İçeriğe atla

Mosaic

Mosaic
Geliştirici(ler)NCSA
İlk yayınlanma0.5 / 23 Ocak 1993 (31 yıl önce) (1993-01-23)
Güncel sürüm3.0 / 7 Ocak 1997 (27 yıl önce) (1997-01-07)
Geliştirme durumuGeliştirilmiyor
Programlama diliC
İşletim sistemiAmigaOS
Mac OS
Unix
OpenVMS
Microsoft Windows
Erişilebilirlikİngilizce
Türİnternet tarayıcısı
LisansÖzel
Resmî sitesincsa.illinois.edu/enabling/mosaic
Kod deposuDepo

Mosaic, 1993-1997 yılları arasında National Center for Supercomputing Applications (NCSA) bünyesinde geliştirilmiş bir web tarayıcısı.

World Wide Web'in bilinirliğinin artmasına sebep olmuştur. Ayrıca Dosya aktarım iletişim kuralı, Ağ Haber Aktarım Protokolü ve Gopher gibi daha önceki internet protokollerini de çalıştırabilen bir istemciydi.[1] Sezgisel arayüzü, güvenilirliği, Microsoft Windows bağlantı noktası ve basit kurulumu, web'deki ve Microsoft işletim sistemlerindeki popülerliğine katkıda bulundu.[2] Mosaic ayrıca görüntüleri ayrı bir pencerede göstermek yerine metinle satır içinde görüntüleyen ilk tarayıcıydı.[3]

Mosaic, 1992'nin sonlarından itibaren University of Illinois at Urbana-Champaign'de Ulusal Süper Bilgisayar Uygulamaları Merkezi'nde (NCSA) geliştirilmiştir.[4] 7 Ocak 1997'de ise geliştirilmesi tamamen durduruldu.[4]

1995'ten başlayarak Mosaic, Netscape'deki pazar payını kaybetti ve proje sona erdiğinde, 1997'ye kadar sadece çok az bir kullanıcısı kaldı. Microsoft, Mosaic'i 1995 yılında Internet Explorer oluşturmak için lisansladı.

Tarihçe

ViolaWWW'yu denedikten sonra David Thompson, bunu NCSA yazılım tasarım grubuna gösterdi.[5] Bu, NCSA'da çalışan iki programcı olan Marc Andreessen ve Eric Bina'ya Mosaic'i yaratma konusunda ilham verdi. Andreessen ve Bina başlangıçta xixaic adı verilen Unix'in X Pencere Sistemi için NCSA Mosaic'i tasarladı ve programladı.[5][6][7] Daha sonra, Aralık 1991'de, o zaman Senatör ve gelecekteki Başkan Yardımcısı Al Gore tarafından yaratılan ve tanıtılan Gore Bill'i geçti ve Mosaic projesine finansman sağlandı. Ardından Aralık 1992'de geliştirme çalışmalarına başlandı. Marc Andreessen projeyi 23 Ocak 1993'te duyurdu.[8] İlk alfa sürümü (0.1a) Haziran 1993'te yayınlandı ve ilk beta sürümü (0.6b) yayınlandı. Microsoft Windows ve Macintosh için ise Eylül ayında piyasaya sürüldü. Commodore Amiga'da ise AMosaic Ekim 1993'e kadar mevcuttu. Unix için NCSA Mosaic (X Pencere Sistemi) sürüm 2.0 10, Kasım 1993'te piyasaya sürüldü.[9]

1994'ten 1997'ye kadar Ulusal Bilim Vakfı, Mosaic'in daha da gelişmesini destekledi.[10]

