İçeriğe atla

Muhammed Laz (dayı)

Muhammed Laz'ın yaptırdığı Bizerte Ulu Camii'nin minaresinin yer aldığı posta pulu, 1908

Muhammed Laz (ö. Eylül 1653[1], Tunus), 1647 ve 1653 yılları arasında Tunus'ta Dayılık yapan Osmanlı devlet adamıdır.[2] Ahmed Hoca'nın ölümüyle Dayı olmuştur. Rivayetlere göre hayır sahibi ve dayılık yaptığı dönemde çok sevilen biriydi. 1631'den 1705'e kadar Tunus'un yönetiminde söz sahibi olan Muradi ailesine mensuptu.[3]

Hayatı

Muhammed Laz, dayılığı boyunca Tunus Beylerbeyi Hammûde Paşa ile mücadele etmek zorunda kalmıştır.[4] Tunus'ta bir katolik şapelinin açılmasına izin veren Muhammed Laz,[5] 1647'de Al-Qsar Camisine dönemin mimarisini yansıtan bir minare eklemiştir.[6] Minarenin küboid şaftı, bölgedeki maliki etkisini göstermektedir.[7] 1652-53 yılları arasında Bizerte Ulu Camii'ni yaptırdı.[8] Dayılık döneminde akşam üstleri kentin kapısının önünde halkın şikayetlerini dinleyip karara bağlardı. Muhammed Laz Türbesi'ne gömülen devlet adamının adı Laz Camii'ne verilmiştir. Yerine Mustafa Laz geçmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Maksudoğlu, Mehmet (2021). Osmanlı devrinde Tunus. İnkılab Basım Yayım. s. 71. ISBN 9786059555494. 
  2. ^ Matar, Nabil (2009). Europe Through Arab Eyes, 1578-1727. Columbia University Press. s. 25. ISBN 0231141947. 7 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020. 
  3. ^ Vakıflar dergisi, Volume 22. Türk Tarih Kurumu Basimevi. 1991. s. 423. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 
  4. ^ Tinniswood, Adrian (2011). Pirates Of Barbary: Corsairs, Conquests and Captivity in the 17th-Century Mediterranean. Random House. s. 219. ISBN 1446468623. 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020. 
  5. ^ Flaux, Armand de (1865). La régence de Tunis au dix-neuvième siècle. Challamel Ainé. s. 198. 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020. 
  6. ^ كراسات التونسية. Institut des hautes études. 1971. 
  7. ^ Bloom, Jonathan M. (2020). Architecture of the Islamic West: North Africa and the Iberian Peninsula, 700-1800. Yale University Press. s. 224. ISBN 0300218702. 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020. 
  8. ^ Eren, Çiçek, İnalcık, Güler, Kemal, Halil (1999). Osmanlı: Kültür ve sanat. Yeni Türkiye Yayınları. s. 542. ISBN 9756782137. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Candaroğulları Beyliği</span> 1291–1461 yıllarında Karadeniz bölgesinde hüküm sürmüş Beylik

Candaroğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılışından sonra Kastamonu ve çevresinde kurulan bir Türkmen beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Turgay Şeren</span> Türk futbolcu

Turkay Sabit Şeren, Türk millî futbolcu, teknik direktör, futbol yorumcusu ve spor yöneticisidir. Kaleci pozisyonunda görev alan oyuncu, futbolculuk kariyerinin tamamını Galatasaray'da geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Haseki, Fatih</span>

Haseki (semt) İstanbul ilinin Fatih ilçesindeki eski semtlerinden biridir. Fındıkzade ve Aksaray semtleri arasında yer alır. 16. yüzyılın ortalarına kadar bu semt kadınlar için kurulan bir pazar dolayısıyla Avrat Pazarı adıyla biliniyordu. 1550 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan tarafından bu semtte yapılan Haseki Darüşşifası (Haseki Hastanesi), Haseki Sultan Camii ve Haseki Külliyesi nedeniyle semtin ismi Haseki haline geldi. 1957 yılında genişletilen Millet Caddesi Haseki semtine ulaşımı kolaylaştırdı.

<span class="mw-page-title-main">Lazlar</span> Etnik grup

Lazlar (Lazca: Lazepe, Lazi Güney Kafkas dillerinden Lazca konuşan ve Türkiye ve Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bölgelerinde yaşayan bir etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Hasanbey, Akyazı</span> Akyazı, Sakarya, Türkiyede mahalle

Hasanbey, Sakarya ilinin Akyazı ilçesine bağlı bir mahalledir. 93 Harbinden sonra mahalleye kayda değer bir Laz nüfus gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğançay, Geyve</span> Geyve, Sakarya, Türkiyede mahalle

Doğançay, Sakarya ilinin Geyve ilçesine bağlı, Sadzların çoğunlukta olduğu bir mahalledir. 93 Harbinden sonra mahalleye kayda değer bir Laz nüfus gelmiştir ama azınlıktırlar.

<span class="mw-page-title-main">Akçay, Sapanca</span> Sapanca, Sakarya, Türkiyede mahalle

Akçay, Sakarya ilinin Sapanca ilçesine bağlı bir mahalledir. 93 Harbinden sonra mahalleye kayda değer bir Laz nüfus gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Suncuk, Düzce</span>

Suncuk, Düzce ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Katırlı, Gemlik</span>

Katırlı, Bursa ilinin Gemlik ilçesine bağlı bir mahalle.

