İçeriğe atla

Muhammed Deyf

Muhammed Deyf (Arapça:محمّد ضيف; d. 12 Ağustos 1965 Han Yunus), doğum adı Muhammed Diyab İbrahim el-Masri,[1] Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın Filistinli genelkurmay başkanı ve yüksek askeri komutanı. 1995'ten bu yana intihar saldırıları, adam kaçırmalar ve İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) askerlerini öldürmekten dolayı son 26 yıldır İsrail'in en çok aranan adamı oldu.[2] İsrail'in Deif'i öldürmeye yönelik en son girişimi, Mayıs 2021'deki Duvarların Muhafızı Operasyonu sırasında oldu.[3] Deif'in karısı, bebeği ve kızı 2014 yılındaki bir saldırıda öldürüldüler.[4]

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı, 8 Eylül 2015'te Deif'i Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Teröristler listesine ekledi.[5][6]

Hamas

Deif, 1990 yılında Yahya Abdullatif Ayyaş ve uzun süredir birlikte çalıştığı Adnan El-Gul'un yardımıyla Hamas'a katıldı.[7] 1994 yılında Deif, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) askerleri Shahar Simani, Aryeh Frankenthal ve Nachshon Wachsman'ın kaçırılması ve öldürülmesine karıştı. Kudüs ve Aşkelon'daki otobüs bombalamalarının ve yaklaşık 50 İsraillinin ölümüne neden olan saldırıların arkasında Yahya Ayyaş ile birlikte kişisel olarak sorumluydu. 2000 yılının Mart ayında İsrail'e gönderdiği beş intihar bombacısı Yamam (İsrail terörle mücadele birimi) tarafından öldürüldü. Nisan 2001'de PA hapishanesinden serbest bırakılmasının ardından, ikinci intifada sırasında birkaç ay süren bir 'bombalı saldırı dalgası'na karıştı.[2]

Deif, İsrail'in Temmuz 2002'de Salah Şehade'yi öldürmesinden sonra İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın en yüksek askeri komutanı oldu.[8] İsrail, 1995'ten bu yana, aralarında Kudüs'teki Yafa Yolu otobüs bombalamalarının da bulunduğu sayısız intihar saldırısında düzinelerce sivilin öldürülmesinden onu doğrudan sorumlu tutuyor. Nidal Fat'hi Rabah Farahat ve Adnan al-Ghoul ile birlikte İsrail'de gerçekleştirilen saldırılarda kilit rol oynadı. Deif, yirmi yılı aşkın bir süredir İsrail'in en çok arananlar listesinin başında yer alıyor.

Şubat 2006'da bazı İsrail medyası, Deif'in Hamas'ın yaklaşımını desteklemediği için Gazze Şeridi'nde bir El Kaide ağı kuracağını savundu. Ancak bu iddia, İzzeddin el-Kassam Tugayları tarafından reddedildi.[7]

Suikast girişimleri

İsrail'in ciddi yaralanmalara ve sakatlıklara neden olan beş hava saldırısından sağ kurtuldu. 27 Eylül 2002'de bir İsrail hava saldırısında öldüğüne dair raporlara rağmen, bir İsrail istihbarat yetkilisi saldırıdan sağ kurtulduğunu doğruladı.[9] Kıdemli yardımcısı Adnan al-Ghoul, 21 Ekim 2004'te bir İsrail hava saldırısında öldürüldü.[10]

12 Temmuz 2006 sabahın erken saatlerinde bir İsrail F16 uçağı, üst düzey Hamas liderlerinin toplandığı bir evi bombaladı. Deif patlamadan sağ kurtuldu, ancak omurgasından ciddi şekilde yaralandı.[11] Bu olaydan sonra Ahmed Jabari, Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın komutan vekili oldu.[12]

19 Ağustos 2014'te İsrail Hava Kuvvetleri, Gazze şehri'ndeki Şeyh Rıdvan mahallesindeki bir eve[13] hava saldırısı düzenleyerek Deif'in eşlerinden birini (27 yaşındaki Widad) ve iki çocuğunu öldürdü (7 aylık oğlu Ali, 3 yaşındaki kızı Sara ve ayrıca üç sivil).[14][15][16] Hamas, Deif'in öldürüldüğünü reddetti.[17][18]

Nisan 2015'te İsrail medyasında istihbarat kaynaklarına atıfta bulunarak Deif'in suikast girişiminden sağ kurtulduğu bildirildi.[19]

