İçeriğe atla

Muhammed bin Yûsuf es-Sekafî

Muhammed bin Yûsuf es-Sekafî
Fars vali yardımcısı
Görev süresi
713/714-715
Hükümdar I. Velîd
Yardımcı Haccâc bin Yûsuf es-Sekafî'ye
Yerine gelenMuhammed bin Kasım es-Sekafî
Yemen valisi
Kişisel bilgiler
Doğum Taif
Ölüm y. 714/5
Akraba(lar) II. Velîd (torunu)
Haccâc bin Yûsuf es-Sekafî (kardeşi)
Çocuk(lar)
  • Ümmü'l-Haccâc bint Muhammed
  • Yusuf bin Muhammed bin es-Sekafî (Medine valisi)
Ebeveyn(ler) Yusuf bin Hakam es-Sekafî (baba)
al-Fari'a bint Hammam bin Urwa es-Sekafî (anne)

Muhammed bin Yûsuf es-Sekafî (Arapçaمحمد بن يوسف بن الحكم بن أبي عقيل الثقفي), 8. yüzyılın başlarında Emevî valisiydi.

Irak'ın güçlü valisi Haccâc bin Yûsuf es-Sekafî'nin kardeşi Muhammed, kardeşinin emrinde Fars vali yardımcısı olarak görev yaptı.[1] 693'te Fars'ın başkenti olan Şiraz şehrinin kurucusu olarak kabul edilir.[2][3] Daha sonra Yemen valisi olarak görev yaptı.[1] Bu görevde 714/5'te öldü.[4] Kızı Ümmü'l-Haccâc, halife II. Yezîd (h. 620-624) ile evlendi ve oğulları II. Velîd (h. 734-744) on birinci Emevi halifesi olarak hüküm sürdü.[5]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b Crone 1980, s. 135.
  2. ^ Lambton 1997, s. 472.
  3. ^ Limbert 2004, s. 4.
  4. ^ Hinds 1990, s. 222.
  5. ^ Powers 1989, ss. 89–90.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ömer bin Abdülazîz</span> 8. Emevi halifesi

II. Ömer veya Ömer bin Abdülaziz, Emevî halifelerinin sekizincisi ve Mervân’ın torunudur. 680'de yani Muâviye’nin vefâtı yılında Medine'de doğdu. Emevî Devleti'nde kendisinden önce Ömer isimli bir sultan olmamasına rağmen Ömer bin Hattab'ın ardından halife olan ilk Ömer isimli kişi olduğundan dolayı II. Ömer şeklinde anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Mervân</span> Emevilerin dördüncü halifesi (623-685)

I. Mervan, Emevîlerin dördüncü halifesi. Emeviler halifeliğine 684'te II. Muaviye'nin halifelikten feragat etmesinden sonra geçmiştir. I. Mervan'ın halife olmasıyla Emeviler hanedanın iktidar gücü Ebu Süfyan kolundan "Hakam bin Vail" koluna geçmiştir; Ebu Süfyan ve Hakam bin Vail, Emevîlerin ismini aldığı Ümeyye'nın torunlarıdır. Hakam da Osman bin Affan'ın birinci derece kuzenidir. Dokuz ay süren halifeliği, önce diğer Emevilere karşı iç savaşla geçmiş ve bunda başarı sağlamıştır. Sonra Hicaz'da isyan etmiş ve kendi halifeliğini ilan etmiş olan Abdullah bin Zübeyr'i halife kabul etmiş olan güney Suriye ve Mısır'ı eline geçirmiştir. Fakat Mervan 685'te öldüğünde Abdullah bin Zübeyr hâlâ Irak ve Hicaz'da halife olarak kabul edilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman bin Abdülmelik</span> 7.Emevi halifesi

Süleyman bin Abdülmelik, yedinci Emeviler devleti halifesidir. Kardeşi I. Velîd yerine halife olmuş ve sonra 715 ile 717de döneminde iki yıl beş ay süren halifelik yapmıştır. Yerine halife olarak kuzeni Ömer bin Abdülaziz gelmiştir.

Yezid bin Mühelleb (672-720) Emevîler döneminde vilayet valisi ve Abbâsîler döneminin başlarında önemli hale gelen Muhallabid ailesinin erken dönem bir üyesidir.

Ebû Ukbe Cerrâh b. Abdillâh el-Hakemî bir Arap asilzadesi ve Hakami kabilesinin generaldir. 8. yüzyılın başlarında çeşitli zamanlarda Basra, Sistan ve Horasan, Arminiya ve Adharbayjan valisidir. Hayatı boyunca efsanevi bir savaşçı olarak, en çok Kafkasya cephesinde Hazarlara karşı yürüttüğü ve 730'da Erdebil Muharebesi'nde ölümüyle sonuçlanan seferleriyle tanınır.