1994 yılında SCO, SCO's Open Desktop Unix'in değiştirilmiş bir versiyonu olan ve Mosaic'i kullanan ilk ticari ürün olan Global Access'i piyasaya sürdü.[11]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Douglas Crockford. Crockford on JavaScript - Volume 1: The Early Years. YouTube. Etkinlik zamanı: 1.35.50. 15 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020. 
  2. ^ Marc Andreessen (7 Ocak 2000). "Mosaic -- The First Global Web Browser". Living Internet. 23 Mayıs 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  3. ^ "What were the first WWW browsers?". World Wide Web. 5 Haziran 1997 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  4. ^ a b "INTERNET HISTORY 1962 TO 1992". Computer History. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  5. ^ a b Berners-Lee, Tim. "A Brief History of the Web". World Wide Web Consortium. 29 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2010. 
  6. ^ Vetter, Ronald J. (Ekim 1994). "Mosaic and the World-Wide Web" (PDF). North Dakota State University. 24 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  7. ^ Andreessen, Marc; Bina, Eric (1994). "NCSA Mosaic: A Global Hypermedia System". Internet Research. Bingley, U.K.: Emerald Group Publishing Limited. 4 (1): 7-17. doi:10.1108/10662249410798803. ISSN 1066-2243. 
  8. ^ Andreessen, Marc (23 Ocak 1993). "NCSA X Mosaic 0.5 released". Web History. 3 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  9. ^ Andreessen, Marc (10 Kasım 1993). "NCSA Mosaic for X 2.0 available". Web History. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  10. ^ "Mosaic Launches an Internet Revolution". 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 
  11. ^ "SCO brings Internet access to PCs". InfoWorld. 7 Mart 1994. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Microsoft Windows, kullanıcıya grafik arabirimler ve görsel iletilerle yaklaşarak yazılımları çalıştırmak, komut vermek gibi klavyeden yazma zorunluluğunu ortadan kaldıran, Microsoft'un geliştirdiği dünyanın en popüler işletim sistemi ailesidir. İlk Windows, 20 Kasım 1985 tarihinde satışa sunulmuştur.

Dünya Çapında Ağ Konsorsiyumu, Ekim 1994'te Ağ'ın mucidi Tim Berners-Lee tarafından MIT ve CERN bünyesinde kurulmuş olan uluslararası Dünya Çapında Ağ (WWW) standartlarını belirleyen örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Tarayıcı savaşları</span>

Tarayıcı Savaşları, elektronik cihazların İnternete bağlanırken kullandıkları yazılımlar olan ağ tarayıcısı üreticisi şirketler arasında yaşanan ve pazar payını elinde tutmak ya da artırmak için girişilen yarış dönemlerine verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">JavaScript</span> programlama dili

JavaScript, HTML ve CSS ile birlikte World Wide Web'in temel teknolojilerinden biri olan programlama dilidir. Web sitelerinin %97'sinden fazlası, web sayfası hareketleri için istemci tarafında JavaScript kullanırlar ve kullanılan kodlar genellikle üçüncü taraf kitaplıkları içerir. Tüm büyük web tarayıcılarında, kaynak kodunu kullanıcıların cihazlarında yürütebilmek için özel bir JavaScript motoru bulunur.

Netscape Communications Corporation Mountain View, Kaliforniya ve daha sonra Dulles, Virginia merkezli Amerikan bağımsız bir bilgisayar hizmetleri şirketidir. Netscape web tarayıcısı bir zamanlar baskındı 1990'ların ortalarında pazar payı yüzde 90'ın üstündeyken 2006'da yüzde 1'in altına indi. Rakipleri Microsoft Internet Explorer ve diğer tarayıcılara yenik düştü. Aynı zamanda Netscape, en yaygın programlama dili JavaScript'i oluşturan şirkettir.

<span class="mw-page-title-main">İnternet sitesi</span> tek bir web alanından sunulan ilgili web sayfaları kümesi

Web sitesi, Ortak bir alan adı ile tanımlanan ve en az bir web sunucusunda yayınlanan web sayfaları ve ilgili içeriklerden oluşan bir koleksiyondur. Web üzerindeki sayfalar; metin, görsel ve animasyon şeklinde ziyaretçisine bilgi aktaran veya hizmet sunan sayfaların tümünü kapsayan bir doküman topluluğudur. Ziyaretçiler bir web sitesine, HTTP veya HTTPS protokollerinde aşağıdaki bileşenlerden oluşan benzersiz bir adresi kullanarak erişirler:

<span class="mw-page-title-main">UNIX Sistem V</span>

Unix System V ya da SysV, daha seyrek olarak System 5 olarak adlandırılan, UNIX işletim sisteminin sürümlerinden biridir. Esasen AT&T tarafından geliştirilmiş olup 1983 yılında piyasaya sürülmüştür. 4 ana versiyonuyla piyasaya sürülen sistem birçok Unix özelliğini içinde barındırmaktadır: IBM'in AIX, Hewlett Packard Enterprise'ın HP-UX ve Oracle'ın Solaris, ayrıca OpenSolaris'ten kısımlanmış ücretsiz yazılım illumos.

