İçeriğe atla

Morganucodon

Morganucodon
Yaşadığı dönem aralığı: 205-168 myö
Resiyen-Kalloviyen[1][2] 
Restorasyonu
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Klad:Therapsida
Klad:Cynodontia
Takım:Morganucodonta
Familya:Morganucodontidae
Cins:Morganucodon
Kühne, 1949[3]
Tip tür
†Morganucodon watsoni
Kühne, 1949
Diğer Türler
  • Morganucodon heikuopengensis
  • Morganucodon oehleri
  • Morganucodon peyeri
  • Morganucodon tardus
  • Morganucodon watsoni
(Ayrıntılı bilgi için metne bakınız.)

Morganucodon ("Glamorgan dişi"), Geç Triyas'tan Orta Jura'ya kadar yaşamış, erken bir mammaliaform cinsidir.[1] İlk olarak yaklaşık 205 milyon yıl önce ortaya çıktı. Diğer birçok erken memeli formunun (Mammaliaformes) aksine, Morganucodon, bol ve iyi korunmuş (vakaların büyük çoğunluğunda parçalanmış olsa da) malzeme ile iyi temsil edilir. Bunların çoğu Galler'deki Glamorgan'dan (Morganucodon watsoni) geliyor, ancak fosilleri Çin'in Yunnan Eyaletinde (Morganucodon oehleri) ve Avrupa ile Kuzey Amerika'nın çeşitli yerlerinde de bulundu. Bazı yakın akraba hayvanlar (Megazostrodon) Güney Afrika'dan gelen fosillerden bilinmektedir.

Adı, Walter Georg Kühne tarafından keşfedildiği ilçe olan "Domesday Book'ta Güney Glamorgan"daki Morganuc'un Latinceleştirilmesinden gelir.[4] Anlamı "Glamorgan dişi"dir.

Morganucodon oehleri'nin kafatası ve çeneleri

Türler

Türler Yazar Yıl Durum zaman aralığı Yer Oluşumlar Notlar ve açıklama
Morganucodon watsoniKuehne 1949 Erken Jura (Hettangiyen - Sinemuriyen) İngiltere, GallerÇeşitli fissür dolgu birikintileri [1]
Morganucodon heikuopengensisYoung 1978 Erken Jura (Sinemuriyen) Yunnan, ÇinLüfeng [1]
Morganucodon oehleriRigney 1963 Erken Jura (Hettangiyen) [1]
Morganukodon peyeriClemens 1980 Geç Triyas (Rhaetian) İsviçre, FransaKlettgau, gres infraliasiques (Saint-Nicolas-de-Port) [1]
Morganukodon tardusButler ve Sigogneau-Russel 2016 Orta Jura (Batoniyen) İngiltereOrman Mermeri [1]

Sınıflandırma

Morganucodon watsoni'nin yaşam restorasyonu
Filogeni [5]
Mammaliaformes 

 Adelobasileus

 Sinoconodon

 Morganucodon

 Megazostrodon

 Haramiyida

 Haldanodon

 Castorocauda

 Hadrocodium

 Mammalia

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g "Fossilworks: Morganucodon". fossilworks.org. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021. 
  2. ^ "Mindat.org". www.mindat.org. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021. 
  3. ^ "Morganucodon". mindat.org. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021. 
  4. ^ Walter G. Kühne, "On a Triconodont tooth of a new pattern from a Fissure-filling in South Glamorgan", Proceedings of the Zoological Society of London, volume 119 (1949–1950) pages 345–350
  5. ^ Close (2015). "Evidence for a mid-Jurassic adaptive radiation in mammals". Current Biology. 25 (16): 2137-2142. doi:10.1016/j.cub.2015.06.047. PMID 26190074. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Köpekgiller</span> etçil memeli familyası

Köpekgiller (Canidae), etçiller (Carnivora) takımına ait bir familya.

<span class="mw-page-title-main">Miacidae</span> etçillerin doğrudan atalarını içeren parafiletik grup

Miacidae veya Miacoidea, ilk olarak geç Paleosen'de Çin ve ABD'de ortaya çıkan, Eosen döneminde Avrasya ve Kuzey Amerika'da yayılan bazal carnivoraform memeli grubudur. Etçiller, kuzey yarım kürede, karışık atalardan gelen et yiyiciler olan miacoidlerden evrimleştiler.

<i>Australopithecus africanus</i> soyu tükenmiş hominid türü

Australopithecus africanus, yaklaşık 3.7 ila 2.1 milyon yıl önce Orta Pliyosen'den Erken Pleyistosen'e kadar Güney Afrika'da yaşamış, soyu tükenmiş bir australopitesin türüdür. A. africanus'un Homo ve Paranthropus'un, sadece Paranthropus'un veya sadece P. robustus'un atası olarak çeşitli şekillerde yerleştirildiği için diğer homininlerle nasıl bir ilişkisi olduğu açık değildir. "Küçük Ayak" örneği, iskeletinin %90'ı bozulmamış ve en eski Güney Afrika australopitesini olarak, en eksiksiz korunmuş erken hominindir. Bununla birlikte, bunun ve benzeri örneklerin "A. prometheus" olarak ayrılması tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eteneliler</span> Eutheria sınıfındaki memelilerin alt sınıfı

Eteneliler, eteneli memeliler veya plasentalı memeliler, memelilerin bir infra sınıfı. Diğer alt sınıflar keseliler (Metatheria) ve hâlâ yumurtlayarak üreyen ilkel memelilerdir (Protheria). Aralarında büyük bir farkla en büyük grup etenelilerdir. Günümüzde, 6000'in üzerinde eteneli türü bulunmaktadır. Vücut yapıları ve yaşam alanlarının farklılıkları ile en çeşitli memeli grubunu oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Deinotherium</span>

Deinotherium Proboscidea (hortumlular) takımına ait olan Orta Miyosen ile Çibanyen devirleri arasında Afrika, Asya ve Avrupa'da yaşayan memeli cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Euarchontoglires</span> memeli üst takımı

Euarchontoglires veya Supraprimates, eteneliler infra sınıfında yer alan, moleküler genetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir üst takım.