Abdurrahman bin Ziyad bin Abīhi 678/79-681 arası Horasan Emevî valisi. Eyalette garnizon tutan Arap aşiretleri üzerinde Emevî otoritesini yeniden savunmakla ve Horasan'ın gelirlerinin ve haraçlarının Şam'daki Emevî hazinesine akışını sağlamakla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Salim bin Ziyâd</span> Emevî generali ve devlet adamı (ö.692)

Abū Ḥarb Salm ibn Ziyād ibn Abīhi, Emevî saflarına dönmeden önce İkinci Müslüman İç Savaşı sırasında Abdullah bin Zübeyr'in halifeliğine sığınan Emevî generali ve devlet adamıdır. Salim, Halife I. Yezîd tarafından 681'de Horasan ve Sistan valisi olarak atandı. Valiliği sırasında, Semerkant ve Harezm dahil olmak üzere Orta Asya'nın Mâverâünnehir bölgelerine birkaç sefer baskın düzenledi. Başarıları ve savaş ganimetinin Horasan Arap birlikleri arasında cömertçe dağıtılması, onlar arasında geniş bir popülerlik kazandı, ancak Yezîd öldükten sonra Salim, Emevîlere olan sadakatlerini uzun süre koruyamadı. Birlikleri ve seçilmiş halefi Abdullah bin Hâzim es-Sülemî, Abdullah bin Zübeyr'in rakip halifeliğine bağlılıklarını verdikten sonra Salim, Basra'ya gitti. Orada, sonunda bin Zübeyr'in kampına katıldı, ancak yine de bin Zübeyr tarafından Mekke'de hapsedildi. Büyük bir rüşvet ödedikten sonra serbest bırakıldı ve bin Zübeyr'in 692 sonlarında Emevîler tarafından öldürülmesinin ardından yeniden Horasan valiliğine atandı. Ancak görevine devam edemeden öldü.

Yezîd bin Ziyâd bin Abīhi, Halife I. Yezîd'in saltanatı sırasında 680/81 yılları arasında Sistan vilayetinden sorumlu Emevî generalidir. Kardeşlerinden biri olan Ubeydullah veya Salim tarafından sırasıyla 680 veya 681 yılında Basra veya Horasan valisi olarak atandı. Yezid, Sistan emiri olarak atanırken, kardeşi Ebu Ubeyde saha komutanı yapıldı. 683/84'te iki kardeş, Zabulistan'ın Zünbil'ine ve Kâbil'in Türk Şahilerine karşı bir sefer düzenlediler. Ancak güçleri bozguna uğratıldı ve Yezîd öldürüldü, Ebu Ubayda yakalandı.

Abbād bin Ziyād bin Abīhi, Emevî komutanı ve devlet adamıdır. Irak valisi Ziyâd bin Ebih'in] oğlu Abbad, 673 ile 681 yılları arasında halifeler I. Muâviye ve I. Yezîd hükümdarlıklarında Sistan valisi olarak görev yaptı. Merc Rahit Muharebesi'nde Halife I. Mervân'ın ordusunda bir birliğe liderlik etti ve sonrasında Muhtar es-Sekafî'nin destekçilerine karşı savaştı. Daha sonra Abdülmelik'in oğlu ve halefi Halife I. Velîd'in ve Velid'in oğlu Abdülaziz ile halifenin kardeşi Süleyman arasındaki veraset entrikalarında rol oynadı.

Yûsuf bin Ömer es-Sekafî Emevî için kıdemli bir eyalet valisiydi. 738-744'te Irak valisi olarak görev yaptığı dönemdeki politikaları, Kays-Yaman rekabetini derinleştirdi ve idam edildiği Üçüncü Fitne'nin patlak vermesinin ana faktörlerinden biri oldu.

Hâlid bin Abdullah el-Kasrî, 8. yüzyılda Emevî Mekke ve 724'ten 738'e kadar Irak valisi olarak hizmet etmiş bir Araptır. Doğu Halifeliğinin tamamını kontrol etmeyi gerektirdiği için Irak valiliği, onu Halife Hişâm bin Abdülmelik'in kritik hükümdarlığı sırasında en önemli yetkililerden biri yaptı. Selefi ve halefi altında Irak ve Doğu yönetimine hakim olan Kays ile çatışmada Yaman aşiretlerine verdiği destekle en dikkate değerdir. Görevden alınmasının ardından iki kez hapse atıldı ve 734'te halefi Yûsuf bin Ömer es-Sekafî tarafından işkence edilerek öldürüldü.

