İçeriğe atla

Muhammed el-Baradey

Muhammed el-Baradai, (Arapça: محمد مصطفى البرادعى‎; d. 17 Haziran 1942, Kahire), Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı, 2005 Nobel Barış Ödülü sahibi bir hukukçu. Haziran'daki 2013 Mısır Askerî darbesi sonrası, Mısır'ın geçici Cumhurbaşkanı yardımcısı seçildiyse de,[1] 14 Ağustos 2013'te görevinden istifa ettiğini açıkladı.

Hayatı

Muhammed el-Baradai, hukuk eğitimini Kahire Üniversitesi'nde 1962'de tamamladıktan sonra New York Üniversitesi'nde uluslararası hukuk doktorası yaptı. Doktora eğitimi sürerken, 1964'te BM'de Mısır Daimi Temsilciliği'nde görev yapmaya başlayan Baradai, 1974-78 yılları arasında Mısır Dışişleri Bakanı'nın özel yardımcısı olarak çalıştı. 1980'de diplomatlık görevini bırakarak Birleşmiş Milletler Eğitim ve Araştırma Enstitüsü'nde Uluslararası Hukuk Programı'nın yönetti, UAEA Başkanlığını 1997'de İsveçli Hans Blix'ten devraldı.

2005 yılında "Nükleer enerjinin askeri amaçlar için kullanımını engellemeye yönelik çabalarından dolayı" Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.

14 Ağustos 2013 tarihinde Mısır ordusunun sivil halka karşı kanlı müdahalesinden sonra istifa ettiği bildirildi.[2]

Baradai 19 Ağustos 2013 tarihinde Viyana'ya giderken,[3] hakkında daha sonra Mısır cunta yönetimi tarafından, "ulusal emanete ihanet" suçlamasıyla dava açıldı.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2013. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2013. 
  3. ^ "Baradey Viyana'ya gitti". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2013. 
  4. ^ "Baradey'e dava". 21 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2013. 
Diplomatik görevi
Önce gelen
Hans Blix
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Başkanı
1997–2009
Sonra gelen
Yukiya Amano
Parti siyasi görevi
Yeni siyasi partiAnayasa Partisi Lideri
2012–2013
Sonra gelen
Hala Şükrallah
Siyasi görevi
Önce gelen
Mahmud Mekki
Mısır Cumhurbaşkanı Yardımcısı
Geçici

2013
Boş
Ödüller ve başarılar
Önce gelen
Wangari Maathai
Nobel Barış Ödülü sahibi
2005
Yanındaki aynı görevliler: Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı
Sonra gelen
Muhammed Yunus
Sonra gelen
Grameen Bank


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu</span>

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu "UAEK" veya Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, 175 ülke'nin yer aldığı, Birleşmiş Milletler bünyesinde faaliyet gösteren bağımsız, uluslararası bilim ve teknoloji temelli bir organizasyon olup 29 Temmuz 1957 yılında kurulmuştur. Nükleer Bilim ve Teknolojinin barışçıl amaçlarla kullanılması ve planlanmasında üye ülkelere destek sağlamaktadır. Nükleer Güvenlik Standartlarını hazırlamaktadır. Bünyesindeki denetim mekanizması ile ülkelerin taahhütlerini yerine getirmesini kontrol etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dorothy Hodgkin</span> İngiliz kimyager (1910-1994)

Dorothy Mary Crowfoot Hodgkin, protein kristallografisi bilim dalının kurucusu Britanyalı bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Enver Sedat</span> 3. Mısır devlet başkanı

Muhammed Enver Sedat, Mısırlı asker, siyasetçi ve Mısır'ın üçüncü devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hüsnü Mübarek</span> 4. Mısır devlet başkanı

Muhammed Hüsnü es-Seyyid Mübarek, Mısırlı asker ve siyasetçi. 1981-2011 yılları arasında 30 yıl Mısır'ı yönetmiş, Mısır devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir. 2011'in Ocak ayında başlayan yaygın halk gösterilerinden sonra, önce 10 Şubat 2011 tarihinde yetkilerini yardımcısı olan Ömer Süleyman'a devretmiş, ertesi gün de görevinden istifa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Necib Mahfuz</span> Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Mısırlı yazar (1911–2006)

Necib Mahfuz, , 1988 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Mısırlı yazardır. Nobel Ödülü kazanan ilk Müslüman ve tek Arap yazardır. "Ortadoğu'nun Balzac'ı" olarak tanınır.

(Baron) Philip John Noel-Baker, 1959 Nobel Barış Ödülünü alan İngiliz devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eisaku Satō</span> Japonyanın 61., 62. ve 63. başbakanı

Eisaku Satō Japonya'nın 61, 62 ve 63. başbakanı Japon siyasetçi. İlk kez 9 Kasım 1964 tarihinde başbakan seçilmiştir. 17 Şubat 1967 ve 14 Ocak 1970 tarihlerinde yeniden seçilmiş ve 7 Temmuz 1972 tarihine kadar görevde kalmıştır. Japon tarihinde Şinzo Abe'den sonra en uzun süreyle başbakanlık görevi yapmış olan siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Henri La Fontaine</span>

Henri La Fontaine Belçikalı hukuk adamı.

