İçeriğe atla

Muş Muharebesi

Muş Muharebesi
Kafkasya cephesi
Tarih3-7 Ağustos 1916[2]
Bölge
Sonuç Osmanlı zaferi[3][4][5][6]
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu

Rus İmparatorluğu Rus İmparatorluğu

Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Mustafa Kemal PaşaRus İmparatorluğu Nikolay İstomin
Rus İmparatorluğu Nikolay Yudeniç
Ermenistan Tovmas Nazarbekyan[7]

Muş Muharebesi, diğer ismiyle Muş Seferi, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu bölgesinde I. Dünya Savaşı sırasında gerçekleşti. Komutan Mustafa Kemal bu muharebede kilit rol oynadı.[8]

Muharebe

Çöken bir Doğu cephesi ve Osmanlı topraklarına Rus saldırısı tehdidiyle karşı karşıya kalan Mustafa Kemal'in olağanüstü liderlik becerileri, önce Edirne'de, ardından da Diyarbakır'da bir kolordu komutanlığına atanmasına yol açtı. Başlıca hedefi, kuzeyden ve güneyden eş zamanlı saldırılar başlatarak ilerleyen Rus kuvvetlerini kontrol altına almaktı.[8]

Rus ordusu, Kuzey'deki Erzurum ve Trabzon gibi stratejik şehirlerin yanı sıra Ermeni gönüllülerinin desteğiyle Güney'deki Muş ve Bitlis'i hızla ele geçirdi. Durum, Doğu cephesi tam çöküşün eşiğinde ve Rusya'nın Mezopotamya'ya saldırma riski ile birlikte tam kritik hale geldi.[8]

Bu vahim durum karşısında, artık tuğgeneral olan Mustafa Kemal, taktik zekasını sergiledi. Hızlı ve kararlı bir eylemle Rus ilerleyişini durdurdu.[9] 3 Ağustosta başlayıp 8 Ağustos 1916'ya kadar süren bir hücumun 4'ncü Gününde Mustafa Kemal Muş'u Geri aldı.[10][11]

Ayrıca bakınız

Çapakçur Muharebeleri

Kaynakça

  1. ^ Kreiser, Klaus (2014). Atatürk: eine Biographie (Almanca). 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  2. ^ Çorbacı, İsmail; Mert, Yüksel (2014). Bilinmeyen Atatürk. Az kitap. ISBN 978-605-4812-17-2. 
  3. ^ Atatürk'ün Bütün Eserleri. 24 Ocak 2024. s. 52. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  4. ^ Andrew, Mango (26 Ağustos 2002). Atatürk: Modern Türkiye'nin Kurucusu. Abrams. s. 205. ISBN 978-1-59020-924-0. 
  5. ^ Macdonald, James B. (Eylül 1916). "The Russian Campaign In Turkey" (İngilizce). 4: 1087. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. 
  6. ^ Kinross, Lord (9 Kasım 2018). Atatürk - Bir Milletin Yeniden Doğuşu. Altın Kitaplar. s. 152. 26 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2024. 
  7. ^ Fabrice, Monnier (9 Nisan 2015). Atatürk. La naissance de la Turquie moderne: Naissance de la turquie moderne (Fransızca). CNRS Editions. ISBN 978-2-271-08615-0. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  8. ^ a b c Erickson, Edward J. (20 Ağustos 2013). Mustafa Kemal Atatürk (İngilizce). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-4728-0458-7. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  9. ^ Hanioğlu, M.Şükrü (27 Ocak 2016). Atatürk: Une biographie intellectuelle (Fransızca). Princeton University Press. ISBN 978-0-691-17582-9. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  10. ^ Hanioğlu, M.Şükrü (7 Mart 2017). Atatürk: An Intellectual Biography (İngilizce). Fayard. s. 80. ISBN 978-2-213-68802-2. 
  11. ^ Gawrych, George W (16 Nisan 2013). The Young Atatürk: From Ottoman Soldier to Statesman of Turkey (İngilizce). Bloomsbury Publishing. s. 53. ISBN 978-0-85772-205-8. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk</span> Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı

Mustafa Kemal Atatürk, Türk mareşal, devlet adamı, yazar, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başkomutanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. Türkiye'yi laik, sanayileşen bir ulusa dönüştüren kapsamlı ilerici reformlar üstlenmiştir. İdeolojik olarak sekülarist ve milliyetçi politikaları ve sosyo-politik teorileri Kemalizm olarak tanınmıştır.

