Muay Thai

Muay Thai (Tayca: มวยไทย), Tayland'da ortaya çıkan ve özgün adı Muay Thai olan dövüş sporu. Tayland Boksu da denir. Başta Tayland olmak üzere Myanmar (eski adı ile Burma), Kamboçya, Laos gibi Güneydoğu Asya ülkelerinde uygulanır. Yumruk, diz, dirsek ve tekmelerin kullanıldığı oldukça sert bir dövüş sanatıdır.

Muay Thai eskiden Siyam olarak adlandırılan bölgenin bölünmesinden sonra oluşan ve bugün ağırlıklı olarak Tayland'da sistemlenmiş dövüş sistemlerinin tümünün genel adıdır. Her ne kadar bölge sınırları değişse dahi bu ülkeye komşu olan Myan Mar (eski adı Burma) 'da uygulanan "Bando veya Lethwai" ve Kamboçya'da yapılan "Khmer Boksu" ile büyük benzerlikler gösterir ... Muay Thai'nin orijini hakkında “Tayland, Myanmar ve Kamboçya “arasında anlaşmazlıklar günümüzde iyice şiddetlenmiş olup, her ülke çıkışı kendine mal etmektedir. Bugün Muay Thai evrim geçirerek 3 dalda "Profesyonel, Amatör ve Tradisyonel (Geleneksel)" olarak uygulanmaya konmuştur.

Tarihi 1300'lere kadar dayanabilmektedir. Eski antik sistemlerin tümü "Muay Boran" (Antik Döğüş Sistemi) şemsiyesi altındadır (Bu konuda birçok efsane mevcuttur)

Muay Boran şemsiyesi altında ; "Muay Lopburi (bugünkü Muay Thai'nin atası sayılır,dik duruşlar ihtiva eder), Muay Chaiyuth, Muay Korat, Muay Kochasarn, Muay Nakorn" sistemleri bulunur... Geleneksel sistemler bazen Myanmar, Tayland veya Kamboçya sınırlarında müsabaka düzenlerler, eldiven yerine sargı, bandaj kullanılır ve özellikle Burma bu konuda gelenekselliği fazla bırakmamaktadır.

Krabbi Krabbong ise, tamamen "kılıç, mızrak, vb." ihtiva eden silahlı geleneksel kendine has bir disiplin olup, ancak sanıldığı gibi Muay Thai sistemi ile bir ilgisi yoktur. Ayrıca bugün Tayland ordusunun bazı bölümlerinde kullanılan "Military Lerdrit" diye ülkeye has ayrı bir sistem mevcuttur.

Tayland'da uygulanan profesyonel sistem dövüşleri için ise "Lumpini, Rachandamnern, TV 7 vb." gibi özel olarak inşa edilmiş stadyumlar mevcuttur. Bunlar arasında özellikle Rachandamnern dünyada yalnızca "Boks" amacı için inşa edilmiş en büyük stadyumdur. Buralarda her hafta gün aşırı dövüşler düzenlenir ve yoğun olarak ilgi çeker... Enternasyonal profesyonel muay thai konusunda başlıca dünya organizasyonları " WMC (WORLD MUAY THAI COUNCIL), S-1 (SONGCHAI PROMOTIONS) olarak adlandırılabilir.

Amatör kapsamda ise 110 ülke "IFMA (INTERNATIONAL FEDERATION MUAYTHAI AMATEUR) şemsiyesi altında toparlanmış olup, söz konusu kuruluş 2006'da "GAISF" (Olimpiyatlar için kriter kuruluşlardan biri) tarafından üyeliğe seçilmiştir... Amatör Muay Thai; "Müsabaka, Yarışma (Koreografi) ve Aerobic Muay Thai" bölümlerinden oluşturulmuştur.

Türkiye'de ilk çalışmalar İstanbul’da “Ercan Gürgöze ve Hayrullah Camadan “tarafından 1980'lerin başından itibaren başlatılmış, 2002 yılında Hasan Yıldız, "Ömer Dağdelen", Engin Kısa ve Şahin Eroğlu'nun girişimleri ile Halil Durna'nın başkanı olduğu “Karate Federasyonu” çatısı altında “Amatör Muay Thai Spor Dalı” oluşturulmuştur. Spor Dalı iki yıl kadar “IAMTF (IMTF) ve “WMF” dünya federasyonu çerçevesinde hareket etmiş,müteakiben 2005 yılında kurulan Mücadele nı Mehmet Ünlü ve Ercan Gürgöze'nin girişimleri, çalışmaları akabinde 2006'da "IFMA" üyeliğine kabul edilmiş olup bu tarihten beri bu teşkilatın amatör yarışmalarına katılmaktadır. 2007'de Türkiye'de federasyon kurulmuş ve Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan seçimle “Halil Durna” başkanlığa seçilmiş olup, Hasan Yıldız koordinatör olarak atanmıştır. Türkiye de ise amatör maçlarda 3 raunt 3 dakikadan olmak üzere maçlar oynanır.

