İçeriğe atla

Moreška

Moro ve Bula, Korčula'da St. Todor'un gününde Moreška dansı yapıyor

Moreška /moʊˈrɛʃkə/ Adriyatik'teki aynı adı taşıyan Hırvat adasındaki Korčula kasabasından geleneksel bir kılıç dansıdır.[1][2] Yüzlerce yıl öncesine dayanan Moreška dansı genç bir kadının kaderi üzerine bir savaşa giren iki dansçı grubunun hikâyesini anlatan ayrıntılı bir prodüksiyondur. Başlangıçta özel günlerde nadiren gerçekleştirilen Moreška günümüzde ziyaret eden turistler için haftalık olarak yapılır. Savaşan dansçıların tarafları Orta Çağ'daki Reconquista'da İspanyol savaşlarını gerçekleştiren aslen Morolar ve Hristiyanlardı. Bununla birlikte, 19. yüzyılın bir noktasında Korčula'da taraflar Hristiyanlara karşı Hristiyanlar veya Morolar'a karşı Hırvatlar veya basitçe "Beyaz" ve "Siyah" olarak değişti. Ancak sonuçta Morolor'a karşı olan taraf galip geliyor.[3]

Tarihçe

Korčula'daki Moreška kökeni 17. yüzyılın ortalarına kadar uzanır. Orta Çağ'da, İspanya'da Müslümanlar ve Hristiyanlar (Moros y cristianos) arasındaki birkaç yüz yıl süren savaş sonrasına özellikle de İspanya kökenine dek giden izleri vardır.[4][5] Katalonya, Reconquista sırasında La Morisca de Gerri de la Sal adlı geleneksel bir dansın bulunduğu yerdir. Birçok Avrupa festivali ve yarışmasının kökleri o dönemden gelmektedir.[6] 16. yüzyıla gelindiğinde savaşa dayalı fetih teması Amerika'ya ve İspanya tarafından yönetilen veya kültürel olarak etkisi altındaki diğer dünya bölgelerine yayıldı. Korčula'da yer alan dans versiyonu modern zamanlarda her askerin (Moreškanti) savaşlarda tuttuğu iki kılıca dayandığı gibi tek kılıçlı versiyona da dönüşmüş gibi görünüyor.

1864 yılında Moreška Dansçıları

Performanslar

Moreška ilk başta sadece özel günlerde, belki birkaç yılda bir, özellikle Temmuz ayında "Sveti Todor" (Aziz Theodore, Korčula'nın koruyucu azizi) Bayram Günü'nde, iki saate kadar sürebilen bir sunumla gerçekleştirildi. Modern zamanlarda, ziyarete gelen turistler için yaz aylarında haftalık olarak gerçekleşen 20-30 dakikalık kısaltılmış performanslar vardır.[7] Göstericiler Korčula'nın yerlisidir ve yerel aileler bu gösterilerde yer almaktan büyük gurur duyar.

Birincil karakterler

Hırvatların tarafını temsil eden "Beyaz" Kral tarafından giyilen kostüm
  • Bula: Yakalanan bakire [8]
  • Moro: Kara Kral
  • Osman: Beyaz Kral (kırmızı giyen)
  • Otmanović: Kara Kral'ın babası

Konu

Kara Kral, yakalanan bakire Bulayı zincire vurarak getirir. Onu kendisinin olması için ikna etmeye çalışır ve Beyaz Kral'a aşık olduğunu söyler. İki kral ve orduları karşı karşıya gelir ve savaş canlandırılmaya başlanır. Burada yedi farklı dans kullanılır. Bunlar solo oyunlar ve değişen ritimler ile çarpışan iki ordunun canlandırmasıdır. Siyah askerler sonunda kuşatılır ve yenilir ve Beyaz Kral Bula'yı kurtarır.

Kılıç dansı toplulukları

Korčula kasabasında Moreška'yı icra eden iki topluluk (grup) ve adada Kumpanija olarak bilinen başka bir kılıç dansı çeşidini icra eden diğer topluluklar vardır.[9] Bazı kasaba ve köylerde, ilgili köy bayram gününde ve yaz turizm sezonunda diğer festival tarihlerinde performans gösteren Kumpanija grupları vardır. Bu festivaller;

