İçeriğe atla

Motor birim

Motor birim, aksonlar tarafından donatılan motor nöron ve çizgili kas liflerinden oluşur. Motor birim grupları, tek bir kasın kasılmasını gerçekleştirmek için birlikte çalışır. Bir kastaki tüm motor birimler motor havuzunda bulunur.

Bir motor birimdeki tüm kas lifleri aynı fiber türüne aittir. Bir motor birim etkinleştirilirse, o birime ait tüm lifler kasılır.Omurgalılarda, kas kasılma kuvvetinin kontrolü, belirli bir hareket için kaç tane motor birim etkinleştirilecekse o kadarı için güç kullanılır.

Her bir birimdeki kas lifi sayısı, belirli bir kas için değişebilir. Yani farklı kaslar için lif sayısı da farklıdır. Büyük vücut hareketleri için çok sayıda motor birim kullanılırken, küçük vücut hareketleri için az sayıda motor birim kullanılır. Örneğin, but kaslarını kasan her bir birimde bin lif bulunurken göz hareketini kontrol eden ekstraoküler kaslarda on tane vardır. Ayrıca daha fazla motor birime sahip kaslar, kontrolü daha iyi sağlayabilir.

Omurgasızlar, kendi motor birimlerini ayrı ayrı organize eder. Her bir kasta birkaç motor birim vardır (normalde 10'dan daha az) ve her bir kas lifi, birçok sinir hücresi tarafından donatılır. Bunlara uyarıcı ve engelleyici sinir hücreleri de dahildir. Böylece bir insan kası, kaç tane motor birim etkinleştirileceğini ayarlayarak kuvveti kontrol eder. Omurgasızlarda kontrol, ikazlama ve engelleme sinyallari arasındaki denge ile sağlanır.

İyileştirme (omurgalılar)

Merkezi sinir sistemi (MSS), en küçük motor birimden başlayarak motor nöronların iyileşmesini sağlamakla sorumludur. Henneman boyut prensibi, iyileştirilen motor birimlerin en küçükten en büyüğe doğru yük boyutlandırılmasını ifade eder. MSS'de, bir kas tarafından motor birim iyileştirmesi vasıtasıyla oluşturulan kuvveti kontrol etmek için iki farklı yol vardır: Mekansal iyileştirme ve oran kodlama.

Elektromiyografi (Elektromiyografi) kullanarak kas aktivasyonunun nöral stratejileri ölçülebilir.

Motor birim uyartılarını test etmek için, derinin dış yüzeyine elektrot yerleştirilir. Motor birim uyarıdıktan sonra, uyartısı elektrot tarafından kaydedilir ve bir aksiyon potansiyel olarak görüntülenir. Bu, motor birim aksiyon potansiyel (MUAP) olarak bilinir. Çoklu MUAP'lar kısa bir süreliğine kaydedilirse, bir motor birim aksiyon potansiyel treni oluşur. Bu uyartılar arasındaki süre, iç uyartılı aralık (IPI) olarak bilinir.

Motor birim türleri (omurgalılar)

Motor birimler birkaç özelliğe sahiptir ve genellikle bu özellikler arasındaki benzerliklere göre gruplanırlar. Üç veya dört grup şu şekilde sınıflandırılır:

  • Fizyolojik
    • İzometrik kasılmalardaki hız
      • Kuvvet artış oranı
      • Azami bir seyirme kasılması için geçen süre
  • Biyokimyasal
    • Histokimyasal (biyokimyasal lif türünün en eski biçimi)
      • Glikolitik enzim aktivitesi (örn., gliseraldehit 3-fosfat dehidrogenaz (GPD))
      • Yükseltgen enzim aktivitesi (örn., süksinat dehidrogenaz (SDH))
      • Asit ve alkaliye karşı miyozin duyarlılığı

Bunlar lifleri genellikle şu şekilde belirler: I (Yavaş seyirme yükseltgenmesi (oksidasyonu), SO) — Alçak glikolitik ve yüksek oksidasyon vardır. Alçak miyozin, alkaliye duyarlıdır.

IIa (Hızlı oksidasyon/glikolitik, FOG) — Yüksek glikolitik oksidasyon ve miyozin vardır. Asite duyarlıdır.

IIb (Hızlı glikolitik, FG) — Yüksek glikolitik ve miyozin, alçak oksidasyon vardır. Asite duyarlıdır.

IIi — Lifler IIa ile IIb arasındadır.

Histokimyasal ve fizyolojiksel türler şu şekildedir. S ile Tür I, FR ile Tür IIa, FF ile Tür IIb, FI ile IIi.

