İçeriğe atla

Muhammed bin Tuğluk

Muhammed bin Tuğluk (1290 – 20 Mart 1351), tahtın veliahtı olduğu sırada Cavna Han olarak bilinen,[1][2] Deli Sultan[3] lakabıyla da tanınan; Delhi Sultanlığı’nın on sekizinci padişahıdır. Şubat 1325'ten 1351 yılındaki ölümüne kadar hüküm sürdü.Tuğluk hanedanının kurucusu Gıyâseddin Tuğluk’un en büyük oğluydu.[4] 1321'de genç Muhammed, babası tarafından Kakatiya hanedanına karşı yürütülen askeri bir sefere katılmak üzere Deccan Platosu’na gönderildi. 1323'te Warangal’daki Kakatiya başkentini başarıyla kuşattı . Kral Prataparudra'ya karşı kazanılan bu zafer Kakatiya hanedanının sonunu getirdi.[5]

Muhammed, 1325'te babasının ölümü üzerine Delhi tahtına çıktı. Sultan Muhammed'i ziyaret edenler, onu tuhaf karakterli " eksantrik" birisi olarak tanımladı.[6] Sultan'ın,

bir Hindu şehri olan Kannauj'da yaşayan herkesi öldürme emri verdiği söylenmektedir.[7] Kendisi aynı zamanda sert politik hamleleriyle de tanınır.[8]

Muhammed bin Tuğluk’unGümüş Parası

Kaynakça

  1. ^ Elliot and Dowson, Táríkh-i Fíroz Sháhí of Ziauddin Barani, The History of India, as Told by Its Own Historians. The Muhammadan Period (Vol 3), London, Trübner & Co
  2. ^ Tiwari, Shubha (2007). Contemporary Indian Dramatists (İngilizce). Atlantic Publishers & Dist. s. 75. ISBN 978-81-269-0871-4. 8 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  3. ^ Douthwaite, John; Virdis, Daniela Francesca; Zurru, Elisabetta (15 Kasım 2017). The Stylistics of Landscapes, the Landscapes of Stylistics (İngilizce). John Benjamins Publishing Company. s. 230. ISBN 978-90-272-6460-2. 8 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023. 
  4. ^ Douie, James M. (1916). The Panjab North-West Frontier Province and Kashmir. Cambridge, England: Cambridge University Press. s. 171. 
  5. ^ Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. ss. 91-97. ISBN 978-9-38060-734-4. 
  6. ^ Sewell, Robert (1900). A Forgotten Empire (Vijayanagar). Swan Sonnenschein & Co. ss. 12-15. 
  7. ^ Sewell, Robert (1900). A Forgotten Empire (Vijayanagar). Swan Sonnenschen & Co. ss. 12-15. 
  8. ^ Venkatesh, Karthik (18 Mart 2017). "Muhammad bin Tughlaq: The Sultan of Swing". Livemint (İngilizce). 18 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Battuta</span> Arap Mağribî seyyah ve kâşif (1304–1369)

İbn-i Battuta, Orta Çağ'da yaşamış olan Berberî Mağrip bilgini, kaşifi ve seyyahıdır. Rıhletü İbn Battûta diye bilinen seyahatnâmenin yazarıdır. Maliki mezhebine mensuptur. İbn-i Battuta, büyük ölçüde modern öncesi tarihte diğer tüm ünlü kaşiflerden daha fazla seyahat etmiş, toplam 117.000 km ile Zheng He'yi yaklaşık 50.000 km ve Marco Polo'yu da 24.000 km ile geride bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lahor</span> Pakistanda bir şehir

Lahor, Pakistan'ın Pencap eyaletinin başkenti ve en büyük şehridir. Karaçi'den sonra Pakistan'ın en büyük ikinci, 13 milyonu aşan nüfusuyla da dünyanın en büyük 26. şehridir. Pencap'ın kuzeydoğu bölgesinde, Ravi Nehri boyunca yer almaktadır. Lahor, Pakistan'ın başlıca sanayi ve ekonomi merkezlerinden biridir. Geniş Pencap bölgesinin tarihi başkenti ve kültür merkezi olmakla birlikte Pakistan'ın sosyal açıdan en liberal, ilerici ve kozmopolit şehirlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Babürlüler</span> Bir zamanlar Hindistan alt kıtasının büyük kısımlarına uzananan hanedan imparatorluğu