  • Vela Luka, 19 Mart'ta St. Joseph'te gerçekleştirildi
  • Blato, 28 Nisan Aziz Vincenca gününde ve yaz aylarında gerçekleştirildi.
  • Čara, 29 Haziran Aziz Petrus Günü de dahil olmak üzere yılda birkaç kez sahne aldı
  • Pupnat, 5 Ağustos, Karlı Meryem Bayramında
  • Smokvica, 14 Ağustos'ta Göğe Kabul Bayramı'nda gerçekleştirildi.
  • Žrnovo, 16 Ağustos, Saint Roch Günü'nde

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "The Moreška Dance". korculainfo.com. 31 Mayıs 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2009. 
  2. ^ "Moreška". korcula.net. 2 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2009. 
  3. ^ Rostuhar, Davor (October 2009). "Moreška, posljednji autentični mačevalački ples Mediterana (trans: The last authentic sword dance of the Mediterranean)". National Geographic Hrvatska (Hırvatça). 8 (70): 96–107. 
  4. ^ Max Harris, Lada Cale Feldman (2003). "Blackened faces and a veiled woman: The early Korcula Moreska". Comparative Drama. 37. []
  5. ^ Elsie Dunin; Dunin, Elsie Ivancich, (Ed.) (2006). Korčulanska Moreška (Hırvatça). Turistička zajednica Grada Korčule. ISBN 953-95471-0-5. 
  6. ^ Harris, Max (2000). Aztecs, Moors, and Christians: festivals of reconquest in Mexico. University of Texas Press. ISBN 978-0-292-73132-5. 
  7. ^ "Moreska Sword Dance". croatiatraveller.com. 2 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2009. 
  8. ^ Niemčić, Iva (2008). "When the stage lights go down: On silenced women's voices, dance ethnography and its restitution" (pdf). Institute of Ethnology and Folklore Research, Zagreb. ss. 167–182. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2022. 
  9. ^ "Kumpanija Sword Festival". korcula.net. 30 Ekim 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kore</span> Doğu Asyadaki bölge

Kore, Doğu Asya'da bir bölge. 1945'ten beri iki ayrı bağımsız devlete bölünmüş durumdadır: Kuzey Kore ve Güney Kore.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya</span> İsanın dirilişini anmak için Hristiyanlarca kutlanan bayram

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli yortu. İsa'nın çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak mart sonundan nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Diriliş Bayramı, Diriliş Pazarı ya da Kıyam Yortusu olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Nevruz</span> Baharın ve yeni yılın gelişinin kutlandığı bir gelenek

Nevruz Bayramı ya da kısaca Nevruz dünya çapında çeşitli halklar tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da doğanın uyanışı ve bahar bayramı. Nevruz bayramına 4 hafta kala, her salı günleri özel günler olur ki, bunlara çarşamba denir.

<span class="mw-page-title-main">Cadılar Bayramı</span> 31 Ekimde kutlanan geleneksel kostümlü bayram

Cadılar Bayramı, her sene 31 Ekim'de kutlanan, öncelikle Pagan ve sonrasında Hristiyan kökleri olmasına rağmen günümüzde seküler bir kutlama halini almış bayram. Çocukların, genellikle korkunç kostümler giyerek, kapı kapı dolaşıp şekerleme ve harçlık topladığı bir bayramdır. Diğer Cadılar Bayramı kutlamalarında yapılan etkinlikler arasında maskeli balolar, balkabağından fener oyma, korku filmi seansları ve perili olduğuna inanılan evlere düzenlenen geziler sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hanuka</span> Yahudi bayramı

Hanuka veya Işıklar Bayramı, Seleukos İmparatorluğu'nun elindeki Kudüs'ün (Yeruşalim) MÖ 200'lerde Yahudiler tarafından geri alınmasının şerefine 2200 yıldır kutlanan bir Yahudi bayramıdır. İbrani takvimine göre Kislev'in 25. gününden başlayarak sekiz gün sekiz gece boyunca sürer. Gregoryen takvimine göre en erken Kasım sonunda, en geç ise Aralık ortalarında meydana gelir.

