İçeriğe atla

Muhammed Bâkır es-Sadr

Muhammed Bakır es-Sadr (1 Mart 1935-1980, Arapça: محمد باقر الصدر) din adamı, şii taklit mercii ve Iraklı siyasetçi. Lakabı ise beşinci şehiddir. Irak'ın en etkili dini ve politik figürlerinden birisidir. Mukteda es-Sadr onun damadıdır.[1]

Muhammed Bakır es-Sadr

Hayatı

Muhammed Bakır es-Sadr 1 Mart 1935 tarihinde Irak'ın Kazımiye şehrinde dünyaya geldi. Babası Haydar el-Sadr bir alimdi annesi ise alim bir aileden kızıydı. O Şii âlimlerin olduğu bir aileden geliyor.[2] Bint’ül Huda Sadr onun kız kardeşidir.[3] Muhammed Bakır beş yaşında ilkokula başlayıp on bir yaşında da bitirdi. 14 yaşındayken babasını kaybetti, annesi ve abisi yanında yetişti. 1945 yılında ailesiyle beraber Necef'e hicret ederler. 12 yaşında fıkıh, usul ve diğer İslami ilimleri eğitim almaya başladı. Necef'te değerli birkaç üstaddan dersler aldı.[4] Sonunda on sekiz yaşındayken içtihat makamına erişti. Yirmi yaşında kifaye ve usul derslerini vermekle öğretmenliği başlayarak birkaç öğrenci yetişti.[5]

Öğrenim dönemi

1946 yılında 12 yaşındayken abisi İsmail ile Necef'e gidip meşhur hocalardan eğitim aldı.[6] O hayatında aşağıdaki alimlerden dersler aldı:[7]

  • Şeyh Muhammed Rıza Alı-yasin
  • İsmail es-Sadr
  • Ebu'l-Kasım Hoyî
  • Hacı Şeyh Sadra Badkube
  • Allame Muhammed Taği Caferi

Siyasi Yaşamı

Muhammed Bakır es-Sadr dini eğitim ve akademik eğitimini tamamladıktan sonra siyasi hareketlerin içinde ve başında yer aldı. Hicri 1399 yılında Kur'an tefsiri derslerini başlattı. Dersler yanında İslami öğretilerle Irak halkını aydınlatmaya başladı. Zaman gittikçe dersleri halk tarafından büyük bir ilgiyle karşılandı. Saddam rejimi bu ilgiyi görürken bu dersleri yasaklayarak Muhammed Bakır Sadr'ı tutukladı ve hapsettirdi. Bir süre sonra Saddam rejimi onu serbest bıraktı. Yine hicri 1399 yılın Receb ayının 18. gününde Muhammed Bakır Sadr'ın evi Saddam rejimin emniyet güçleri tarafından muhasara edildi. Bu durum dokuz ay sürdü. Sonunda 5 Nisan 1980 tarihinde Muhammed Bakır es-Sadr'ı tutuklarak Bağdat'a götürdüler ve 8 Nisan 1980 tarihinde Muhammed Bakır ve kız kardeşi, Bintul Huda Sadr, Saddam Hüseyin emriyle idam edildiler.[8]

Faaliyetleri

  • İslami Davet Partisi'nin kurması (1958 yılında)
  • Necef'in Cemae-tul Ulema grubu ile çalışmak
  • Al-Azova Dergisi'nin yayınması (1961 yılında)

Eserler

Muhammed Bakır es-Sadr ekonomi, felsefi, siyasi bilimler, sosyoloji, fıkıh alanlarında birçok eserler yazmıştır. İktisaduna ve Felsefetüna onun kitablarındandır.[9] Eserlerin bazıları Türkçe'ye çevirmiştir. Türkçe'ye çevirmiş eserleri bunlar:[10]

  • İslami İktisat Projesi
  • Felsefemiz
  • İslam Toplumunun Ekonomik Yapısı
  • Kur'an Okulu[11]
  • Çağdaş İnsanın Açmazı[12]

Kaynakça

  1. ^ "Muhammed Bakır es-Sadr". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  2. ^ "Muhammed es-Sadr". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  3. ^ "Şehid Muhammed Bakır Es Sadr Kimdir ?". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  4. ^ "زندگینامه: محمد باقر صدر (۱۳۱۳- ۱۳۵۹)". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  5. ^ مزار شهید آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر کجاست+تصاویر[]
  6. ^ "مختصری از زندگینامه و شهادت آیت الله سيد محمد باقر صدر". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  7. ^ نگاهی به زندگی شهید محمدباقر صدر
  8. ^ "Muhammed Bakır Es Sadr ?". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  9. ^ "Muhammed Bakır Es-Sadr ve Sünni-Şii Paradigması". 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  10. ^ "Muhammed Bakır Es-Sadr". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
  11. ^ "Kur'an Okulu". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  12. ^ "Muhammed Bakır Es-Sadr Kitapları". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Caferilik</span> İslam dininde bir fıkıh ekolü