<i>Diacodexis</i> tarih öncesi çift toynaklı cinsi

Diacodexis, Eosen'de Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da yaşamış, küçük bir ilkel çift toynaklı cinsi.

<i>Arctocyon</i> Paleosende yaşamış ilkel toynaklı cinsi

Arctocyon, Paleosen'de yaşamış ilkel bir toynaklı memeli cinsi. Fosilleri Kuzey Amerika ve Avrupa'da bulundu. Tip türü Arctocyon primaevus'tur.

<span class="mw-page-title-main">Ambulocetidae</span> tarih öncesi balina familyası

Ambulocetidae, Eosen'de Pakistan'da yaşamış, en eski balinaları içeren bir Arkaik balina familyasıdır.

<i>Ambulocetus</i> soyu tükenmiş arkaik balina

Ambulocetus, Erken Eosen'de Kuzey Pakistan'da yaşamış bir arkaik balina cinsi. Cins, 1994 yılında tanımlanan, kalıntıları yaklaşık 47.5 milyon yıllık olan Ambulocetus natans tip türü ile bilinir. Ambulocetus, Pakicetus ve Himalayacetus'dan sonra, bilinen en eski balinalardandır.

<i>Sinonyx</i> tarih öncesi toynaklı cinsi

Sinonyx, geç Paleosen'e tarihlenen fosilleri Çin ve ABD, Colorado'da bulunmuş bir mezonikid memeli cinsidir.

<i>Temnocyon</i>

Temnocyon, Kuzey Amerika'ya özgü soyu tükenmiş bir Amphicyonid cinsidir. Oligosen'den Erken Miyosen'e kadar yaklaşık 30.8-20.4 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da yaşamıştır.

<i>Graecopithecus</i> hominid türü

Graecopithecus, ilk olarak 1944'te Yunanistan'da bulunan tek bir çene ile tanımlanan bir büyük insansı maymun cinsi. Geç Miyosen'e tarihlenen diş örneklerinin analizi, Graecopithecus'un şempanze hariç, insanların olası en eski doğrudan atası ya da alternatif olarak insanların ve şempanzelerin olası bir son ortak atası olabileceği önerilerine yol açmıştır. Ancak diğer bilim insanları bu iddialara kuşkuyla bakıyorlar. Fosil, bilim insanları tarafından El Graeco olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Xenungulata</span>

Xenungulata, Geç Paleosen'den Erken Eosen'e kadar Güney Amerika'da yaşamış bir ilkel toynaklı takımıdır. Grubun fosilleri Brezilya, Arjantin, Peru, ve Kolombiya'daki yataklardan bilinmektedir. Bu esrarengiz grubun en bilinen üyesi, yaşayan Afrika fillerine benzer bir yürüyüşe sahip tapir benzeri bir hayvan olan Carodnia cinsidir.

<i>Helladotherium</i> ilkin zürafagil

Helladotherium, Miyosen döneminde Avrupa, Afrika ve Asya'da yaşamış bir Sivatherine zürafagil cinsidir. Cinsin en eksiksiz fosil buluntusu, bozulmamış bir dişi Sivatherium giganteum kafatasıyla karşılaştırmaya dayanan bir dişi iskeletdir.

Canthumeryx, soyu tükenmiş bir zürafa cinsidir. Zürafaların muhtemel atalarından biridir. Fosilleri Kenya, Tanzanya ve Suudi Arabistan'da bulunmuştur.

<i>Pachygenelus</i> Erken Jura sinodontu

Pachygenelus, soyu tükenmiş bir cynodont cinsidir. Güney Afrika'daki Karoo havzasında bulunan fosiller Erken Jura dönemine tarihlenir.

<span class="mw-page-title-main">Sinodont</span> memelileri ve soyu tükenmiş akrabalarını içeren therapsid kladı

Sinodontlar veya Cynodontia, ilk olarak Geç Permiyen'de ortaya çıkan ve Permiyen-Triyas yok oluşu olayından sonra geniş ölçüde çeşitlenen bir terapsit grubudur. Sinodontlar, etoburluk ve otçulluk dahil olmak üzere çok çeşitli yaşam tarzlarına sahipti. Geç Triyas sırasında ortaya çıkmış olan probainognatiyen sinodontlar (Probainognathia), oldukça gelişmişlerdir ve hâla yaşayan sinodontlar olan memelileri içerirler. Diğer tüm sinodont soyları yok olmuştur. Bilinen son memeli olmayan sinodont grubu olan Tritylodontidae'nin son kalıntılarına Erken Kretase'de rastlanmıştır.

Oligopithecus, Erken Oligosen'de Afrika'da yaşamış bir primat fosilidir.Cins, Mısır'da bulunan bir çene kemiğinden bilinen Oligopithecus savagei tip türü ve Uman'da Oligopithecus rogeri ile temsil edilir.

<span class="mw-page-title-main">Anomaluromorpha</span>

Anomaluromorpha, Rodentia takımı içinde sınıflandırılan bir memeli alt takımıdır.