İçeriğe atla

Muhammed Necib er-Rubai

Muhammed Necib er-Rubai
Rubai, 1960
1. Irak Cumhurbaşkanı
Görev süresi
14 Temmuz 1958 - 8 Şubat 1963
Başbakan Abdülkerim Kasım
Yerine geldiğiII. Faysal (Irak Kralı olarak)
Yerine gelenAbdüsselam Arif
Kişisel bilgiler
Doğum 14 Temmuz 1904(1904-07-14)
Bağdat, Bağdat Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 1965 (60-61 yaşlarında)
Bağdat, Irak
Milliyeti Iraklı
Partisi Bağımsız
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Irak
Branşı Ordu
Rütbesi Korgeneral
Rubai, 1942

Muhammed Necib er-Rubai (Arapça: محمد نجيب الربيعي‎) (d. 1904 - ö. 1965) 14 Temmuz 1958'den 8 Şubat 1963'e kadar görev yapmış Irak'ın ilk cumhurbaşkanıdır (Egemenlik Konseyi Başkanı).[1] Aralarında Abdülkerim Kasım'ın da bulunduğu, II. Faysal'ı deviren 1958 darbesindeki önderlerden biriydi.[2]

Kasım başbakan olurken ve iktidarın çoğunu elinde tutarken Rubai de "Egemenlik Konseyi Başkanı" sıfatıyla devlet başkanı seçilmiştir. Egemenlik Konseyinde her sosyal/etnik gruptan bir temsilci bulunmaktaydı. Rubai, Sünni grubu temsil ediyordu.[]

7 Ekim 1959'da 22 yaşındaki Saddam Hüseyin tarafından başarısız bir suikast girişimine uğramıştır.

1963'te Abdülkerim Kasım, Abdüsselam Arif önderliğindeki darbeyle devrildi. Rubai de siyaset sahnesinden çekilmek zorunda kaldı.

Rubai 1965'te öldü.

Kaynakça

  1. ^ Cahoon, Ben (2000). "Iraq - Chronology" (web). worldstatesmen.org. 3 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2008. 
  2. ^ "Iraq PROFILE". U.S. Department of State. 19 Mart 2020 tarihinde kaynağından (web) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çolpan İlhan</span> Türk tiyatro ve sinema sanatçısı

Çolpan İlhan, Türk tiyatro ve sinema sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abdürrahman Arif</span> 3. Irak cumhurbaşkanı

Hacı Abdürrahman Muhammed Arif el-Cumayli, 16 Nisan 1966'dan 17 Temmuz 1968'e kadar görevde kalmış Irak'ın üçüncü cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1958–1969)

Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi, 16 Ekim 1958'de Cumhuriyetçi Millet Partisi ile Türkiye Köylü Partisi'nin birleşmesiyle kurulan siyasi parti. Kurucuları arasında Osman Bölükbaşı, Ahmet Tahtakılıç, Hasan Koçdemir, Enis Akaygen ve Suphi Batur yer alır. CMP Genel Başkanı Osman Bölükbaşı yeni partinin de başkanı seçildi. CKMP, 1961 genel seçimlerinde %14 oy alarak CHP ve AP'den sonra üçüncü parti olmuştur. 1962 yılında kurucusu ve genel başkanı Osman Bölükbaşı istifa ederek partiden ayrılmıştır. 1965'te Alparslan Türkeş ile birlikte "Ondörtler"in çoğu partiye girmiştir. Aynı yıl Alparslan Türkeş genel başkan seçilmiştir. 1969'da Milliyetçi Hareket Partisi adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Valéry Giscard d'Estaing</span> 20. Fransa cumhurbaşkanı

Valéry Marie René Giscard d'Estaing

<span class="mw-page-title-main">Abdüsselam Arif</span> 2. Irak cumhurbaşkanı

Abdüsselam Arif, Iraklı asker ve siyasetçi. 1963-1966 yılları arasında Irak cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Bir Arap milliyetçisi olarak tek bir Arap devleti olabileceğini savundu.

<span class="mw-page-title-main">Irak Krallığı</span> Birleşik Krallık Mezopotamya Mandasından sonra kurulan monarşik krallık

Irak Krallığı, Birleşik Krallık Mezopotamya Mandası'ndan sonra kurulan monarşik krallık. Ağustos 1921'de Faysal bin Hüseyin ilk kral olmuş ve 1958 tarihinde Abdülkerim Kasım'ın başbakan olması ile sonlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Temsilciler Meclisi</span> Irakın yasama organı

Temsilciler Meclisi, genellikle basitçe Parlamento olarak anılır, Irak Cumhuriyeti'nin tek meclisli yasama organıdır. 2020 itibarıyla 329 sandalyeden oluşuyor ve Bağdat'ta Yeşil Bölge'de bulunur.

