İçeriğe atla

Muhammed Ümran

Muhammed Ümran
محمد عمران
Suriye Savunma Bakanı
Görev süresi
1 Eylül 1965 - 14 Şubat 1966
Yerine geldiğiHamad Übeyid
Yerine gelenHafız Esad
Görev süresi
2 Mayıs 1963 - 1965
Yerine geldiğiMuhammed es-Sufi
Yerine gelenHamad Übeyid
Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi Bölge Komutanlığı Üyesi
Görev süresi
1 Şubat 1964 - 4 Nisan 1965
Suriye Devlet Başkanı Yardımcısı
Görev süresi
8 Mart 1963 - 15 Aralık 1964
BaşkanLu'ay el-Etâsî
Emin el-Hafız
Yerine gelenNureddin el-Etâsî
Kişisel bilgiler
Doğum 1922
el-Muharrem, Humus Fransız Suriye ve Lübnan Mandası
Ölüm 4 Mart 1972 (49-50 yaşlarında)
Trablusşam, Lübnan
Partisi Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye Bölgesel Şubesi
Askerî hizmeti
Hizmet yılları 1942-1966
Rütbesi Tümgeneral

Tümgeneral Muhammed Ümran (Arapçaمحمد عمران; 1922 - 4 Mart 1972), üniter Baas Partisinin Askeri Komitesinin kurucu üyesi ve 8 Mart Devrimi'nden 1966 Suriye Darbesi'ne kadar Suriye siyasetinin önde gelen isimlerinden biriydi.

Yaşam ve kariyer

Umran 1922 yılında Hayyatin aşiretine mensup küçük toprak sahibi, Nusayri bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Humus'un doğusundaki dağlarda yer alan el-Muharrem köyünden geliyordu. Humus Askeri Akademisinde okudu ve 1947 yılında Baas Partisine katıldı.[1] Ümran, 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında Suriye Ordusunda görev yaptı ve ordunun 1940'lar ve 1950'ler boyunca Suriye siyasetine güçlü müdahalesinin ardından siyasette aktif hale geldi. Edib Çiçekli yönetimine karşı 1954'teki ayaklanmada Ekrem Havrani'nin himayesinde küçük bir rol oynadı.[2]

Diğer kurucu üyeler, Hafız Esad, Salah Cedid, Ahmed el-Mir ve Abdülkerim el-Cundi olan Askeri Komitenin beş kurucu üyesinden biriydi ve komitenin lider aklı olarak hareket etti.[2] Ümran, 1963'teki 8 Mart Devrimi'ne kadar komitenin başkanlığını yaptı ve komitenin en yaşlı üyesiydi.[1] Başlangıçta Askeri Komitenin amacı, Birleşik Arap Cumhuriyeti kurulduğunda Cemal Abdünnasır'ın emriyle feshedilen Baas Partisini yeniden inşa etmek ve yeni bir parti liderliği kurmaktı.[3] BAC yıllarında Ümran ve Cedid ülkeyi dolaşarak eski parti yoldaşlarıyla temas kurdular, ancak Askeri Komitenin varlığından söz etmediler.[4] BAC'nin feshedilmesinin hemen ardından Ümran, Askeri Komitenin diğer üyeleriyle temasa geçti ve birliği yeniden kurmak için bir darbe başlatma olasılığını sordu. Suriye'deki siyasi iklimi özetledi ve Baas Partisinin gücünü diğer siyasi muhaliflerle karşılaştırdı - bir darbenin başarılı olabileceği sonucuna vardı.[5]

Ümran, Baas Partisinin 5. Ulusal Kongresi'nde delegeydi ve Mişel Eflak'a Askeri Komitenin niyetlerini anlattı - Eflak iktidarı ele geçirmek için askeri darbeye razı oldu, ancak iktidarı ele geçirdikten sonra iktidarın nasıl paylaşılacağı konusunda Askeri Komite ile arasında bir anlaşma yapılmadı.[6] Suriye'de Baas Partisinin Suriye Bölgesel Kolunu iktidara getiren 1963 yılındaki 8 Mart Devrimi'nin ardından Ümran'a önce Humus'taki 5. Tugay Komutanlığı verildi, ancak Haziran ayında terfi ederek 70. Zırhlı Tugay Komutanı oldu.[7] Ümran, Suriye tarihindeki ilk Baas hükûmeti olan Selahaddin el-Bitar kabinesinde başbakan yardımcısı olarak atandı.[8]

