İçeriğe atla

Muhammed Kubbesi

Peygamber Kubbesi

Muhammed Kubbesi (Arapçaقبة النبي, Qubbat an-Nabi), aynı zamanda Elçi Kubbesi veya Peygamber Mihrabı ve Kubbesi olarak da bilinir.[1] Mescid-i Aksa'da yer alan bağımsız bir kubbedir. Kubbetü's-Sahre'nin kuzeybatısında, Miraç Kubbesi'nin yakınında yer almaktadır.[2]

Mimari

Nebi Kubbesi ilk olarak Emevîler zamanında yapılmıştır.[3] Kubbe ve mihrap inşaatı iki farklı aşamada tamamlanmıştır. İlk etapta 70 cm uzunluğundaki mihrap, Kanuni Sultan Süleyman dönemi Gazze ve Kudüs Valisi Muhammed Bey tarafından Hicri 945'te (1538) yaptırılmıştır.[3] İkinci aşamayı ise mihrap üzerindeki kubbenin inşası izlemektedir ve II. Abdülmecid dönemine dayanmaktadır.[4] Eser, sekizgen planlıdır.[2] Kubbesi kurşun kaplıdır ve duvarları olmayıp sadece mermer sütunları bulunmaktadır.[5]

Önemi

Kubbe, Muhammed'in Miraç Gecesi'nde miracından önce, önceki tüm peygamberlere ve tüm meleklere imam olarak namaz kıldırdığına inanılan yeri işaretlemek için yapılmıştır.[1][2][5] Bu olayı vurgulamak için Osmanlılar, Nebi Kubbesi'nde gece gündüz kandil yakmışlardır.[6]

Kaynakça

  1. ^ a b Kaplony, Andreas (2002). The Ḥaram of Jerusalem (324-1099): Temple, Friday Mosque, Area of Spiritual Power. Zurich: Franz Steiner Verlag. s. 84. ISBN 978-3515079013. 
  2. ^ a b c "Mescid-i Aksa Rehberi (Harem-i Şerif)" (PDF). TIKA. 2013. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  3. ^ a b Ghosheh, M.H. (2005). Guide to the Masjid al-Aqsa. Ministry of Awqaf and Religious Affairs. 
  4. ^ "Nebi Mihrabı Kubbesi". Mescid-i Aksa Arşivi. 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ a b Necipoğlu, G. (2008). "The Dome of the Rock as Palimpsest: ʻAbd Al-Malik's Grand Narratives and Sultan Sülayman's Glosses". 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023. 
  6. ^ Oktay, Adnan (30 Mayıs 2018). "Kudüs Tasvirleri: Kitâbu Evsâfı Mesâcidi'ş-Şerîfe ve Tuhfetü'l-Harameyn Örnekleri". Mukaddime. Mardin Artuklu Üniversitesi. 9 (1): 111-132. doi:10.19059/mukaddime.404906. ISSN 1309-6087. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sultanahmet Camii</span> İstanbulda I. Ahmed tarafından Mimar Sedefkâr Mehmet Ağaya yaptırılan Eski bir 6 minareli cami

Sultan Ahmet Camii veya Sultânahmed Camiî, 1609-1617 yılları arasında Osmanlı Padişahı I. Ahmed tarafından İstanbul'daki tarihî yarımadada, Mimar Sedefkâr Mehmed Ağa'ya yaptırılmıştır. Cami; mavi, yeşil ve beyaz renkli İznik çinileriyle bezendiği için ve yarım kubbeleri ile büyük kubbesinin içi de yine mavi ağırlıklı kalem işleriyle süslendiği için Avrupalılar tarafından "Mavi Camii " olarak adlandırılır. Ayasofya'nın 1935 yılında camiden müzeye dönüştürülmesiyle, İstanbul'un ana camii konumuna ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Miraç</span> İslam inancında Muhammed tarafından gerçekleştirilmiş olan öte âlem yolculuğu

Miraç ; İslam dini anlatımlarında, Muhammed'in göğe yükselip, Allah ve öte âlemleri görüp geriye döndüğü rivayetlerine verilen isimdir. Rivayetler; Muhammed'in kalbinin temizlenmesi, Burak ve Cebrail eşliğinde Mescid-i Aksa'ya gidiş (isra), Burak'ı bağlayıp peygamberlere namaz kıldırma, muallak taşından göğe yükselme, Allah ile konuşmalar, gök katlarında diğer peygamberler ile diyaloglar, cennet ve cehennemi görme ve geri dönme gibi bölümlerden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Cami</span> Müslümanların ibadet mekânı

Cami, İslam dininin ibadet mekanıdır. Genellikle minaresiz küçük camilere veya bazı kurum ve kuruluşlarda ibadet için ayrılmış ufak mekanlara ise mescit denir.