<span class="mw-page-title-main">Tantek Çelik</span> Türk-Amerikalı bilgisayar uzmanı, Microformats.orgun yaratıcısı

Tantek Çelik, Türk-Amerikalı bilgisayar uzmanıdır. San Francisco'da ikamet etmekte ve Technorati adlı şirkette teknoloji müdürü olarak çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">World Wide Web</span> internet kullanarak ulaşılan, birbirine bağlı belgelerden oluşan küresel sistem

World Wide Web, Dünya Çapında Ağ (kısaca WWW veya Web), İnternet üzerinde yayınlanan birbirleriyle bağlantılı hiper-metin dokümanlarından oluşan bir bilgi sistemidir. Bu dokümanların her birine Web sayfası adı verilir ve Web sayfalarına İnternet kullanıcısının bilgisayarında çalışan Web tarayıcısı adı verilen bilgisayar programları aracılığıyla erişilir. Web sayfalarında metin, imaj, video ve diğer multimedya ögeleri bulunabilir ve diğer bağlantı ya da link adı verilen hiper-bağlantılar ile başka Web sayfalarına geçiş yapılabilir.

Bilişimde bir terim olan yer imi genellikle şunları ima etmek için kullanılır;

<span class="mw-page-title-main">Marc Andreessen</span>

Marc Andreessen, Mosaic isimli tarayıcıyı yazan, Netscape tarayıcısı geliştiricilerinden ve şirket kurucularından olan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Internet Explorer</span> Microsoft tarafından geliştirilen internet tarayıcısı

Windows Internet Explorer ya da eski adıyla Microsoft Internet Explorer, Microsoft tarafından geliştirilen bir web tarayıcısıdır. Microsoft Windows, Mac OS ve Unix sürümleri vardır, öte yandan 15 Haziran 2022 tarihinden itibaren tarayıcı desteklenmediği için artık hiçbir sürümü geliştirilmemektedir. Eski bilgisayarlarda Microsoft Windows ile birlikte öntanımlı olarak gelen Internet Explorer'ın Windows'a bütünleşik gelmesinden dolayı tarayıcı piyasasının büyük bir bölümünü elinde bulundurmaktaydı. Windows Vista ile birlikte adı Windows Internet Explorer olarak değiştirildi. O dönem Microsoft tarafından yalnızca güvenlik yaması yayınlandı. 12 Ocak 2016'dan itibaren Internet Explorer 11 sadece tüketicilere resmi destek vermiştir. 16 Nisan 2019 tarihinde Internet Explorer'ın gözden geçirilmiş son güncellenmiş hali Windows Server 2012 ve Windows Embedded 8 Standard için yayınlandı. Microsoft 20 Mayıs 2021'de, Windows 10 LTSB ve LTSC sürümleri haricindeki Windows 10 edisyonları için 15 Haziran 2022'de Internet Explorer için tam desteğin kesileceği ardından alternatifin eski siteler için IE modlu Microsoft Edge olacağı açıklandı. Açıklandığı şekilde LTSB ve LTSC sürümleri haricindeki Windows 10 edisyonları için Internet Explorer'ın desteği 15 Haziran 2022 tarihinde Microsoft tarafından kesildi.

<span class="mw-page-title-main">Squid (yazılım)</span>

Squid, HTTP ve FTP gibi web servisleri için proxy önbellekleme yapan aynı zamanda internet çıkışlarınızı filtreliyerek yönetmenizi sağlayan bir proxy server’dır. Öncelikli olarak HTTP ve FTP için kullanılsa da, TLS, SSL, Internet Gopher ve HTTPS gibi birkaç farklı protokole de sınırlı bir şekilde destek sağlayabilmektedir. Squid başta Unix türevi işletim sistemleri için bir daemon olarak tasarlanmıştır. 2.7 versiyonu ile windows port eklenmiştir. Yeni versiyonlar Cygwin ortamını kullanan windowslar için çalışabilmektedir. Squid GNU Genel Kamu Lisansı altında yayınlanan bir özgür yazılımdır.