  • İmmünohistokimyasal (lif türünün en son biçimi)
    • Miyozin Ağır Zincir (MCH)
    • Miyozin Hafif Zincir — alkali (MLC1)
    • Miyozin Hafif Zincir — düzenleyici (MLC2)

Motor birim mekanizması ve yapısı

Küçük bir çöpü atmak gibi az kuvvet gerektiren bir iş için beyin, birkaç grup kas lifini oluşturan motor birimleri bir araya getirir. Bu kas lifleri Tür I (yavaş seyirme) olarak sınıflandırılır. Bunun anlamı ilgili tüm kasların kasılacağıdır. Kaslar yüksek Kuvvet/Güç/Hız performansı oluşturmaz.

Alt sınır ve üst sınır motor birimler

Küçük motor birimler alt sınır motor birimler olarak bilinir. Bunlar Tür I liflerini oluşturur ve çok az kasılma olur. Örneğin klavye kullanmak. Büyük motor birimler üst sınır motor birimler olarak bilinir. Bunlar Tür II kas liflerini oluşturur. Alt sınır ile üst sınır arasındaki büyük fark, yüksek sınırlı motor birim daha fazla kas lifini kontrol eder ve daha büyüktürler.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kalp</span> vücuttaki kanın dolaşmasını sağlayan kendiliğinden kasılma özelliğine sahip organ

Kalp ya da yürek, pek çok hayvanda bulunan kaslı bir organdır. Bu organ dolaşım sisteminin kan damarları yoluyla kan pompalar. Pompalanan kan besin ve oksijeni vücudun gerekli yerlerine taşırken, karbondioksit gibi metabolik atıkları da akciğerlere taşır. İnsanlarda kalp yaklaşık olarak kapalı bir yumruk boyutundadır ve akciğerler arasında, göğüsün orta bölmesinin içindedir. Temel görevi kanı vücuda pompalamak olan kalp, metabolizma eylemleri sonucunda oluşan artık ürünlerin vücuttan uzaklaştırılması, vücut ısısının düzenlenmesi, asit-baz dengesinin korunması, hormonlar ve enzimlerin vücudun gerekli bölgelerine taşınması gibi görevleri yapar. Kalp, dolaşım sistemi içerisinde motor görevi yapar. Kalp insanda dakikada 60-80 atım arasında değişen bir hızla dakikada 5-35 litre arası, günlük ise 9.000 litre kanı vücuda pompalar. Günde yaklaşık 100 bin, yılda 40 milyon, tüm insan hayatı boyunca yaklaşık 2,5 milyar kere, hiç durmadan yaklaşık 8 bin ton kanı vücuda pompalar. Yetişkin bir kadında ortalama ağırlığı 200-280 gram, yetişkin bir erkekte ise 250-390 gram ağırlığındadır. Her kişinin, kalbinin yaklaşık kendi yumruğu büyüklüğünde olduğu sanılır.

<span class="mw-page-title-main">Kas</span>

Kas, yumuşak bir doku olup, dört temel hayvan doku türünden biridir. Kas dokusu iskelet kaslarına kasılma yeteneği verir. Kas, embriyonik gelişim sırasında, miyogenez denilen süreçte oluşur. Kas dokusu, hareket sağlamak için etkileşen aktin ve miyozin adlı özel kasılma proteinleri içerir. Mevcut diğer birçok kas proteini arasında iki düzenleyici protein, troponin ve tropomiyosin bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Sinir sistemi</span> dış çevre ile eylemleri koordine etmekten ve vücudun farklı bölümleri arasında hızlı iletişimden sorumlu canlı biyolojik sistemi

Sinir sistemi veya sinir ağı, canlıların içsel ve dışsal çevresini algılamasına yol açan, bilgi elde eden ve elde edilen bilgiyi işleyen, vücut içerisinde hücreler ağı sayesinde sinyallerin farklı bölgelere iletimini sağlayan, organların, kasların aktivitelerini düzenleyen bir organ sistemidir. Sinir sistemi iki bölümden oluşur: Merkezî sinir sistemi (MSS) ve çevresel sinir sistemi (ÇSS). MSS, beyin ve omurilikten oluşur. ÇSS, MSS'yi vücudun diğer tüm kısımları ile bağlayan uzun fiberlerden oluşur. ÇSS, motor nöronları, dolaylı istemli hareket, otonom sinir sistemi, sempatik sinir sistemi, parasempatik sinir sistemi, düzenli istemsiz işlevler ve enterik sinir sisteminden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Düz kas</span>

Düz kas, istem dışı olarak çalışan ve çizgili olmayan kas türüdür. Kasılmaları otonom sinir sisteminin nörotransmitter aracılığıyla uyarması, hormon veya ilaç etkisi doğrultusunda olabilir veya interstisyel Cajal hücrelerinde olduğu gibi kendiliğinden de gerçekleşebilir.