<span class="mw-page-title-main">Mihrap</span>

Mihrap, camide imamın namaz kıldırırken cemaatin önünde durduğu, kıble yönündeki duvarın ortasında bulunan oyuk ve girintili yer.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Aksa</span> Kudüsteki Tapınak Dağının tepesindeki İslami dini kompleks

Mescid-i Aksa, Müslümanlarca kutsal kabul edilen ve Müslümanların ilk kıblesi olduğuna inanılan 144 dönümlük alan.

<span class="mw-page-title-main">Zeynep Sultan Camii</span>

Zeynep Sultan Camii 1769 yılında III. Ahmed'in kızı Zeynep Sultan tarafından Ayazma Camii'nin de mîmarı olan Mehmed Tahir Ağa'ya yaptırılmış barok tarzındaki câmidir. Mîmârî tarzına bulunduğu mekân göz önüne alınarak karar verilmiştir. Bu özel tarzı ve yapımında kullanılan malzemeler nedeniyle Bizans kiliselerini anımsatır.

<span class="mw-page-title-main">Burak</span> İslam inancına göre bir binek

Burak, İslam inancına göre, Muhammed'in Miraç'ta kullandığı binektir. Burak, anlam olarak Allah'a yaklaşan ve yaklaştıran demektir. Burak, Arapça yıldırım, şimşek, parıldamak, ışıldamak anlamlarına gelen Berk kelimesinden türetilmiştir. Kur'an'da böyle bir isim geçmemekle beraber, hadis kaynaklarında böyle bir varlığın olduğu yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kubbetü's-Sahre</span> Kudüste Emevîler tarafından inşa edilmiş İslamî tapınak

Kubbetü's-Sahre, geçmişte Ömer camii olarak bilinen yapı, Kudüs'ün Eski Şehrindeki Tapınak Dağı'nda bulunan bir ibadethanedir. İlk olarak 691-692'de Emevî Halifesi Abdülmelik'in emriyle, MS 70'te Roma'nın Kudüs Kuşatması sırasında yıkılan İkinci Yahudi Tapınağı'nın bulunduğu yerde İkinci Fitne sırasında yapıldı. Orijinal kubbe 1015'te yıkılmış ve 1022-23'te yeniden inşa edilmiştir. Kubbetü's-Sahre, kubbe iç süslemelerinde İslam inancını yansıtan ilk tarihî eser ve İslam mimarisinin günümüze ulaşmış en eski eserlerinden biri kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Eyüp Sultan Camii</span> Tarihî cami

Eyüp Sultan Camii, İstanbul'un Konstantinopolis Surları dışındaki, Haliç kıyısında yer alan ilçesi Eyüpsultan'daki bir camidir. Külliyede, İslam peygamberi Muhammed'in sancaktarı ve sahabesi Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin gömüldüğü türbe de yer almaktadır. Çok daha eski bir alanda bulunan mevcut yapı 19. yüzyılın başlarından kalmadır.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Nebevî</span>

Mescid-i Nebevî veya Peygamber Mescidi, Hicret'ten sonra Medine'de İslam peygamberi Muhammed ile arkadaşları tarafından inşa edilen, Muhammed'in kabrinin de içerisinde bulunduğu mescit. "Nebevi" Arapçada "peygambere ait" anlamına gelir, "Mescid-i Nebevî" tamlamasının anlamı ise "Peygamber Mescidi"dir. Mekke'de bulunan Mescid-i Haram'dan sonra Müslümanlara göre ikinci en kutsal mescittir.

<span class="mw-page-title-main">Cerrah Mehmed Paşa Camii</span> İstanbulda cami

Cerrah Mehmed Paşa Camii, İstanbul ili Fatih ilçesi Aksaray Mahallesinde bulunan tarihi cami. 1594'te Cerrah Mehmed Paşa tarafından yaptırılmıştır. Mimarı Mimar Davud Ağa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Eski Valide Camii</span> İstanbulda tarihi bir cami

