İçeriğe atla

Mortgage

Bu madde ipotek ile yapılan satış hakkındadır. ipotek kavramı için Tutu sayfasına bakınız.

Mortgage, Türkçe anlam karşılıklarında; Tutsat,[1] tutulu satış, ipotekli satış, rehinli satış ya da mortgage bir malın kendisinin güvence olarak gösterilerek, ödünç alınan parayla satın alınması anlamına gelen iktisadi terimdir.

Tutulu satış genellikle taşınmaz mal (çoğunlukla da yapı) satınalımlarında kullanılır. Bu gibi satışlarda, parasal kurumlar ödünç verdikleri tutar (kredi) geri ödenene dek, taşınmaz mala el koyabilme yetkisini ellerinde tutarlar.[2] Bu tutu, parasal kurumların ödünç verdikleri para için bir güvence niteliğindedir. Bu yöntem, özel ya da tüzel kişilerin, bir taşınmaz malın ederi kadar paraları başlangıçta olmasa da, malı alıp, genellikle 15-30 yıllık süre (Türkiye'de bu süre maksimum 10 yıldır) içerisinde parça parça ödemelerini ve sonunda da tümüyle sahip olmalarını sağlar. Ödeme tamamlandığında, tutu durumu ortadan kalkar.[3]

Geri ödeme

Ödünç verilen tutar, ödünç isteyenin geri ödeme kapasitesine (genellikle aylık gelirinden giderleri çıkarıldıktan sonra hesaplanır) ve satın alınmak istenen taşınmaz malın "Hemen Paraya Çevrilebilir Değeri"ne (HPÇD) bağlıdır. HPÇD genellikle malın değerinin %75'i ile %90'ı arasında olur ve borcun ödenememesi durumunda malın parasal kurumca hemen satılabileceği tutara denk gelir. Ödemelerde gecikme olduğu takdirde parasal kurumlar kalan borcun tamamını tahsil etmek amacıyla tutulu malın satışını isteyebilmekte ve satışın borcu karşılayamaması durumunda ise borçlu hakkında icra takibi yapma hakkını saklı tutmaktadır.

Kanunlar ve vergilendirme

Tutu yöntemiyle ödünç alınan tutarın geri ödenmesinde, genellikle o ülkedeki vergi yasalarına ve ödünç alanın alabileceği risklere bağlı olarak değişik parasal yapılar kullanılır. Örneğin borç faizlerinin vergiden düşülebildiği ülkelerde (ABD gibi), geri ödemelerin faiz olan kısmınını borçlu gelirinden düşebilir.

Birçok ülkede, özellikle de gelişmiş ekonomilerde, ev, iş yeri satınalımlarının tutu yöntemiyle yapılması çok olağandır.

Türkiye'de Konut Kredisi Kullanım Şartları

  • Satın alacağınızın ev için konut kredisi kullanırken en çok evin ekspertiz değerinin %90'ını tutarında kredi kullanabilirsiniz. %10 oranında peşinat sunmanız istenir.
  • Satın alacağınız ev, banka tarafından rehinlenir. İpotek tutarı genelde çektiğiniz kredi tutarının 2 katı olacak şekilde uygulanır.
  • Bankalar, müşterinin kredi puanına ve gelir durumuna göre ipotek harici kefil de talep edebilirler.
  • 18 yaşını dolduran her vatandaş, gerekli şartları taşıdığı sürece konut kredilerine başvurabilir.
  • Konut kredilerinde en yüksek vade sayısı 120 ay olarak belirlenmiştir.
  • Konut kredilerinde geri ödeme süresi uzun olduğu için, bankalar genel olarak hayat sigortası zorunluluğu koyar.

