İçeriğe atla

Moğol aptallığı

Eski medikal terminolojide Moğol aptallığı, Moğolculuk ve Mongoloid kavramları şu anda Down sendromu olarak bilinen genetik bozukluk yerine kullanılıyordu. Down sendromlu bir kişi için eski antik terim Moğol aptalıydı .

21. yüzyılda, bu terimler artık tıbbi terminolojide kullanılmıyor. Down sendromlulara karşı yanıltıcı,kırıcı ve kabul edilemez bir terim olarak görülüyor.[1] Bu terminoloji değişikliği, birçok farklı milletten bilimsel ve tıbbi uzmanlar ile Moğolistan'dan olanlar da dahil olmak üzere,[2] Asya kökenli insanlar tarafından gerçekleştirildi.[3]

" Aptal (İdiot) " teriminin kendisi de benzer bir anlam ve çağrışım değişikliği geçmişine sahiptir.[4]

Eski bir teknik terim olarak "aptal"

Günümüzde "aptal" terimi tıbbi, yasal veya psikiyatrik bir bağlamda kullanılmıyor, bunun yerine toplumda ahmak veya aptal bir kişi anlamına geliyor, fakat daha önceleri bu terim, hem hukuki hem de psikiyatrik bağlamlarda, kişinin zihinsel yaşının iki yıl veya daha az olduğu şeklinde bir zihinsel engellilik türü olarak tanımlanan teknik bir terim anlamı taşıyordu. Gerzek ", " embesil " ve ,"aptal" gibi terimler hukuki, tıbbi ve psikiyatrik bağlamlarda arkaik bir tanım haline gelmiştir. Ayrıca bir zamanlar tarif edilmek için kullanıldığı kişilere karşı modası geçmiş ve ayrımcı kabul edilen kırıcı bir terime dönüşmüştür.

Terim yavaş yavaş yerini "derin zeka geriliği" ile değiştirdi, o zamandan beri üstü örtülü bir evrim geçirdi ve yavaş yavaş başka terimlerle anılır oldu.[4]

Tarihi

John Langdon Down ilk olarak 1862'de ve 1866'da daha yaygın olarak yayınlanan bir raporda,şu anda kendi soyadını taşıyan ayırt edilebilir bir zihinsel engellilik şekli olarak taşıyan Down sendromunu tanımladı.[5][6][7]

Down sendromlu çocukların Johann Friedrich Blumenbach'ın "Moğol ırkı" olarak tanımladığı popülasyonlarla yüz benzerlikleri paylaştığı yönündeki algısından dolayı John Down, Down sendromluları tanımlarken "mongoloid" terimini kullandı.[8]

Terim, 1908'de W. Bertram Hill tarafından Moğolizm ve Patolojisi adını taşıyan bir çalışma ile birlikte 20. yüzyılda da kullanılmaya devam etti.[9] "Moğolculuk" terimi ise, İngiliz psikiyatrist ve genetikçi Lionel Penrose tarafından 1961 tarihi civarlarında kullanıyordu.

Terimin kullanımdan kaldırılması

1961'de genetik uzmanlar, The Lancet tıp dergisine ortak bir mektup yazdılar:

“ Belirli bir zihinsel yetersizlik türüne karşı kullanılan "Moğol aptallığı", "Moğolculuk", "Mongoloid" vb. Terimlerin yanıltıcı çağrışımlara sahip olduğu uzun zamandır kabul edilmiştir. Avrupalılar ve onların soyundan gelenler arasındaki bu anormallik Asyalılardan türeyen genlerle ilgili değildir; Asya popülasyonlarının üyeleri arasında ortaya çıkması, "Moğol Mongoloidleri" gibi belirsiz adlandırmalara işaret ediyor; Bu anormalliğin araştırılmasında sayıları artan Çinli ve Japonlar'a utanç verici bir terim kullanmaları dayatılıyor. Bu nedenle, durumun ırksal bir yönünü ima eden ifadelerin artık kullanılmamasını istiyoruz. Aşağıda imzası bulunanlar, "Moğolculuk" terimini "Langdon Down Anomalisi" veya "Down Sendromu veya Anomalisi" veya "Konjenital Akromikri" gibi adlandırmalarla değiştirmeye meyillidir. Birçoğumuz bunun, translokasyonların yanı sıra basit Trizomi vakalarını da içerecek olan 'Trizomi 21 Anomalisi' terimini tanıtmak için uygun bir zaman olduğuna inanıyoruz. 'Moğolculuk' terimi terk edildiğinde, belirli bir kelime üzerinde anlaşılılıp durumun netleştirileceği umulmaktadır. „

1965'te DSÖ , Moğol Halk Cumhuriyeti'nin talebi üzerine bu terimi terk etmeye karar verdi.[3] Onlarca yıl boyunca terimin değiştirilmesine karşı bir şey yapılmaması ve buna karşı direniş olmamasına rağmen Moğol aptallığı terimi, Down sendromu ve Trizomi 21 bozukluğu terimlerinin yaygınlaşmasıyla kullanımdan kaybolmaya başladı.