<span class="mw-page-title-main">Albert Gobat</span>

Charles Albert Gobat, İsviçreli yazar, eğitim yöneticisi ve 1902 yılında Élie Ducommun ile birlikte Nobel Barış Ödülü alan siyasetçi. Ödülü alma sebebi Ducommun ile birlikte Uluslararası Barış Bürosu'na liderlik etmesinden dolayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vail Guneym</span>

Vail Guneym, sosyal girişimci, bir İnternet aktivisti, bilgisayar mühendisi ve Google firmasının Ortadoğu pazarlama müdürü.

<span class="mw-page-title-main">İsam Şeref</span>

İsam Abdülaziz Şeref, 3 Mart 2011 - 7 Aralık 2011 tarihleri arası Mısır Başbakanı olan mühendis ve Mısırlı bir profesördür. Daha önce de 2004-2005 yılları arası Ulaştırma Bakanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Cibril</span>

Mahmud Cibril, Libyalı siyasetçi. 2011 yılında Muammer Kaddafi rejiminin karşısında kurulan Ulusal Geçiş Konseyi Başbakanı ve Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Ganzuri</span>

Kemal Ganzuri, Mısırlı bir politikacı. 7 Kasım 2011 - 2 Ağustos 2012 tarihleri arası Mısır Başbakanı olmuştur. Daha önce de 1996 yılından itibaren 1999 yılına kadar Başbakan olarak görev yaptı. Atıf Sıdkı'nın yerine 1996 yılında iktidara geldi ve 1999 yılında yerine Atıf Ebeyd geçti. Başbakan olmadan önce, Planlama ve Uluslararası İşbirliği Bakanı olarak görev yaptı. 24 Kasım 2011 tarihinde Mısır Silahlı Kuvvetler Yüksek Konseyi askeri yöneticileri tarafından Başbakan olarak atandı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Zewail</span>

Ahmed Hassan Zewail Mısırlı-Amerikalı bilim insanı. 1999 yılında femtokimya üzerine çalışmaları için Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde fizik ve kimya profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Mursi</span> 5. Mısır devlet başkanı

Muhammed Mürsî Îsa el-Eyyat, Mısırlı siyasetçi ve akademisyen, Mısır'ın seçimle ilk defa başa gelen, devrik 5. Devlet Başkanı. 3 Temmuz 2013 tarihinde Mısır Silahlı Kuvvetleri'nin askerî darbe yapması sonucu devrildi.

<span class="mw-page-title-main">Hişam Kandil</span> Mısırlı siyasetçi

Hişam Kandil Mısırlı siyasetçi. Mısır'ın eski Başbakanı. 24 Temmuz 2012 tarihinde Devlet Başkanı Muhammed Mursi tarafından atandı. Kandil, 2011 yılından 2012 yılına kadar önceden Su Kaynakları ve Sulama Bakanı idi. Reuters Haber ajansı, Kandil'in Mursi yönetiminde siyasi olarak bağımsız bir üst düzey kamu görevlisi olduğunu bildirdi ama halk Başbakan görevi için olası bir aday olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Tobias Asser</span>

Tobias Michael Carel Asser Yahudi asıllı Hollandalı avukat ve hukukçudur. 1911 yılında Nobel Barış Ödülü'nü Alfred Fried ile birlikte paylaşmıştır. Tobias Asser'e Nobel Ödülü, 1899 yılındaki Lahey Barış Konferansı'nda Daimi Hakemlik Mahkemesi'nin (PCA) kurulmasındaki rolü nedeniyle verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Adli Mansur</span>

Adli Mahmud Mansur, Mısır Yüksek Anayasa Mahkemesi eski başkanı ve Mısır'ın 3 Temmuz 2013-8 Haziran 2014 tarihleri arası geçici Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Mısırlı bir yargıçtır. Mısır ordusu tarafından yapılan bir duyuruda, kitlesel protestolar sonucu olan 2013 Mısır darbesi sonrasında Cumhurbaşkanı ilan edildi. Muhammed Mursi, askerî darbeyi kabul etmediğini ve halen Mısır'ın meşru Cumhurbaşkanı olduğunu iddia etmektedir. Mansur, 4 Temmuz 2013 tarihinde Yüksek Anayasa Mahkemesi önünde yeni görevi için yemin etti.

<span class="mw-page-title-main">2013 Mısır askerî darbesi</span>

2013 Mısır Askerî Darbesi, Genelkurmay Başkanı Abdülfettah es-Sisi komutasındaki Mısır Silahlı Kuvvetlerinin ülkede devam eden protestolar sırasında hükûmet ve eylemcilere verdiği 48 saatlik uzlaşma süresinin dolması üzerine 3 Temmuz 2013 tarihinde ülke yönetimine yaptığı askerî darbedir.

<span class="mw-page-title-main">Hazım el-Beblavi</span> Eski Mısır Başbakanı

Hazım Abdülaziz el-Beblavi, Mısırlı eski maliye bakanı, ekonomist ve eski Mısır Başbakanı. 2012-13 Mısır protestoları'nda Muhammed Mursi'nin bir devrilmesinde gerçekleşen 2013 Mısır Darbesi sonucunda atanan Cumhurbaşkanı Adli Mansur tarafından, 9 Temmuz 2013 tarihinde hükûmeti kurmakla görevlendirilerek geçici başbakan olmuştur.