İçeriğe atla

Muhammed Hasan Ahund

Molla
Muhammed Hasan Ahund
محمد حسن اخوند
Ahund, 2022
Afganistan Başbakan Vekili
Görevde
Makama geliş
7 Eylül 2021[a]
Yardımcı Abdulgani Birader (vekaleten)
Abdüsselam Hanefi (vekaleten)
Abdul Kabir (vekaleten)
Lider Hibetullah Ahundzade
Yerine geldiğiAbdul Kabir (vekaleten, 2001)
Afganistan Başbakan Yardımcısı
Görev süresi
27 Eylül 1996 - 13 Kasım 2001
Başbakan Muhammed Rabbani
Abdül Kebir (vekaleten)
Lider Muhammed Ömer
Yerine geldiğiOfis kuruldu
Yerine gelenAbdulgani Birader (vekaleten, 2021)
Abdüsselam Hanefi (vekaleten, 2021)
Abdul Kabir (vekaleten, 2021)
Dışişleri Bakanı
Görev süresi
1998 - 27 Ekim 1999
Başbakan Muhammed Rabbani
Lider Muhammed Ömer
Yerine geldiğiMolla Abdül Celil
Yerine gelenVekil Ahmed Muttavekil
Kişisel bilgiler
Doğum y. 1955 – y. 1958
Peşmul, Pençvaiye ilçesi (günümüzde Zeri ilçesi), Kandehar vilayeti, Afganistan Krallığı
Partisi Taliban

Muhammed Hasan Ahund (Peştuca: ملا محمد حسن اخوند) (d. y. 1945 – y. 1950 veya y. 1955 – y. 1958), Afgan molla ve politikacı. 7 Eylül 2021'den bu yana Afganistan başbakan vekili olarak görev yapan Taliban lideridir.[3]

Ahund, Taliban'ın dört kurucu üyesinden biri ve hareketin kıdemli lider üyelerinden biridir. İlk Taliban hükümetinde (1996-2001) Ahund, Afganistan dışişleri bakanı ve başbakan yardımcısı olarak görev yaptı.

İlk yılları ve eğitim

Ahund, Güney Afganistanlıdır.[4] BM Güvenlik Konseyi verilerine göre Hasan Ahund, o zamanlar Afganistan Krallığı'nın Pençvaiye ilçesinde olan ve şimdi Kandehar ili, Zeri ilçesinde bulunan Peşmul'da doğdu. BM'nin doğum yılı için yaklaşık 1945-1950 ve yaklaşık 1955-1958 olmak üzere iki tahmini vardır.[5][6]

Ahund, Afganistan'daki çeşitli medreselerde eğitim gördü.[7] Birçok Taliban liderinin aksine Ahund, Sovyet-Afgan Savaşı'na katılmadı.[8]

Siyasi kariyeri

Hasan Ahund, Taliban'ın en eski üyelerinden biri olarak kabul ediliyor ve hareketin ilk lideri Muhammed Ömer'in yakın arkadaşıydı.[7] Taliban yönetimi sırasında (1996-2001), 1996'dan 2001'e kadar Afganistan dışişleri bakan yardımcısı olarak görev yaptı.[9] Aynı zamanda o dönemde başbakan yardımcısıydı. Diğer üst düzey Taliban üyeleri gibi, terörist grupların barınmasıyla ilgili Birleşmiş Milletler yaptırımlarına tabidir.[6]

Ayaklanma döneminde (2001-2021), Hasan Ahund aralıklı olarak Ketta Şurası'nın bir üyesiydi.[10] 2013 yılında Taliban komisyonlarının başkanı ve üye alım komisyonunun başkanıydı.[11]

Taliban'ın 2021'de iktidara dönmesinin ardından, Ahund geçici başbakan olarak atandı.[12][13] Onun atanması, Taliban'ın ılımlı ve sert figürleri arasında bir uzlaşma olarak görülüyordu.[14] 7 Eylül 2021'de görevine başladı.[15][16]

Diğer

İslam üzerine birçok eserin yazarıdır.[6] BBC News'e göre Hasan Ahund, Taliban'ın askeri tarafının aksine dini tarafında daha etkilidir.[14] Birleşik Devletler Barış Enstitüsünden bir analist, Ahund'un daha çok politik bir insan olduğunu savundu.[17]

Notlar

  1. ^ Başbakan Yardımcısı Abdul Kabir, 17 Mayıs 2023'ten 17 Temmuz 2023'e kadar Hasan Ahund'un hastalığı nedeniyle iyileşme sürecinde geçici başbakan vekili olarak görev yaptı.[1][2]