Bununla birlikte, DSÖ'nün "Moğol aptallığı" terimini terk etme kararından yirmi yıl sonra Paleontolog Stephen Jay Gould, 1980'de yayınlanan The Panda's Thumb adlı kitabında , "moğolculuk" teriminin "kırıcı" ve "her açıdan yanlış" olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri'nde hala yaygın olarak kullanıldığını bildirdi.[10]

Kaynakça

  1. ^ Rodríguez-Hernández (30 Temmuz 2011). "Fifty years of evolution of the term Down's syndrome". Lancet. 378 (9789): 402. doi:10.1016/S0140-6736(11)61212-9. ISSN 1474-547X. PMID 21803206. 
  2. ^ Howard-Jones, Norman (1979). "On the diagnostic term "Down's disease"". Medical History. 23 (1): 102-04. doi:10.1017/s0025727300051048. PMC 1082401 $2. PMID 153994. 
  3. ^ a b Howard-Jones (1979). "On the diagnostic term "Down's disease"". Medical History. 23 (1): 102-04. doi:10.1017/s0025727300051048. PMC 1082401 $2. PMID 153994.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Howard1979" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  4. ^ a b "The Clinical History of 'Moron,' 'Idiot,' and 'Imbecile'". merriam-webster.com. 29 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "mw" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  5. ^ Hickey (2012). "Medical Update for Children With Down Syndrome for the Pediatrician and Family Practitioner". Advances in Pediatrics. 59 (1): 137-157. doi:10.1016/j.yapd.2012.04.006. ISSN 0065-3101. PMID 22789577. 18 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021. 
  6. ^ Down, JLH (1866). "Observations on an ethnic classification of idiots". Clinical Lecture Reports, London Hospital. 3: 259-62. 15 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2006. 
  7. ^ John Langdon Down, 1828-1896: A Caring Pioneer. Royal Society of Medicine Press. 1998. ISBN 978-1853153747. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021. 
  8. ^ Essentials of Rubin's Pathology. Lippincott Williams & Wilkins. 2013. ss. 129-131. ISBN 978-1-4511-8132-6. 11 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021. 
  9. ^ The Quarterly Journal of Medicine. Oxford University Press. 1909. s. 49. 15 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021. 
  10. ^ The panda's thumb : more reflections in natural history. Norton. 1 Ocak 1980. ss. 168. ISBN 9780393013801. OCLC 781219337. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zekâ geriliği</span> nörogelişimsel bozukluk

Zihin yetersizliği veya mental retardasyon, zihinsel işlev kapasitesi, normal kabul edilen sınırların anlamlı ölçüde altında olan ve uyumsal davranışlarda yetersizlikleri olan bireyleri tanımlamak için kullanılır. Zihinsel işlevlerde görev alan beyin bölgelerinin, sinir hücrelerinin ve beyin ağında meydana gelen bir sapma veya zihinsel işlevlerde görev alan beyin bölgelerinde meydana gelebilecek bir zedelenme sonucu oluşan ve 18 yaşından önce gelişim dönemlerinde farklılık olarak kendisini gösteren Nörogelişimsel bir bozukluktur.

Psikiyatri ya da ruh hekimliği, ruhsal durumların teşhisi, korunması ve tedavisine adanmış tıbbi uzmanlık alanıdır. Bunlar ruh hali, davranış, bilişsellik ve algılarla ilgili çeşitli konuları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Hastalık</span> organizmaları olumsuz etkileyen anormal durum

Hastalık, bir organizmanın tamamının veya bir kısmının yapısını veya işlevini olumsuz yönde etkileyen ve hemen herhangi bir dış yaralanmaya bağlı olmayan belirli bir anormal durumdur. Hastalıklar genellikle belirli belirti ve semptomlarla ilişkili tıbbi durumlar olarak bilinir. Bir hastalığa patojenler gibi dış faktörler veya iç işlev bozuklukları neden olabilir. Örneğin, bağışıklık sisteminin dahili işlev bozuklukları, çeşitli bağışıklık yetmezliği, aşırı duyarlılık, alerjiler ve otoimmün bozukluklar dahil olmak üzere çeşitli farklı hastalıklara neden olabilir.

