Moğolistan devlet başkanları listesi

Moğolistan devlet başkanı, Asya ülkesi Moğolistan'da 1911 bu yana ülkenin en üst makamında bulunan kişiye verilen unvandır.

1992'de kabul edilen Moğolistan Anayasası, Moğolistan Cumhurbaşkanı'nın "Moğol halkının birliğinin devlet başkanı ve somutlaşmış örneği" olduğunu belirtmektedir.^[1]

Moğolistan, bağımsızlığını 1911'de Qing Hanedanı'ndan Bogd Khan (8. Jebtsundamba Khutuktu ) altında ilan etti . 1911'den 1924'e kadar Moğolistan devlet başkanı nominal olarak Bogd Hanıydı. 1924-1992 yılları arasında, Moğolistan Halk Cumhuriyeti sırasında, devlet başkanının resmi unvanı, Büyük Hural Devlet Başkanı, Devlet, Küçük Hural Başkanı, Büyük Hural Başkanı ya da Büyük Hural Halk Başkanı dahil olmak üzere çeşitli değişiklikler göstermiştir.

Moğolistan Devlet Başkanları (1924 – günümüz)

(İtalik tarihler ofisin fiili olarak devam ettiğini gösterir)

Moğolistan Bogd Hanlığı (1911–1924)
№		Nr.	Doğum-Ölüm	Göreve başlama	Görevi bırakma	Unvan
Moğol Hanı
1		Bogd Han	1869–1924	29 Aralık 1911	20 Mayıs 1924	Jebtsundamba Khutukhtu
№		Nr.	Doğum-Ölüm	Göreve başlama	Görevi bırakma	Unvan
Geçici başkan
	—	Balingiin Tserendorj	1868–1928	20 Mayıs 1924	28 Kasım 1924	MPP
Moğolistan Halk Cumhuriyeti (1924–1992)
№		Nr.	Doğum-Ölüm	Göreve başlama	Görevi bırakma	Unvan
Büyük Khural Başkanı
	2	Navaandorjiin Jadambaa	1900–1939	28 Kasım 1924	29 Kasım 1924	MPP
Küçük Khural Başkanlığı Başkanı
	3	Peljidiin Genden	1892–1937	29 Kasım 1924	15 Kasım 1927	MPP
	4	Jamtsangiin Damdinsüren	1898–1938	16 Kasım 1927	23 Ocak 1929	MPP
	5	Khorloogiin Choibalsan	1895–1952	24 Ocak 1929	27 Nisan 1930	MPP
	6	Losolyn Laagan	1887–1940	27 Nisan 1930	2 Temmuz 1932	MPP
	7	Anandyn Amar	1886–1941	2 Temmuz 1932	22 Mart 1936	MPP
	8	Dansranbilegiin Dogsom	1884–1941	22 Mart 1936	9 Temmuz 1939	MPP
Makam boş kaldı (9 Temmuz 1939 – 6 Temmuz 1940)
	9	Gonchigiin Bumtsend	1881–1953	6 Temmuz 1940	5 Ocak 1946	MPP
	(9)	Gonchigiin Bumtsend	1881–1953	5 Ocak 1946	6 Temmuz 1951	MPP
		Büyük Khural Başkanlığı Başkanı
		Gonchigiin Bumtsend	1881–1953	6 Temmuz 1951	23 Eylül 1953	MPP
	—	Sükhbaataryn Yanjmaa geçici	1893–1963	23 Eylül 1953	7 Temmuz 1954	MPP
	10	Jamsrangiin Sambuu	1895–1972	7 Temmuz 1954	7 Temmuz 1960	MPP
		Büyük Khural Halk Başkanlığı Başkanı
		Jamsrangiin Sambuu	1895–1972	7 Temmuz 1960	21 Mayıs 1972	MPP
	—	Tsagaanlamyn Dügersüren geçici	1914–1986	21 Mayıs 1972	29 Haziran 1972	MPP
	—	Sonomyn Luvsan Geçici	1912–1986	29 Haziran 1972	11 Haziran 1974	MPP
	11	Yumjaagiin Tsedenbal	1916–1991	11 Haziran 1974	23 Ağustos 1984	MPP
	—	Nyamyn Jagvaral geçici	1919–1987	23 Ağustos 1984	12 Aralık 1984	MPP
	12	Jambyn Batmönkh	1926–1997	12 Aralık 1984	21 Mart 1990	MPP
	13	Punsalmaagiin Ochirbat	1942–	21 Mart 1990	3 Eylül 1990	MPP
		Halk Cumhuriyeti Başkanı
		Punsalmaagiin Ochirbat	1942–	3 Eylül 1990	12 Şubat 1992	MPP
Moğolistan (1992–günümüz)
Devlet Başkanı
	(13)	Punsalmaagiin Ochirbat	1942–	12 Şubat 1992	20 Haziran 1997	MPP (1993'e kadar)
	(13)	Punsalmaagiin Ochirbat	1942–	12 Şubat 1992	20 Haziran 1997	Sosyal Demokrat
	14	Natsagiin Bagabandi	1950–	20 Haziran 1997	24 Haziran 2005	MPP
	15	Nambaryn Enkhbayar	1958–	24 Haziran 2005	18 Haziran 2009	MPP
	16	Tsakhiagiin Elbegdorj	1963–	18 Haziran 2009	10 Temmuz 2017	DP
	17	Haltmaagiyn Battulga	1963–	10 Temmuz 2017	25 Haziran 2021	DP
	18	Uhnaagiyn Hürelsüh	1968–	25 Haziran 2021	Görevde	MPP