Kaynakça

  1. ^ Mohammad Farshad Daryosh (17 Mayıs 2023). "Mawlawi Kabir Appointed Acting PM As Mullah Hassan Akhund is Ill: Mujahid". TOLOnews. 24 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023. 
  2. ^ Adeeb, Fatema (9 Eylül 2023). "Prime Minister's Absence From Meetings Raises Questions". TOLOnews. 10 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023. 
  3. ^ "Who is Mohammad Hasan Akhund, the head of new Taliban gov't?". Al Jazeera (İngilizce). 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023. 
  4. ^ "Hibatullah Akhundzada to Lead Taliban Govt". TOLOnews. 9 Eylül 2021. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. Mullah Hassan Akhundzada, 65, who is the Prime Minister (head of state) is originally from Shah Walikot district of Kandahar province. 
  5. ^ "Security Council 1988 Committee Amends 105 Entries on Its Sanctions List | Meetings Coverage and Press Releases". www.un.org. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  6. ^ a b c "Profile: Mohammad Hasan Akhund, the head of Taliban government". Al-Jazeera. 7 Eylül 2021. 20 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  7. ^ a b "Profile: Who is Afghanistan's new caretaker prime minister?". The Express Tribune. 8 Eylül 2021. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  8. ^ "Explained: Who is Mullah Hasan Akhund? What does the Taliban's choice of interim prime minister mean for Afghanistan?". The Hindu. 8 Eylül 2021. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  9. ^ Adamec, Ludwig W. Historical Dictionary of Afghanistan (4.4yıl=2012 bas.). Scarecrow Press. s. 69. ISBN 9780810879577. [1999] 27 October: Mulla Mutawakil is named minister of foreign affairs, replacing Mulla Hasan Akhund. 
  10. ^ Talibanistan. Oxford University Press. 2013. s. 9. 
  11. ^ Waging Insurgent Warfare: Lessons from the Vietcong to the Islamic State. Oxford University Press. 2017. s. 99. 
  12. ^ "Afghanistan: Who's who in the Taliban leadership". BBC News (İngilizce). 7 Eylül 2021. 17 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021. 
  13. ^ Whiteside, Philip (7 Eylül 2021). "Afghanistan: Who's who in the new Taliban government". Sky News. Sky UK. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  14. ^ a b "Hardliners get key posts in new Taliban government". BBC News. 7 Eylül 2021. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  15. ^ "گروه طالبان حکومت جدید خود را با رهبری ملا حسن اخوند اعلام کرد". BBC News فارسی. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  16. ^ "Taliban announce new government for Afghanistan". BBC News. 7 Eylül 2021. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021. 
  17. ^ Alasdair Pal. "Factbox: Mohammad Hasan Akhund: Veteran Taliban leader becomes acting Afghan PM". Reuters. 17 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Afganistan</span> Batı, Orta ve Güney Asyanın birleştiği yerde bulunan devlet

Afganistan ya da resmî adıyla Afganistan İslam Emirliği, Orta Asya'nın güneyinde denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu ve güneyde Pakistan; batıda İran; kuzeyde Türkmenistan, Özbekistan ve Tacikistan; kuzeydoğuda ise Çin ile komşudur. 652.000 km² yüz ölçümlü, kuzey ve güneydoğusunu düzlüklerin oluşturduğu dağlık bir ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Kâbil'dir. Yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun çoğunluğunu Peştunlar, Tacikler, Hazaralar ve Özbekler oluşturur. Ülke, uluslararası alanda Afganistan İslam Cumhuriyeti olarak tanınmaktadır. ABD'nin Afganistan'dan çekilmesine akabinde gerçekleşen Taliban saldırıları ile 15 Ağustos 2021'de Taliban'ın başkent Kâbil'i ele geçirmesi sonucunda kurulmuş olup, yönetimin devri konusundaki tartışmalar ve görüşmeler devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Taliban</span> Afganistan merkezli İslamcı hareket

Taliban, Afganistan'da yönetimi elinde bulunduran Diyubendi İslamcı hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği demekte olup ülke içinde bir savaş sürdürmüştür. İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında kurulan Taliban'ın 2016'dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade'dir. Grup; eroin gibi narkotiklerin ticaretinin yanı sıra haraç toplama, fidye ve alıkoyma gibi faaliyetlerle finanse edilmektedir. Ayrıca 2010'ların ortalarında, önceki hükûmetin yönetiminde yasadışı olan madencilik faaliyetlerinin kontrolünü ele geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ömer</span> Talibanın kurucusu ve eski lideri