Babürlüler veya Babür İmparatorluğu, günümüzdeki Hindistan ve çevresi üzerinde kurulmuş ve hüküm sürmüş Türk-Moğol kökenli devlet. Çağatay Türkü bir şef ve Timurlu Hanedanı'ndan olan Babür Şah tarafından 1526 yılında kurulan ve 17. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başında imparatorluğun gücünün zirvesinde olduğu dönemde, Hindistan'ın büyük bölümüne hakim olan imparatorluğun nüfusunun o tarihlerde 3,2 milyon kilometre karelik bir bölge üzerinde 110 milyon ila 150 milyon arasında olduğu tahmin edilmektedir. Babür İmparatorluğu'nun hakimiyet alanı, en geniş olduğu dönemde bugünkü Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Afganistan'ı kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Delhi Sultanlığı</span> Türk-Hint devleti

Delhi Sultanlığı ya da Sultanat-ı Hint, 1206-1526 yılları arasında Hindistan'da hüküm sürmüş olan sultanlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Firuz Şah Tuğluk</span>

Firuz Şah Tuğluk, 1351-88 arasında Delhi Sultanlığı'nın yöneten Tuğluklu hükümdarı.

Hindistan'ın Moğollar tarafından istilası, 1221 – 1327 yılları arasında Hindistan yarımadasına düzenlenen çok sayıdaki Moğol İmparatorluğu istilalarını anlatır. Moğollar Kaşmir bölgesine boyun eğdirseler de Delhi Sultanlığına karşı yapılan saldırılar başarısız olur.

<span class="mw-page-title-main">Hasan (Memlûk sultanı)</span> Türk Asıllı Memlük Sultanı

Ebu Maali Hasan d. 1334 - ö. 1361), 1347 ile 1351 dönemi ve 1354 - 1361 döneminde olmak üzere iki defa hükümdarlık yapmış olan ondokuzuncu Bahri hanedanından Türk asıllı Memlûk sultanıdır. Hükümdarlık dönemleri arasında kardeşi Salih Selahaddin 1351de hükümdarlığa getirilmişti. Ama hemen 1354de Ebu Maali Hasan tekrar tahta geçirildi ve 1361de öldürülene kadar tahtta kaldı. Nasır Muhammed bin Kalavun'un hükümdarlık yapan 8 oğlundan 7incisi olup bunlar arasından üç yıldan fazla bir dönem saltanat süren tek oğludur. 1361de tahttan indirilip yeğeni Salahaddin Muhammed yerine sultan olmuştur.

I. Selâhaddin, tam adıyla Malik Salih Selâhaddin Salih dokuzuncu Memlûk sultanı Nasır Muhammed'in sultanlık yapan sekizinci oğlu olup Mısır'da 1351-1354 yıllarında, ağabeyi Ebu Maali Hasan'in sultanlık dönemleri arasında tahta geçirilmiş, Türk asıllı Bahri hanedanından olan yirminci Memluk Sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vijayanagar İmparatorluğu</span>

Vijayanagar İmparatorluğu, Hint Yarımadası’nın güneyinde, Dekkan platosunda konuşlanmış bir imparatorluktur. 1336 yılında I. Harihara ve kardeşi I. Bukka Raya tarafından kurulmuştur. İmparatorluk, 1565 yılında Dekkan sultanlıkları karşısında aldığı büyük yenilgiden sonra yıkıldığı tarih olan 1646 yılına kadar yavaş bir çöküş içine girmiştir. Başkenti, imparatorluğun da ismini aldığı Vijayanagar idi.

<span class="mw-page-title-main">I. Bukka Raya</span>

Bukka ಬುಕ್ಕ್ ya da I. Bukka Raya, 1356-1377 yılları arasında Vijayanagar İmparatorluğu'nu yöneten, Sangama Hanedanı'ndan ikinci hükümdar.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Sultan Mirza</span> Timurlu askeri komutan

Muhammed Sultan Mirza (1375-1403), Timurlu Hanedanı'nın üyesi ve kurucusu Timur'un torunuydu. Timur'un en sevdiği torunu olan Muhammed Sultan, onun başlıca askeri komutanlarından biri olarak hizmet etti ve Altın Orda, Pers krallıkları ve Osmanlı İmparatorluğu'na karşı başarılı seferlerde öncü kuvvetlere yardım etti. Tarihçi Arabşah tarafından "asil doğası ve canlılığıyla açık bir dahi" olarak tanımlanan Muhammed Sultan, sonunda Timur tarafından imparatorluğun vârisi olarak atandı. 1403'teki erken ölümü büyükbabasını çok etkiledi.

