İçeriğe atla

Muhammed Nev-i Habuşani

Muhammed Nev-i Habuşani
Doğum970/1563
Habuşan, İran
Ölüm1019/1610
Burhanpur, Hindistan

Muhammed Nev-i Habuşani (970/1563-1019/1610) 16. yüzyılın sonlarında Babürlü Hükümdarı Ekber Şah'ın döneminde saray şairi ve tarihçisidir. İran'ın Horasan eyaletinde, Meşhed yakınlıklarındaki Habuşan'da bir tüccar ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Memleketinden günümüzdeki Hindistan ve çevresi üzerinde kurulmuş ve hüküm sürmüş Türk-Moğol kökenli Babür İmparatorluğu’na taşınmış ve orada ölmüştür. Ölüm tarihi tam belli olmasa da Yaghub Ajend İranlı Sanat Tarihi araştırmacısı ölüm tarihini 1610-1611 olarak açıklamıştır.[1]

En ünlü eseri Suz u Gudaz (Yanmak ve Erimek) Babür Hükümdarı Ekbar Şah'ın oğlu Şehzade Daniyal'ın isteği üzerine yazılmıştır ve 2021'de ilk kez Cemre Hüseyin Koç tarafından Türkçeye çevirilmiştir.[2]

Yanmak ve Erimek (Suz u Gudaz)

Yanmak ve Erimek - Suz u Gudaz Babür hükümdarı Ekber Şah'ın (sal. 1556-1605) döneminde yaşayan bir kadının öyküsünü anlatır. Hikâyeye göre çocukluklarından beri birbirine âşık olan iki genç evlenmeye karar verir fakat evlilik günü gelinin evi yolunda, eski bir binanın duvarına yaslanan damadın üstüne yıkılan duvar, onun ölümüne neden olur. Genç sevgilisi bunu duyunca Sati geleneğinin yerine getirilmesini, yani sevdiğiyle birlikte yakılmayı ister.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Wedding Ceremony, Chaharshanbehsuri or Indian Sati Tradition: A Subject Analysis of Murals in Chehel Sotun Palace of Isfahan" (PDF). 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 
  2. ^ a b "Yanmak ve Erimek - Suz u Gudaz". 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Ahmed</span> 14. Osmanlı padişahı (1603–1617)

I. Ahmed, 14. Osmanlı padişahı ve 93. İslâm halifesidir. Sultan III. Mehmed ve Handan Sultan'ın oğludur. Sancağa gitmeyip tahta çıkan ilk Osmanlı padişahıdır. Saltanatı boyunca sefere gitmemiştir. Saltanatında Celali isyanları bastırılmıştır. Tarihi yarımadada bulunan ve Mavi Camii olarak da bilinen Sultanahmet Camii, 1609-1617 yılları arasında saltanatı döneminde yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tac Mahal</span> Hindistanın Agra kentindeki anıt mezar

Tac Mahal, Hindistan'ın Agra şehrinde, 1631-1654 yıllarında inşa edilmiş anıt mezar.

<span class="mw-page-title-main">Şah Cihan</span>

Şah Cihan veya Ebû’l Muzaffer Şehâbeddin Muhammed Sâhib-kıran, eşi Mümtaz Mahal uğruna Tac Mahal'i yaptırmasıyla tanınan ve Hindistan'da kurulmuş olan Babür İmparatorluğu'nu 1627-1658 yılları arasında yönetmiş olan beşinci Babür hükümdardır.

<span class="mw-page-title-main">Babürlüler</span> Bir zamanlar Hindistan alt kıtasının büyük kısımlarına uzananan hanedan imparatorluğu

Babürlüler veya Babür İmparatorluğu, günümüzdeki Hindistan ve çevresi üzerinde kurulmuş ve hüküm sürmüş Türk-Moğol kökenli devlet. Çağatay Türkü bir şef ve Timurlu Hanedanı'ndan olan Babür Şah tarafından 1526 yılında kurulan ve 17. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başında imparatorluğun gücünün zirvesinde olduğu dönemde, Hindistan'ın büyük bölümüne hakim olan imparatorluğun nüfusunun o tarihlerde 3,2 milyon kilometre karelik bir bölge üzerinde 110 milyon ila 150 milyon arasında olduğu tahmin edilmektedir. Babür İmparatorluğu'nun hakimiyet alanı, en geniş olduğu dönemde bugünkü Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Afganistan'ı kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Cihangir</span> Babür İmparatorluğunun 4. Hükümdarı (1569-1627)

Cihangir veya tam adıyla Ebü'l-Muzaffer Nûreddîn Muhammed Cihângîr b. Ekber,, Babür İmparatorluğu'nun 4. Hükümdârı (1605-1627).