Eski Valide Camii ve Külliyesi İstanbul'un Üsküdar ilçesinin hakim konumu Toptaşı sırtına II. Selim'in eşi, III. Murat'ın ise annesi Afife Nur-Bânû Valide Sultan tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmıştır. Camii, medrese, tekke, dârüşşifa, dârulhadis, dârulkurrâ, sıbyan mektebi ve imaretten oluşan tesis, Mimar Sinan'ın inşa ettiği tam teşekküllü ve tek parça kalabilmiş son külliye olarak kabul edilmektedir. Mimar Sinan'ın inşa ettiği cami vefatından sonra talebesi Davud Ağa tarafından genişletilmiştir. Son olarak da II. Mahmud döneminde eski İstanbul evlerini andıran ve müstakil bir girişi bulunan hünkâr kasrı ve mahfili eklenmiştir. Yapılış tarihi 1570-1579 tarihleri arasını kapsamakla 1583 yılında Mimar Sinan'ın talebesi Davud Ağa tarafından genişletilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mahfil</span>

Mahfil veya maksure, bir camide mihrabın veya kıble duvarının ortasına yakın bir yerde konumlandırılan genellikle bir hükümdar ve maiyeti için ayrılmış alandır. Mahfil, ilk etapta devlet adamlarını namaz sırasında muhtemel suikastçılardan korumak amacıyla tasarlanmıştır. Mahfil içinde görev yapan imam genellikle hükümdarla aynı mezhebe sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Muallak Taşı</span>

Muallak Taşı, Kutsal kaya veya başlangıç kayası, Tapınak Tepesinin merkezinde, üzerine Halife Abdülmelik tarafından Kubbetü's-Sahre inşa edilen kayalık alan. Kayanın altında "ruhlar mağarası" olarak bilinen bir mağara bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Emevî Camii</span> Şamda bir cami, İslamda en kutsal dördüncü yer

Emevi Camii, Şam Ulu Cami olarak da bilinen yapı, Şam'ın eski şehir kısmında yer alır ve dünyanın en büyük ve en eski camilerinden birdir.

<span class="mw-page-title-main">Miraçname</span>

Miraçname ya da Mîrâcnâme, Muhammed'in peygamberliğinin dokuzuncu senesinde meydana gelen miraçı anlatan manzumelerdir. Daha çok Türkler ve İranlılar tarafından kaleme alınmıştır ve mûsikî formu olarak işlenmesi Türklere aittir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Kubbe</span> Mezar

Yeşil Kubbe, İslam peygamberi Muhammed'in ve ilk halifeler Ebu Bekir ve Ömer'in mezarlarının üzerine inşa edilmiş yeşil renkli bir kubbedir. Kubbe, bugünkü Suudi Arabistan'ın Medine kentindeki Mescid-i Nebevi'nin güneydoğu köşesinde yer almaktadır. Kubbe, hac ziyaretinden sonra veya önce Mescid-i Nebevi'yi ziyaret etmek bir gelenek olduğu için her yıl milyonlarca kişi tarafından ziyaret edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Miraç Kubbesi</span>

Miraç Kubbesi (Arapça: قبة المعراج Qubbat al-Miraj; İbranice: כִּיפָּת הַעֲלִיָּיה Kippat Ha'Aliyah, Kudüs'teki Tapınak Tepesi üzerindeki Kubbetü's-Sahre'nin hemen kuzeyinde yer alan ve Haçlılar tarafından inşa edilmiş küçük, bağımsız kubbeli bir yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Paşa Çeşmesi</span>

Kasım Paşa Çeşmesi/Şadırvanı, Turunç Çeşmesi veya Mahkeme Kapısı Çeşmesi olarak da bilinir, Kudüs'ün Eski Şehri'ndeki Mescid-i Aksa'nın batı tarafında bulunan bir şadırvan ve içme suyu çeşmesidir. Mescid-i Aksa'nın batısı, Silsile Kapısı'nın önünde yer almaktadır.

Hıtta Kapısı ya da Babü'l-Hitta', Mescid-i Aksa'nın kapılarından biri. Kelime anlamı itibarıyla Af Kapısı anlamına gelmektedir. Kuzey kapılarından biri olarak, Abwab Mihrab Mariam'ın karşısında ve Kerimiye Medrese ile Evhadiye Türbesi arasında yer almaktadır. Kuzey Duvarı'nın doğu köşesine yakın bir yerde bulunmaktadır. Al-Ratrout'un (2002) araştırmasına göre, kapının adı tarih boyunca değişmiştir. Bu değişikliğin yıllar içinde yapılan restorasyonlardan kaynaklandığına inanılır ve Le Strange bu kapıya antik Esbat Kapısı adını verir. Hıtta Kapısı; günümüzde sabah, akşam ve yatsı namazları için açık olan üç kapıdan biridir.