İçeriğe atla

Moussa Traoré

Moussa Traoré
2. Mali devlet başkanı
Görev süresi
19 Kasım 1968 - 26 Mart 1991
Yerine geldiğiModibo Keïta
Yerine gelenAmadou Toumani Touré
25. Afrika Birliği Örgütü başkanı
Görev süresi
25 Mayıs 1988 - 24 Temmuz 1989
Yerine geldiğiKenneth Kaunda
Yerine gelenHüsnü Mübarek
Kişisel bilgiler
Doğum 25 Eylül 1936
Kayes, Fransız Sudanı
Ölüm 15 Eylül 2020 (83 yaşında)
Bamako, Mali

Moussa Traoré (25 Eylül 1936 - 15 Eylül 2020), Malili asker ve siyasetçidir. Traoré, Afrika ülkesi Mali'de 1968 yılından 1991 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Traoré, Bamako ile Fransa'da Fréjus'ta bulunan askeri akademide eğitimlerini aldıktan sonra 1960 yılında Fransız Sudanı olarak Fransa koloni bölgesi olan ülkesinin Mali ismi ile bağımsızlığını elde etmesi ile birlikte ülkesine geri dönmüştür. Orduda ilk olarak 1961 yılında Asteğmen rütbesine terfi edilen Traoré, 1963 yılında da Teğmen rütbesine yükseltilmiştir. Bir müddet Tanganika'da askeri danışman olarak görev alan Traoré, daha sonra Albay rütbesine terfi edilerek Kati'de bulunan L'Ecole militaire interarmes askerî okulunda eğitmen olarak görevlendirilmiştir.

19 Kasım 1968 tarihinde ülkenin ilk devlet başkanı olarak makamda bulunan Modibo Keïta'ya karşı gerçekleştirilen askerî darbenin içerisinde yer alan Traoré, askerî darbe sonra oluşturulan ve Ulusal Kurtuluş Askeri Komisyonu (Fransızca:Comité militaire de la libération nationale) askeri komitenin genel başkanı olarak cunta hükûmetinin başına ve böylece devlet başkanlığı makamına geçmiştir. Bu makama geldikten sonra tüm siyasi faaliyetlere yasak getiren Traoré, yönetimi altında Polis devleti oluşturmuştur.

1974 yılında yeni bir anayasa ve böylece İkinci cumhuriyet ilanını gerçekleştiren Traoré, kendi kabinesinde yer alan kişileri ve rütbeli ordu mensuplarını belli dönemlerde kendisine karşı komplo ve darbe girişiminde bulunmaları ithamı ile tutuklatarak cezaevine göndermiştir.

1968 yılında iktidarı ele aldıktan sonra cezaevine gönderilen devrik devlet başkanı Keïta'nın 16 Mayıs 1977 tarihinde açıklığa kavuşturulamayan nedenlerle hayatını kaybetmesi neticesinde ülke genelinde huzursuzluğa neden olmuştur. Bu süreçte muhaliflere karşı işkence ve ölüm olaylarında artış yaşanmıştır. 1979 yılında iktidarını güçlendirmek adına yasal tek parti olarak kurduğu Mali Halkının Demokratik Birliği (Union Démocratique du Peuple Malien) ile aynı yıl girdiği ilk seçimlerde yeniden seçilmiştir.[1]

1990 yılında ülke genelinde kurulan muhalif partiler Traoré iktidarını etkilemeye başlamış, 22 Mart 1991 tarihinde yaşanan gösteriler o süreçte kanlı bir şekilde bastırılabilmiştir.[2] Ancak bu olaydan dört gün sonra 26 Mart 1991 tarihinde kendisine karşı General Amadou Toumani Touré önderliğinde gerçekleştirilen askerî darbe ile yönetimden indirilen Traoré, 1992 yılında iktidarı dönemindeki şiddet olayları nedeniyle, 1999 yılında ise eşi ile birlikte devlet malını zimmetine geçirme suçlamasıyla kendisine karşı yürütülen davalarda ölüm cezasına çarptırılmıştır. 29 Mayıs 2002 yılında dönemin devlet başkanı Alpha Oumar Konaré tarafından affedilen Traoré, serbest bırakılmıştır.[3][4][5]

