İçeriğe atla

Muhammed'in askerî harekâtları

Bu sayfada İslam dininin peygamberi Muhammed’in İslamı ilk tebliğinden ölümüne kadarki süreçte bizzat katıldığı veya katılmayıp emrini verdiği askeri harekatların listesi bulunmaktadır.

Muhammed Mekke’de peygamberliğini ilan ettiği 610 yılından Medine’ye hicret ettiği 622 yılına kadarki on iki yıllık süreçte sadece teklife dayalı bir tebliğ metodu denemiştir. Mekkeli putperestlerin sert muhalefetine ve baskılarına gerek tebliğ dönemi içinde olması gerekse askeri destek imkanı olmadığı için silah yoluyla bir karşılıkta bulunmamıştır.

Muhammed yaklaşık 10 yıl süren Medine döneminde savaş, baskın, savunma ve seriyye gibi çatışma içeren veya içermeyen çok sayıda askeri harekat düzenlemiştir.

İlk dönem İslam alimleri tarafından Muhammed’in askeri harekatları hakkında yazılan kitaplara megazi denilmektedir. Megazi, gazve isminin çoğul şeklidir. İslam literatüründe Muhammed’in katılıp bizzat komuta ettiği askeri harekatlara gazve denilir. Emrini verdiği fakat bizzat katılmadığı askeri harekatlara da seriyye denilmektedir. Mecazi türü kitapların ilk örnekleri de Halife Ömer döneminden itibaren verilmeye başlamıştır. İbn Şihab ez-Zühri’nin Meğazi en-Nebeviyye bu türdeki eserlerin ilkidir.

Harekâtlar

Not: Harekât türü olarak S (seriyye: Muhammed'in katılmadığı harekâtlar) - G (gazve: Muhammed'in katıldığı harekâtlar)

