İçeriğe atla

Muhammed Şah Bey Ben Yude Sultan türbesi

Koordinatlar: 44°45′06″K 33°51′05″D / 44.75167°K 33.85139°D / 44.75167; 33.85139
Muhammed Şah Bey Ben Yude Sultan türbesi
Harita
Ülke(ler)Ukrayna, Rusya
İlçe(ler)Bahçesaray
Koordinatlar44°45′06″K 33°51′05″D / 44.75167°K 33.85139°D / 44.75167; 33.85139

Muhammed Şah Bey Ben Yude Sultan türbesi (ayrıca Eski Türbe, Antik Türbe olarak da bilinir) Muhamed Şah Bey'in annesi Acağan Bey'in kızı Bivede Sultan'ın muhtemelen XIV. yüzyılın sonları - XV. yüzyılın başlarında arasında inşa edilmiş türbesidir. Mezarlık toprakları Eski-Yurt'ta (şimdiki Bahçesaray'ın bir parçası) Çuruk-Su Nehri'nin alt kısmında yer alıyor.[1] Şu anda, alan özel haneler arasında yer almaktadır.

Burası tartışmalı Kırım bölgesini kontrol eden Rusya Federasyonu'nda, federal öneme sahip bir kültürel miras alanıdır.

Çoğu BM üyesi devlet tarafından tanınan sınırlar için ise ihtilaflı bölgenin bulunduğu Ukrayna'da türbe ulusal öneme sahip bir kültürel miras alanı olarak kabul edilir.[2]

Hikayesi

1793 yılında Eski-Yurt. Christian G.G. Geisler'in P.S. Pallas'ın kitabındaki gravür.

Yazılı tarihi kaynakların olmaması nedeniyle binanın tarihi ve adı kesin değildir. Uzmanlar, mimari tarzına bakarak 14. yüzyılın sonlarında veya 15. yüzyılın başlarında inşa edildiğini düşünmektedir, bununla birlikte Horde döneminde inşa edilmiş olması da mümkündür. Daha sonra, Kırım Hanlığı döneminde inşa edilen Türbe'ler çok yüzlüdür. Kare şekli eski Kırım Tatar mimarisinin karakteristiğidir ve dikkate değer bir antik dönem göstergesidir. Doğu Kırım'da XIII - XVI. yüzyılların başına ait benzer yapılar (camiler) vardır.[3]

Mimari

Kare planlı duvarlar, yarı yükseklikte eğimli eğimlere sahiptir ve üstte düzenli bir sekizgen haline gelir. Kubbe, yelkenler üzerindeki düzenli bir yarım küre kubbe tarafından desteklenmektedir. Kuzey duvarının üst kısmında küçük dikdörtgen bir pencere vardır. Duvarlar koyu gri kireçtaşından işlenmiş taşlarla kaplıdır. Kubbenin bir kısmı çökmüştür. Güneyden giriş, sadece yarım daire şeklinde bir mihrap nişi olan bir sütunun korunduğu bir giriş ile vurgulanmıştır. Girişin üzerinde oyma yazıtlı bir levha bulunmaktadır:

“ Bu türbe, Muhammed Bey'in oğlu Muhammed Şah Bey tarafından Acağan Bey'in kızı olan annesi Ben-Yude-Sultan için yaptırılmıştır. „

Küçük boyutuna rağmen (5,3'e 5,3 metre), büyük kaplama blokları ve süslemesizliği sayesinde anıtsal bir yapı izlenimi vermektedir. Ahmed Bey'in türbesi şekil olarak en yakın olanıdır, ancak yatay duvar eğimlerine ve küresel bir kubbe yerine çok yüzlü bir başlığa sahiptir. Benzer bir türbe Bahçesaray'ın Ayvovoye köyünde de bulunmaktadır.[4][5]

Mevcut durum

Anıtın etrafındaki arazi 1950'lerde konut yapımına tahsis edilmiştir ve şu anda özel mülktür. 1970'lerde türbenin giriş kapısının bir kısmı yıkılmıştır. 1990'ların sonunda anıt üzerinde küçük çaplı bir restorasyon çalışması yapılmış olup, uzmanlara göre bu çalışma arkeolojik araştırmalardan sonra devam ettirilmelidir. Ayrıca, Bahçesaray Tarih, Kültür ve Arkeoloji Müze-Rezervi çalışanlarının ısrarı üzerine, kültürel miras niteliğindeki esere, durumunu kontrol edebilecek uzmanlar tarafından engelsiz erişim sağlanması gerekmektedir.[6]

2004 yılında Bahçesaray Tarih, Kültür ve Arkeoloji Müzesi-Rezervi, Eski-Yurt'ta tüm eserleri (türbeler, bireysel mezarlar, kazı alanları) içerecek bir manevi kültür müzesi oluşturma konseptini önermiştir.[7]