Kaynakça

  1. ^ "Office of Public Communication, Bureau of Public Affairs Description: Historical, Political and Economic Overviews of the Countries of the World Date: 15 Nisan 19934/15/93". 12 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016. 
  2. ^ Patrick Manning. Francophone Sub-Saharan Africa, 1880–1995: 1880–1995. Cambridge University Press (1998) Sayfa 198-199
  3. ^ "Mali eski devlet başkanı affedildi". 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016. 
  4. ^ "Yeni devlet başkanı Traore'yi affettiğini açıklamıştır". 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016. 
  5. ^ "Mali eski devlet başkanı Traore resmi olarak özür dilemeyeceğini ifade etti". 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Moussa Traoré ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Siyasi görevi
Önce gelen
Modibo Keïta		Mali Devlet Başkanı
1968–1991 		Sonra gelen
Amadou Toumani Touré


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Burkina Faso</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Burkina Faso, Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Nijer, Benin, Togo, Gana ve Fildişi Sahili oluşturmaktadır. Geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke 1960 yılında Yukarı Volta adı ile bağımsızlığa kavuşmuştur. Bağımsızlık sonrası dönemde siyasi belirsizlikler neticesinde darbeler yaşanmış, 4 Ağustos 1983 tarihinde Thomas Sankara önderliğinde devrim gerçekleştirilmiş, ülkenin ismi de devrim neticesinde Burkina Faso olarak değiştirilmiştir. Ülkenin başkenti Vagadugu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Mali</span> Batı Afrikada bulunan denize kıyısı olmayan bir ülke

Mali, resmi adıyla Mali Cumhuriyeti, Batı Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1.240.000 km²'lik yüz ölçümüyle Afrika'nın sekizinci büyük ülkesidir. Nüfusu 19,1 milyondur ve bu nüfusun %65'ini 25 yaş altındakiler oluşturmaktadır. Başkenti Bamako'dur. Mali sekiz bölgeye ayrılmıştır, kuzey sınırları Sahra'nın derinliklerine kadar uzanır. Ülkenin güney bölümü Nijer ve Sénégal nehirlerinin geçtiği Sudan Savanı'ndadır ve nüfusun çoğunluğu bu bölümde yaşar. Mali ekonomisi tarım ve madencilik temellidir. Altın ülkenin önde gelen doğal kaynaklarındandır ve Mali Afrika'nın en büyük üçüncü altın üreticisidir. Tuz da ihraç ürünlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Mobutu Sese Seko</span> 2. Zaire devlet başkanı

Mobutu Sese Seko Nkuku Ngbendu wa za Banga, daha çok Mobutu ya da Joseph Mobutu-Sese Seko olarak tanınır. Doğduğunda adı Joseph-Désiré Mobutu idi. 32 yıl boyunca (1965–1997) o zamanki adıyla Zaire, günümüzdeki adıyla Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanlığını yapmıştır. Bu göreve önceki Devlet Başkanı Joseph Kasavubu'yu devirdiği darbeden sonra gelmiştir. Toplam 32 yıl demir yumrukla ülkeyi yönetmiştir. Çok değerli yeraltı ve yer üstü kaynaklara sahip olan Kongo, yönetim zafiyetleri ve zimmet suçlamalarıyla dünyanın en fakir ülkelerinden biri haline gelmiştir. Başlangıçta zengin batılı devletlerce iktidarı desteklenen ve hatta darbesi Amerikan destekli olan Mobutu, son zamanlarında bu desteği kaybetmiş ve bundan kısa bir süre sonra da iktidardan düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Denis Sassou Nguesso</span> 5. Kongo Cumhuriyeti devlet başkanı

Denis Sassou Nguesso, Kongolu asker ve siyasetçi. Nguesso, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nde 1979 ile 1992 yılları arasında gerçekleştirdiği devlet başkanlığı görevini ülkede çıkan iç savaş sonucunda 1997 yeniden üstlenmiştir ve bu görevi günümüzde de sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Amadou Toumani Touré</span>

Amadou Toumani Touré, Mali eski devlet başkanıdır. 1991 yılında askeri bir darbe ile eski devlet başkanı Moussa Traoré'yi devirdi. Amadou Toumani Touré, geniş bir koalisyon desteği ile 2002 yılında başkanlık seçimlerini kazandı ve 2007 yılında yeniden seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Sylvanus Olympio</span> Togonun 20. yüzyıl başkanı

Sylvanus Olympio Togolu siyasetçi. Olympio, Afrika ülkesi Togo'nun bağımsızlığı kazandığı gün üstlendiği devlet başkanlığını, gelişen bir darbe sonucu öldürüldüğü 13 Ocak 1963 yılına kadar sürdürmüştür. Olympio, Togo'nun ilk devlet başkanı olma unvanına sahip olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Salih Zeki Çolak</span> Türk Kara Kuvvetleri Komutanı (2015-2017)

Salih Zeki Çolak Türk asker. Eski Türk Kara Kuvvetleri Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Émile Derlin Henri Zinsou</span>