Sıra Tür Harekât Adı Bölge Miladi Hicri Komutan Kaynak
1SHamza bin Abdülmuttalib SeferiSifülbahrMart 623Ramazan 1Hamza bin Abdülmuttalib[1]
2SRabiğ SeferiRebiğNisan 623Şevval 1Ubeyde bin Hâris[2]
3SHarrar SeferiRebiğMayıs 623Zilkade 1Sa'd bin Ebû Vakkas[3]
4GEbva SeferiEbvaAğustos 623Safer 2Muhammed bin Abdullah[4]
5GBuvat SeferiBuvatEylül 623Rebiülevvel 2Muhammed bin Abdullah[5]
6GSafevan SeferiBedirEylül 623Rebiülevvel 2Muhammed bin Abdullah[6]
7GUşeyre GazvesiYenbuAralık 623Cemaziyelevvel 2Muhammed bin Abdullah
8SBatn-ı Nahle SeferiNahleOcak 624Receb 2Abdullah bin Cahş[7]
9GBedir MuharebesiMedine'nin 120 km. GB15 Mart 62417 Ramazan 2Muhammed bin Abdullah
10GBeni Kaynuka KuşatmasıMedineNisan 624Zilkade 2Muhammed bin Abdullah
11GSevik SeferiMedine29 Mayıs 6245 Zilhicce 2Muhammed bin Abdullah
12GKarkaratülküdr SeferiHayberTemmuz 624Muharrem 3Muhammed bin Abdullah
13GZuemer SeferiZuemerEylül 624Rebiülevvel 3Muhammed bin Abdullah
14GBahran SeferiBahranKasım 624Cemaziyelevvel 3Muhammed bin Abdullah
15SKarede SeferiNecidKasım 624Cemâziyelahir 3Zeyd bin Hârise
16GUhud MuharebesiUhud Dağı23 Mart 6257 Şevval 3
17GHamraülesed SeferiMedine 12 km.28 Mart 62512 Şevval 3
18SKatan SeferiNecidHaziran 625Zilhicce 3Ebu Seleme
19SAbdullah bin Üneys SeferiNecidHaziran 625Muharrem 4Abdullah bin Üneys
20SReci SeferiMedineTemmuz 625Muharrem 4Abdullah bin Üneys
21SBi'rimaune OlayıMauneTemmuz 625Muharrem 4Belli değil
22GBeni Nadir SeferiMedineAğustos 625Rebiülevvel 4Muhammed bin Abdullah
23GBedrü'l-Mevid SeferiMedine4 Nisan 6261 Zilkade 4Muhammed bin Abdullah
24GZâtürrikā SeferiZâtürrikā11 Haziran 62610 Muharrem 5Muhammed bin Abdullah
25GDumetülcendel SeferiDumetülcendelAğustos 626Rebiülevvel 5Muhammed bin Abdullah
26GMüreysi SeferiDumetülcendel28 Aralık 6263 Şaban 5Muhammed bin Abdullah
27GHendek MuharebesiMedine1 Mart 6277 Şevval 5Muhammed bin Abdullah
28GBeni Kurayza SeferiMayıs 6275Muhammed bin Abdullah
29SKurata SeferiNecidHaziran 627Muharrem 6Muhammed bin Mesleme
30GBeni Lihyan SeferiBatn GarranTemmuz 6276Muhammed bin Abdullah
31GGabe SeferiZükaredAğustos 6276
32SGamre SeferiGamreAğustos 627Rebiülevvel 6Ukkaşe bin Mihsan
33S1. Beni Talebe SeferiCizan6276Muhammed bin Mesleme
34S2. Beni Talebe SeferiCizan6276Ebu Ubeyde bin Cerrah
35S1. Zeyd bin Harise SeferiCumumEylül 627Rebiülahir 6Zeyd bin Harise
36S2. Zeyd bin Harise SeferiEl-İsEylül 6276Zeyd bin Harise
37S3. Beni Talebe Seferi6276
38S3. Zeyd bin Harise Seferi (Hisma)6276Zeyd bin Harise
39SAbdurrahman bin Avf Seferi6276Abdurrahman bin Avf
40SFedek SeferiFedekAralık 627Şaban 6Ali
41S2. Vadi Kurra SeferiOcak 6286
42SKurz bin Cabir SeferiMedineŞubat 6286
43SAbdullah bin Revaha SeferiŞubat 6286
44GHudeybiye AntlaşmasıMart 6286Muhammed bin Abdullah
45GFedek'in FethiMart 6287Muhammed bin Abdullah
46GHayber MuharebesiMart - Nisan 6287Muhammed bin Abdullah
47S3. Vadi'l Kura SeferiMayıs 6287
48SÖmer bin Hattab SeferiAralık 6287
49SEbu Bekir Sıddık SeferiAralık 6287
50SBeşir bin Sad Seferi (Fedek)Aralık 6287
51SMeyfaa SeferiMeyfaaOcak 629Ramazan 7Galib bin Abdullah
52SBeşir bin Sad Seferi (Yemen)Şubat 6297
53SIbn Ebi el-Avca el-Sülemi SeferiNisan 6297
54SGalib bin Abdullah Seferi (Fedek)Mayıs 6297
55SGalib bin Abdullah Seferi (Kadid)Haziran 6298
56SSiy SeferiSiy, MedineTemmuz 629Rebiülevvel 8Şüca bin Vehb[8]
57SKab bin Umeyr SeferiTemmuz 6298
58SMute MuharebesiEylül 6298
59SAmr bin As SeferiEkim 6298
60SEbu Ubeyde bin Cerrah SeferiKabaliyyeEkim 629Receb 8Ebu Ubeyde bin Cerrah
61SEbu Hadrad Seferi6298
62SEbu Katade Seferi (Hadire)Aralık 629Şaban 8
63SEbu Katade Seferi (Batn İdam)Aralık 6298
64GMekke'nin FethiMekkeOcak 63020 Ramazan 8Muhammed bin Abdullah
65SHalid bin Velid Seferi (Nahle)Ocak 6308Halid bin Velid
66SAmr bin As Seferi (Sevaa)Ocak 630Ramazan 8Amr bin As
67SSad bin Zeyd SeferiOcak 6308
68SHalid bin Velid Seferi (Beni Cezime)Ocak 630Şevval 8
69GHuneyn Muharebesi6308Muhammed bin Abdullah
70STufeyl bin Amr SeferiOcak 6308
71GEvtas MuharebesiEvtasAralık 6308
72SEbu Amir SeferiEvtasOcak 6308
73SEbu Musa SeferiOcak 6308
74GTaif KuşatmasıŞubat 6308
75SUyeyne bin Hısn SeferiNisan 6309
76SKutbe bin Amir SeferiMayıs 6309
77SDahhak el-Kilabi SeferiHaziran 6309
78SAlkame SeferiTemmuz 6309
79SAli bin Talib Seferi (el-Fuls)Temmuz 6309
80SUkaşe bin Mihsan SeferiAğustos 6309
81STebük SeferiTebükAralık 6309
82SHalid bin Velid Seferi (Dumatul Cendel)Kasım 6309
83SSüfyan bin Harb SeferiAralık 6309
84SDirar Seferi6309
85SHalid bin Velid Seferi (2. Dumatul Cendel)Nisan 6319
86SSurad bin Abdullah SeferiNisan 6319
87SHalid bin Velid Seferi (Necran)Haziran 63110Halid bin Velid
88SAli bin Ebu Talib Seferi (Mudhic)Aralık 63110Ali bin Ebu Talib
89SAli bin Ebu Talib Seferi (Hemdan)Yemen63210Ali bin Ebu Talib
90SZülhalesa Seferi63110Cerir bin Abdullah
91SUsame bin Zeyd'in SeferiMayıs 632Safer 10Usame bin Zeyd