Mayıs 2021'deki Duvarların Muhafızı Operasyonu sırasında İsrail ordusunun bir hafta içinde iki kez Deif'i öldürmeye çalıştığı ancak ikisinde de son anda kurtulduğu bildirildi.[3]

Alıntılar

Aralık 2010'da Hamas hareketi, kuruluşunun 23. yıldönümünü Zafer Yolu (Darb al-ezza) başlıklı resmi bir kitapçıkla kutladı. Kitapçık, İsrail'e karşı yürütülen askeri operasyonlara ilişkin istatistiksel ve sayısal verilerin yanı sıra Hamas askeri liderlerinin açıklamalarını da içeriyor.

Muhammed Deif kitapçıkta şunları yazdı: "İzzeddin el-Kassam Tugayları ... alternatifi olmayan yolumuza devam etmek için daha iyi hazırlar ve bu, cihat yolu ve Müslüman ulusun düşmanlarına karşı mücadelesidir.... Düşmanlarımıza diyoruz ki, yok olma (zeval) yolunda ilerliyorsunuz ve Filistin, Kudüs (Kudüs), Mescid-i Aksa (Cami), kasabaları ve köyleri dahil, Filistin bizim kalacak. (Akdeniz) Denize, (Ürdün) Nehri'ne, kuzeyinden güneyine kadar, onun bir karışına bile hakkınız yoktur."[20]

Kaynakça

  1. ^ "Hamas Confirms: Mohammed Deif is Still Alive". Arutz Sheva. 20 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015. 
  2. ^ a b "Who is Mohammed Deif?". Haaretz. 20 Ağustos 2014. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  3. ^ a b "Israel tried to kill Hamas chief Mohammed Deif twice in Gaza operation". Jerusalem Post. 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2021. 
  4. ^ "Body of Deif's daughter, 3, pulled from Gaza rubble". The Daily Star Newspaper - Lebanon. 21 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015. 
  5. ^ "US Blacklists 4 Hamas, Hezbollah Operatives". The New York Times. 8 Eylül 2015. 
  6. ^ "Terrorist Designations of Yahya Sinwar, Rawhi Mushtaha, and Muhammed Deif". United States Department of State. 8 Eylül 2015. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015. 
  7. ^ a b "Mohammad Deif – Head of the Armed Wing". IDF. 21 Ocak 2012. 20 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
  8. ^ Asser, Martin (26 Eylül 2002). "Profile: Hamas commander Mohammed Deif". BBC News. 30 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
  9. ^ "Official: Hamas target survives Israeli attack". CNN. 27 Eylül 2002. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
  10. ^ "Israel raid kills Gaza Hamas man". 22 Ekim 2004. 31 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2019. 
  11. ^ "Israel's Most Wanted Man Seriously Injured in Bombing". WLTX. Gaza City. AP. 12 Temmuz 2006. 18 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
  12. ^ Chabin, Michele (14 Kasım 2012). "Israelis brace for attacks after Hamas leader killed". USA Today. Kudüs. 17 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2012. 
  13. ^ "Israeli airstrikes target Hamas military chief in Gaza: report". Xinhua. 20 Ağustos 2014. 25 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  15. ^ "Hamas vows revenge for Deif's family". ynet. 21 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015. 
  16. ^ "Hamas Terror Chief's Daughter Killed in Strike Too - Middle East - News - Arutz Sheva". Arutz Sheva. 22 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015. 
  17. ^ "Gaza killing resumes with peace talks in tatters". CBS News. 20 Ağustos 2014. 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  18. ^ "UPDATE 4-Gaza war rages on, Hamas says Israel tried to kill its military chief". Reuters. 20 Ağustos 2014. 21 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  19. ^ "Hamas military commander Deif said to be alive in Gaza Strip". The Jerusalem Post - JPost.com. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2015. 
  20. ^ Lt. Col. (ret.) Jonathan D. Halevi (3 Ocak 2011). "Talking to Hamas? – Increasing Expressions of Genocidal Intent by Hamas Leaders Against the Jews". Jerusalem Center for Public Affairs. 2 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hamas</span> Filistinde Sünni İslamcı paramiliter örgüt

Hamas veya resmî adıyla İslamî Direniş Hareketi, Filistin Ulusal Yönetimi'nde seçimle belirlenmiş Filistin Parlamentosunda çoğunluğu elinde tutan Filistinli paramiliter örgüt ve sünni, İslamcı ve militarist siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">İzzeddin el-Kassam Tugayları</span> Hamasın silahlı kolu