<span class="mw-page-title-main">Rapier</span> İngiliz yapımı yerden radar ve elektro-optik güdümlü bir alçak irtifa hava savunma sistemi

İsmini Yeni Çağ'da Avrupalı soyluların kullandığı ince ve esnek bir kılıçtan alan Rapier, İngiliz silah üreticisi BAE Systems tarafından üretilen yerden radar ve elektro-optik güdümlü bir alçak irtifa hava savunma sistemidir. Tasarım amacı hava üsleri ile bazı stratejik/ekonomik hedeflerin alçak irtifa hava savunmasının sağlanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mikrotübül</span> Hücre iskeletinin bir parçasını oluşturan tubülin polimeri

Mikrotübüller, hücre iskeletini oluşturan yapılardan olup, reseptörleri tutarlar veya serbest bırakırlar. Protein yapıda olup, uzun, içi boş silindirik yapılardır.

<span class="mw-page-title-main">Şanzıman</span> şanzıman veya vites kutusu, baskı balata (kavrama) yolu ile motordan aldığı hareketi istenilen tork değerinde şaft veya diferansiyele ileten aktarma organıdır

Şanzıman veya vites kutusu, baskı balata (kavrama) yolu ile motordan aldığı hareketi istenilen tork değerinde şaft veya diferansiyele ileten aktarma organıdır.

Somatik sinir sistemi (SSS), çevresel sinir sisteminin bir bölümüdür. Vücut hareketinin çizgili kas vasıtasıyla istemli kontrolünü sağlar. SSS, kas kasılmasını uyarmak için motor sinir lifinden oluşur. Bunlara iskelet kaslarına ve deriye bağlanan, duyusal olmayan sinir hücreleri de dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Kas kasılması</span>

Kas kasılması veya kontraksiyon, kas dokusunda bulunan aktin ve miyozin arasındaki çapraz köprülerin kullanılması ile bir gerginlik yaratılması. Bu gerginlik durumunda, kas uzama, kısalma gösterdiği gibi boyutu değişmeyebilir. İsteğe bağlı kasılma merkezi sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Beyinde oluşturulan aksiyon potansiyeli birçok kas fiberi ile bağlantı kurmuş motor nöron ile kasa aktarılır. Bazı refleks durumlarında ise kasılma sinyali omurilikten gelebilir. kalp kası veya düz kaslarda gözlemlenen istemsiz kasılmalar, kasın kendi kendini uyarması ile meydana gelir.

<span class="mw-page-title-main">Mikrofilament</span> Ökaryotik hücrelerin sitoplazmasındaki filament

Mikrofilamentler tüm ökaryotik hücrelerin sitoplazmasında bulunan hücre iskeletinin en ince filamentidir. Aktinin alt birimleri olan bu çizgisel polimerler esnek ve güçlüdür. Mikrofilamentler çok yönlüdür; hücre kasılmalarında, amipsi harekette ve hücre şeklindeki değişimlerde görev yapar. Tahminen miyozin 2 moleküler motorları tarafından gerçekleştirilen hücre motilitesi esnasında aktin filamentinin bir ucu belirli bir doğrultuda uzanırken diğer ucu kasılır. Ayrıca; miyozinlerin ATP bağımlı kas kasılmasında işlevi bulunan ince filamentlerde aktomiyozin güdümlü kontraktil moleküler motorların bir parçası olarak da görev yapar.

Elektrofizyolojide, aksiyon potansiyel, bir hücrenin elektriksel zar potansiyelinin kısa bir süre içinde aniden yükselmesi ve azalmasıdır. Aksiyon potansiyeli, zar potansiyeli olarak adlandırılan hayvan hücrelerinde birkaç türde meydana gelir. Bunlar, sinir hücreleri (nöron), kas hücreleri ve endokrin hücreler ve bazı bitki hücreleridir. Sinir hücrelerinde, hücreler arasındaki iletişimde başrol oynar. Diğer tür hücrelerde ana işlevi hücreler arası süreçleri etkinleştirmektir. Örneğin kas hücrelerinde bir aksiyon potansiyel, kasılmaya yol açan olaylar zincirinin ilk halkasıdır. Pankreastaki beta hücrelerinde, insülinin salınmasını sağlar. Sinir hücrelerindeki aksiyon potansiyeli ve aksiyon potansiyelinin geçici sıklığı "çivi treni" olarak adlandırılan bir sinir hücresi tarafından oluşturulur. Aksiyon potansiyelini yayan sinir hücresine "ateş" denir.