Ümran, iktidarı ele geçirdikten sonra, önde gelen karar alma organı olan Ulusal Devrim Komutanlığı Konseyinin (UDKK) bir üyesi oldu.[9] Bu organ az ya da çok Askeri Komite ve Baas Partisinin askeri kanadı tarafından kontrol ediliyordu ve önemli kararlar sivil meslektaşlarının işbirliği olmadan alınıyordu. Sivil kanattan gelen şikayetler üzerine Ümran sivil kanada (Eflaq, el-Bitar ve Mansur el-Atraş ve diğerleri tarafından temsil edilen) askeri liderliğin neyin peşinde olduğuna dair zayıf bir fikir verdi.[9] Sivil kanada bağlılığı nedeniyle Askeri Komite tarafından askeri unvanı elinden alındı ve muhalifler için bir sürgün şekli olarak İspanya'ya büyükelçi olarak atandı.[10]

Umran, 1966 Suriye Darbesi sırasında eski Askeri Komite yoldaşları tarafından görevinden alındı ve ardından Mezzeh Hapishanesi'ne hapsedildi. İsrail'in Suriye'nin Golan Tepeleri'ni işgal etmesiyle sonuçlanan 1967 Altı Gün Savaşı'nın ardından serbest bırakıldı. Serbest bırakılmasının ardından Lübnan'a kaçtı.[11]

Ölüm

Ümran, 4 Mart 1972 tarihinde Lübnan'ın Trablusşam kentindeki evinin önünde vurularak öldürüldü.[12][13]

Kaynakça

Özel

  1. ^ a b Moubayed 2006, s. 346.
  2. ^ a b Seale 1990, s. 62.
  3. ^ Seale 1990, ss. 63–64.
  4. ^ Seale 1990, s. 64–65.
  5. ^ Seale 1990, s. 80.
  6. ^ Seale 1990, s. 75.
  7. ^ Seale 1990, s. 79.
  8. ^ Moubayed 2006, ss. 346–347.
  9. ^ a b Seale 1990, s. 78.
  10. ^ Moubayed 2006, s. 347.
  11. ^ Paul, James A.; Middle East Watch (Organization) (1990). Human rights in Syria. New York, NY : Human Rights Watch. s. 40. ISBN 978-0-929692-69-2. 
  12. ^ Nikolaos Van Dam (30 Temmuz 2017). Destroying a Nation: The Civil War in Syria. I.B.Tauris. ss. 49-. ISBN 978-1-78672-248-5. 
  13. ^ "Exiled Syrian aide is slain in Lebanon". The New York Times. 5 Mart 1972. 2 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi</span> milliyetçi-sosyalist öğretiye dayalı Arap siyasi partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi Zeki el-Arsuzi'nin ortakları, Mişel Eflak ve Selahaddin el-Bitar tarafından Suriye'de kurulmuş bir siyasi partiydi. Parti, Arap milliyetçiliği, pan-Arabizm, Arap sosyalizmi ve anti-emperyalist çıkarları karıştıran bir ideoloji olan Baasçılığı benimsedi. Baasçılık, Arap dünyasının tek bir devlette birleştirilmesi çağrısında bulunur. "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm" sloganı ile Arap birliğine ve Arap olmayandan gelen kontrole ve müdahaleye karşı özgürlüğe atıfta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Zeki el-Arsuzi</span> Suriyeli filozof (1899-1968)

Zeki el-Arsuzi Suriyeli bir filozof, filolog, sosyolog, tarihçi ve Arap milliyetçisiydi. Fikirleri Baasçılığın ve siyasi hareketinin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Yaşamı boyunca başta Arapçanın Kendi Dilindeki Dehası (1943) olmak üzere birçok kitap yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mişel Eflak</span> Suriyeli filozof, sosyolog ve Arap milliyetçisi (1910-1989)

Mişel Eflak, Suriyeli düşünür, sosyolog, Arap milliyetçisi politikacı. Düşünceleri Baasçılık fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikir etrafında gelişen siyasal hareketin oluşmasında çok önemli rol oynamıştır. Bu siyasi düşünceye gönül verenlerin bazıları tarafından, Baasçılığın fikir babası olarak anılmaktadır. Yaşamı boyunca en önemlileri Tek Kader için Savaş (1958) ve Arap Devrimi Hareketinin Çarpıtılmasına Karşı Mücadele (1975) olmak üzere çeşitli kitaplar yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1963 Suriye askerî darbesi</span> Baas Partisini Suriyede iktidara getiren askeri darbe