Muay Thai'de eller, dirsekler, tekmeler ve dizler temel saldırı tekniklerinde kullanılmaktadır. Muay Thai'de tekme, yumruk ve blokların hepsinde bütün bedenin kalçanın dönüşüyle birlikte kullanılması söz konusudur ve bu tekniklere diğer savaş sanatlarından daha yavaşlık vermekle birlikte daha büyük bir güç kazandırmaktadır.

Müsabaka öncesinde yarışmacılar, hem dini hem de ısınma amaçlı belirli seremonik dansları yaparlar.

Tam temaslı diğer dövüş sporlarında olduğu gibi Muay Thai'de de kondüsyonun önemli bir yeri vardır. Ring koşullarının gerektirdiği sertlik ve kondüsyon için gereken çalışmalara Muay Thai'de özellikle yer verilmektedir. Diğer bazı mücadele sporları antrenmanında kullanılan koşma, gölge boksu, ip atlama, vücut direncine dayalı egzersizler, sağlık topu egzersizleri, karın kasları egzersizleri ve bazı durumlarda ağırlık antrenmanı gibi çalışmalar Muay Thai'de de uygulanır.

Muay Thai, "diz, dirsek, yumruk ve tekme" vuruşlarından dolayı 8 organ dövüşü olarak da adlandırılır. Geleneksel Muay Thai, Muay Boran ve Bando sistemlerinde kafa vuruş teknikleri de olduğundan bazen 9 organ sistemi olarak da isimlendirilir.

Profesyonel ve Amatör Muay Thai antrenman metodolojisi %90 oranında aynı kapsamda seyreder. "Gölge Boksu, Temel Teknikler, Pao (Pad) diye adlandırılan darbe yastığı, Torba, Djab-Ko (belden yukarı yapılan güreş) ve kapsamlı "Sparring" (eşli müsabaka tipi çalışma) "bölümlerinden başka kondüsyon arttırıcı "Cross Training " çalışmaları antrenmanların büyük bölümünü teşkil eder. Tayland'da çalışmalar kamp tabir edilen yerlerde, batıda ise "Gym" olarak adlandırılan salonlarda gerçekleştirilir. Tayland'da gerçekleştirilen çalışmalar batıdakilere oranla çok daha kapsamlıdır. Boksörler kamplarda yer, içer, yatar ve antrenman yaparlar. Her gün sabah 2 saat, akşam ise yine 2-3 saat olarak antrenman gerçekleştirilir. Bu ağır antrenmanlar neticesinde boksörler Lumpini, Raja gibi statlarda her 2-3 haftada bir, son derece sert, tempolu,yorucu geçen" 5 raund x 3 dakika" üzerinden dövüşler gerçekleştirecek seviyelere çıkabilirler ki bu da neden Muay Thai orijinli dövüşcülerin aynı zamanda "Kickboxing, K-1 gibi farklı organizasyonlarda, disiplinlerde de başarı kazanabildiklerini açıklamaya yetmektedir.

Geleneksel Muay Thai'de ise yine aynı tip çalışmaların yanı sıra, ağırlık teknik bölümlere verilir. Ayrıca, daha küçük hedef odaklı ve yer güreşi, kilit, sabitleme, kafa vuruşları tipi çalışmalar da yapılır. Myanmar'da bu tip antrenmanlar sonucu dövüşcüler hünerlerini ele bandaj sarılı olarak sergilerler... Ayrıca bu dövüş stili Siam ve Burma arasında çıkan savaş sonucunda Siyamlıların önemli bir kişisinin esir düşmesi üzerine Burma kralı kendisinin 10 iyi dövüşcüsüyle başa çıkarsa ona özgürlüğünü vereceğini söylemiştir ve Siyam dövüşçüsü bu dövüşçüleri yenerek özgürlüğüne kavuşur. Her ne kadar savaş kaybedilse de Thai halkı bu zafere kendileri savaş kazanmış kadar sevinirler. Tabii ki bunlar doğrulanamayacak efsanelerdir. Ancak, kralların saraylarında boksörleri bulundurduğu ve bunları himayelerine almış oldukları birçok kaynakça doğrulanmış bilgilerdir.

Wikimedia Commons'ta Muay Thai ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.