Câferîlik ya da Câʿferîyye, İslam dininin Şii fıkıh mezheplerinden biridir. İsmini kurucusu olan Ca'fer es-Sâdık'tan (699-765) alır. Başta İran olmak üzere Azerbaycan ve Irak'ta yaygındır. Yer yer Türkiye'nin Kars, Iğdır gibi illerinde ve bazı İslam toplumlarında görülmektedir. İsnâ‘aşer’îyye'nin temelini teşkil eden fıkıh ekolüdür. Şiîlerin çoğunluğunun mensup olduğu fıkhî mezheptir. Günümüzde Şiîler başlıca üç ana fırkaya ayrılmışlardır. Bunlar nüfus oranlarına göre sırasıyla İsnâ‘aşer'îyye, İsmâ‘îl’îyye ve Zeyd’îyye fırkalarıdır. İran'nda hakim olan İsnâ‘aşer'îyye fırkasının %90'ının takip ettiği resmî fıkhî mezhep Câferîlik'tir. Ayrıca, İsmâ‘ilîğin Mustâ‘lî-Tâyyîb’îyye kolu tarafından da fıkhî meselelerde takip edilmekte olan mezheptir.

<span class="mw-page-title-main">İslami Davet Partisi</span> Irakta bir siyasi parti

İslami Davet Partisi veya İslami Çağrı Partisi, Irak'taki siyasi partilerden biridir. Irak Yüksek İslam Konseyi ile birlikte Şii Birleşik Irak İttifakı'nın iki ana partisidir. Ocak 2005 Irak seçimlerinde ve daha uzun vadeli Aralık 2005 seçimlerinde mecliste çok sayıda sandalye kazandı. Parti, İran-Irak Savaşı sırasında ve İran Devrimi'nde Ayetullah Ruhullah Humeyni'yi destekledi. Hala İran ile olan ideolojik farklılıklara rağmen Tahran'dan mali destek almaktadır.

Irak İslam Yüksek Konseyi veya eski adıyla Irak İslam Devrim Yüksek Konseyi Irak'ta faaliyet gösteren siyasi bir parti. Geleneksek destekçileri Şii görüşüne sahip çıkanlardır. Konseyin lideri 2003 yılı Ağustos ayında suikast sonucu öldürülene dek Ayetullah Muhammed Bekir el-Hakim'di. Ondan sonra kardeşi Abdül Aziz el-Hakim, onun ölümünden sonra ise Abdül Aziz el-Hakim'in oğlu Ammar el-Hakim konsey liderliğinde geçmiştir. Parti 2010 Irak parlamento seçimlerine dek Irak'taki en büyük ve etkili siyasi parti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mukteda es-Sadr</span> Iraklı siyasetçi

Mukteda es-Sadr, Iraklı dini lider ve siyasetçidir. Irak'ta politik ve toplumsal gelişmelere yön vermiş, Şii mezhebine mensup Sadr ailesinin mevcut lideridir.

<i>Velâyet-i Fakih yâ Hükûmet-i İslamî</i>

Velâyet-i Fakih veya Hükûmet-i İslamî, İranlı şii dini lider Ruhullah Humeyni tarafından teokratik islam devleti fikri üzerine yazılan ve 1970 yılında ilk baskısı yapılan bir kitaptır. Kitap Türkçeye "İslam Fıkhında Devlet" olarak çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Sistani</span>

Ali Sistani ya da dinî adıyla Büyük Ayetullah Seyyid Ali el-Hüseyni el-Sistani (Arapça: السيد علي الحسيني السيستاني, Farsça:سید علی حسینی سیستانی), Irak'ta yaşayan en önemli Şii dini liderdir.

<span class="mw-page-title-main">İmam Ali Türbesi</span>

Irak'ın Necef kentinde bulunan İmam Ali Türbesi (Arapça:حرم الإمام علي ya da kısa adıyla İmam Ali Mescidi veya İmam Ali Camii, İslam'ın Şii itikadına bağlı yaklaşık 200 milyon Müslüman için Suudi Arabistan'da bulunan Kabe ve Medine'de Mescid-i Nebevî' ve Kudüs taki ilk islam kıblesi Mescid-i Aksa dan sonra dördüncü kutsal yerdir. Burası İslam peygamberi Muhammed'in amcasının oğlu ve damadı ve dördüncü İslam halifesi ve ilk şii imamı olan Ali ibn Ebu Talib'in defnedildği yerdir. Ayrıca Şii inancına göre bu camide İmam Ali'nin yanında Adem ile Havva ve Nuh peygamberin de bedenleri defnedilmiş bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hüseyin Tebatebayi</span>