Konut kredisi için istenilen belgeler:

  • Başvuru formu
  • Nüfus cüzdanı
  • Gelir belgesi
  • Tapu fotokopisi
  • Ekspertiz raporu
  • Tamamlanmamış binalar için kat irtifakı
  • Şirket sahipleri için ticaret sicil gazetesi fotokopisi

Farklı ülkelerde

Avrupa ülkelerinde geçerli olan kredi vadeleri 10 ile 30 yıl arasında değişmektedir fakat 15 yıllık ipotek kredilerinin verilmesi daha yaygındır.[4] Avusturya, Almanya, Danimarka, Hollanda, İsveç gibi ülkelerde 30 yıla kadar ipotek kredisi verilmektedir. Birleşik Krallık'ta genellikle dalgalı oran uygulanırken, Almanya ve İspanya'da sabit oran; Danimarka ve Fransa'da hem sabit oran hem de değişken oran uygulanmaktadır. İpotekleri mevduatla finanse eden ülkelerde değişken oranlı krediler için daha esnek geri ödeme planları sunulmaktadır. Danimarka'da, erken geri ödeme komisyonu olmaksızın 25-30 yıllık sabit oranlı ipotek kredileri yaygındır.[5] Avrupa Birliği'nin bazı ülkelerindeki bankalar, ipotek kredisi tutarı için yalnızca üst eşiği değil, aynı zamanda minimum borç tutarını da belirlemektedir. Aynı şekilde Portekiz, İspanya, Yunanistan ve Kıbrıs'ta minimum ipotek kredisi tutarı 100.000 Euro'dur.[6]

ABD'de ipoteklerin önceden onaylanması da alışılmadık bir durum değildir. İpotek için, ev satın almakla ilgilenen kişiler genellikle, kredi geçmişlerini kontrol edecek ve gelirlerini doğrulayacak ve daha sonra belirli bir miktara kadar kredi alabileceklerine dair garanti verebilecek bir borç verene gidebilirler.[7] Minimum peşinat %3 olup, %20 ve üzeri katkı payı sözkonusu olduğunda ipotek sigortası istenmemektedir.[8] Aynı zamanda, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ipotek kredilerinin karakteristik bir özelliği, devletin sübvansiyonlar ve bireysel ipotek programlarının ek finansmanı yoluyla ipotek sektörüne önemli destek sağlamasıdır.[9]

Kaynakça

  1. ^ "Tutsat" kelimesi, TDK tarafından "mortgage" kelimesine karşılık olarak "tutulu satış" açıklamasıyla önerilmiştir.[]
  2. ^ "İpotek nedir?". www.goktugbeser.com. 22 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015. 
  3. ^ "Mortgages" 28 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. pubvel.com
  4. ^ "Mortgage loans". europa.eu. 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  5. ^ "The best mortgage calculator in Denmark". living-in-denmark.dk. 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  6. ^ "Mortgage loans in EU for non-Europeans". dom.com.cy. 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  7. ^ "What Is Mortgage Preapproval?". findhomeincolumbus.com. 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  8. ^ "Conventional Loan Requirements for 2023". nerdwallet.com. 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 
  9. ^ "4 Ways To Get A Low Down Payment Mortgage Without An FHA Loan". forbes.com. 8 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Banka</span> finansal etkinlikte bulunan kurum

Banka, faizle para alınıp verilebilen, kredi, iskonto, kambiyo işlemleri yapan, kasalarında para, değerli belge, eşya saklayan ve bunun dışındaki diğer ticari, finansal ve ekonomik etkinliklerde bulunan kuruluşlara denir. En yaygın üçüncül sektörlerden biridir. Banka sözcüğü İtalyanca banca sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Para bozma gişesi, para bozma yeri anlamına gelir. Kredilendirme faaliyetleri doğrudan banka tarafından veya sermaye piyasaları aracılığıyla dolaylı olarak da yapılabilir. Bankalar genellikle uluslararası bir dizi sermaye standardı olan Basel Anlaşmalarına dayanan asgari sermaye gereksinimine tabidir. Bankalar bir ülkenin finansal sistem ve ekonomisinde önemli bir rol oynadıklarından, yargı alanlarının çoğu bankalar üzerinde yüksek derecede düzenleme uygulamaktadır.

Varlık Dayalı Menkul Kıymetleştirme (securitization), borçlanma aracı olarak banka kredilerinin yerini alan ciro edilebilir enstrümanların gelişimidir. Tasarruf kurumlarının ve diğer aracıların likit olmayan aktiflerinin paketlenerek menkul kıymetlere dönüştürülmesi işlemidir.

İpotek, rehin veya tutu bir alacağa karşı güvence oluşturan mal anlamına gelen iktisadi terim.