Ayrıca bakınız

Moğolistan başbakanları listesi

Kaynakça

^ "Constitution of Mongolia". 19 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.

İlgili Araştırma Makaleleri

Moğolistan, Doğu ve Orta Asya'da bulunan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke toprakları tarihî Dış Moğolistan bölgesine denk düşer. Kuzeyde Rusya; güney, doğu ve batısında Çin'e bağlı İç Moğolistan ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi vardır. Moğolistan'ın Kazakistan'a sınırı olmamasına rağmen ülkenin en batısı Kazakistan'ın doğu ucuna 37 kilometre uzaklıktadır. Ayrıca Kazakistan'dan sonra denize kıyısı olmayan en büyük ikinci ülkedir. Yüzölçümü 1.564.116 kilometre kare, nüfusu 3,3 milyon civarı olan Moğolistan, en geniş on dokuzuncu ülke ve en seyrek nüfuslu ülkedir. Ülke çok az ekilebilir toprağa sahiptir. Topraklarının çoğu bozkırdır. Kuzey ve batıda dağlar ve güneyde Gobi Çölü bulunur. Ulan Batur, ülkenin başkentidir ve yaklaşık olarak ülke nüfusun %38'ine ev sahipliği yapar. Ayrıca dünyanın en soğuk başkentlerinden biridir. Moğolistan yarı başkanlık sistemi ile yönetilen cumhuriyettir.

Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti ; Rusya Federasyonu’nda Güney Sibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir. Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km²'dir. Nüfusu 313.612 kişidir. Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Krayı, kuzeybatısında Hakas Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda Buryatya çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun olduğu Güney Sibirya ülkesidir.

Ulan Batur, Moğolistan'ın başkenti ve en büyük şehridir. Moğolcada "Kızıl Bahadır" anlamına gelen şehrin eski ismi Urga'dır. 2014 yılı itibarıyla nüfusu 1,3 milyondan fazladır.

Moğolistan bayrağı, Moğolistan'ın günümüzde kullanımda olan bayrağı.

Tuva Halk Cumhuriyeti, 1921-1944 yılları arasında Güney Sibiryada şimdiki Tuva Cumhuriyeti topraklarında bağımsız yaşamış bir Türk cumhuriyetidir. 11 Ekim 1944'te SSCB'ye bağlanmıştır. Kuruluşta Tandı Uranhay ülkesindeki Tañnı Tuva Cumhuriyeti adı sonra Tuva Halk Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir. Tuva meclisinin ilk başkanı Buyan Badırgıdır.