Muhammed Ömer ya da Batı'da bilinen adıyla Molla Ömer, 1994 yılında Taliban'ı kuran Afgan militandır. 1996-2001 Afganistan İç Savaşı sırasında Taliban, Kuzey İttifakı ile savaşarak ülkenin büyük bölümünün kontrolünü ele geçirdi ve 1996 yılında Ömer'in Yüksek Lider olarak görev yapmaya başladığı Birinci İslam Emirliği'ni kurdu. El-Kaide'nin 11 Eylül saldırılarını gerçekleştirmesinden kısa bir süre sonra Taliban hükûmeti, Amerika'nın Afganistan'ı işgaliyle devrildi ve Ömer saklanmaya başladı. Amerika liderliğindeki koalisyon tarafından yakalanmadan başarıyla kaçtı ve 2013 yılında tüberkülozdan öldüğü bildirildi.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Cumhuriyeti</span> Afganistanda hüküm sürmüş eski bir devlet

Afganistan İslam Cumhuriyeti, Afganistan Savaşı sırasında 2004-2021 yılları arasında Afganistan'da var olan bir İslam cumhuriyetiydi. 2001'de ABD'nin Afganistan'ı işgal etmesinin ardından Taliban liderliğindeki Afganistan İslam Emirliği'nin ele geçirilmesi sonrası 2004 yılında kuruldu. 15 Ağustos 2021'de ülkenin büyük bölümünün kontrolü Afganistan İslam Emirliği'ne geçti. Afganistan'ın uluslararası olarak tanınan tek meşru devleti olduğu iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Zahir Şah</span> Afganistan Kralı (1914-2007)

Muhammed Zahir Şah, 8 Kasım 1933'ten 17 Temmuz 1973'te tahttan indirilene kadar hüküm süren son Afganistan Kralıydı. 40 yıl boyunca görev yapan Zahir, 18. yüzyılda Durrani İmparatorluğu'nun kuruluşundan bu yana Afganistan'da en uzun süre görev yapan hükümdardı.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan pasaportu</span> pasaport

Afgan pasaportu Pasaport Genel Müdürlüğü tarafından uluslararası seyahat amacıyla Afgan vatandaşlarına verilir. Geçerli bir Afgan kimlik kartına (Tazkira) sahip olan her kişi, her 5-10 yılda bir yenilenen bir Afgan pasaportu için başvurabilir ve alabilir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Emirliği (1996-2001)</span> Taliban tarafından kurulan "de facto" devlet

Afganistan İslam Emirliği 1996'da kurulup 2001'deki Afganistan Savaşı ile çöken Taliban rejimi tarafından yönetilen Afganistan'ın Taliban rejimi tarafından adlandırılan ismi. Afganistan İslam Emirliği'nin görevde bulunmuş tek emiri Muhammed Ömer, iki başbakanı ise Muhammed Rabbani ile Muhammed Abdülkabir'dir. 2001 yılında çıkan Afganistan Savaşı sırasında 13 Kasım 2001 yılında başkent Kabil'in düşmesiyle yıkılmıştır. 15 Ağustos 2021 tarihinde başkent Kabil'in ele geçirmesiyle beraber Taliban Afganistan'ın yönetimini tekrar ele almıştır ve de facto hükûmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan cumhurbaşkanı</span> Afganistan İslam Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı (2004-2021)

Afganistan İslam Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, anayasal olarak Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin (2004-2021) devlet ve hükûmet başkanı ve Afganistan Silahlı Kuvvetleri başkomutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan'da turizm</span>

Afganistan turizm Bilgi ve Kültür Bakanlığı tarafından düzenlenir. Afganistan'da faaliyet gösteren en az 350 turizm şirketi bulunmaktadır. Turizm, onlarca yıllık savaşın ardından gelen 1978 Sevr Devrimi'nden önce zirvedeydi. Afganistan'a giriş için geçerli bir vize ve pasaport gerekmektedir. 1999'da Birleşmiş Milletler Kabil'de kalmanın günlük maliyetini 70 ABD doları olarak hesapladı.