<span class="mw-page-title-main">Fatura</span>

Fatura, satıcı firma tarafından alıcı firma adına tanzim edilen, mal veya hizmetin satıldığını gösteren bir belgedir.

<span class="mw-page-title-main">Kredi kartı</span>

Kredi kartı, bankaların ve bazı finans kuruluşlarının müşterilerine verdiği, anlaşmalı POS cihazı bulunan alışveriş noktalarında ödeme amaçlı veya banka ATM'lerinden nakit avans çekmek amaçlı kullanılabilen, yapılan harcamaların aylık olarak bankaya tek seferde ya da taksitlerle ödenmek zorunda olunduğu, nakit paraya alternatif bir ödeme aracıdır. İki kredi kartı grubu vardır: tüketici kredi kartları ve ticari kredi kartları. Kartların çoğu plastiktir, ancak bazıları metal kartlardır. Birkaç değerli taş kaplı metal karttır. Kredi kartlarına alternatifler arasında banka kartları, mobil ödemeler, dijital cüzdanlar, temassız kart'lar, kripto para birimleri, elden ödeme, banka havaleleri ve hemen al, sonra öde sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kredi</span> ekonomi terimi

Kredi, bir tarafın diğer tarafa para veya kaynak sağlamasına izin veren ve ikinci tarafın birinci tarafa hemen geri ödeme yapmadığı borç ve güvendir. Bir kimseye belirli bir süre sonra geri almak kaydıyla satın alma gücü sağlanması veya bu gücün devredilmesi olarak tanımlanır. Bu sözü edilen nakdi kredi tanımıdır. Ancak bankalar bir tüzel ya da gerçek kişi lehine garanti ve kefalet vererek de kredilendirme yapabilir. Buna da gayrinakdi kredi denir.

<span class="mw-page-title-main">Faiz</span> Para kullanımı için ödenen miktar

Faiz, ekonomi biliminde iki anlamda kullanılmaktadır. Birinci anlamda faiz, bir borç anlaşmasının satışı sonucu elde edilen gelir oranıdır. İkinci anlamda ise üretim amaçlı girdi olarak kullanılan sermayenin gelir oranıdır. Bu iki anlam iktisadi açıdan birbirlerinden farklı değillerdir ve iktisatçılar tarafından faiz olarak nitelendirilirler.

Nakdi krediler belirli bir süre sonunda vade faiziyle birlikte geri alınmak üzere tüzel ve gerçel kişilere bankalar tarafından verilen ödünç paradır. Nakdi kredi kullandırılırken bankalar ilgili komisyon oranına göre komisyon ücreti almanın yanı sıra banka ve müşteri ilişkileri doğrultusunda kendi inisiyatiflerini kullanarak ipotek, çek veya kefalet gibi teminatlar alabilirler.

Akreditif, finansal bir kurum tarafından, ismi geçen lehtara, belirtilen belgeleri ibraz etmesi karşılığında, gene belirtilen miktardaki ödemenin yapılması için düzenlenmiş bir belgedir. Aynı zamanda şartlı bir banka kredisidir. Uluslararası ticarette, vesikalı kredi, kredi mektubu, vesikalı kredi mektubu, ticari kredi mektubu gibi çeşitli deyimlerle anılan akreditif, mal bedellerinin ödenmesi konusunda geliştirilmiş özel bir finansman tekniğidir.

<span class="mw-page-title-main">2008-2012 Küresel Ekonomik Kriz</span> ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkeleri etkileyen ekonomik kriz

2008 Ekonomik Krizi veya Büyük Durgunluk, 2008 yılının son aylarında ortaya çıkan ve birçok ülkeyi olumsuz yönde etkileyen ekonomik gelişmelerdir. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımıyla kıyaslanan bu kriz özellikle Eylül 2008 ayında gözle görülür hale gelmiştir. ABD'deki taşınmaz mal piyasasının birden değer kaybetmesi ve bunun sonucu olarak tutulu satışlardaki kişisel iflasların artmasının bu krizi tetiklediği sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İslami bankacılık</span>

İslami bankacılık olarak adlandırılan sistem, aktivitelerini şeriatı esas alarak belirlemektedir. Şeriat, ödünç verilen paradan para kazanmayı yasaklamaktadır.