1916 (MCMXVI) cumartesi günü başlayan bir artık yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Karabekir</span> 5. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Musa Kâzım Karabekir, Türk asker ve siyasetçi. "Alçıtepe Kahramanı" namıyla tanınır. Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatan komutanların arasında yer alarak Doğu Cephesi'nde gösterdiği başarılardan dolayı Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk muhalif partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer alıp, genel başkanı oldu. Afşar Türklerinden olup soyu Karamanoğulları'na dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Reşat (Çiğiltepe)</span> Türk asker

Reşat Çiğiltepe, Türk asker.

Güneş Dil Teorisi, Türkçenin dünya tarihindeki ilk dillerden biri olduğunu savunan sözdebilimsel ve sözdedilbilimsel bir teoridir. Teori, 1930'lu yıllarda Mustafa Kemal Atatürk tarafından desteklendi ve bizzat geliştirildi, ancak dilbilimciler tarafından kabul görmedi ve kısa sürede önemini yitirdi. Terimin kökeni, "dili Güneşe saygı göstermek için yarattığı varsayılan Güneş'e tapan Orta Asyalılardı".

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Meydan Muharebesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının Batı Cephesinde bir muharebe

Sakarya Meydan Muharebesi, Atatürk tarafından çok büyük ve kanlı savaş anlamına gelen Melhame-i Kübra ifadesi ile anılan, Türk Kurtuluş Savaşı'nın önemli bir muharebesi.

<span class="mw-page-title-main">Kütahya-Eskişehir Muharebeleri</span>

Kütahya-Eskişehir Muharebeleri, 10 Temmuz 1921 ile 24 Temmuz 1921 tarihleri arasında Yunanistan ile Ankara Hükûmeti ordusu arasında gerçekleşen muharebelerdir. Muharebeleri kaybeden Ankara Hükûmeti kuvvetleri Sakarya Nehri'nin doğusuna çekilmek zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı Doğu Cephesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının bir cephesi

Doğu Cephesi, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 1919-1921 yılları arasında Türk-Ermeni Savaşı dahil olmak üzere, Doğu Anadolu ve Güney Kafkasya'da gerçekleşen muharebelerden meydana gelen cephe.

Bitlis Muharebesi, 1916 yılının yaz aylarında Bitlis şehri için Rusya İmparatorluk Kuvvetleri ve Osmanlı Ordusu arasında gerçekleşmiş bir dizi çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Topal Osman</span> Türk milis lideri

Hacı Topal Osman Ağa, Kurtuluş Savaşı'nda Doğu Karadeniz'de faaliyet gösteren mahallî milis güçlerinin reisi ve muhafız taburu komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Avlonyalı İsmail Kemal Bey</span>

Avlonyalı İsmail Kemal Bey Arnavut bir diplomat, Osmanlı Meclis-i Mebusanı I. dönem Berat milletvekili, rilindas ve modern Arnavutluk'un kurucu babasıdır. Bağımsızlık bildirgesi'nin baş yazarı, daha sonra 1912'den 1914'e kadar olan dönemde Arnavutluk'un ilk başbakanı ve dışişleri bakanı olarak görev yaptı.

Arnold Gehlen, Alman filozof, antropolog ve sosyolog. Helmuth Plessner ve Max Scheler ile birlikte felsefi antropolojinin başlıca temsilcilerindendir. Gehlen, 1960'lı yıllarda Theodor W. Adorno'nun muhafazakâr rakibi olarak kabul edilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Nuri Conker</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Nuri Conker, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Nazmi Topçuoğlu</span> Türk siyasetçi

Mehmet Nazmi Topçuoğlu, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">İzzettin Çalışlar</span> Türk asker ve siyasetçi

İzzettin Çalışlar, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Şükrü Tezer</span> Türk asker ve bürokrat

Şükrü Tezer, Türk asker, bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">19. Piyade Tümeni (Osmanlı)</span>

19. Piyade Tümeni, Osmanlı Ordusu'nun tümenlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Baki Vandemir</span> Türk asker

Baki Vandemir, Türk asker. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında 5. Süvari Kolordusu Kurmay Başkanı ve İstihbarat Şube Müdürlüğü görevlerinde bulundu.

Çapakçur Muharebeleri, 1916 yılında Çapakçur şehri için Rusya İmparatorluk kuvvetleri ve Osmanlı Ordusu arasında gerçekleştirilen Osmanlı Ordusu'nun zaferiyle sonuçlanan muharebeler.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk'ün askerî hayatı</span> Atatürkün askerî hayatı

Mustafa Kemal Atatürk'ün askerî kariyeri, İstanbul'daki Harp Okulundan 1905'te kurmay yüzbaşı olarak mezun olmasıyla başladı. 8 Temmuz 1919'da Osmanlı ordusundan istifa eden Atatürk, Türk Kurtuluş Savaşı boyunca askerî bir lider olarak yaşamını sürdürdü.