Yunan ve Ermeni kuvvetleri, bir etnik temizlik harekâtı olarak, Türk halkına karşı katliamlar, yağmalar ve tecavüzler gerçekleştirmiştir. Savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yunus Nadi Abalıoğlu</span> Türk gazeteci ve siyasetçi

Yunus Nadi Abalıoğlu, Cumhuriyet gazetesini kuran Türk gazeteci ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hakkı Behiç Bayiç</span> Türk politikacı

Hakkı Behiç Bayiç, Türk siyasetçidir. TBMM 1. dönemde Denizli mebusluğu ve bu dönemde kurulan I. İcra Vekilleri Heyeti'nin ilk aylarında vekillik görevi yapmıştır. Mustafa Kemal Paşa'nın 1920 sonunda taktik düşüncelerle kurdurduğu Türkiye Komünist Fırkası'nın umumî kâtipliğini yapmış olması ile tarihe geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yüzellilikler</span> Türkiyeden sürgün edilen İtilaf işbirlikçileri

Yüzellilikler, Türk Kurtuluş Savaşı sonrası düşman iş birlikçisi olarak görülen ve Türkiye'den sürgün edilen, hepsi üst düzey makamlarda yer alan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına verilen isimdir.

Ahmet Esat Tomruk, İngiliz Kemal lakabıyla anılan Türk ajan.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Tayyar Eğilmez</span> Türk asker ve siyasetçi

Cafer Tayyar Eğilmez, Türk asker ve siyasetçi.

Akbaş Cephaneliği Baskını, Mondros Mütarekesi gereği Fransız kuvvetlerince el konulan Osmanlı ordusuna ait Eceabat yakınındaki cephaneliğe Balıkesir Redd-i İlhak Cemiyeti mensubu Köprülü Hamdi Bey önderliğinde 40 atlı arkadaşın 26-27 Ocak 1920'de düzenlediği baskın.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'un İşgali</span> Mağlup Osmanlı İmparatorluğunun başkentinin İtilaf Devletleri tarafından işgali

İstanbul'un İşgali, Osmanlı İmparatorluğu ve İtilaf Devletleri arasında imzalanan Mondros Bırakışması ile Birinci Dünya Savaşı'nın bu ülkeler arasında sona erdiğinin ilan edilmesinin ardından gerçekleşmiştir. Osmanlı başkenti İstanbul, önce 13 Kasım 1918, sonra 16 Mart 1920'de olmak üzere iki kez işgal edildi. İlk işgalde, İstanbul'un önemli ve stratejik noktaları kontrol altına alındı ancak idareye el konulmadı; ikinci işgal ile idareye el konuldu. Eylül 1922'ye gelindiğinde, İzmir'in Kurtuluşu'ndan sonra, Mustafa Kemal Paşa İstanbul'u kurtarmak için Türk birliklerine İngiliz ve Fransız işgalindeki Çanakkale'ye hareket etmeleri emrini verdi. Bu emir üzerine Çanakkale Krizi patlak verdi. Türkler Kurtuluş Savaşı verdiği sırada İrlanda sorunuyla uğraşan Birleşik Krallık, Ankara Hükûmeti ile savaşın eşiğine geldi. Liberal Başbakan David Lloyd George Mustafa Kemal'in birliklerine karşı taarruza geçilmesini istediyse de müttefiklerinin desteğini alamadı ve ülkesindeki savaş karşıtı muhalefet ile dominyonların güçlü direnişiyle karşılaştı. Lloyd George'u gereksiz bir savaş başlatmaya çabalamakla itham eden Muhafazakâr Parti'nin 19 Ekim 1922'de Carlton Club deklarasyonu ile koalisyondan ayrılması sonucu Lloyd George hükûmeti düştü. İlerleyen süreçte diplomatik olaylar Türklerin lehine gelişti. İşgal, son İtilaf birliklerinin 4 Ekim 1923'te şehri terk etmesinden sonra, Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu birliklerinin 6 Ekim 1923'te tören eşliğinde şehre girmesiyle sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Selda Alkor</span> Türk oyuncu

Selda Alkor, Türk oyuncudur. Asmalı Konak dizisindeki rolüyle 30. Altın Kelebek Ödülleri’nde En İyi Kadın Oyuncu ödülünü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'un Kurtuluşu</span> İstanbulun İtilaf Devletlerince işgalinin sona ermesi

İtilaf Devletleri donanmaları 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'na dayanarak 13 Kasım 1918'de Haydarpaşa önlerine demirleyip İstanbul'a girdi. Fiilen gerçekleşmiş olan işgal, 16 Mart 1920 tarihinde resmi işgale dönüştü.

<span class="mw-page-title-main">Ali Galip Pasiner</span> Türk asker

Ali Galip Pasiner, Türk asker.

Trakya'nın İşgali, İtilaf Devletleri kuvvetlerince I. Dünya Savaşı'ndan sonra gerçekleştirilmiştir. Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra, Edirne-İstanbul demiryolunu kontrol etmek üzere bir Fransız alayı Trakya'ya yerleşmiş bulunuyordu. Fransız generali Franchet d'Espèrey ile Yunanistan Başbakanı Venizelos arasında imzalanan antlaşma ile Kuleliburgaz-Hadımköy hattı Yunan ordusunun işgaline terk edilmişti. 14 Ocak 1919 tarihinde Hadımköy'den Kuleli ve Burgaz'a kadar bütün demiryolu istasyonları Yunanlar tarafından işgal edildi.

<i>İngiliz Kemal Lawrense Karşı</i> film

İngiliz Kemal Lawrense Karşı, Ömer Lütfü Akad'ın yönettiği 1952 yapımı Türk filmidir. Film, 1919'da işgal altındaki İstanbul'da Türk casusu İngiliz Kemal'in başından geçen olayları işlemektedir.

Dramalı Rıza bey,, Türk asker.

Hrisantos, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında işgal altındaki İstanbul'da çoklu katil ve ciddi bir suç çetesi lideriydi. Tam adı Hristo Anastadiyadis Veled-i Ahilya dır. Veled-i Ahilya eki, "Ahilya'nın oğlu" anlamına gelir. Hrisantos, Rum asıllı bir Osmanlı'ydı. Hrisantos'un çetesinin 13'ü polis memuru olmak üzere 21 kişiyi öldürdüğü söyleniyor.

Bu sayfada, 1966 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.

<i>İngiliz Kemal</i> (film, 1968)

İngiliz Kemal, Ertem Eğilmez'in yönetmenliğini yaptığı, başrollerinde Kartal Tibet ve Sema Özcan'ın yer aldığı 1968 tarihli Türk sinema filmi.