1963 Suriye askeri darbesi ya da Suriye hükûmetinin adlandırmasıyla 8 Mart Devrimi, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Suriye Bölgesel Şubesi Askerî Komitesi tarafından 8 Mart 1963'te gerçekleştirilen askerî bir darbeydi. Planlamada ve bu planın uygulanmasında, partinin Irak Bölgesel Şubesinin Şubat 1963'te gerçekleştirdiği askerî darbeden esinlenilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi</span> Suriyede bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi, resmi olarak Suriye Bölgesel Şubesi, 7 Nisan 1947'de Mişel Eflak, Selahaddin el-Bitar ve Zeki el-Arsuzi'nin takipçileri tarafından kurulmuş neo-Baasçı bir örgüttür. Parti, 1966'daki orijinal Baas Partisi'ndeki bölünmenin ardından Suriye'nin hâkim olduğu Baas hareketine bağlılığını bildirmeden önce orijinal Baas Partisinin (1947-1966) bölgesel şubesiydi. Parti, Baasçıları iktidara getiren 1963 Suriye darbesinden bu yana Suriye'yi kesintisiz olarak yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye başbakanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, 1920'den bu yana Suriye başbakanlarını listeler.

<span class="mw-page-title-main">Selahaddin el-Bitar</span> Suriyeli siyasetçi (1912-1980)

Selahaddin el-Bitar, 1940'ların başında Mişel Eflak ile birlikte Arap Baas Partisini kuran Suriyeli politikacı. 1930'ların başında Paris'te Eflak ile birlikte öğrenci olarak, ikisi milliyetçilik ve sosyalizmin yönlerini birleştiren bir doktrin formüle etti. Bitar daha sonra Suriye'deki birkaç Baasçı hükûmette başbakan olarak görev yaptı, ancak parti daha radikal hale geldikçe partiden yabancılaştı. 1966'da ülkeden kaçtı, çoğunlukla Avrupa'da yaşadı ve 1980'de suikaste uğrayana kadar siyasi olarak aktif kaldı.

<span class="mw-page-title-main">1966 Suriye askerî darbesi</span> Suriyede neo-Baasçıları iktidara getiren askeri darbe

1966 Suriye askerî darbesi, 21-23 Şubat tarihleri arasında Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetinin devrildiği ve değiştirildiği olaylara atıfta bulunur. Arap Sosyalist Baas Partisi'nin iktidardaki Ulusal Komutanlığı, partinin Salah Cedid liderliğindeki Askeri Komite ve Bölge Komutanlığı birliği tarafından iktidardan uzaklaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Münif Razzaz</span> Suriyeli siyasetçi

Münif er-Razzaz, Nisan 1965'te düzenlenen 8. Ulusal Kongre'de göreve seçilen Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı'nın ikinci ve son Genel Sekreteri olan Ürdünlü-Suriyeli bir hekim ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisinin tarihi</span>

Bu makale, Arap Sosyalist Baas Partisinin 1947'de kuruluşundan 1960'larda dağılmasına kadar olan tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lu'ay el-Etâsî</span> 2. Suriye devlet başkanı

Lu'ay el-Etâsî Suriye Ordusunda kıdemli bir komutandı ve daha sonra 9 Mart ile 27 Temmuz 1963 arasında Suriye devlet başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi Merkez Komutanlığı</span> Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesinin yönetim organı

Arap Sosyalist Baas Partisi Merkez Komutanlığı, Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı ile Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye Bölge Komutanlığının 2018 yılında birleşmesiyle kurulmuştur, Suriye'deki Baas Partisi örgütünün ve Suriye liderliğindeki Baas hareketinin yönetim organıdır. Selefi olan Bölge Komutanlığı, bölge kelimesinin Arap devleti anlamına geldiği Baas ideolojisinden kaynaklanmaktadır. 2012 yılına kadar, Suriye Anayasası'na göre, Merkez Komutanlığı devlet başkanı adayı gösterme yetkisine sahipti. Anayasa, Merkez Komutanlığı genel sekreterinin Suriye devlet başkanı olduğunu belirtmezken, Baas Partisinin üyesi olduğu Ulusal İlerici Cephenin (UİC) tüzüğünde devlet başkanı ve genel sekreterin UİC başkanı olduğu belirtilmektedir, ancak bu herhangi bir yasal belgede belirtilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesinin tarihi</span>

Bu madde, Baas Partisinin Suriye Bölgesel Şubesinin tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Selim Hatum</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1928-1967)

Selim Hatum, 1960'larda Suriye siyasetinde önemli bir rol oynayan Suriye Ordusu subayıydı. Arap Sosyalist Baas Partisinin Suriye Bölgesel Kolunun bir üyesi olarak 1966'da Suriye'de gerçekleşen ve yine bir Baasçı olan Emin el-Hafız hükûmetini deviren darbede etkili oldu. Aynı yıl, yeni hükûmeti kuran ancak kendisini önemli bir pozisyondan uzaklaştıran meslektaşlarına karşı kendi bölgesi olan Cebel el-Dürzi'de bir ayaklanma başlattı. Hakkında tutuklama emri çıkarılması üzerine Suriye'den kaçtı, ancak 1967'de geri döndü ve daha sonra hapse atılarak idam edildi.