PubMed, öncelikle yaşam bilimleri ve biyomedikal konulardaki referans ve özetlerin MEDLINE veritabanına erişen ücretsiz bir arama motorudur. Ulusal Sağlık Enstitülerindeki Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Tıp Kütüphanesi (NLM), Entrez bilgi erişim sisteminin bir parçası olarak veritabanını korumaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Down sendromu</span> genetik bozukluk

Down sendromu, trizomi 21 ya da mongolizm; genetik düzensizlik sonucu insanın 21. kromozom çiftinde fazladan bir kromozom bulunması durumu ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan genetik bir bozukluktur. Down sendromu, bireyin 1 yaşından daha uzun süre yaşayabildiği tek otozomal trizomidir.

<span class="mw-page-title-main">Epidemi</span> kısa sürede çok sayıda insanı etkileyen hastalığın hızla yayılması

Epidemi, bir bulaşıcı hastalığın, belirli bir popülasyondaki çok sayıda insana, kısa bir süre içinde hızla yayılmasıdır. Örneğin meningokok enfeksiyonlarında, iki hafta üst üste 100.000 kişide 15'ten yüksek vaka oranı epidemi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Savant sendromu</span>

Savant sendromu, belirgin zihinsel engele sahip bir kişinin ortalamanın çok üzerinde belirli yetenekleri gösterdiği nadir bir durumdur. Savantların üstün olduğu beceriler genellikle bellek ile ilgilidir. Bu yetenekler, hızlı hesaplama, sanatsal yetenek, harita yapımı veya müzikal yeteneği içerebilir. Genellikle sadece bir istisnai beceri mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Baş dönmesi</span>

Baş dönmesi, kişinin uzaydaki konumunu algılayamaması ve dengesini kaybetmesi. Baş dönmeleri çok çeşitli nedenlerle gerçekleşebilir. Büyük bir kısmı tıbbi nedenlerle meydana gelirken kendi ekseni etrafında bir süre dönmek gibi oryantasyonu bozucu suni nedenlerle de baş dönmesi tetiklenebilir. Bazen düşme hissi veya sersemleme ile birlikte görülebilir. Baş dönmeleri aşağıdaki başlıklar altında incelenir:

<span class="mw-page-title-main">Paromomisin</span> kimyasal bileşik

Paramomisin; amebiasis, giardiasis, leishmaniasis ve tenya gibi bir dizi parazit enfeksiyonunu tedavi etmek için kullanılan bir antimikrobiyaldir. Hamilelik sırasında, amebiasis ve giardiasis enfeksiyonlarında ilk basamak tedavi seçeneğidir. Onun haricinde genelde ikinci basamak tedavi seçeneğidir. Ağız yoluyla, cilde uygulanarak veya kas içi enjeksiyon yoluyla kullanılır. Ağız yoluyla kullanımda iştah kaybı, kusma, karın ağrısı ve ishal sık görülen yan etkilerindendir. Cilde uygulandığında kaşıntı, kızarıklık ve kabarcıklar yan etkilerindendir. Enjeksiyon ile alındığında ateş, karaciğer problemleri veya işitme kaybı olabilir. Emziren anneler için güvenli görülür.

<span class="mw-page-title-main">John Kendrew</span> araştırmacı

Sir John Cowdery Kendrew, İngiliz biyokimyager ve kristalografi araştırmacısı. Max Perutz ile birlikte Cavendish Laboratuvarındaki hem-içeren proteinlerle ilgili çalışmaları nedeniyle 1962 Nobel Kimya Ödülünü almaya layık görülmüştür.

Otonom Duyusal Meridyen Tepkisi, Beyinsel Rahatlama veya, Omurga karıncalanması ve Beyin masajı şeklinde de adlandırılan, Endorfin salgılayıcı, rahatlatıcı etkiye sahip bir ses türü. Bu video türü, uyumak veya rahatlamak için dinlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ruh sağlığı</span> Psikolojik iyi olma veya bir mental sorunun olmaması durumu.

Ruh sağlığı, psikolojik iyi hal veya zihinsel bir bozukluğun olmadığı düzeyi açıklar. Tatmin edici düzeyde duygusal ve davranışsal işlevlerini sürdürebilen bir kişinin durumudur. Pozitif psikoloji ve Bütünsellik bakış açılarından, ruhsal sağlık, bir bireyin yaşamdan tat alabilmesi ve yaşam aktiviteleri ile psikolojik dayanıklılık kazanabilmeye yönelik çabaları arasında denge kurmasını içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Toplumsal engellilik modeli</span>

Toplumsal Engellilik Modeli engellilik halinin fiziksel ve zihinsel farklılıklardan doğan normatif bir durum değil, bu farklılıkları gözetmeyi başaramamış toplumun yarattığı sosyal bir başarısızlık olarak açıklayan bir yaklaşımdır. Bu modele göre sistemik bariyerler, önyargılar ve kasti veya istemsiz sosyal ayrım bazı zayıflıkları bulunan insanların topluma istedikleri şekilde katılmasına engel olmaktadır. Toplumdal engellilik modeli baskın olan tıbbi engellilik modeliyle ayrışır. Tıbbi modele göre insan vücudu işlevselliği belirli bir normatif skala üzerinden ölçülebilen bir makinedir. Bu skala uyumsuz olan insanlar da engelli olarak nitelendirilir. Toplumsal model fiziksel, duyusal, zihinsel ve psikolojik farklılıkların kişiler için zayıflık ve işlevsel kısıtlama yaratacağını kabul etmekle birlikte bunların engelliliğe sebep olmadığını, bir insanı engelli yapan şeyin bu farklara rağmen tek bir tip 'normal' insan için tasarlanmış toplum olduğunu söyler.