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Algül, Hüseyin (1997). "Hamza maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 15. s. 500. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  2. ^ Küçükaşcı, Mustafa Sabri (2007). "Râbiğ Seriyyesi maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 34. s. 382. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020. 
  3. ^ Sarıçam, İbrahim (1997). "Harrâr Seferi maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 16. s. 242. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. []
  4. ^ Fayda, Mustafa (1994). "Ebvâ maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 10. s. 378. 20 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. 
  5. ^ Önkal, Ahmet (1992). "Buvât Gazvesi maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 6. s. 478. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. []
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2022. 
  8. ^ Ahatlı, Erdinç (2010). "Şücâ' b. Vehb maddesi". TDV İslâm Ansiklopedisi. Cilt 39. s. 246. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2020. []

İlgili Araştırma Makaleleri

Medine'ye Hicret, İslam peygamberi Muhammed ve beraberindeki Müslümanların, 622'de Mekke'den Medine'ye göç etmelerine verilen isimdir. Bu göçün sonucunda Medine'de, Medine Sözleşmesi ile günümüzde İslam devleti olarak sınıflandırılan devletlerden ilki kabul edilen Medine Şehir Devleti kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Abbas bin Abdülmuttalib</span> İslam peygamberi Muhammedin amcası ve sahabe

Abbas bin Abdülmuttalib İslam peygamberi Muhammed'in sahabesi ve amcası. Muhammed'den üç yaş büyük olan Abbas, zengin bir tüccardı, İslam'ın ilk yıllarında Muhammed'i Mekke'de himaye etti. 624 yılındaki Bedir Muharebesi'ne kadar müslüman olmadı. İleride Emevî devletini yıkarak adını taşıyacak Abbâsî devletini kuranlar onun soyundan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Enes bin Mâlik</span> Sahabe

Enes bin Mâlik (612-709), İslam Peygamberi Muhammed'in sahabisidir.

<span class="mw-page-title-main">Hamza bin Abdülmuttalib</span> İslam peygamberi Muhammedin amcası

Hamza bin Abdülmuttalib, İslam peygamberi Muhammed'in amcası ve süt kardeşidir. Abdülmuttalib bin Haşim'in on oğlundan biridir. Künyesi Ebu Umare ve Ebu Ya'la olup, lakâbı "Esedullah", yani "Allah'ın Aslanı"dır. Annesi Hâle, Muhammed'in annesi Âmine'nin amcasının kızıdır. Muhammed'den iki ya da dört yıl önce doğmuştur. Hicret'ten yedi yıl önce, 615'te Müslüman oldu. 625 yılında gerçekleşen Uhud Muharebesi'nde, savaş meydanında öldü.

<span class="mw-page-title-main">Uhud Muharebesi</span> İslam tarihinde Müslümanlar ile Mekkeli paganların yaptığı ikinci savaş

Uhud Muharebesi, 23 Mart 625 tarihinde İslam peygamberi Muhammed komutasındaki Müslüman ordusu ile Mekkeli Ebu Süfyan'ın ordusu arasında, Medine yakınlarındaki Uhud Dağı'nda gerçekleşen muharebedir. Muharebenin sonucunda Müslümanlar çok fazla kayıp vermiş, Muhammed yaralanmış ve en önemli sahabelerden biri olan Hamza bin Abdülmuttalib öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Mus'ab bin Umeyr</span> sahabe

Mus'ab bin Umeyr, İslam peygamberi Muhammed'in sahabesidir. Mekke'deki Kureyş kabilesinin Abdüddar boyuna mensuptur. 614 yılında İslam'ı kabul etti ve 625 yılında Uhud Muharebesi'nde öldü.

<span class="mw-page-title-main">Zübeyr bin Avvâm</span> Muhammedin halası Safiyyenin oğlu, sahabe

Zübeyr bin Avvam ya da Zübeyr bin el-Avvam (Arapça:الزبير بن العوام, İslâm peygamberi Muhammed bin Abdullah'ın halası Safiyye'nin oğludur. Cennetle müjdelenen on sahabiden birisidir. Muhammed'in eşi Hatice'nin kardeşinin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Sa'd bin Ebû Vakkas</span> sahabe

Sa'd bin Ebû Vakkās (Arapça: سعد بن أبي وقاص ;, Cennet'le müjdelenen on sahabeden ve İslam'ı ilk kabul edenlerdendir. Ebu Bekir vasıtasıyla Müslüman oldu. Yeteneği sayesinde Raşidin kuvvetlerinde komutanlık ve elçilik gibi görevlerde bulundu. Halîfe Ömer zamanında ileri bir karakol şehri olarak Kufe'yi kurdu ve valisi oldu. Ayrıca 657'de Sasani başkenti Medain'i alan ordunun komutanıydı.