Şeyh Haydar,, Safeviye Tarikatından Şeyh Cüneyd'in oğludur. Babası savaşta öldüğünde henüz doğmamış olan Haydar, babası ölünce annesi Hatice Begüm Akkoyunlu Devleti'ne gittiği için Akkoyunlu sarayında doğdu. Dokuz yaşına kadar burada büyüyen Haydar, dayısı Uzun Hasan'la birlikte tarikatın merkezi Erdebil'e geldi ve tarikatın başına geçti. Küçüklüğünde Türkçe'den başka Arapça ve Farsçayı da öğrenen Haydar, dönemin ünlü bilgini Ali Kuşçu'dan da dersler almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ekber Şah</span>

Ekber Şah tam adıyla Ebü'l-Feth Celâlüddîn Muhammed Ekber Şâh, babası Hümayun Şah'ın ardından 1556-1605 arası Babür İmparatorluğu tahtına geçmiştir. Sind'de bulunan Ömerküt Kalesi'nde doğdu. Babası Hümayun Şah, annesi İran asıllı Hamide Banu'dur. Babürlerin en parlak dönemi Ekber Şah'in padişah olduğu dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Babür</span> Babür İmparatorluğunun kurucusu ve ilk hükümdarı

Babür ve Bebür veya tam adıyla Zahîreddîn Muhammed Bâbur Türk lider, Babür İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk hükümdarı. Soyu, baba tarafından Timur anne tarafından Cengiz Han'a dayanan Babür Şah, 1519'dan itibaren Hindistan'a düzenlediği seferler sonunda bütün Kuzey Hindistan'ı kontrol altına alıp 1526'da Delhi Sultanlığı'na son vererek günümüzdeki Afganistan, Pakistan ve Hindistan'ın kuzeyini kapsayan topraklar üzerinde Babür İmparatorluğu'nu kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Evrengzib</span> 6. Bâbürlü hükümdarı

Evrengzib veya I. Alemgir Şah tam adıyla Âlemgîr Ebü'l-Muzaffer Muhammed Muhyiddîn Evrengzib, 6. Bâbürlü hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Kâbil</span> Afganistanın başkenti

Kâbil, Afganistan'ın başkenti ve en büyük şehri.

<span class="mw-page-title-main">II. Ekber Şah</span>

II. Ekber Şah veya asıl adı Ebu Nasir Mu'in ud-din Muhammed Ekber Şah II 19. Babür Şahı öldükten sonra son Babür Şahı II. Bahadır Şah geçti. 19 Kasım 1806 ile 28 Eylül 1837 Babür Şahı. Babası Şah Alem'dir.

<span class="mw-page-title-main">Dîn-i İlâhî</span>

Dîn-i İlâhî, 1582'de Bâbür İmparatoru Ekber Şah tarafından kurulan ve o bölgede hâkim olan Budizm, Cayinizm, Hristiyanlık, Hinduizm, İslam, Sihizm, Zerdüştlük gibi dinleri birleştirmeyi ve böylece tebaasının tek bir dine inanmasını öngören yeni bir dinin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır Kalesi</span> Diyarbakırın Sur ilçesini çevreleyen şehir surları

Diyarbakır Kalesi veya Diyarbakır surları, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir yapı. İç kale ve dış kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Surlardaki ana girişler Dağ Kapı, Urfa Kapı, Mardin Kapı ve Yeni Kapı 'dır. Yaklaşık dokuz bin yıllık olan surlar, Çin Seddi'nin ardından dünyadaki en uzun ve geniş savunma duvarıdır. 2000'de yapıyı Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil eden UNESCO, 2015'te ise Dünya Mirası olarak tescil etti. Ayrıca Diyarbakır'ın çok eski yapısı olan Keçi Burcu da Sur ilçesinde yer almaktadır. Surlar, İç ve Dış Kale olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Sâlih Tettevî</span> Babürlü metalürjist, astronom, coğrafyacı ve zanaatkar

Muhammad Salih Tettevî, Moğol metalürjist, astronom, geometri uzmanı ve zanaatkâr, Babür İmparatoru Şah Cihan döneminde ve Sind'li Babür Nevvab Mirza Gazi Bey valiliği sırasında Pakistan'daki Sind eyaletinin Thatta şehrinde doğmuş ve büyümüştür. Bu yıllarda genç metalürjistler işe alınır, himaye edilir ve Agra'daki Babür sarayına teslim edilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Lahor Kalesi</span>

Lahor Kalesi Pakistan'ın Lahor kentinde bulunan bir kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Sati (ritüel)</span>

Sati ritüeli, dul kalan kadınların kocasıyla birlikte yakıldığı bir Hint geleneğidir.

Tarkan hanedanı veya Türkan hanedanı, Türk veya Moğol Tarkan tarafından kuruldu ve 1554'ten 1591'e kadar Sind, Pakistan'ı yönetti. General Mirza İsa Bey, Argun hanedanından Şah Hüseyin Argun'un ölümünden sonra Sind'deki Tarkan hanedanlığını kurdu. Babür imparatoru Ekber Şah, 1591'de son Tarkan hükümdarını yenerek Sind'i ilhak etti.

Gülçehre Begüm, Hindistan İmparatoru Babür'un kızı ve İmparator Hümâyun'un kız kardeşi olan Babür prensesidir. Daha sonra yeğeni Prens Celaleddin, büyük İmparator Ekber olarak imparatorluk tahtına çıktı.

Sultan Muhammed Mirza, Timurlu bir prenstir. Miranşah'ın oğlu, Timur'un torunudur. Hayatı hakkında çok az şey biliniyor. Oğlu Ebu Said Mirza, Hindistan Babür İmparatorluğu'nun kurucusu Babür'un büyük büyükbabasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Panipat Savaşı (1556)</span>

İkinci Panipat Savaşı, 5 Kasım 1556'da Akbar ile Delhi kralı Hemu arasında gerçekleşti. Hemu, birkaç hafta önce Delhi savaşında Tardi Bey Khan komutasındaki Babür İmparatorluğu güçlerini yenerek Delhi ve Agra'yı fethetmiş ve Delhi'deki Purana Quila'da kendisine Raja Vikramaditya tacını giydirmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.