Muhammed Hüseyin Tebatebayi, İranlı Şii din alimi, müfessir, filozof ve islam ilahiyatçı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Taki Behcet Fumeni</span>

Büyük Ayetullah Muhammed Taki Behcet Fumeni İranlı Taklit Mercii idi. İran'ın Fumen şehrinde dünyaya geldi. 16 aylık iken annesini kaybetti. Babası Mahmud Kerbelai Fumen'de bir mersiyehandı.

Büyük Ayetullah Seyyid Sadık Hüseyni Şirazi, Iraklı-İranlı taklit merciidir. 1942'de Irak'ın Kerbela şehrinde dünyaya geldi. Kum ve Necef'te dini eğitim aldı. Günümüzde Kum şehrinde dini eğitim vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Bakır el-Hekim</span>

Büyük Ayetullah Muhammed Bakır El-Hekim Iraklı Taklit Mercii'dir. 1939'de Irak'ın Necef şehrinde dünyaya geldi. Irak İslam Devrimi Yüksek Konseyi'nin başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ebu'l-Kasım Hoyî</span>

Büyük Ayetullah Seyyid Ebu'l-Kasım Hoyî el-Musevi 19 Kasım 1899 - 8 Ağustos 1992) İranlı-Iraklı Şii bir merciydi. Hoyî, en etkili Şii alimlerden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Musa es-Sadr</span>

Musa es-Sadr din adamı ve siyasetçidir. İran'ın Kum şehrinde Lübnanlı Şii El-Sadr ailesinin bir ferdi olarak dünyaya geldi. Babası Sadruddin Sadr ona Musa ismini verdi. Musa Sadr çocukluk ve gençlik yıllarını bu mahallede geçirdi. Dini eğitim ve akademik eğitimini tamamladıktan sonra siyasi hareketlerin içinde ve başında yer aldı. Lübnan İç Savaşında Emel ordusunun komutanlarındandı. Hayatta olup olmadığı bilinmemektedir.

Kasım 2006 Medine es-Sadr saldırıları, 23 Kasım 2006'da, Irak'ın başkenti Bağdat'ta, Şii nüfusun yoğun olarak yaşadığı Medine es-Sadr semtinde gerçekleştirilen altı bombalı araç ve iki havan saldırısı. Irak İslam Devleti militanlarınca düzenlendiği belirtilen saldırılarda en az 215 kişi öldü, 250'den fazla kişi yaralandı.

Seyyide Amine Bint'ül-Hüda es-Sadr ya da bilinen adıyla Amine Sadr, Iraklı yazar, şair, alim ve fıkıh ve ahlak öğretmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Seyyid Şehabeddin Maraşi</span>

Seyyid Şehabeddin Maraşi ,, , İranlı taklit mercii, din adamı, şiî fıkıh, hadis ve biyografi âlimi.

Muhammed Bakır Vahid Behbehani,, müslüman fakih, şii müctehid, büyük alim.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ticani Semavi</span>

Muhammed Ticani Semavi, Tunuslu İslâm araştırmacısı, şiiliği seçen Mâlikî alimi.

<span class="mw-page-title-main">Muhsin el-Emin</span>

Muhsin el-Emin Şii alim, fakih, araştırmacı ve yazardır. 1867'de Lübnan'ın güneyindeki Cebeliâmil'de Merciuyûn'a bağlı Şakrâ köyünde doğmuştur. Soyu, Hüseyin (Züddem'a) bin Zeyd bin. Ali bin Hüseyin'e dayanan meşhur bir ulemâ ailesine mensuptur. Ataları geçmişte Irak'ın Hille şehrinden Şakrâ'ya gelerek burada yerleşip, Şiilerin rehberleri olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Sadr Hareketi</span> Irakta bir siyasi parti

Sadr Hareketi, Mukteda es-Sadr liderliğindeki Irak İslami ulusal hareketidir. Hareket, Irak toplumunun dört bir yanından ve özellikle ülkedeki Şii yoksullarından geniş destek görmektedir. Hareketin amaçlarını ve felsefesini belirleyen en önemli kişi Büyük Ayetullah Muhammed Sadık es-Sadr'dı. Önde gelen bir önceki kişi de Muhammed Bakır es-Sadr olmuştu. Hareket dini ve popülisttir. Amacı, dini yasalar ve kabile geleneklerinin bir kombinasyonu tarafından düzenlenen bir toplumdur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.