Muhammed el-Sufi, Suriye Ordusunda feldmareşaldi. 1963 Suriye Darbesi'nde rol oynadı ve aynı yılın Mart ve Mayıs ayları arasında kısa bir süre savunma bakanı olarak görev yaptı. Siyasi olarak bir Nasırcıydı, ordudaki Baasçı rakipleri tarafından kenara itildi ve 1990'larda Suriye'ye dönmeden önce siyaset sahnesinden ayrıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ziyad el-Hariri</span> Suriyeli asker ve siyasetçi

Muhammed Ziyad el-Hariri Suriye Ordusunun önde gelen eski subaylarından biridir. Sıkı bir Arap milliyetçisi olan Hariri, 1958 yılında Suriye ile Mısır arasındaki birleşmeyi desteklemiş, 1961 yılında Suriye'nin Mısır'dan ayrılmasına karşı çıkmış ve Mart 1963'te ayrılıkçı hükûmeti deviren darbenin baş lideri olarak görev yapmıştır. Nasırcılardan ve Baasçı rakiplerinden siyasi olarak bağımsız olan Hariri, darbenin ardından ordunun genelkurmay başkanı olarak görev yaptı ve ordudaki Baasçı olmayanların geniş çaplı tasfiyesi sırasında görevden alınana kadar kısa bir süre savunma bakanı olarak görev yaptı. Kısa bir süre sonra da siyasi faaliyetlerden çekildi.

<span class="mw-page-title-main">Casim Elvan</span> Suriyeli asker (1928-2018)

Casim Elvan, özellikle Şam yakınlarındaki Katana Üssü'nün komutanlığını yaptığı Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) döneminde (1958-1961) Suriye Ordusunun önde gelen yarbaylardan biriydi. BAC Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın sadık bir destekçisi olan Elvan, Suriye'nin 1961'de birlikten ayrılmasına karşı çıktı ve 1962'de ayrılıkçı hükûmeti devirmek için iki başarısız darbe girişimine liderlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Mansur el-Atraş</span> Suriyeli siyasetçi (1925-2006)

Mansur el-Atraş, Suriyeli bir siyasetçi ve gazetecidir. El-Atraş, üniversite arkadaşlarıyla birlikte 1947'de Baas Partisinin ve Suriye bölgesel kolunun kurucu üyelerindendi. Edib Çiçekli'nin devlet başkanlığı sırasında (1951-54) hükûmet karşıtı bir aktivist oldu ve iki kez mahkûm edildi. Çiçekli'nin, El-Atraş'ın babası Sultan el-Atraş'ın desteğini kazanmak için yaptığı başarısız bir girişim sebebiyle serbest bırakıldı. Çiçekli'nin bir askerî darbe sonucu devrildiği 1954'te el-Atraş, parlamento seçimlerinde milletvekili seçilse de Said el-Gazi hükûmetinde görev alma teklifini reddetti. Birleşik Arap Cumhuriyeti döneminde (1958-61), Mısır'ın Pan Arabist Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnâsır'ın destekçilerindendi. Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrılmasına karşı çıktı ve bunu protesto etmek için art arda gelen ayrılıkçı hükûmetlerde görev alma tekliflerini geri çevirdi.

<span class="mw-page-title-main">Sami Dürubi</span> Suriyeli diplomat ve siyasetçi (1921-1976)

Sami Dürubi Suriyeli siyasetçi, diplomat, yazar, çevirmen, üniversite profesörü ve filozoftur. 1960'lı yıllar boyunca Suriyeli bir diplomat olarak çalışmış, sırasıyla Brezilya, Fas, Yugoslavya ve Mısır'ın yanı sıra Arap Birliği, İspanya ve Kutsal Makam'da Suriye büyükelçisi olarak görev yapmıştır. 1963'te kısa bir süre eğitim bakanı olarak görev yaptı. Ayrıca çok sayıda edebi eseri Arapçaya çevirdi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkerim el-Cundi</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1932-1969)

Abdülkerim el-Cundi Suriyeli bir subay ve 1963 Darbesi'nden sonra ülkede iktidarı ele geçiren Baas Partisinin Askeri Komitesinin kurucu üyesiydi. Tarım Reformu bakanı ve Ulusal Güvenlik Bürosu komutanı olarak da görev yapmıştır.