Kaynakça

  1. ^ Башкиров, Боданинский 1925.
  2. ^ "Перечень объектов культурного наследия федерального значения, расположенных на территориях Республики Крым и г. Севастополя. Приложение к распоряжению Правительства Российской Федерации от 17 октября 2015 г. № 2073-р с. 8" (PDF). Официальный сайт Правительства России. 17 Ekim 2015. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  3. ^ Жариков 1983.
  4. ^ Zharikov 1983.
  5. ^ Байцар 2017.
  6. ^ "Концепция развития ГБУ РК «Бахчисарайский историко-культурный и археологический музей-заповедник»" (PDF). Бахчисарайский историко-культурный и археологический музей-заповедник. 2017. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 
  7. ^ Источник: "Бахчисарайский историко-культурный заповедник". 4 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çufutkale</span>

Çufutkale ya da Çıfıt Kale Ukrayna'nın Kırım Özerk Cumhuriyeti'nde Bahçesaray civarında 8. ila 19. yüzyıllar arasında yerleşime açık kalmış Orta Çağ kalesi ve mağara kenti.

<span class="mw-page-title-main">Eyüp Sultan Camii</span> Tarihî cami

Eyüp Sultan Camii, İstanbul'un Konstantinopolis Surları dışındaki, Haliç kıyısında yer alan ilçesi Eyüpsultan'daki bir camidir. Külliyede, İslam peygamberi Muhammed'in sancaktarı ve sahabesi Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin gömüldüğü türbe de yer almaktadır. Çok daha eski bir alanda bulunan mevcut yapı 19. yüzyılın başlarından kalmadır.

<span class="mw-page-title-main">Melikgazi Türbesi</span> Danişmend Ahmed Gazinin, Tokatın Niksar ilçesinde bulunan Türbesi

Melikgazi Türbesi, Tokat ili Niksar ilçesinde bulunmaktadır. Niksar'ın fatihi Danişmendliler'in kurucusu olan Melik Danişmend Gümüştekin Ahmet Gazi olmuştur. Danişmend Gazi fetihten sonra Niksar'ı sahil Rumlarına karşı mücadelede kendisine hem bir üs hem de bu devletin başkenti olarak seçmiştir. Melik Gazi Türbesi Kayapaşa mahallesinde ziyaret edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Zengîler</span>

Zengîler, 12. ve 13. yüzyıllarda Mezopotamya ve Suriye'de hüküm sürmüş Türk devletidir. İlk hükümdarı İmâdüddin Zengî'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hansaray</span> Kırım, Bahçesarayda I. Sahib Giray tarafından yaptırılan bir saray yerleşkesi

Hansaray veya Kırım Han Sarayı, Ukrayna'nın Kırım Özerk Cumhuriyeti'deki Bahçesaray şehrinde bulunan I. Sahib Giray tarafından yaptırılan bir saray kompleksidir.

<span class="mw-page-title-main">Muradiye Külliyesi</span>

Muradiye Külliyesi, Sultan II. Murad'ın Bursa'da 1425-1426 yıllarında yaptırdığı külliye. Bulunduğu semte de ismini verir.

<span class="mw-page-title-main">Cem Sultan Türbesi</span>

Cem Sultan Türbesi, başta Sultan II. Murad'ınki olmak üze­re Muradiye Camii'nin için­de bulunan pek çok türbeden biridir. Ço­ğu sanat açısından üstün bir değerde olan bu türbeler arasında Cem Sultan Türbesi diye anılan yapı iç süslemesi ba­kımından en zariflerindendir. Kitabesi olmayan türbe, kubbe için­deki nakışlarda bulunan "Sultan Musta­fa" ve "rahmetullah" yazılarından anla­şıldığına göre Fâtih Sultan Mehmed'in büyük oğlu Şehzade Mustafa için yaptırılmıştır. Ancak maceralı bir sür­gün hayatından sonra 1495'te İtalya'da ölen Cem Sultan'ın cenazesi 1499'da yur­da getirildikten sonra buraya defnedil­miş ve türbe, daha ünlü olduğu için onun adıyla anılır olmuştur.

Çoban Bey Türbesi Bursa'da Mollaarap mahallesinde, kendi adıyla anılan sokakta yer almaktadır, Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucularından Osman Bey’in oğullarından Çoban Bey’e aittir. Türbede Çoban Bey’in lahdi ile beraber beş lahit bulunmaktadır. Kitabesi bulunmamakla beraber vakıf kayıtlarından 14. yüzyılın başlarında yapıldığı öğrenilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmut Bey Camii</span> Kastamonu merkez ilçesinde bir cami

Kasabaköy Mahmutbey Camii (halk arasında Çivisiz Cami olarak bilinir) Kastamonu'ya 18 km uzaklıktaki Kasaba Köyü'nde bulunan 1366 tarihli cami.