Henri Rey, Fransız siyasetçi ve hukukçu.

<span class="mw-page-title-main">Sudan cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Sudan'ın 1956'daki bağımsızlığından bu yana devlet başkanlarını listeler.

<span class="mw-page-title-main">Senato (Fransa)</span> Fransız Parlamentosunun üst kanadı

'Senato, Fransa Parlamentosu'nu oluşturan üst kanattır. Senatonun toplandığı yer Palais du Luxembourg'dur. 348 senatörden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Harun Osmanoğlu</span> Osmanoğlu hanedan reisi

Harun Abdülkerim Osmanoğlu, 46. Osmanlı Hanedan Reisi ve 23. nesil Osmanlı soyundan II. Abdülhamid'in 3. kuşak torunudur.

<span class="mw-page-title-main">14 Temmuz Devrimi</span> 1958de Irakta monarşiyi deviren askeri darbe

1958 Irak askerî darbesi olarak da bilinen 14 Temmuz Devrimi, 14 Temmuz 1958 tarihinde Irak'ta gerçekleşen ve Kral II. Faysal'ın devrilmesi ve Haşimi liderliğindeki Irak Krallığı'nın yıkılmasıyla sonuçlanan bir darbedir. Bu darbenin ardından kurulan Irak Cumhuriyeti, altı ay önce Irak ve Ürdün arasında kurulan Haşimi Arap Federasyonu'nun sonunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">17 Temmuz Devrimi</span> Irakta 1968 Baas darbesi

17 Temmuz Devrimi, 1968'de Irak'ta Ahmed Hasan el-Bekir, Abdurrezzak en-Naif ve Abdurrahman el-Davud liderliğinde, Cumhurbaşkanı Abdurrahman Arif ve Başbakan Tahir Yahya'yı deviren ve Arap Sosyalist Baas Partisinin Irak Bölgesel Şubesini iktidara getiren bir darbeydi. Darbeye ve ardından Naif liderliğindeki ılımlı fraksiyonun tasfiyesine katılan Baasçılar, Hardan et-Tikriti, Salih Mehdi Ammaş ve gelecekteki Irak Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin'i içeriyordu. Darbe öncelikle Yahya'ya yönelikti. Yahya, Arif'in ılımlı hükûmetini Irak'ın petrolünü İsrail'e karşı savaşta bir silah olarak kullanmak için Birleşik Krallık ve ABD'nin sahip olduğu Irak Petrol Şirketi'ni (IPC) kamulaştırmaya zorlamak için Haziran 1967 Altı Gün Savaşı'nın yarattığı siyasi krizi istismar eden açık sözlü bir Nasırcıdır. IPC'nin tam olarak kamulaştırılması, Baas yönetimi altında 1972 yılına kadar gerçekleşmedi. Darbenin ardından yeni Irak hükûmeti, sözde Amerikan ve İsrail entrikalarını ifşa ederek daha geniş bir tasfiyenin ortasında 14 kişiyi - 9 Irak Yahudisi de dahil - uydurma casusluk suçlamalarıyla alenen infaz ederek ve Irak'ın Sovyetler Birliği ile geleneksel olarak yakın ilişkilerini genişletmeye çalışarak gücünü pekiştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Birliği (Irak)</span>

Irak Arap Sosyalist Birliği Nasırcı Arap sosyalizminin ilkelerine dayanan bir Irak siyasi partisiydi. Diğer Arap ülkelerinde kurulan Arap Sosyalist Birliği partilerinin kardeş partisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Devrimi</span> 1963teki Irak askeri darbesi

8 Şubat Devrimi ve Şubat 1963 Irak Darbesi olarak da anılan Ramazan Devrimi 1963 yılında Baas Partisi'nin Irak kanadının Irak Başbakanı Abdülkerim Kasım'ı deviren askeri darbesiydi. 8-10 Şubat 1963 tarihleri arasında gerçekleşti. Kasım'ın Baasçı olmayan eski yardımcısı Abdüsselam Arif'e büyük ölçüde törensel cumhurbaşkanlığı görevi verilirken, önde gelen Baasçı general Ahmed Hasan el-Bekir başbakan seçildi. Yeni hükûmetin en güçlü lideri, Ulusal Muhafız milislerini kontrol eden ve darbe sonrası yüzlerce hatta binlerce şüpheli komünist ve diğer muhaliflerin katledilmesini organize eden Irak Baas Partisi'nin genel sekreteri Ali Salih es-Sadi idi.