<span class="mw-page-title-main">Kutbşahlar</span> Gülkonda Sultanlığını 1518-1687 arasında yöneten hanedan

Kutub Şah Hanedanı, soyu Türk kökenli Karakoyunlu hükümdarı Kara İskender'e dayanan ve 1512-1687 yılları arasında Hindistan'ın güneyine hakim olmuş hanedan. Behmeni Sultanlığı'nın yıkılmasından sonra Kutbşahlar hanedanı 1512'de iktidara geldi. Bu hanedanın ilk hükümdarı Sultankulu Kutbü'l-Mülk'tür. İngilizce kaynaklarda bu hükümdara genellikle Guli Kutubşah adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed</span> İslamın kurucu peygamberi (570–632)

Muhammed, dünyanın en kalabalık ikinci dini olan İslam'ın kurucusu ve merkezî figürü olan dinî, askerî ve siyasi Arap liderdir. Arap Yarımadası'nın tamamını ele geçirerek Müslüman hâkimiyetini tek bir yönetim altında birleştirmiş ve böylece İslam'ın kutsal kitabı Kur'an'ın yanı sıra, öğretileri ile uygulamalarını güvence altına alarak İslami dinî inancın temelini oluşturmuştur. Müslümanlar tarafından Âdem, İbrahim, Musa, İsa ve diğer peygamberlerin daha sonradan tahrif edilmiş tek tanrılı dinlerini onaran ve tamamlayan kişi ve Allah'ın insanlara gönderdiği son peygamber olduğuna inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Mekanik enerji</span>

Fizikte mekanik enerji, mekanik bir sistemin bileşenlerinde yer alan potansiyel ve kinetik enerjinin toplamı olarak ifade edilir. Bu enerji cismin hareketi ve konumu ile ilişkilidir. İdeal bir ortamda eğer bir cisim, yalnızca yer çekimi kuvveti gibi konservatif bir kuvvete tabi ise enerjinin korunumu yasası mekanik enerjinin sabit olduğunu söyler. Bir cisim konservatif net kuvvetin tersi yönünde hareket ederse potansiyel enerji artacak ve eğer sürati de değiştiyse kinetik enerjisi de değişecektir. Tüm gerçek sistemlerde sürtünme kuvveti gibi konservatif olmayan kuvvetler bulunacaktır, fakat bu değerler çoğu zaman ihmal edilebilir ve mekanik enerjinin yine de sabit olduğu söylenebilir. Esnek çarpışmalarda mekanik enerji korunurken esnek olmayan çarpışmalarda bir kısmı ısıya dönüşür. Kayıp mekanik enerji ile sıcaklıktaki artış arasındaki ilişkiyi James Prescott Joule keşfetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kavaklı, Akçaabat</span> Trabzonda bir mahalle

Kavaklı, Trabzon ilinin Akçaabat ilçesine bağlı bir mahalledir.

İsmet Yamanoğlu, Türk millî futbolcu ve teknik direktör. Futbolculuk döneminde forvet pozisyonunda görev yapmıştır. Futbolculuk döneminde "tahta bacak" takma adıyla da anılmaktaydı.

Laz Tekamül-i Milli Cemiyeti, Lazların kültürel özgürlüklerine kavuşmasını hedefleyen bir cemiyettir. 30 Mart 1919'da İstanbul'da kurulan cemiyet, ayrılıkçı bir amaç gütmediği için Lazca eğitim yapılmasına ilişkin bir talepte bulunmamıştır. Cemiyet, bazı çevrelerce Millî Mücadele karşıtı olarak görülmektedir.

Hamsili yumurta, salamura veya taze hamsiden yapılabilen bir yumurta yemeğidir. Hamsi tavaya yumurta kırılarak hazırlanır. Ölçü olarak 2 yumurtaya 5 hamsi idealdir. Hamsilerin yumurtaya batırılmasıyla yapılan ve yumurtalı hamsi anlamına gelen "makvaloni kapça" yemeğinde ise ana malzeme hamsidir.

Mustafa Laz, 1653 ve 1665 yılları arasında Tunus'ta Dayılık yapan Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Laz Türbesi</span>

Muhammed Laz Türbesi veya Laz Türbesi, Tunus'ta yer alan bir anıt mezardır. Türbe, 13 Mart 1912'den beri tarihi anıt olarak kabul edilmektedir.

Ali Laz, 1673 yılında Tunus'ta Dayılık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Tunus dayıları listesi, Tunus'ta görev yapmış dayıların listesidir. Tunus dayıları, Tunus'ta yeniçerilerin askeri komutanıydı. 17. yüzyılda, dayılar, çoğu zaman neredeyse mutlak olmak üzere, değişen derecelerde yetkilere sahiptiler. 1591 yılına kadar dayılar, Osmanlı valisi tarafından atanmıştır. 1673'te dayılar ve yeniçeriler, II. Murad Bey'e isyan ettiler, ancak başarısızlığa uğradılar. Bu tarihten sonra beyin kalıtsal konumu Tunus'ta üstün hale geldi. Dayılık makamı 1860 yılında III. Muhammed Sadık Bey tarafından kaldırılıncaya kadar varlığını sürdürmüştür.