<span class="mw-page-title-main">Windows Nashville</span>

Windows Nashville Microsoft şirketinin kod adıdır. "Cleveland" ismi "Nashville" için bir önceki kod adı olmuştur. "Chicago" ve "Memphis" versiyonları arasında 1996 yılında piyasaya sürülmesi planlanıyordu. Ancak kamuya Windows 96 olarak tanıtılacaktı. Windows ve Internet Explorer arasındaki sıkı bütünleşmeye odaklanmak ve Netscape Navigator ile daha iyi rekabet edebilmek için amacıyla serbest bırakılması planlanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">MSN Dial-up</span> Microsoft tarafından geliştirilen bir internet servis sağlayıcısıdır.

MSN Dial-up Microsoft tarafındam Amerika Birleşik Devletleri'nde ve daha sonra birçok başka ülkede işletilen bir İnternet servis sağlayıcısıdır. Başlangıçta The Microsoft Network olarak adlandırılan bu uygulama, 24 Ağustos 1995 tarihinde Windows 95'in yayınlanmasına denk gelecek şekilde tescilli bir çevrimiçi hizmet olarak başlatıldı. 1996 ve 1997'de, İnternet servis sağlayıcısı'nin yeniden gözden geçirilmiş web tabanlı bir versiyonu internette interaktif multimedya içeriğindeki erken bir deneydi. Sonradan Microsoft 2007 yılında MSN WiFi Hotspot adında Wi-Fi Bulucu hizmeti de sunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Küresel İnternet kullanımı</span>

Küresel internet kullanımı, internet'i dünya çapında kullanan kişi sayısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Internet Explorer 4</span>

Internet Explorer 4 (IE4). Microsoft tarafından geliştirilen Internet Explorer Web tarayıcısının 4. sürümüdür. Ekim 1997 yılında sunuldu. 1996 yılında tanıtılmış olan Internet Explorer 3'ün yerini aldı. 1998 yılında ise yerini Internet Explorer 5 aldı. Klasik Mac OS, Solaris ve HP-UX için versiyonu da sunuldu. İlk kez olarak sürümde Trident Web tarayıcı motoru tanıtıltı. Ayrıca Mart 1998 yılında Unix versiyonu da sunuldu. Versiyon 4.0 Windows 95 OEM Service Release 2.5, Windows 98 First Edition 4.01 ile uyumlu oldu. Internet Explorer 4.0'da Windows 3.1, Windows 95, Windows 98, Windows NT 3.x ve Windows NT 4.0 desteği vardı. Windows sürümü, Amerika Birleşik Devletleri - Microsoft davasında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Internet Explorer 5</span>

Internet Explorer 5 (IE5), Microsoft tarafından geliştirilen Internet Explorer Web tarayıcısının 5. sürümüdür. Mart 1999 yılında sunuldu. 1996 yılında tanıtılmış olan Internet Explorer 4'ün yerini aldı. 2001 yılında ise yerini Internet Explorer 6 aldı. Windows 98 SE, Windows Me ve Microsoft Office 2000 ile birlikte geldi. Windows için IE5, Windows Media Player 6.0, NetMeeting 2.11, Chat 2.5 ve FrontPage Express 2.0 ile birlikte uyumlu oldu. Internet Explorer'ın Windows 3.1x, Windows NT 3.x ve Windows 95 ile uyumlu son sürümüdür. Internet Explorer 5 yalnızca Windows üzerinde çalışmasına rağmen, kardeşleri Mac için Internet Explorer 5 ve UNIX için Internet Explorer 5 de Solaris, HP-UX, Mac OS X'i desteklemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS X için Internet Explorer</span>

Mac OS X için Internet Explorer Microsoft tarafından Macintosh platformu için web sayfalarında gezinmek üzere geliştirilmiş özel bir web tarayıcısıdır. İlk sürümler Windows için Internet Explorer ile aynı kod tabanından geliştirilmiştir. Daha sonraki sürümler, özellikle sürüm 5'in piyasaya sürülmesiyle ayrıldı. Son teknoloji, arızaya dayanıklılıklı ve yüksek standartlara uygun Tasman düzen motorunu içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">OpenServer</span>

Xinuos OpenServer, daha önce SCO UNIX ve SCO Open Desktop, Santa Cruz Operation (SCO) tarafından geliştirilen, daha sonra SCO Group tarafından satın alınan ve şimdi Xinuos'a ait olan kapalı kaynaklı bir bilgisayar işletim sistemidir. OpenServer'in ilk sürümleri UNIX System V'i temel alırken, daha sonraki OpenServer 10, FreeBSD 10'u temel aldı.