<span class="mw-page-title-main">I. Ömer Şeyh Mirza</span>

Muizuddin Ömer Şeyh Mirza, Timurlu Hanedanının bir üyesi ve kurucusu olan Timur'un oğluydu. Yetenekli bir asker olarak bilinen Ömer Şeyh, Timur'un askerî komutanlarından biriydi ve aynı zamanda bölge valisi olarak görev yaptı. Timur'un ölümünden yaklaşık on yıldan fazla bir süre önce; 1394'te öldü. Ömer Şeyh, Bağdat şehri yakınlarındaki Tuzhurmatu Kalesi'nden atılan bir okla boynundan vurularak öldürüldü. Timur'un oğlunun ölümünü öğrendikten sonra herhangi bir duygu göstermediği bildirildi.

<span class="mw-page-title-main">Sultankulu Kutubşah</span>

Sultankulu Kutubşah veya Sultankulu Bey Baranlı veya Sultankulu Kutbü'l-Mülk (1445-1543), 1518'den 1687'ye kadar güney Hindistan'ı yöneten Kutbşahlar hanedanının kurucusudur. Türkmen kökenlidir ve İran'da doğmuştur. Başlangıçta Behmeni sultanına hizmet etmekteydi ve bir askeri unvan olan Kutbü'l-Mülk unvanını almıştır; daha sonrasında Golkonda'ın kontrolünü ele geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Behmen Şah</span>

Alâeddin Hasan Behmen Şah, Asıl adı Zafer Han olan, Behmeni Sultanlığı'nın kurucusudur.

Talikota Muharebesi, Vijayanagar İmparatorluğu ile Dekkan sultanlıkları ittifakı arasında yapılan bir dönüm noktası muharebedir. Savaş, Aliya Rama Raya'nın yenilgisiyle sonuçlandı ve bu, yönetimin nihai olarak çökmesine ve Deccan siyasetinin yeniden yapılandırılmasına yol açtı.

Mâlvâ Sultanları Listesi, Hindistan Yarımadası'ndaki Mâlvâ Sultanlığı (1401-1561/2) hükümdarlarının listesi. Saltanat, Delhi Sultanlığı'nın bir Türk-Afgan valisi olan Dilâver Han tarafından kuruldu. 1437'de Dilâver Han'ın Guri hanedanının yerini Türk Halaç hanedanı aldı.

<span class="mw-page-title-main">Seyyid Hanedanı</span>

Seyyid hanedanı, 1414-1451 yılları arasında hüküm süren Hindistan'daki Delhi Sultanlığı'nın dördüncü hanedanıydı. Tuğluk ve Timurlular'ın Multan valisi Hızır Han tarafından kuruldu. Tuğluk Hanedanı'nın yerini aldılar ve Sultanlığı Timurlular'a bağlı bir Vasal devlet olarak yönettiler. 1451’de Alaeddin Alem Şah, Sultanlığı Ludî Hanedanı'na devretti.

<span class="mw-page-title-main">Hızır Han (Seyyid Hanedanı)</span>

Timur'un işgalinden ve Tuğluk hanedanının yıkılmasından kısa bir süre sonra Hızır Han, kuzey Hindistan'da Delhi Sultanlığı'nın Seyyid hanedanını kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Memlûk Hanedanı (Delhi)</span>

Memlûk Hanedanı, Delhi Sultanlığı'nı 1206-1290 yılları arasında yöneten ilk hanedan. Delhi Sultanlığı'nı 1526'ya kadar birbirinden bağımsız beş hanedan yönetti. Memlük hanedanı kurulmadan önce Kutbüddin Aybeg, Gurlular'ın bir komutanı olarak 1192'den 1206'ya kadar görev yaptı. Bu dönemde, Ganj ovasına akınlar düzenledi ve yeni bölgeleri hakimiyet altına aldı.

Gıyâseddin Tuğluk veya Gazi Malik 1320'den 1325'e kadarki Delhi Sultanıydı. Delhi Sultanlığı'ndaki Tuğluk hanedanının ilk padişahıydı. Saltanatı sırasında, Tuğlukabad şehrini kurmuştur. 1325 yılında ölümüyle saltanatı sona erdi. 14. yüzyıl tarihçisi İbn Battuta, padişahın ölümünün kendisine yönelik bir komplo sonucu olduğunu iddia etmiştir