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

<span class="mw-page-title-main">Roman Ungern von Sternberg</span>

Kan Dökücü Baron ve Deli Baron olarak da tanınan Roman Nickolai Maximilian von Ungern-Sternberg, Baltık-Almanı kökenli bir subay ve Moğolistan'ı Mart-Ağustos 1921 tarihleri arasında yöneten korgeneraldir. Moğolistan ve Baykal Gölü çevresinde monarşik bir yapı kurmayı amaçlayan Sternberg, Mihail Aleksandroviç Romanov önderliğindeki Rus egemenliğini diriltmek ve Bogd Han'ın yönetimindeki Moğol Hanlığı'nı bu oluşuma destek vermeye çağırmayı amaçlamaktaydı. Baron, çoğunlukla komünistler ve Yahudilere karşı savaşmıştır. Sternberg, Kızıl Ordu tarafından ele geçirildikten sonra birçok savaş suçuyla yüz yüze kalmış ve idam edilmiştir.

Çimediyn Sayhanbileg, Moğolistan'ın 2014-2016 yılları arası eski Başbakanı. Demokrat Parti üyesi Sayhanbileg, gensoru önergesi ile başbakan olarak atandı ve o zamandan beri Moğolistan'ın yavaşlayan ekonomisi ve yabancı yatırımların artırılması ile görevli edilmiştir.

Halk cumhuriyeti, bazı cumhuriyet ile yönetilen devletler tarafından kullanılan bir ünvandır. Bu ünvan popülizm ile ilişkili olup genellikle komünist ülkeler tarafından kullanılsa da bu ünvan birçok komünist olmayan ülke tarafından da kullanmaktadır.

Moğolistan Demokratik Devrimi, 1990 yılında Moğolistan'da gerçekleşen demokratik barışçıl devrimdir. Devrim, sosyalist hükûmete karşı açlık grevleri ve protesto gösterileri ile başladı. Başkent Ulan Batur'un Sühbatur Meydanı'nda çoğunlukla gençler tarafından öncülük edilen protestolar kansız bir şekilde otoriter yönetimin istifasıyla sona erdi ve yeni bir anayasa oluşturuldu ve çok partili demokratik düzene geçildi.

Bogd Han, Moğolistan'ın 1911 yılında Qing Hanedanı'ndan bağımsızlığını ilan etmesinin ardından 1911-1924 yılları arasında hanıdır.

Moğolistan başbakanı, Asya ülkesi Moğolistan'da 1912 yılından bu yana hükûmetin başında bulunan kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Balingiyn Tserendorc</span>

Balingiyn Tserendorc Moğol siyasetçi. Tserendorc, Asya ülkesi Moğolistan'da 1923 ile 1928 yılları arasında başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Navaandorciyn Cadambaa</span> Moğol politikacı

Navaandorciyn Cadambaa, Moğol siyasetçi. Cadambaa, Asya ülkesi Moğolistan'da 1924 yılında bir günlüğüne devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Moğolistan Halk Cumhuriyeti (Moğolca: Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс, Bügd Nairamdakh Moğol Ard Uls, 1924 ile 1992 yıllar arasında Asya kıtasında bugünkü Moğolistan sınırları içerisinde egemen olan sosyalist devlet.

Yumjaagiin Tsedenbal, 1940'tan 1984'e kadar Moğol Halk Cumhuriyeti'nin lideriydi. Siyasi hayatı boyunca Halkın Büyük Hural Başkanlığı Başkanlığı, Moğolistan Başbakanı olarak görev yaptı ve Moğol Halk Devrimci Partisi Genel Sekreteriydi. Herhangi bir Doğu Bloku ülkesinin en uzun süre hizmet veren lideriydi ve Ağustos 1984'teki sınır dışı edilinceye kadar 44 yıldan fazla görev yaptı.

Orog Gölü ; Moğolistan'ın güney kesiminde, Moğolistan'ın Bayankhongor Eyaletine bağlı Bogd ilçesinde bulunan bir göldür.

Genepil Hatun (1905–1938) Moğolistan'ın son kraliçesi. Bogd Han ile evlenerek 1924'te bir yıldan az süre ile kraliçelik yapmıştır. Genepil, Moğolistan'daki Stalinist baskıların bir parçası olarak Mayıs 1938'de idam edilmiştir.

Bogd Hanlığı 1911-1924 yılları arasında Moğolistan'da hüküm sürmüş bir hanedandır. Çin'den bağımsızlığını kazandıkdan sonra Moğolistan Halk Cumhuriyeti kuruldu.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.

Moğolistan Devlet Başkanları (1924 – günümüz)

Moğolistan Bogd Hanlığı (1911–1924)

Moğolistan Halk Cumhuriyeti (1924–1992)

Moğolistan (1992–günümüz)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri