Mstislav Rostropoviç

Mstislav Leopoldoviç Rostropoviç (d. 27 Mart 1927; Bakü, Transkafkasya SFSC – ö. 27 Nisan 2007; Moskova, Rusya) Rus çellist ve orkestra şefidir. 20. yüzyılın en önemli çello sanatçılarından biri olarak kabul edilir.

1943'ten 1948 yılına kadar Moskova Konservatuvarı'nda okudu. 1956 yılında profesör oldu. 4 yaşında, yetenekli bir piyanist olan annesinden piyano çalmayı öğrendi. 10 yaşındayken Pablo Casals'la ve aynı zamanda çellist olan babasıyla çello derslerine başladı. Bu arada Sergey Sergeviç Prokofyev ve Dimitri Şostakoviç'den şeflik ve kompozisyon dersleri almaya başladı.

İlk çello konserini 1942 yılında verdi ve 1947, 1949 ve 1950 yıllarında Prag ve Budapeşte'de ilk uluslararası müzik ödüllerini kazandı. 1950 yılında 23 yaşındayken o zamanlar Sovyetler Birliği'ninde en yüksek rütbe olarak düşünülen "Stalin Ödülü"'nü kazandı. O zamanda, Rostropovich ülkesinde zaten iyi bilinen birisiydi ve onun solo kariyeri aktif olarak takip edilirken Leningrad Conservatory'de (bugünkü Saint-petersburg) ve Moskova Konservatuvar'ında öğretmenlik yaptı. 1955 yılında Bolşoy Tiyatrosu'nda soprano olan Galina Vishnevskaya ile evlendi. Rostropoviç'in uluslararası solo kariyeri o zamanın Batı Almanya'sında 1964 yılında başladı. Bu tarihten itibaren Batı Avrupa'da çeşitli turlara çıktı ve Benjamin Britten de dahil birçok besteciyle tanıştı. 1967 yılında Çaykovsky'nin "Eugene Onegin" operasını yönetti.

Sınırlandırılmamış sanat, konuşma özgürlüğü ve demokrasi için mücadele etti. Bunun sonucu sovyet rejiminden ihtar aldı ve yakın arkadaşı Aleksandr Solzhenitsyn ve onun destekleyen muhalifleri 1970'lerin başında itibarını kaybetti. Bunun sonucu Rostropoviç'in birkaç müzikal topluluğu yasaklandı ve 1978 yılında Sovyet vatandaşlığı iptal edildi. Bunun nedeni SSCB'nin kültürel özgürlüğü kısıtlamasına karşı muhalefetiydi. Bunun üzerine 1974 yılında Sovyetler Birliği'nden ayrılarak ailesi ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleşti. 1990 yılında Rusya vatandaşlığı ona geri verildi.

Shostakoviç, Prokofiev, Britten, Dutilleux, Bernstein ve Penderecki gibi çok sayıda besteci onun için eserler bestelediler. Prokofiev'in ölümünden sonra tamamlanan çello konçertosunu ve Shostakovich'in iki çello konçertosunun ilk ilk performanslarını verdi. Shostakovic'in ilk çello konçertosunu Londra'da tanıttı ve Benjamin Britten'le ortaklık kurdu. Britten onun için 3 çello süiti, çello sonatı ve çello ve orkestra için bir senfoni yazdı. 1977'den 1994'e kadar Washington'daki National Symphony Orchestra'nın müzikal direktörlüğünü yaptı. Aynı zamanda birkaç müzik festivalinin (Aldeburgh, Rostropovitch festival) kurucusu ve direktörü olarak Richter ve Horowitz gibi en ünlü bazı müzisyenlerle çeşitli performanslar gösterdi. Berlin Duvarı'nın Kasım 1989 yılındaki yıkılışı sırasındaki doğaçlama performansı televizyon ile baştan sona bütün dünyaya gösterildi ve bu ona uluslararası bir ün kazandırdı.

Birkaç uluslararası ödül, dünyanın en prestijli üniversitelerinden fahri doktor unvanları, Fransa Legion D'Honneur Nişanı verildi. Bir eylemci olarak sanatta ve politikada ifade özgürlüğü için mücadele etti. Aynı zamanda UNESCO için bir temsilci olan Rostropoviç, birkaç eğitici ve kültürel projeyi destekledi. Eşi Galina Vishnevskaya ile amacı çeşitli sosyal projeleri ve aktiviteleri teşvik etmek olan bir kurum için harekete geçtiler. 4 Mart 2002 yılında doğduğu şehir olan Azerbaycan'nın Bakü şehrinde "Rostropovich Müzesi" açıldı.

Ödüller

Grammy Ödülleri'nde en iyi oda müziği performansı:
Mstislav Rostropovich ve Rudolf Serkin for brahms: sonata for cello and piano in e minor, op. 38 and sonata in f, op. 99 (1984)
Haydar Aliyev Nişanı^[1]