İzzeddin el-Kassam Tugayları, adını İzzeddin el-Kassam'dan almakta olup Hamas'ın askerî kanadıdır. Şu anda Muhammed Deyf ve yardımcısı Mervan İsa tarafından yönetilen El-Kassam Tugayları, bugün Gazze'de faaliyet gösteren en büyük ve en donanımlı gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Gazze Savaşı</span> İsrail askeri operasyonu

Gazze Savaşı, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin, Hanuka'nın devam ettiği 27 Aralık 2008 tarihinde yerel saatle 09:30 sıralarında Hamas'ın İsrailli sivillere ve askeri birimlere karşı kassam roketli saldırılar yaptığı gerekçesi ile başlattığı savaş. İsrail'in savaşta sadece 3 vatandaşı hayatını kaybederken yaptığı saldırılar nedeniyle Gazze'de 1133 insan ölmüş 4000'den fazla insan yaralanmış ve on binlerce insan evsiz kalmış ve yaşam alanını terk etmek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ağustos 2011 Gazze Şeridi hava saldırıları</span>

Ağustos 2011 Gazze Şeridi hava saldırıları, (Yidiş: טעראָריסט אנפאלן אין דאָרעמדיק ישראל)

<span class="mw-page-title-main">2014 İsrail-Gazze çatışması</span> 2014 yılında silahlı siyasi temeller nedeniyle gerçekleşmiş çatışma

2014 İsrail-Gazze çatışması ya da İsrail hükûmetinin ifade ettiği adla Koruyucu Hat Operasyonu, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF)'nin 8 Temmuz 2014'te Gazze Şeridi'ne yönelik başlattığı kara, hava ve deniz operasyonlarını içeren askerî harekât.

Şucaiyye Katliamı, 20 Temmuz 2014 İsrail-Gazze çatışması esnasında, İsrail ordusu, Hamas ve İzzeddin el-Kassam Tugayları arasında Şucaiyye mahalesinde, Gazze'de meydana gelmiştir. Şucaiyye, 92,000 nüsusuyla Gazze sınırları içinde bulunan en çok nüfuslu bölgelerden birisidir. IDF'ın açıklamasına göre, 8 Temmuz ve 20 Temmuz arasında Gazze'den İsrail'e yollanan 140 roketle birlikte "Terörist Kalesi"inde dönüştü.

Siyasi ve militan kollara sahip olan Filistinli İslami direniş örgütü olan Hamas'ın militan kolu, İsrail'e karşı yürüttüğü harekette birçok farklı taktik kullanmaktadır. Bunların arasında; bombalı intihar saldırıları, roket saldırıları, gerilla savaş taktikleri ve sivilleri kalkan olarak kullanmak vardır.

Yahudiye ve Samarya Bölgesi, İsrail'in bölgelerinden biridir. Bu tanım İsrail'in Doğu Kudüs haricinde Batı Şeria'yı tanımlamada kullandığı resmi bir adlandırma olup uluslararası alanda İsrail toprağı olarak tanınmamaktadır. Yüzölçümü 5,878 km² olan bölgenin nüfusu 2014 itibarı ile 1,889,000 olup yalnızca 389,250'si İsrail vatandaşıdır. Bölgenin merkezi Ariel'dir.

Gazze-İsrail çatışması, birinci ve ikinci intifadalar ile başlayan on yıllardır devam eden Gazze-İsrail çatışması.

Bulut Sütunu Operasyonu, İsrail Güvenlik Güçlerinin (IDF), Hamas yönetimindeki Gazze Şeridi’nde yaptığı, sekiz gün süren operasyondur. Operasyon 14 Kasım 2012 tarihinde, Hamas askeri kanadının baş amiri olan, Ahmed Jabari’nin, Gazze’de İsrailli bir hava saldırısı esnasında ölmesiyle başladı.

Bulut Sütunu Operasyonu, İsrail Ordusu tarafından, Gazze Şeridi'ne yönelik düzenlenen askerî operasyondur. 14 Kasım 2012 tarihinde, Gazze Şeridi'nden İsrail'e karşı yapılan roket saldırılarına tepki olarak başlamıştır.