Émile Derlin Henri Zinsou, Dahomeyli siyasetçi. Zinsou, Afrika ülkesi Dahomey'de 1968-1969 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Marien Ngouabi</span> 3. Kongo Cumhuriyeti devlet başkanı

Marien Ngouabi, Kongolu asker ve siyasetçi. Ngouabi, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nde 1968 yılından 1977 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Joachim Yhombi-Opango, Kongolu asker ve siyasetçi. Yhombi-Opango, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nde 1977 yılından 1979 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Saye Zerbo, Yukarı Voltalı asker ve siyasetçi. Zerbo, Afrika kıtası ülkesi Yukarı Volta'da 1980 ile 1982 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Seyni Kountché</span>

Seyni Kountché, Nijerli asker ve siyasetçi. Kountché, Afrika ülkesi Nijer'de 1974 yılından 1987 yılına kadar Yüksek Askeri Konsey Başkanı unvanı ile devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Muaviye Veled Seyyid Ahmed et-Tayi</span>

Muaviye Veled Seyyid Ahmed et-Tayi, Moritanyalı öğretmen, asker ve siyasetçi. Ahmet et-Tayi, Afrika ülkesi Moritanya'da 1984 ile 2005 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hamani Diori</span> Nijerli siyasetçi (1916-1989)

Hamani Diori, Nijerli öğretim görevlisi ve siyasetçi. Diori, Afrika ülkesi Nijer'in ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1974 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mamadou Tandja</span>

Mamadou Tandja, Nijerli asker ve siyasetçi. Tandja, Afrika ülkesi Nijer'de 1999 ile 2010 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Alpha Oumar Konaré</span> Malinin 4. devlet başkanı

Alpha Oumar Konaré, Malili öğretim görevlisi ve siyasetçi. Konaré, Afrika ülkesi Mali'de 1992 ile 2002 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ange-Félix Patassé</span>

Ange-Félix Patassé Orta Afrikalı siyasetçi. Patassé, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1993 ile 2003 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bah Ndaw</span>

Bah Ndaw (N'Daw, N'Dah ve N'Daou; Malili bir askeri subay ve politikacı. 25 Eylül 2020 ile 25 Mayıs 2021 tarihleri arasında cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştır. Mayıs 2014 - Ocak 2015 arasında Savunma Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">2020 Mali Askeri İhtilal Darbesi</span>

18 Ağustos 2020 Tarihinde, Seçimle işbaşına gelmiş olan Resmi Mali Hükûmetini devirmeyi ve bir "Muvakkat Hükümeti" tesis etme gayesinde olan isyancı askerler tarafından Mali'de bir askeri darbe' gerçekleştirildi. Darbe, halkın bir kısmının neticelerini kabul etmediği ve oyların çalındığı iddia edildiği 2020 meclis seçimleri ve seçim öncesi şiddetli terör hadiseleri ve iktisadi kriz devirleri ve ardından gelen protesto ve nümayişlerle memleketi derin bir siyasi krize sürükleyen çalkantılı bir senenin son acı olayıydı. Darbe, 18 Ağustos 2020 Salı günü darbecilerin Mali Devlet Başkanı Mübarek Keita ve Başbakan Bubu Cisse'yi yakalayıp tutuklamasıyla gerçekleşti. Darbeciler Onları tutukladıktan sonra başkent Bamako yakınlarında işkencehane olduğu iddia edilen askeri bir üsse götürdüler. O akşamın ilerleyen saatlerinde, Başkan Keita kısa bir konuşma yaparak vazifeden istifa ettiğini beyan etti ve "İktidar olarak kan dökülmesini istemiyoruz" ifadesiyle konuşmasını sonlandırdı. Dört kişiyi öldüren darbecilerin ardından pek çok Bamakolu muhalifler, hükûmet değişikliğinin zamanının gelmiş olduğunu ifade ettiler. Bu yaşanan hadiseleri bir darbe olarak değil bir 'devrim' olarak nitelendirdiler ve Mubakar Keita'nın devrilmesini kutlamak için sokaklara döküldüler.

<span class="mw-page-title-main">Ibrahim Traore</span> Burkinalı asker ve cunta hükûmet lideri

Ibrahim Traoré, Burkina Fasolu asker. Traoré, Afrika ülkesi Burkina Faso'da darbe ile iktidara gelen geçici devlet başkanı Paul-Henri Sandaogo Damiba'ya karşı düzenlediği 30 Eylül 2022 darbesinden bu yana geçici olarak devlet başkanlığı makamında bulunan askerî subay. 34 yaşındaki Traoré, aktif olarak dünyada görev yapan en genç 2. başkandır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.