Ebû Yezîd (Ebü’s-Sımt) Şürahbîl b. es-Sımt b. el-Esved el-Kindî eş-Şâmî genellikle İbnü's-Simṭ olarak anılır, 636'da Kadisiye Muharebesi'nde Sasani Perslerine karşı Müslüman ordusunda bir Kindite komutanıydı ve daha sonra Muâviye bin Ebu Süfyan'ın Suriye valiliği (639–661) ve halifelik (661–680) dönemlerinin yakın çevresinin Humus merkezli bir üyesiydi.

Mansur bin Cumhur 8. yüzyılda bir Arap komutanıydı ve dönemin Kays-Yaman rekabetinde güney Arap ("Yaman") kabilelerinin ana ve en fanatik liderlerinden biriydi ve Üçüncü Fitne'de önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Hâzim es-Sülemî</span>

Abdullah bin Hâzim es-Sülemî, 662 ile 665 yılları arasında ve yine 683'ün sonlarında Horasan'ın Emevi valisiydi, sonra 684 ile ölümü arasında aynı ilin sözde Zübeyr valisiydi.

Ebü’l-Müsennâ Ömer b. Hübeyre b. Muâviye b. Sükeyn el-Fezârî, bu dönemin Kays-Yaman ihtilafında önemli bir rol oynayan önde gelen bir Emevi generali ve Irak valisiydi.

Ebû Mervân Bişr b. Mervân b. el-Hakem el-Ümevî, kardeşi Halife Abdülmelik döneminde Emevi prensi ve Irak valisiydi. Bişr, babası I. Mervân ile birlikte Mercirahit'te savaştı. Mervan, kardeşi Abdülaziz'e eşlik etmesi için Bişr'i Mısır'a gönderdi. 690/91'de Bişr, Kufe valisi oldu ve yaklaşık bir yıl sonra onun valiliğine Basra eklenerek Irak'ın tam kontrolü ona verildi.

Ali bin Yahya el-Ermeni, 9. yüzyılın ortalarında Bizans İmparatorluğu ile sınır savaşına katılan ünlü bir Müslüman askeri komutandı. Yaklaşık 852'den 862'ye kadar Tarsus valisi olarak görev yaptı, Bizanslılara karşı birkaç sefer düzenledi. 862'de memleketi Arminiya'nın valisi olarak atandı, ancak 863 sonbaharında Bizanslılara karşı savaşırken öldürüldü.

Yaḥyā bin Ḥakem bin Ebi al-ʿĀṣ, yeğeni Abdülmelik'in halifeliğinde görev almış Emevî devlet adamı. Cemel Muharebesi'nde Ali'ye karşı savaştı ve daha sonra Şam'a giderek Emevi halifeleri I. Muâviye ve I. Yezîd dönemlerinde saray görevlisi olarak yer aldı. Abdülmelik tarafından Filistin valisi olarak atandı ve 692'de Şam'ı Kudüs'e bağlayan bir yolun bir bölümünü inşa ettiği için bir yazıtta yer alır. 694/95'te bir yıl Medine valisi olarak görev yaptı ve ardından Suriye'nin kuzey sınırı boyunca Bizans İmparatorluğu'na karşı bir dizi sefer düzenledi.

Ebû Ahmed Muhammed (Talha) el-Muvaffak-Billâh en-Nâsır-Lidînillâh b. Ca'fer el-Mütevekkil-Alellāh el-Abbâsî, daha çok lakap El-Muvaffak Billah, kardeşi Halife Mutemid'in saltanatının büyük bölümünde Abbâsî Halifeliği'nin fiili naibi olarak görev yapan bir Abbâsî prensi ve askeri liderdir. On yıl süren " Samarra'daki Anarşi " sonrasında iç siyasi sahneyi istikrara kavuşturması, Irak'ı Seferîler'e karşı başarılı bir şekilde savunması ve Zenc İsyanı'nı bastırması, Halifeliğin eski gücünün bir kısmını geri getirdi ve Muvaffak'ın oğlu Halife Mutazıd'ın hükümdarlığı döneminde bir toparlanma dönemi başlattı.

Alî bin Îsâ bin Mâhân, 8. yüzyılın sonları ve 9. yüzyılın başlarında Abbasi Halifeliği'nin önde gelen İranlı askeri lideridir.