Mahmud ez-Zehhar Filistinli bir politikacıdır. Hamas'ın kurucu üyesi ve Gazze Şeridi'ndeki Hamas liderliğinin bir üyesidir. Zehhar, Mart 2006'da Filistin Ulusal Yönetimi'nde Hamas/"Değişim ve Reform" hükûmetinin kurulmasından yana, başbakan İsmail Haniye hükûmetinde dışişleri bakanı olarak görev yaptı. Bundan önce, Filistin Yasama Konseyi'ne başbakan olarak seçilen Hamas üyeleri arasında önemli bir aday olarak görülüyordu, çünkü o zamanlar örgütün en üst düzey yetkilisiydi. Hamas askeri kanadı İzzeddin el Kassam Tugayları'nın bir üyesi olan oğlu, 5 Ocak 2008'de İsrail'in Gazze'de ateş açmasıyla öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Yunanistan ilişkileri</span>

İsrail-Yunanistan ilişkileri, Yunanistan Cumhuriyeti ile İsrail Devleti arasındaki ikili ilişkidir. İki ülke arasındaki ilişkiler 20. yüzyılın sonlarında gerildi, ancak 2008'den beri Doğu Akdeniz'in en güçlüleri arasında yer aldılar. İsrail ve Yunanistan birbirlerini askeri, istihbari, ekonomi ve kültürel açıdan güçlü işbirlikçiler olarak görüyor. Her iki ülke de 2015 yılına kadar hem İsrail hem de Kıbrıs'tan petrol ve gaz çıkarılmasına atıfta bulunan ve Yunanistan üzerinden bir boru hattıyla Avrupa ana karasına teslim edilecek olan Enerji Üçgeni'nin bir parçasıdır. Gazze filosu saldırısının ardından İsrail'in Türkiye ile ilişkilerindeki bozulma, Yunanistan-İsrail ilişkilerinin güçlenmesine büyük katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ahlam Tamimi</span>

Ahlam Ahmed et-Tamimi Ürdün vatandaşıdır. 2001 yılında Kudüs'te Sbarro restoranına düzenlenen intihar saldırısının gerçekleştirilmesine yardım etmesiyle bilinir. İsrail askeri mahkemesi tarafından suçlu bulunmuş ve çok sayıda müebbet hapis cezasına çarptırılmış, ancak 2011 yılında Gilad Şalit esir takasının bir parçası olarak serbest bırakılmıştır. İsrail hapishanelerindeki Filistinliler hakkında bir televizyon programı sunmaktadır.

Ebû Ubeyde, Gazze Şeridi'ni kontrol altında tutan Filistinli paramiliter örgüt ve Sünni İslamcı siyasi parti olan Hamas'ın silahlı kolu olan İzzeddin el-Kassam Tugaylarının sözcüsü olarak faaliyet gösteren bir militanın takma adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Herzi Halevi</span>

Herzi Halevi, 16 Ocak 2023'ten beri İsrail Savunma Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı olarak görev yapan İsrailli asker. Daha önce İsrail Güney Komutanlığı komutanı, Askeri İstihbarat Müdürlüğü şefi, 91. Tümen komutanı, 35. Paraşütçü Tugayı komutanı ve Sayeret Matkal komutanı olarak görev yaptı. Halevi, İsrail askeri istihbaratının başında görev yapan ilk Ortodoks Yahudi'dir.

7 Ekim 2023 günü Hamas militanları Güney İsrail sınırlarından içeri girerek Aksa Tufanı isimli bir harekât başlattı. İsrail ise bu saldırıya karşılık olarak Demir Kılıçlar Harekâtı'nı başlattı. Bu sayfada devam eden savaştaki olaylar zaman çizelgesi olarak gösterildi.

Usame Mazini, Filistinli siyasetçi.

Filistin Ortak Operasyonlar Odası, tam adıyla Filistinli direniş gruplarının Ortak Odası, İslamcı ve solcu gruplar da dahil olmak üzere Gazze Şeridi'ndeki Filistinli silahlı grupların askeri kollarını içeren ortak bir askeri operasyon odasıdır.

Halil el-Hayya Salih el-Aruri'nin yerine Ağustos 2024'ten bu yana Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı olarak görev yapan Filistinli bir siyasetçidir. Ayrıca Ocak 2006'dan beri Gazze Şehri temsilcisi olarak Filistin Yasama Meclisi'ne seçilmiştir. Şucaiyye mahallesinde ikamet etmektedir.