Hibetullah Ahundzade, Taliban ve Afganistan İslam Emirliği'nin üçüncü Yüksek Komutanı olan siyasi ve dini bir liderdir. Mevlevî unvanını kullanmaktadır. Taliban tarafından kendisine Emîrü'l-mü'minîn unvanı verilir ve bu unvan aynı zamanda iki selefinin de taşıdığı unvandır.

Bu madde, 1709'da ilk Afgan devleti olan Hotak İmparatorluğu'nun kuruluşundan bu yana Afganistan devlet başkanlarını listeler.

<span class="mw-page-title-main">2021 Taliban saldırısı</span> Afganistandaki askeri saldırı

2021 Taliban saldırısı, Taliban ve müttefik militan grupların Afganistan İslam Cumhuriyeti ve müttefiklerine karşı 1 Mayıs 2021'de başlayan ve 15 Ağustos 2021'de Kabil'in Düşüşü ile biten büyük bir saldırıydı. Saldırı sonucunda Taliban ülkeyi ele geçirdi ve Afganistan İslam Emirliği'ni kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Mesud</span>

Ahmed Mesud, Pencşir direnişi'nin liderliğini yapan Afgan politikacı. Aynı zamanda SSCB karşıtı askeri bir lider olan Ahmed Şah Mesud'un oğlu. 2016'nın Kasım ayında Massoud Vakfı'nın CEO'su olarak atandı. 5 Eylül 2019'da babasının Pencşir Vadisi'ndeki türbesinde babasının halefi olarak ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Emrullah Salih</span> 2021den beri Afganistan başkanı

Emrullah Salih, Şubat 2020'den Ağustos 2021'e kadar Afganistan'ın birinci başkan yardımcısı olarak görev yapan ve 2018'den 2019'a kadar içişleri bakanı vekili olarak görev yapan Afgan bir politikacıdır. Ayrıca 2018'den 2019'da kadar Afganistan İçişleri Bakanı vekili olarak görev yaptı ve 2004'ten 2010'daki istifasına kadar Ulusal Güvenlik Müdürlüğü (NDS) başkanlığı ɡörevinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Emirliği lideri</span> Afganistanın devlet başkanı

Afganistan İslam Emirliği lideri veya Afganistan İslam Emirliği yüce lideri Taliban'ın emiri 1996'dan 2001'e kadar ve 2021'de Kabil'in düşmesinden bu yana Afganistan'ın fiili yöneticisi ve devlet başkanıdır. Yüce lider olan emir, Taliban ve Afganistan yönetimiyle ilgili tüm konularda sınırsız yetkiye sahiptir, ancak danışma organı olan Liderlik Konseyi onun karar verme sürecini önemli ölçüde etkiler. Siyasi ve askeri liderliğe ek olarak ulusal bir dini liderdir. Mevcut lider, Liderlik Konseyi tarafından seçilerek 25 Mayıs 2016'da göreve başlayan Hibetullah Ahundzade'dir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan başbakanı</span> Afganistan İslam Emirliğinin hükûmet başkanı

Afganistan başbakanı, resmi adıyla Afganistan İslam Emirliği başbakanı, Afganistan'ın hükûmet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abdüsselam Hanefi</span>

Abdülselam Hanefi Afgan Özbek siyasi ve dini lideri, Taliban'ın üst düzey bir lideri, 2021'den beri Afganistan İslam Emirliği'nden Abdülgani Birader ve Abdul Kabir'in yanında ikinci bir başbakan yardımcısı ve Katar ofisindeki müzakere ekibinin merkezi bir üyesidir. Hanefi ayrıca Taliban hükûmetinde eğitim bakanı yardımcısı olarak görev yaptı.

Afganistan İslam Emirliği Dışişleri Bakanlığı Afganistan'ın dış ilişkilerini yönetmekten sorumlu kabine bakanlığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Salima Mazari</span>

Salima Mazari, Afgan bir siyasetçi. Afganistan'ın Belh vilayetinin Çar Kent İlçesinin Kaymakamıdır. Aynı zamanda Afganistan'daki üç kadın kaymakamdan biri olarak görev yapmış olmasıyla adından söz ettirmiştir.

Muhammed Abdul Kabir Taliban liderliğinin kıdemli bir üyesidir ve 17 Mayıs 2023'ten bu yana Afganistan Başbakanı vekilidir. Daha önce 16 Nisan 2001'den 13 Kasım 2001'e kadar Afganistan'ın Başbakan vekili ve 4 Ekim 2021'den 17 Mayıs 2023'e kadar Afganistan'ın Siyasi İşlerden Sorumlu Üçüncü Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.