Epifani veya Kıddes Bayramı, bir dinî bayramdır. Ortodokslukta Teofani olarak adlandırılır. İsa'nın doğumundan 12 gün sonra kutlanmasına atfen On İkinci Gün Bayramı olarak da anılır. Arap Alevileri ve Levant Hristiyanları tarafından Kıddes Bayramı olarak her yıl miladi takvime göre 19 Ocak'ta kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Madison Hubbell</span>

Madison Hubbell Amerikalı buz patenci. Buz dansında yarışmaktadır. Partneri Zachary Donohue ile birlikte 2022 Kış Olimpiyatları üçüncüsü, üç kez Dünya şampiyonası madalyası sahibi, 2018 Grand Prix Final şampiyonu, 2014 Dört Kıta şampiyonu ve üç kez ABD ulusal şampiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü halk oyunları</span> Bir dans türü

Gürcü halk oyunları Gürcistan'a özgü geleneksel danslardır. Kökleri, Orta Çağ'da askeri törenlere, spor oyunlarına ve kutlamalarda oynanan danslara dayanır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Uluslararası Çağdaş Dans ve Performans Festivali</span> Festival

İstanbul Uluslararası Çağdaş Dans ve Performans Festivali (iDANS), ilki 2007 yılında düzenlenen uluslararası bir dans ve müzik festivali. iDANS'ta, dans gösterilerinin yanı sıra video çalışmaları, konserler ve enstalasyonlar ile ünlü dans yazarları ve akademisyenlerin katıldığı konferanslar da gerçekleştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Anicetus</span> Roma piskoposu ve 11. Katolik Kilisesi papası (ö. 168, pd. 157-168)

Papa Aziz Anicetus, Yunan asıllı papa. Doğduğu dönemde, Roma İmparatorluğu himayesinde bulunan Suriye'de doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kore dansı</span>

Kore'de dans üç bin yıl önce şamanistik ilk törenler ile başladı ve şimdi halk dansından yeni yaratılan ve çağdaş dansa uyarlanmış olarak dizilir.

<span class="mw-page-title-main">Kılıç dansı</span>

Kılıç dansları dünya tarihi boyunca kaydedilir. Yunanistan, Orta Doğu, Pakistan, Hindistan, Çin, Kore, İskoçya ve Japonya’dan çeşitli geleneksel solo ve alaycı savaş (Pyrrhic) kılıç dansları vardır.

Bu liste, Cartoon Network Türkiye'nin günümüzde yayınlanan veya eskiden yayınlanmış programlarını göstermektedir.

<i>Tarkan</i> (film) Tarkan serisinin ilk filmi (1969)

Tarkan ya da Tarkan: Mars'ın Kılıcı, kurgusal karakter Tarkan üzerine yazılmış Mars'ın Kılıcı isimli çizgi romandan uyarlanan 1969 yapımı fantastik Türk filmi. Tunç Başaran tarafından yönetilen film Sezgin Burak'ın Mars'ın Kılıcı adındaki çizgi romanına sadık kalınarak çekilmiştir. Tarkan serisinin ilk filmi olan bu filmde devam filmlerinde de olduğu gibi Tarkan karakterini Kartal Tibet canlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dimitrios (aziz)</span> Hristiyan şehit

Selanikli Aziz Dimitrios (Yunanca: Ἅγιος Δημήτριος τῆς Θεσσαλονίκης) milattan sonra 4. yüzyıl başlarında yaşamış bir Hristiyan şehidi ve azizidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Lucius</span> 22. papa

I. Lucius, din adamı ve 25 Haziran 253'te papa seçilmesinden 5 Mart 254'te ölümüne kadar Roma Episiskoposu ve 22. papa.

<span class="mw-page-title-main">Dziady</span> Gelenek

Dziady, ölü ataları anan eski bir Slav ziyafeti, bayram. Lehçe, Beyaz Rusça ve Ukraynaca "büyükbabalar" anlamına gelir. Terim anlamı olarak "ataların arifesi" anlamına da gelir.

Hırvatistan'daki tatiller ve anma günleri, Tatiller, Anma Günleri ve Çalışma Dışı Günler Yasası tarafından düzenlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Covadonga Muharebesi</span>

Covadonga Muharebesi, Asturias Krallığı'nın kurucusu ve ilk kralı olan Vizigot kökenli asilzade Pelayu ile Endülüs Emevî Devleti arasında 718 veya 722 yılında yapılan muharebedir. Cantabria Dağlarındaki Picos de Europa Tepelerindeki Covadonga yakınlarında gerçekleşen muharebe Pelayu komutasındaki ordu galip gelmiştir. Müslüman fetihlerine karşı Hristiyanların kazandığı bu önemli zafer sayesinde Hristiyanlar İber Yarımadasından atılmaktan kurtulmuştur. Uzunca bir süre önemli bir direniş noktası olan Asturias Krallığı, kıtanın yeniden Hristiyan egemenliğine girdiği süreç olarak tariflenen Reconquista'nın ilk dayanak noktası olarak tanımlanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.