<span class="mw-page-title-main">Irak Cumhuriyeti (1958-1968)</span> Irak tarihinin dönemi

Irak Cumhuriyeti, halk arasında Birinci Irak Cumhuriyeti olarak da bilinen, 1958'de Cumhurbaşkanı Muhammed Necib er-Rubai ve Başbakan Abdülkerim Kasım'ın yönetimi altında kurulan bir devletti. Rubai ve Kasım ilk olarak Irak Krallığı'nın Haşimi monarşisinin devrildiği 14 Temmuz Devrimi ile iktidara geldi. Sonuç olarak, Krallık ve Arap Federasyonu feshedildi ve Irak Cumhuriyeti kuruldu. Dönem, 1968'de Baasçıların iktidara gelmesiyle sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Fuad er-Rikabi</span> Iraklı siyasetçi (1932-1971)

Fuad er-Rikabi Iraklı bir politikacıdır. Arap Sosyalist Baas Partisinin Irak Bölgesel Şubesinin kurucusudur. Rikabi 1954'te Baas Partisi Irak Bölge Komutanlığı Sekreteri oldu ve 1959'a kadar bu görevde kaldı. Irak Bölgesel Şubesi'ndeki liderliği boyunca partinin üyeliğini genişletti ve Irak'ın siyasi manzarasında lider bir parti haline geldi. Monarşiyi deviren 14 Temmuz 1958 Devrimi'nin ardından Rikabi, Abdülkerim Kasım'ın birlik hükûmetine Kalkınma Bakanı olarak atandı.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi</span> Bölünme sonrası Irak Baas Partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi, resmi olarak Irak Bölgesel Şubesi, 1951 yılında Fuad er-Rikabi tarafından kurulmuş bir Irak Baasçı siyasi partisidir. Orijinal parti içindeki 1966 bölünmesinin ardından Irak egemenliğindeki Baas hareketine olan bağlılığını değiştirmeden önce, orijinal Baas Partisi'nin Irak bölgesel şubesiydi. Parti, 2003 yılında Amerika'nın Irak'ı istilasından sonra resmen yasaklandı, ancak buna rağmen hâlâ yeraltında çalışmaya devam ediyor.

Irak Devrimci Komuta Konseyi, 1968'deki askeri darbeden sonra kuruldu ve 2003'teki Amerikan işgalinden önce Irak'taki nihai karar alma organıydı. Konsey, konseyin üçte iki çoğunluğu tarafından seçilen başkan ve başkan yardımcısı ile ülkede hem yürütme hem de yasama yetkisini kullandı. Başkan ayrıca daha sonra Irak cumhurbaşkanı ilan edildi ve bir cumhurbaşkanı yardımcısı seçmesine izin verildi. Saddam Hüseyin'in 1979'da Irak cumhurbaşkanı olmasının ardından konseye başkan yardımcısı İzzet İbrahim ed-Duri, başbakan yardımcısı Tarık Aziz ve Saddam'ı 1960'lardan beri tanıyan Taha Yasin Ramazan başkanlık etti. Ülkenin yasama organı; DKK, Ulusal Meclis ve ülkeyi yöneten 50 üyeli bir Kürt Yasama Konseyi'nden oluşuyordu. Başkanlığı sırasında Saddam, DKK başkanı ve cumhurbaşkanıydı. DKK'nin diğer üyeleri arasında, 1968 ve 1970 yılları arasında bu görevde olan Saddam'ın üvey kardeşlerinden Salah Ömer el-Ali, Barzan İbrahim et-Tikriti, Taha Yasin Ramazan, Adnan Hayrullah, Sa'adun Şakir Mahmud, Tarık Aziz, Hasan Ali Nasır en-Namiri, Naim Hamid Haddad ve Taha Muhyeddin Maruf vardı. 2003 yılında, Geçici Koalisyon Yönetiminin 2 No'lu Emri uyarınca Paul Bremer tarafından DKK, resmen feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Salih es-Sadi</span> Iraklı siyasetçi (1928-1977)

Ali Salih es-Sadi Iraklı bir siyasetçiydi. 1950'lerin sonlarından Kasım 1963 Irak Darbesi'ne kadar Baas Partisinin Irak kolunun genel sekreterliğini yaptı. 8 Şubat 1963'ten Kasım 1963 Irak Darbesi'ne kadar Ahmed Hasan el-Bekir'in başbakan yardımcısı, içişleri bakanı ve Ulusal Muhafızlar komutanı olarak görev yaptı.