<span class="mw-page-title-main">Aarskog-Scott sendromu</span> Kalıtsal sendrom

Aarskog-Scott sendromu, X'e bağlı kalıtılan (XLR), nadir görülen bir hastalıktır ve kısa boy, yüz anomalileri, iskelet ve genital anomaliler ile karakterize edilir. Bu sendrom çoğunlukla erkeklerde görülmekle birlikte, kadınlarda da sendromun hafif belirtileri bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Cinsiyet steroidi</span> Steroid yapılı hormon

Gonadokortikoidler ve gonadal steroidler olarak da bilinen cinsiyet steroidleri, omurgalı steroid hormon reseptörleri ile etkileşime giren steroid hormonlardır. Cinsiyet steroidleri arasında androjenler, östrojenler ve progestojenler bulunur. Etkilerine, nükleer reseptörler aracılığıyla yavaş genomik mekanizmaların yanı sıra, zarla ilişkili reseptörler ve sinyal kaskadları yoluyla hızlı genomik olmayan mekanizmalar aracılık eder. Cinsiyet hormonu terimi neredeyse her zaman cinsiyet steroidi ile eş anlamlıdır. Polipeptit hormonları, luteinleştirici hormon, folikül uyarıcı hormon ve gonadotropin salgılayan hormon, cinsiyetle ilgili önemli roller oynamasına rağmen, genellikle cinsiyet hormonları olarak görülmez.

Psikomotor retardasyon, bir bireyde düşüncenin yavaşlamasını ve fiziksel hareketlerin azalmasıdır. Psikomotor gerilik, konuşma ve duygulanım da dahil olmak üzere fiziksel ve duygusal tepkilerde gözle görülür bir yavaşlamaya neden olabilir.

Nörodiversite veya nöroçeşitlilik, insan beyninde sosyalleşme, öğrenme, dikkat, duygudurum ve diğer zihinsel işlevleri etkileyen farklılıkların patolojik olmadığını savunan bir konsepttir. Anlayış, akademide yaygın görüş olan nörogelişimsel bozukluklarının doğası gereği patolojik olduğu görüşüne karşı gelişmiş olup, engellilik halinin fiziksel ve zihinsel farklılıklardan doğan normatif bir durum değil, bu farklılıkları gözetmeyi başaramamış toplumun yarattığı sosyal bir başarısızlık olarak açıklayan toplumsal engellilik modelini benimsemiştir. Anlayış özellikle otizm haklarını destekleyenler arasında yaygındır, ancak diğer engelli hakkı savunucuları tarafından yüksek yardıma ihtiyaç duyan engelli bireylerin gerekliliklerini karşılamadığından ötürü eleştirilmektedir.

1974 Hindistan çiçek hastalığı salgını, 20. yüzyılın en kötü çiçek hastalığı salgınlarından birisi olarak adlandırılmaktadır. Salgında 188,000 kişi enfekte olmuş ve 31,000 Hint ise hayatını kaybetmiştir. Hindistan salgın sırasında, dünyadaki çiçek hastalığı vakalarının %86'sından fazlasına sahipti.

Yavaş virüs, etiyolojik olarak yavaş virüs hastalığıyla ilişkili bir virüs veya virüs benzeri bir ajandır. Yavaş bir virüs hastalığı, uzun bir gecikme döneminden sonra, aylar ila yıllara yayılan yavaş, ilerleyici bir seyir izleyen, sıklıkla merkezi sinir sistemini tutan ve çoğu durumda hastayı ölüme götüren bir hastalıktır. Yavaş virüs hastalıklarına örnek olarak HIV virüsünün neden olduğu HIV/AIDS, kızamık virüsü enfeksiyonunun nadir bir sonucu olan subakut sklerozan panensefalit ve kemikte Paget hastalığı sayılabilir. paramiksovirüsler, özellikle kızamık virüsü ve insan solunum sinsityal virüsü.

Aşağıda, engellilikleri veya engelli bireyleri tanımlamak için kullanılan ve bazı durumlarda olumsuz çağrışımlar veya insanları rahatsız edebilecek terimlerin bir listesi bulunmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.