Motor proteinler, uygun bir tabakanın yüzeyi boyunca hareket edebilen bir tür moleküler motordur. ATP'nin hidrolizi tarafından enerjilendirilirler ve kimyasal enerjiyi mekanik işe dönüştürürler.

Aksonotmezis, sinir hücresindeki aksonların kesintiye uğramasıdır. Hasarın distal (uç) ve kısmen proksimal (yakınsal) kısmında Wallerian dejenerasyonu oluşur. Eğer aksonlar ve miyelin kılıflar hasar görür, fakat Schwann hücreleri, endonöryum, perinöryum ve epinöryum sağlam ise bu, aksonotmezis olarak adlandırılır. Aksonotmezis, nöropraksiden daha ağır bir sinir hasarı türüdür. Aksonotmezisde yakınsal kısım, büyüme konisinde bir filizlenme oluşarak onarılırken, uç kısımda aksonal dejenerasyon oluşur. Rejenerasyonlu sinir liflerinin büyüme oranı günde yaklaşık 1 mm ile 2 mm arasındadır. Bu yüzden sinyal iletimi yalnızca endonöryum içindeki düzgün büyümeye bağlı değil, aynı zamanda iletilecek mesafeye de bağlıdır.

Nörolojide motor nöron terimi merkezi sinir sisteminde (MSS) bulunan sinir hücrelerini (nöron) sınıflandırır ve kasları doğrudan veya dolaylı olarak kontrol eder. MSS'deki aksonlar bilgiyi diğer sinir hücrelerine iletir. Motor nöronlar, hareketi gerçekleştirmek için omurilikten kaslara sinyal iletirler.

Motor kontrol, belirlenen hareketleri yapan ve uygun eylemleri gerçekleştiren insan kas sistemi düzenleyicisi olan merkezi sinir sistemi tarafından gerçekleştirilen aktivitelerin bilgi işlemidir. Motor kontrolün işleyişi, algı ve bilişi tetkik etme, süreçlerin geri bildirimi ve biyomekanik gibi olaylardan meydana gelir. Motor kontrol ayrıca insanlar ve hayvanlarının sinir sistemlerini nasıl analiz ettiğini inceleyen nörobilim dalında da kullanılmaktadır.

Beta motor nöronlar (β-MN'ler), alfa motor nöron ve gama motor nöronlar gibi bir tür alt motor nörondur. β-MN'ler, kas millerinin intrafusal kas liflerini sinirle donatır. Bu lifler yavaş seyirmeyi kontrol eden ekstrafusal kas liflerine yardım eder. Alfa ve gama motor nöronlarda olduğu gibi beta motor nöronun aksonları da miyelinlidir. β-MN'lerin hücre gövdeleri, omuriliğin anterior (ön) boynuzunda bulunur ve çizgili kasa doğru uzanır. β-MN'ler, alfa ve gama motor nöronlara göre daha büyüktür ve daha hızlı kasılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Üst motor nöron</span>

Üst motor nöronlar (ÜMN), serebral korteks veya beyinsapının motor bölgesinde meydana gelen bir tür motor nörondur ve motor bilgisini son ortak ağa taşır. Bunlar hedef kası doğrudan uyarmakla sorumlu değildir. Ana motor nöronlar istemli hareket sağlar, primer motor korteksin katman V içinde uzanır ve Betz hücreleri olarak adlandırılır. Bu sinir hücrelerinin hücre gövdeleri, beyindeki en büyük gövdelerden bazılarıdır ve yaklaşık 100 μm çapındadır.

Refleks yayı veya refleks arkı, refleks hareketlerini kontrol eden bir nöral yoldur. Gelişmiş hayvanlarda, birçok duyusal sinir beyinle direkt olarak bağlanmaz ancak omuriliğe bağlanır . Bu özellik, refleks eylemlerinde beynin aracılığıyla yönlendirme sinyallerinde gecikme olmadan, spinal motor nöronlarını aktive ederek nispeten hızlı bir şekilde gerçekleşmesine izin verir, refleks gerçekleşirken beyin duyusal girdileri alır.

Getiren sinir lifleri, bir bölgeye gelen akson demetlerine denir. Sinir lifleri bölgeden çıkış yaptığında bu akson demetine götüren sinir demeti adı verilir. Bu terimler çevresel sinir sistemi (ÇSS) ve merkezi sinir sistemi (MSS) için kullanıldığında biraz farklı anlam taşırlar.

<span class="mw-page-title-main">Miyofilament</span>

Miyofilamentler, kas hücrelerindeki miyofibrillerin iki protein içeren filamentidir. İki protein miyozin ve aktindir. Kas kasılmasında rol oynayan kasılma proteinleridir. İki filament, çoğunlukla miyozinden oluşan kalın ve çoğunlukla aktin içeren ince bir filamenttir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.