<span class="mw-page-title-main">Özbek Han Camii</span>

Özbek Han Camii, Eski Kırım'da yer alan tarihi cami. Özbek Han Camii, 1314 yılında Özbek Han döneminde inşa edilen Kırım'ın en eski camisidir.

<span class="mw-page-title-main">Şirvanşahlar Türbesi</span>

Şirvanşahlar Türbesi, Şirvanşahlar Sarayı'nın alt avlusunda bulunan üç binadan biridir. Mezarın tepesinden bakıldığında, kesme yıldızlarla süslenmiş ve altıgen kubbeyle tamamlanan dikdörtgen gibi görünüyor. Orta Çağ'da kubbe üzerindeki yıldız şeklindeki eğimlere mavi renkli bir taş yerleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gözleve Dervişler Tekkesi</span>

Dervişler Tekkesi, Kırım bölgesindeki dervişlere ait tek İslam tapınağıdır. 14.-15. yüzyıllar arasında inşa edilmiştir. Gözleve'de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Eski Yurt</span>

Eski Yurt - Güney Batı Kırım'da tarihi bir yerleşim yeri, bugün Bahçesaray'ın batı kesiminde tarihi bir kasaba. Adı "eski yerleşim" veya "eski merkez" ve "keçe çadırı" için Kırım Tatar dili terimlerinden türetilmiştir.

Küleç Camii, Kırım Hanlığı sırasında inşa edilmiş bir camidir. Caminin yukarı kesimlerinde, Çürük Nehir vadisinin üzerindeki aynı adı taşıyan köyde Aziz Ahmed Efendi'nin mezarı bulunmaktadır. Cami ile birlikte bir medrese de inşa edildi. Cami kompleksinin ilk yazılı kayıtları 17. yüzyıla kadar uzanmaktadır, ancak araştırmacılar yapım zamanının daha erken bir döneme, muhtemelen 15.-16. yüzyıllara kadar tarihlenebileceğine inanmaktadır. Kırım'da Sovyetler Birliği'nin kurulmasından sonra cami kapatıldı ve 1950'lerin başında cami kompleksi tamamen yıkıldı.

<span class="mw-page-title-main">Turakhan Türbesi</span>

Turakhan Türbesi Başkurdistan'ın Şişme rayonunda bulunan bir türbe. Anıt XIV-XV. yüzyıllara tarihlendirilmektedir. Türbe Şişme'den Aşağı Termi köyüne giden yol üzerinde, ilçe merkezinin 12 km güneybatısında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurşun Cami</span>

Kurşun Cami, 14. yüzyılda yapılmış bir Kırım Tatar camisidir. Eski Kırım şehrinde bulunan caminin kalıntıları, Rusya Kültürel Mirası statüsündedir.

Tercüman 1883'ten 1918'e kadar Bahçesaray'da yayınlanan ve Rus İmparatorluğu'nda Türkçe konuşan nüfusunun basılı organı olan bir gazeteydi. Kurucu ve yayıncısı Kırım Tatar eğitimci İsmail Gaspıralı idi. Tercüman, 35 yıl boyunca yayınlanmış olan tarihteki ilk Kırım Tatar gazetesiydi.

<span class="mw-page-title-main">II. Mehmed Giray Türbesi</span>

II. Mehmed Giray türbesi Kırım'da, Bahçesaray şehrinin Eski-Yurt bölgesinde 16. yüzyıla ait bir türbedir. Türbede Kırım hanları II. Mehmed Giray (1532-1584), II. Saadet Giray ve III. Mehmed Giray (1584-1629), Murad Giray ve Safa Giray'ın mezarları mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Kızlar Bey Türbesi</span>

Kızlar Bey Türbesi veya Açık Türbe, Kuzey Makedonya'nın Manastır şehrinde bulunan 16-17. yüzyıllardan kalma bir Osmanlı türbesidir.

<span class="mw-page-title-main">Mirali Türbesi</span>

Mirali Türbesi Füzuli ilçesine bağlı Kurdlar ve Aşağı Veyselli köyleri arasındaki Orta Çağ'dan kalma nekropolün yakınında bulunan tarihi ve mimari bir anıttır. Anıtın kime ithaf edildiği, mimarı ve banisinin kim olduğu ve kesin inşa tarihi hakkında bilgi bulunmamaktadır. Anıt, Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'nun 2 Ağustos 2001 tarihli kararıyla 132 numara ile ulusal öneme sahip taşınmaz tarihi ve kültürel anıtlar listesine dahil edilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.