Seriyye, İslam peygamberi Muhammed döneminde, Muhammed'in bizzat katılmadığı askerî harekâtlardır.

<span class="mw-page-title-main">Saîd bin Zeyd</span>

Sa'īd bin Zeyd,, İslâm peygamberi Muhammed'in sahabelerinden. Ebu Aver olarak da nitelendirilmiştir. 600 yılı civarında doğmuştur. Eşi Fatıma binti Hattab, Ömer bin Hattab'ın kız kardeşidir ve eşiyle birlikte İslâm'a ilk girenlerdendir. Said bin Zeyd, ayrıca Aşere-i Mübeşşere'dendir.

<span class="mw-page-title-main">Muâz bin Cebel</span> Muhammedin sahabisi ve fıkıh bilgini

Muâz bin Cebel, İslam peygamberi Muhammed'in sahabisi ve fıkıh bilgini.

<span class="mw-page-title-main">Mâriye</span> İslam peygamberi Muhammedin eşi

Mâriye el-Kıbtiyye, İslam peygamberi Muhammed'in eşi. Mısır'ın Said bölgesinden Hafn denilen bir köydendir. Kıptî bir baba ve Rum bir anneden dünyaya geldiği belirtilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Benî Kurayza</span> 7. yüzyılın başlarında Medinede yaşamış Yahudi kabilelerinden biri

Beni Kurayza veya Beni Kureyza, 7. yüzyılda Arap Yarımadası'nın kuzeyindeki Yesrib vahasında (Medine) yaşamış bir Yahudi kabilesiydi. İslam peygamberi Muhammed'in 622'de Medine'ye hicret etmesinden sonra, Muhammed tarafından düzenlenen Medine Sözleşmesi'ne katılmışlardır. Bu sözleşmede yer alan, herhangi bir saldırı durumunda Medine'yi birlikte savunacakları maddesini Hendek Muharebesi'nde (627) ihlal ettikleri ve üstelik Müslümanlarla karşı savaştıkları gerekçesiyle Muhammed yönetimindeki Müslüman kuvvetleri tarafından erkeklerin ölüm cezasına çarptırıldığı, kadınların ve çocukların ise köleleştirildikleri iddia edilir.

<i>TDV İslâm Ansiklopedisi</i> Ansiklopedi

Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı tarafından çıkarılmış; İslamî ilimler, İslam kültür ve medeniyeti ile ilgili terimler, İslam dünyasında din, ilim, siyaset, sanat ve edebiyat alanlarında yetişmiş önemli şahsiyetler ile İslam hayatına etkide bulunmuş eserler gibi İslam dünyasının birçok alanına değinen bir içeriğe sahip Türkçe ansiklopedi.

<span class="mw-page-title-main">Ubade bin Samit</span>

Ubade bin Samit, İslam peygamberi Muhammed'in sahabesi.

Muhammed, İslam'ı duyurmaya başlamasıyla zaman içerisinde kendisine taraftar topladı ve böylece giderek artan bir nüfuz elde etti. Diğer inançlara mensup bazı kimseler, kendilerini yanlış yolda olmakla itham eden Muhammed'e karşı koydu. Bazı şairler şiirleriyle Muhammed'i hicvederken bazıları ise şiirleriyle insanları ona karşı savaşmaya davet etti. Muhammed muhaliflerini ortadan kaldırmak amacıyla onları öldürttü.

<span class="mw-page-title-main">Rabiğ Seferi</span> Muhammedin bir askeri seferi

Rabiğ Seferi, İslam peygamberi Muhammed'in bir seriyyesidir.

Hamza bin Abdülmuttalib Seferi, İslam peygamberi Muhammed'in bir seriyyesidir.

Amr bin As Seferi ya da Zâtü's-Selâsil Seriyyesi, Muhammed'in Medine üzerine yapılacak olan saldırıyı önleme amaçlı emrettiği seferdir.

<span class="mw-page-title-main">Sa'd bin Ubade</span> Muhammedin ardından halife adayı olmuş sahabe

Ebû Kays Sa‘d b. Ubâde b. Düleym b. Hârise el-Ensârî, İslam peygamberi Muhammed'in sahabesi.