Kredi notu ya da kredi puanı, bireyin banka ve finans kuruluşları ile arasında geçen her türlü mali dengelere dayanarak çeşitli analizler neticesinde ortaya çıkarılan sayısal bir ifadedir. Finans, reel sektör ve bireyler referans olarak bu kredi notunu kullanır. Uzun yıllardır bankaların müşterilerine kredi vermeden önce kişi veya kuruluşların mali durumunu incelerken referans aldıkları ve kredi riskini hesaplarken kullandıkları önemli bir referans notudur.

Kredi riski, bir borçlunun borcunu ödeme noktasında başarısız olması durumunda borcu veren kişi ya da kurumun karşılaştığı risk anlamına gelir. Bu risk, borcu veren için kayıp anapara ve faiz, nakit akışında kesinti ve artan tahsilat masraflarını içerir. Kayıp tam ya da kısmi olabilir ve genellikle aşağıdaki neticeleri ortaya çıkarabilir:

<span class="mw-page-title-main">2007-2008 finansal krizi</span> dünya çapında ekonomik kriz

2007–2008 finansal krizi veya küresel finansal kriz, küresel ölçekte ciddi sonuçlar doğurmuş finansal bir krizdi. Amerika Birleşik Devletleri konut balonunun patlamasıyla birlikte bankalara yüksek risk binmesine ve dolayısıyla Birleşik Devletler gayrimenkulüne bağlı tüm menkul mülklerin değerlerinin dibe inmesine, beraberinde küresel finans kuruluşlarının zarar görmesine, Lehman Brothers'ın 15 Eylül 2008'de iflas etmesine ve bankalarının krize girmesine sebep oldu. Büyük Depresyon'dan bu yana en şiddetli küresel durgunluk olan Büyük Durgunluğu ateşledi. 2009'un sonlarında Yunanistan'da ufak bir krizle başlayıp sonrasında büyüyen Avrupa borç krizi ve İzlanda'daki üç büyük bankanın üçünün de banka yığılmasını içeren 2008–2011 İzlanda finansal krizini izledi.

<span class="mw-page-title-main">İstikraz</span>

Finans alanında İstikraz, bir veya daha fazla kişi veya kuruluşlar tarafından diğer kişilere, kuruluşlara borç para vermektir. Alıcı bir borca girer ve genellikle faiz ödemekle yükümlüdür. Borç geri ödenene kadar ve ödünç alınan anapara tutarını geri ödeyecektir.

Para ekonomisi, bir ekonomik sistemde bir ekonomide dolaşımdaki paranın genel bir ödeme aracı olarak yönetilmesidir. Paranın karşılığı mal yönetimidir.

Yeni Evim Kampanyası, Orta gelirlilere yönelik Yeni Evim Konut Finansmanı programı olarak T.C. Hazine ve Maliye Bakanı ile T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın ortak çalışmasıyla hazırlanan özel bir konut kredi programıdır.

Yağmacı kredi, yıkıcı kredi veya yırtıcı kredi, kredi veren kuruluşlar tarafından oluşturma sürecinde haksız, aldatıcı veya hileli, etik dışı uygulamalar yüretilen krediler için verilen ad. Yağmacı kredilendirme için uluslararası kabul görmüş yasal tanımlar bulunmamakla birlikte, ABD Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) genel müfettişlik ofisinin 2006 tarihli bir denetim raporu, yağmacı kredilendirmeyi genel olarak "borçlulara haksız ve istismar edici kredi koşulları dayatmak" olarak tanımlamaktadır, ancak "haksız" ve "istismar edici" özel olarak tanımlanmamıştır. Genellikle yıkıcı ya da yağmacı olarak tanımlanan bazı belirli uygulamalara karşı yasalar olmasına rağmen, çeşitli federal kurumlar bu ifadeyi kredi endüstrisindeki birçok belirli yasadışı faaliyet için genel bir terim olarak kullanmaktadır. Yağmacı kredilendirme, eleştirmenler tarafından kredi veya ipotek hizmeti sürecinde, kredinin verilmesinden sonra haksız, aldatıcı veya hileli uygulamalar olarak tanımlanan ipotek uygulamaları olan yağmacı ipotek ile karıştırılmamalıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.